Τη σύσταση νέου ενιαίου φορέα με την επωνυμία «Ελληνικό Κτηματολόγιο» προβλέπει σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή, στο πλαίσιο του πολυνομοσχεδίου. Όπως σημειώνει το υπουργείο Περιβάλλοντος, πρόκειται για κάτι που ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, το Ελληνικό Κτηματολόγιο θα είναι φορέας του δημοσίου, με τη μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, θα παρέχει υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα και θα τελεί υπό την εποπτεία του ΥΠΕΝ.
Η νομική του μορφή επιλέχθηκε για δύο λόγους:
- Ο νομικός έλεγχος και η καταχώριση των δικαιωμάτων των πολιτών συνιστά άσκηση δημόσιας εξουσίας και επομένως δεν μπορεί παρά να ανατεθεί σε όργανο που ανήκει στο κράτος.
- Τα δεδομένα που τηρούνται στο Κτηματολόγιο αφορούν την ακίνητη περιουσία των πολιτών και του δημοσίου σε όλη την επικράτεια και εξυπηρετούν άμεσα δημόσιους σκοπούς. Συνεπώς, η κυριότητα και η συναφής διαχείριση/εκμετάλλευσή τους, οφείλει να ανήκει αποκλειστικά στο κράτος.
Η Ανώνυμη Εταιρεία του δημοσίου «Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση» (Ε.Κ.ΧΑ.) θα ενσωματωθεί στον νέο οργανισμό, καθώς και τα υφιστάμενα κτηματολογικά γραφεία και υποθηκοφυλακεία. Όπως σημειώνει το υπουργείο, η δημιουργία του ενιαίου φορέα επιτρέπει τη διαμόρφωση μίας ενιαίας στρατηγικής και την επίτευξη του απαραίτητου συντονισμού που θα θέσει σε λειτουργία το σύστημα του Κτηματολογίου και τελικά θα επιτρέψει την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης της ελληνικής επικράτειας έως το 2020.
Σε ό,τι αφορά την οργανωτική δομή, το Ελληνικό Κτηματολόγιο διαρθρώνεται σε μία κεντρική καθώς και σε περιφερειακές υπηρεσίες που συμπεριλαμβάνουν 17 κτηματολογικά γραφεία και 75 Υποκαταστήματα. Η σύσταση των Υποκαταστημάτων θα γίνει σταδιακά και εντός δύο ετών από την ψήφιση του νομοσχεδίου.
Αναφορικα με τις αρμοδιότητες του φορέα, το υπουργείο κάνει γνωστό ότι:
Το Ελληνικό Κτηματολόγιο διενεργεί την κτηματογράφηση στο σύνολο της χώρας και λειτουργεί το σύστημα του εθνικού κτηματολογίου. Τηρεί, ενημερώνει και λειτουργεί το σύστημα μεταγραφών και υποθηκών σε όσες περιοχές δεν έχει γίνει έναρξη της λειτουργίας του εθνικού κτηματολογίου, ασκώντας όλες τις σχετικές αρμοδιότητες που ασκούνται από τα υποθηκοφυλακεία, ενώ διατηρεί και διαχειρίζεται τα αρχεία των υποθηκοφυλακείων και μετά την έναρξη λειτουργίας του κτηματολογίου. Ασκεί ακόμη, τις αρμοδιότητες του ενεχυροφυλακείου που έχουν προσωρινά ανατεθεί στα υποθηκοφυλακεία. Προβλέπεται επίσης η διαχείριση των βάσεων δεδομένων του κτηματολογίου και δίνεται η δυνατότητα να αναθέτει σε τρίτους υπηρεσίες, μελέτες και έργα που κρίνονται απαραίτητα για την επίτευξη των σκοπών του. Δίνεται τέλος η δυνατότητα συνεργασίας με άλλους φορείς και η συμμετοχή του φορέα σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η μεγάλη αυτή αλλαγή που εισάγει το σχέδιο νόμου για τη σύσταση του Ελληνικού Κτηματολογίου:
- εκσυγχρονίζει το σύστημα δημοσιότητας στη βάση ενός μοναδιαίου κωδικού ακινήτου και όχι σε ονομαστική βάση
- εξασφαλίζει την ενιαία εφαρμογή των κανόνων καταχώρισης και δημοσιότητας των δικαιωμάτων των πολιτών αλλά και του Ελληνικού Δημοσίου επί της ακίνητης περιουσίας, μέσω της άσκησης ενιαίας εποπτείας
- παρέχει υπηρεσίες καταχώρισης με διαφανή και αποτελεσματικό τρόπο
- βελτιώνει την εξυπηρέτηση των χρηστών, μέσω των ηλεκτρονικών εφαρμογών κατάθεσης των προς καταχώριση πράξεων, λήψης πιστοποιητικών, έρευνας κτηματολογικών δεδομένων κ.τ.λ.
