Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Ιδιαίτερες ανησυχίες προκαλεί η αλματώδης άνοδος των τιμών ακινήτων σε διάφορες αγορές του πλανήτη, φέροντας στο προσκήνιο μνήμες από τις «φούσκες» που έσκασαν πριν από μερικά χρόνια, επηρεάζοντας τις οικονομίες και πυροδοτώντας διάφορες κρίσεις, μεταξύ των οποίων και την κρίση χρέους.
Ο οίκος Moody’s προειδοποιεί ότι τον μεγαλύτερο κίνδυνο συνιστά αυτή τη στιγμή η αγορά ακινήτων της Νορβηγίας, με βάση μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε 20 ανεπτυγμένες οικονομίες. Ο οίκος παρακολουθεί το διευρυμένο χάσμα ανάμεσα στις τιμές ακινήτων και στο κόστος ενοικίασης ως ένδειξη ότι επίκειται διόρθωση. Η σκέψη είναι ότι όταν η άνοδος των τιμών στην κατοικία δεν καταφέρει να πυροδοτήσει μια αντίστοιχη κίνηση στην αγορά ενοικίων και δεν ανταποκρίνεται στα οικονομικά θεμελιώδη, αυτό μπορεί να αποτελεί σημάδι ότι τα νοικοκυριά μπορεί να μην έχουν ρεαλιστικές προσδοκίες αναφορικά με την περαιτέρω ανατίμηση των τιμών, πράγμα που αποτελεί ένα κοινότοπο μήνυμα φούσκας στην αγορά, επισημαίνει χαρακτηριστικά ο οίκος αξιολόγησης.
«Οι χώρες όπου οι τιμές στέγης και ενοικίων είναι εκτός ισορροπίας και προσαρμόζονται υπερβολικά αργά παρουσιάζουν το μεγαλύτερο κίνδυνο για αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις από τις υψηλές τιμές κατοικιών», εκτιμούν αναλυτές της Moody’s. H αγορά στέγης της πλουσιότερης σκανδιναβικής οικονομίας παρουσίασε μεγάλη αύξηση των τιμών τα τελευταία έτη εν μέσω ιστορικά χαμηλών επιτοκίων και μαζικών δημοσιονομικών μέτρων στήριξης από την κυβέρνηση. Ως εκ τούτου, η νορβηγική αγορά θεωρείται σήμερα η πιο υπερεκτιμημένη, με τις αγορές του Βελγίου, της Γερμανίας και της Γαλλίας να ακολουθούν από κοντά, σύμφωνα πάντα με την έκθεση του οίκου.
Υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης
Επιπλέον, η Νορβηγία έχει το υψηλότερο ποσοστό ιδιοκατοίκησης μεταξύ των 20 ανεπτυγμένων χωρών της μελέτης, σε ποσοστό περίπου 85%, γεγονός που υποδηλώνει ότι μία απότομη διόρθωση των τιμών θα έχει εκτεταμένο αντίκτυπο στην οικονομία, στην χρηματοοικονομική σταθερότητα και στις πιστωτικές συνθήκες.
Ήδη, η αγορά στέγης της Νορβηγίας παρουσιάζει ενδείξεις εξασθένησης, πυροδοτώντας ανησυχίες για πιθανή οικονομική επιβράδυνση.
Η ραγδαία πτώση των τιμών φέτος, μετά τα προηγούμενη έτη αλματώδους ανόδου, εξαφάνισε τα προηγούμενα κέρδη, καθώς υπάρχει αφθονία προσφοράς σε κατοικίες και οι αγοραστές σπεύδουν να πωλήσουν.
Με τη νορβηγική αγορά στέγης να είναι υπερτιμημένη από το 2010, η Νορβηγία θεωρείται σήμερα η πλέον ευάλωτη από τις 20 χώρες της μελέτης.
Την ίδια άποψη μοιράζεται και η αρμόδια ρυθμιστική αρχή της χώρας, προειδοποιώντας τον προηγούμενο μήνα ότι οι τιμές στέγης και το χρέος των νοικοκυριών συνιστούν το μεγαλύτερο κίνδυνο για την οικονομία.
Επίσης, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) είχε επιστήσει πρόσφατα την προσοχή στη νορβηγική κυβέρνηση να προετοιμαστεί για πιθανή φούσκα από απότομη διόρθωση των τιμών, καθώς οι τιμές θεωρούνται υπερτιμημένες.
Η κεντρική τράπεζα παρακολουθεί και αυτή στενά την κατάσταση σηματοδοτώντας την προηγούμενη εβδομάδα ότι ετοιμάζεται για αύξηση των επιτοκίων πολύ σύντομα το επόμενο έτος. Θα πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι οι σκανδιναβικές οικονομίες έχουν μεγάλο πλεονέκτημα έναντι των υπόλοιπων οικονομιών της μελέτης. Και αυτό επειδή το ισχυρό δίχτυ ασφαλείας που διαθέτουν προστατεύει τους πολίτες από οικονομικά σοκ. Η Νορβηγία διαθέτει κρατικό ταμείο με ενεργητικό αξίας 1 τρισ. δολαρίων, κατά συνέπεια διαθέτει άφθονο ρευστό το οποίο θα μπορούσε να λειτουργήσει ως δίχτυ προστασίας σε ένα χρηματοοικονομικό σοκ.
