Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νέους κανόνες για να δοθεί στα κράτη μέλη μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τον καθορισμό των συντελεστών ΦΠΑ και να δημιουργηθεί ένα καλύτερο φορολογικό περιβάλλον που θα στηρίξει την ανάπτυξη των ΜμΕ.
Οι προτάσεις αποτελούν τα τελικά στάδια της αναμόρφωσης των κανόνων ΦΠΑ, που συμφωνήθηκαν από όλα τα κράτη μέλη το 1992 και είναι πλέον παρωχημένοι και υπερβολικά περιοριστικοί. Οι υπάρχοντες κανόνες τη δυνατότητα στα κράτη μέλη να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε ελάχιστους μόνο τομείς και προϊόντα. Παράλληλα, οι χώρες της ΕΕ δέχονται πιέσεις για την ευνοϊκότερη μεταχείριση ορισμένων αγαθών σε σχέση με άλλα ως προς τον ΦΠΑ.
Η Επιτροπή υλοποιεί τη δέσμευσή της για την παροχή μεγαλύτερης αυτονομίας στα κράτη μέλη όσον αφορά τους συντελεστές. Τα κράτη μέλη θα βρίσκονται πλέον σε πιο ισότιμη βάση σε σχέση με ορισμένες υφιστάμενες εξαιρέσεις από τους κανόνες, γνωστές ως παρεκκλίσεις από τον ΦΠΑ.
Επίσης, η Κομισιόν αντιμετωπίζει επίσης σήμερα το πρόβλημα των μικρότερων επιχειρήσεων που επωμίζονται δυσανάλογο κόστος συμμόρφωσης με τον ΦΠΑ. Οι επιχειρήσεις που πραγματοποιούν διασυνοριακές συναλλαγές επιβαρύνονται με 11% υψηλότερο κόστος συμμόρφωσης σε σύγκριση με όσες δραστηριοποιούνται μόνο σε εθνικό επίπεδο, ενώ οι μικρότερες επιχειρήσεις πλήττονται σοβαρότερα. Αυτό συνιστά πραγματικό εμπόδιο για την ανάπτυξη, δεδομένου ότι οι μικρές επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν το 98 % των επιχειρήσεων στην ΕΕ.
Έτσι, προτείνετια να δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερες επιχειρήσεις να απολαμβάνουν τα οφέλη των απλούστερων κανόνων ΦΠΑ, τα οποία αποκομίζουν επί του παρόντος μόνο οι μικρότερες επιχειρήσεις. Συνολικά, το κόστος συμμόρφωσης που συνδέεται με τον ΦΠΑ θα μειωθεί έως και 18% ετησίως.
Μεγαλύτερη ευελιξία
Τα κράτη μέλη μπορούν επί του παρόντος να εφαρμόζουν μειωμένο συντελεστή έως 5% σε δύο διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων στη χώρα τους. Ορισμένα κράτη μέλη εφαρμόζουν επίσης ειδικές παρεκκλίσεις για περαιτέρω μειωμένους συντελεστές.
Πέραν του κανονικού συντελεστή ΦΠΑ 15%, τα κράτη μέλη θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να εφαρμόζουν:
- δύο διαφορετικούς συντελεστές μεταξύ 5 - 15%
- έναν συντελεστή μεταξύ 0 - 15%
- έναν συντελεστή 0% για αγαθά που απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ (ή «μηδενικός συντελεστής»).
Ο υφιστάμενος σύνθετος κατάλογος αγαθών και υπηρεσιών στα οποία μπορούν να εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ θα καταργηθεί και θα αντικατασταθεί από νέο κατάλογο προϊόντων (όπως τα όπλα, τα αλκοολούχα ποτά, τα τυχερά παιχνίδια και ο καπνός) στα οποία πρέπει πάντα να εφαρμόζεται ο κανονικός συντελεστής 15% ή υψηλότερος συντελεστής.
Για τη διασφάλιση των δημόσιων εσόδων, τα κράτη μέλη πρέπει επίσης να μεριμνούν ώστε ο σταθμισμένος μέσος συντελεστής του ΦΠΑ να ανέρχεται τουλάχιστον σε 12%.
Στο πλαίσιο του νέου καθεστώτος μπορεί να εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται συντελεστές που διαφέρουν από τον κανονικό συντελεστή σε όλα τα αγαθά για τα οποία ισχύουν σήμερα οι εν λόγω συντελεστές.
Μείωση του κόστους ΦΠΑ για τις ΜμΕ
Βάσει των ισχυόντων κανόνων, τα κράτη μέλη μπορούν να απαλλάσσουν από τον ΦΠΑ τις πωλήσεις που πραγματοποιούν μικρές επιχειρήσεις, υπό τον όρο ότι δεν υπερβαίνουν έναν συγκεκριμένο ετήσιο κύκλο εργασιών, ο οποίος ποικίλλει από χώρα σε χώρα. Ωστόσο, οι απαλλαγές αυτές προσφέρονται μόνο στις εγχώριες επιχειρήσεις και οι αναπτυσσόμενες ΜμΕ χάνουν την πρόσβασή τους στα μέτρα απλούστευσης μόλις σημειωθεί υπέρβαση του κατώτατου ορίου απαλλαγής. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ισότιμοι όροι ανταγωνισμού για τις μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ. Πέραν των ισχυόντων κατώτατων ορίων απαλλαγής που παραμένουν σε ισχύ, οι σημερινοί κανόνες θεσπίζουν:
- κατώτατο όριο εσόδων 2 εκατ. ευρώ κάτω από το οποίο οι μικρές επιχειρήσεις θα επωφελούνται από μέτρα απλούστευσης (όπως απλουστευμένες υποχρεώσεις εγγραφής σε μητρώο ΦΠΑ, τιμολόγησης και τήρησης αρχείων), είτε απαλλάσσονται από τον ΦΠΑ είτε όχι·
- τη δυνατότητα για τα κράτη μέλη να εξαιρούν τις απαλλασσόμενες από τον ΦΠΑ μικρές επιχειρήσεις από πολλές υποχρεώσεις ΦΠΑ σχετικά με την ταυτοποίηση, την τιμολόγηση, την τήρηση λογιστικής και την υποβολή δήλωσης·
- όριο ετήσιου κύκλου εργασιών 100.000 ευρώ που επιτρέπει στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε περισσότερα από ένα κράτη μέλη να επωφελούνται από την απαλλαγή ΦΠΑ.
Αυτές οι νομοθετικές προτάσεις θα υποβληθούν τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στην Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή για διαβούλευση και στο Συμβούλιο για έγκριση.
