Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Επιβράδυνση προβλέπεται για την αγορά των MBAs το 2018 και το 2019 (+6% και +4% αντίστοιχα), έπειτα από αύξηση 13% των προσλήψεων το 2017, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις 3.463 εργοδοτών από όλο τον κόσμο, που ρωτήθηκαν σχετικά στο πλαίσιο της ετήσιας έκθεσης του οργανισμού QS Intelligence Unit (που δημοσιεύθηκε στις 22/11) - με την Ελβετία να προσφέρει τις καλύτερες αποδοχές σε στελέχη MBA και την Ελλάδα να βρίσκεται... εκτός κάδρου.
Η έρευνα, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με την πλατφόρμα TopMBA και θεωρείται βαρόμετρο για τις διεθνείς τάσεις στις προσλήψεις και στα μισθολογικά θέματα των κατόχων MBA, δείχνει ότι η αγορά της Ασίας και του Ειρηνικού εμφανίζει τη μεγαλύτερη δυναμική, με ανάπτυξη 18% το 2017, με τις ώριμες αγορές σε ΗΠΑ, Καναδά και Δυτική Ευρώπη να καταγράφουν αύξηση 10%, ξεπερνώντας τις προβλέψεις.
Σημειώνεται ότι τα προγράμματα MBA θεωρούνται από τα πιο αναγνωρισμένα στον κόσμο, προσφέροντας στους φοιτητές γνώση και εμπειρία στη διοίκηση των επιχειρήσεων, αλλά κι ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στο βιογραφικό τους.
Η αύξηση των προσλήψεων MBAs υπερβαίνει τις προσδοκίες φέτος, σε όλες τις γεωγραφικές περιφέρειες. Η τάση είναι ιδιαίτερα αισθητή στις ώριμες αγορές των ΗΠΑ & Καναδά και της Δυτικής και Ανατολικής Ευρώπης (10%, 10% και 12% αντίστοιχα) χωρίς όμως να υστερούν άλλες περιοχές (11% εκτιμάται ο ρυθμός στη Λατινική Αμερική και 2% σε Αφρική & Μέση Ανατολή). Για το επόμενο έτος πάντως προβλέπεται επιβράδυνση.
Οι προβλέψεις
Ειδικότερα, στη Δυτική Ευρώπη και μετά τις επιπτώσεις της μεγάλης ύφεσης και της βελτίωσης των επιδόσεων τα τελευταία χρόνια -το 2016 σημειώθηκε ανάπτυξη 4%, με συγκρατημένες προσδοκίες για το 2017 στον απόηχο των πολιτικών γεγονότων στο Ηνωμένο Βασίλειο- ο ρυθμός για το 2018 και το 2019 προβλέπεται 7% και 5% αντίστοιχα και μπορεί να μην είναι τεράστιος, αλλά το γεγονός ότι υπερβαίνει το 5% είναι αξιοσημείωτο. Η αυξημένη ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, η οποία υπερέβη αυτήν των ΗΠΑ για πρώτη φορά από το 2008, ενέπνευσε τελικά σ’ ένα βαθμό εμπιστοσύνη. Το μεταβαλλόμενο τοπίο της Ευρώπης φαίνεται ότι θα δημιουργήσει περισσότερες ευκαιρίες για MBΑs. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι σε ΗΠΑ & Καναδά προβλέπεται αύξηση προσλήψεων κατά 7% και 2% το 2018 και το 2019 αντίστοιχα, ενώ στην Ανατολική Ευρώπη τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 3% και -3%. Στις περιοχές Ασίας - Ειρηνικού η αύξηση προσλήψεων το 2018 και το 2019 προβλέπεται να διαμορφωθεί σε 7% και 2% αντίστοιχα, στη Λατινική Αμερική σε 9% και 10% και σε Αφρική και Μέση Ανατολή σε -2% και 10% αντίστοιχα.