Με αυτόν τον τρόπο αντιμετωπίζονται κεντρικά ζητήματα, που είχαν ως αποτέλεσμα την τόσο μεγάλη καθυστέρηση της διαδικασίας κτηματογράφησης, σημειώνει το υπουργείο Περιβάλλοντος και προσθέτει:
Στο πλαίσιο του εκσυγχρονισμού, της παρακολούθησης, καθώς και του αποτελεσματικού ελέγχου και αξιολόγησης του συστήματος κτηματογράφησης:
- Δημιουργούμε τις κατάλληλες εφαρμογές και ηλεκτρονικές υπηρεσίες που θα επιτρέψουν τη διαβαθμισμένη διάθεση των κτηματολογικών στοιχείων, με σεβασμό στη διαφύλαξη των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων.
- Προχωράμε στη σταδιακή ψηφιοποίηση του αρχείου που έχουν στη διάθεση τους τα υφιστάμενα υποθηκοφυλακεία, ώστε αυτά να είναι άμεσα διαθέσιμα για κάθε χρήση, καθιστούμε δυνατό τον άμεσο έλεγχο και κατοχυρώνουμε τις εμπράγματες σχέσεις.
- Δημιουργούμε ταυτόχρονα ένα αποτελεσματικό μηχανισμό διόρθωσης τυχόν εσφαλμένων εγγραφών.
- Κωδικοποιούμε τα τέλη που εισπράττονται από τα Υποθηκοφυλακεία και απλοποιούμε τον τρόπο υπολογισμού τους.
- Μειώνουμε τη γραφειοκρατία προβλέποντας την είσπραξη όλων των τελών ηλεκτρονικά.
- Απλοποιείται η διαδικασία είσπραξης των τελών για τον πολίτη, αφού αυτή θα διενεργείται μέσω των πιστωτικών ιδρυμάτων.
- Διασφαλίζεται η ενιαία εφαρμογή των διατάξεων, καθότι το θεσμικό πλαίσιο απλοποιείται και διότι η εφαρμογή τους κατά το μεγαλύτερο μέρος θα γίνεται ηλεκτρονικά
Σχετικά με τα ζητήματα του προσωπικού, τονίζεται ότι οι θέσεις εργασίας των υπαλλήλων της νομικής υπηρεσίας της ΕΚΧΑ, των υπαλλήλων των υφιστάμενων έμμισθων υποθηκοφυλακείων, καθώς και των άμισθων υποθηκοφυλακείων διασφαλίζονται απόλυτα. Οι μεν υπάλληλοι των έμμισθων υποθηκοφυλακείων, οι οποίοι είναι δικαστικοί υπάλληλοι, έχουν τη δυνατότητα είτε να ενταχθούν στο φορέα ως δημόσιοι υπάλληλοι, είτε να μεταταχθούν σε θέσεις κλάδου δικαστικών υπαλλήλων του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Οι δε υπάλληλοι των άμισθων υποθηκοφυλακείων μεταφέρονται στο φορέα σε προσωποπαγείς θέσεις, με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου, αορίστου χρόνου. Οι υφιστάμενες θέσεις εργασίας διατηρούνται, καθώς αναγνωρίζεται η αποκτηθείσα τεχνογνωσία και εμπειρία των υπαλλήλων.