Εξέλιξη απολαβών
Τα επίπεδα μισθών των ΜΒΑs αυξάνονται το 2017, ύστερα από τη βουτιά το 2016, με τους εργοδότες σε ΗΠΑ και Καναδά να εμφανίζονται πιο γενναιόδωροι (προσφέροντας ετήσιες απολαβές 98.900 δολ. που αυξάνονται σε 116.300 δολ. μαζί με τα μπόνους).
Παρατηρείται ωστόσο ότι ενώ οι μισθοί επιστρέφουν σε πιο υψηλά επίπεδα, τα μπόνους δεν είναι τόσο υψηλά συγκριτικά με άλλες αγορές. Πάντως, όπως παρατηρούν οι συντάκτες της μελέτης, αν κανείς έχει τα χρήματα στο μυαλό του, τότε η Βόρεια Αμερική είναι το ιδανικό μέρος για να εργαστεί.
Με την πρωτοκαθεδρία τους οι ΗΠΑ αφήνουν πίσω τη Δυτική Ευρώπη (όπου οι μέσες ετήσιες απολαβές κυμαίνονται σε 85.500 δολ. που φθάνουν τα 101.300 δολ. μαζί με τα bonus). Σε επίπεδο χώρας οι υψηλότεροι μισθοί MBA προσφέρονται στην Ελβετία (123.500 δολ.) και ακολουθούν οι ΗΠΑ (με 102.100 δολ.). Η Γαλλία (με 98.500 δολ. κατά μέσον όρο ετήσιες απολαβές) και το Ηνωμένο Βασίλειο (με 92.400 δολ.) είναι οι επόμενοι καλύτεροι εργοδότες MBAs στην Ευρώπη. Η Αυστραλία ηγείται (με 98.400 δολ.) στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού, ακολουθούμενη από την Ιαπωνία (με 80.000 δολ.). Στις 25 χώρες που ξεχώρισαν οι αναλυτές για τους μισθούς που προσφέρουν σε κατόχους MBA, Ουρουγουάη, Κίνα και Ταϊβάν είναι στις τελευταίες θέσεις (προσφέροντας μαζί με τα μπόνους ετήσιες απολαβές 62.100 δολ., 55.000 δολ. και 48.800 δολ. αντίστοιχα). Η Ελλάδα είναι εκτός λίστας, χαρακτηριζόμενη από χαμηλή ανταγωνιστικότητα, καθώς οι ετήσιοι μισθοί που προσφέρει στους MBAs μετά βίας αγγίζουν τα 30.000 δολάρια.
Είναι σαφές ότι η εποχή των golden boys έχει παρέλθει για τη χώρα μας, με τα πιο ικανά στελέχη αυτού του επιπέδου εξειδίκευσης να έχουν μετακινηθεί σε αγορές όπου απολαμβάνουν πιο δίκαιες αμοιβές. Είναι εξάλλου ενδεικτικό ότι με βάση τα στοιχεία του 2016 ο μέσος ετήσιος μισθός για MBAs έφτασε τα 26.400 δολ., από 35.500 δολ. το 2015 και 38.000 δολ. το 2014. Ακόμη κι αν συνυπολογιστούν τα bonus που μπορεί να φτάσουν και τα 7.000 δολ. κατά μέσο όρο, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, οι απολαβές των MBAs στην Ελλάδα βαίνουν μειούμενες και είναι από τις χαμηλότερες στον κόσμο.
Όταν ζητήθηκε από τους εργοδότες να αναφέρουν ποιες δεξιότητες εκτιμούν περισσότερο στις προσλήψεις κατόχων MBA και το επίπεδο ικανοποίησής τους, είπαν ότι αναζητούν soft skills, δηλαδή δεξιότητες επικοινωνίας, διαπροσωπικές δεξιότητες και δεξιότητες ηγεσίας.
Συμπερασματικά, οι ΜΒΑs πρέπει να δώσουν μεγαλύτερη προσοχή στην ανθρώπινη πλευρά τους για να προχωρήσουν και να καλλιεργήσουν δεξιότητες ηγεσίας. Από την άλλη μεριά φαίνεται ότι οι εργοδότες δεν δίνουν μεγάλη έμφαση στην ΕΚΕ, αφού όταν τους ζητήθηκε να επιλέξουν ποιες ειδικεύσεις MBA θεωρούν πιο πολύτιμες η ΕΚΕ είναι τελευταία στην κατάταξη, με πρώτες τη στρατηγική και ακολουθούμενη από την καινοτομία.
Η εταιρική κοινωνική ευθύνη και το international management συγκεντρώνουν τη χαμηλότερη βαθμολογία, πιθανότατα διότι θεωρούνται επαρκείς έμφυτες δεξιότητες που δεν δικαιολογούν μια εξειδίκευση. Είναι ενδιαφέρον επίσης ότι η επιχειρηματικότητα καταγράφει χαμηλή βαθμολογία - γεγονός που πιθανότατα ερμηνεύεται με τον ίδιο τρόπο.
Ένα άλλο ενδιαφέρον θέμα, στο οποίο πήραν θέση οι εργοδότες, είναι η ιδανική χρονική διάρκεια της εργασιακής εμπειρίας για τους υποψήφιους σε θέσεις εργασίας. Φαίνεται ότι οι εργοδότες προτιμούν εκείνους που είναι έμπειροι αλλά όχι πολύ έμπειροι, δηλαδή 3-5 και 1-3 χρόνια εμπειρία θεωρείται το ιδανικό σενάριο για τους εργοδότες.
Οι εργοδότες της Λατινικής Αμερικής εμφανίζουν τη μεγαλύτερη τάση να προσλαμβάνουν υποψηφίους με μεγαλύτερη εμπειρία, ενώ οι εργοδότες της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής είναι οι πιο πρόθυμοι να προσλάβουν άπειρους υποψηφίους. Όπως είναι αναμενόμενο, οι Δυτικό-Ευρωπαίοι εργοδότες έθεσαν υψηλότερα τον πήχη της εμπειρίας από εκείνους των ΗΠΑ και του Καναδά, αντανακλώντας την υψηλότερη μέση ηλικία των υποψηφίων ΜΒΑ στην περιοχή.
Θέσεις ανά τομέα
Πωλήσεις, επιχειρηματική ανάπτυξη, χρηματοδότηση και management είναι οι πιο περιζήτητοι ρόλοι για MBAs.
Μάλιστα η ισχυρή ανάπτυξη των προσλήψεων MBAs σε όλους τους κλάδους της βιομηχανίας δείχνει τη σταθερή ζήτηση από ένα ευρύ φάσμα εργοδοτών.
Παρατηρείται ότι η αύξηση των θέσεων εργασίας στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες εξακολουθεί να είναι βραδύτερη, αλλά οι μισθοί είναι υψηλότεροι (97.100 δολ. σε ΗΠΑ, Καναδά και Δυτική Ευρώπη).
Επίσης οι εργοδότες ζητούν περισσότερα από τους κατόχους MBA στον τομέα της ηγεσίας και των soft skills, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό των εργοδοτών αναζητά από τα νέα στελέχη εμπειρία 3-5 ή 1-3 ετών.
Στα συγκριτικά πλεονεκτήματα των MBAs ως υποψηφίων για μια θέση σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων είναι: το όραμά τους, η καινοτομία τους και η ικανότητά τους να βοηθήσουν τελικά τις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν.
Ως εκ τούτου, βλέπουμε τους MBAs να καταλαμβάνουν θέσεις στον στρατηγικό σχεδιασμό σε ποσοστό 46%.
Οι MBAs εκτιμώνται επίσης για τις τεχνικές τους δεξιότητες αναλαμβάνοντας ρόλους στον τομέα της χρηματοδότησης (39%), του γενικού διευθυντή (38%), του επικεφαλής marketing (37%) και του συμβούλου (34%).
Λιγότεροι κάτοχοι MBA απορροφώνται σε τομείς όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο (8%) και η εφοδιαστική αλυσίδα ή τα Logistics (18%).
