Από την έντυπη έκδοση
Των Σοφίας Εμμανουήλ και Γιάννη Κανουπάκη
Έπεσε χθες η αυλαία των φετινών θερινών εκπτώσεων, αλλά λίγοι επιχειρηματίες δηλώνουν ικανοποιημένοι από τις επιδόσεις της δραστηριότητάς τους, με τη συνεχή μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών να συντηρεί κλίμα έντονου ανταγωνισμού μεταξύ των λιανεμπόρων - όπου οι ισχυρότεροι παίκτες με συντηρητικές επιδόσεις κερδίζουν μερίδια και οι μικρότεροι ασθμαίνοντας βγάζουν τα λειτουργικά τους έξοδα. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν στη «N» ότι το λιανεμπόριο δεν κατάφερε να επωφεληθεί από την κατακόρυφη αύξηση της τουριστικής κίνησης αφού οι ξένοι επισκέπτες της χώρας μας με τις αγορές τους πριμοδοτούν ως επί το πλείστον τοπικές αγορές, σε νησιά, τουριστικούς προορισμούς και μεγάλες πόλεις ενδιάμεσου προορισμού.
Από την άλλη μεριά οι Έλληνες καταναλωτές, πολλοί από τους οποίους στερήθηκαν τις θερινές διακοπές, μετρούν τις οικονομίες τους για να ανταποκριθούν σε τρέχουσες υποχρεώσεις, λογαριασμούς όπως ΕΝΦΙΑ, φόρος εισοδήματος κ.ο.κ. αλλά και έξοδα για την κάλυψη των αναγκών μελών της οικογένειας - π.χ. τα παιδιά, μαθητές και φοιτητές εν όψει της νέας σχολικής/ακαδημαϊκής χρονιάς.
Αν εξαιρεθεί μια μειοψηφία της αγοράς -που περιλαμβάνει μια μερίδα πολυεθνικών αλυσίδων και ορισμένων brands που ακολουθούν εποχικές τάσεις-, η οποία εμφανίζεται ικανοποιημένη από την εμπορική κίνηση των φετινών εκπτώσεων, οι περισσότεροι επαγγελματίες, από όλο το φάσμα της αγοράς, εκφράζουν προβληματισμό και ορισμένοι μιλούν για μια... χαμένη χρονιά, θεωρώντας ότι ζητούμενο δεν είναι η σταθεροποίηση στα περσινά επίπεδα.
Ακόμη και μεγάλοι λιανεμπορικοί όμιλοι εισπράττουν την αδυναμία του καταναλωτικού κοινού κι αυτό αντανακλάται σε όλους τους κλάδους, από τα super market μέχρι τα καταστήματα ηλεκτρικών, ειδών τεχνολογίας, επίπλων κ.ο.κ. Μπορεί να κερδίζουν μερίδια αγοράς αλλά οι πωλήσεις τους επιβραδύνονται, αν και με ηπιότερο ρυθμό απ’ ό,τι στο α’ τρίμηνο του έτους.
Αντιστάθμιση απωλειών
Ας σημειωθεί ότι οι ηγέτες του λιανεμπορίου είναι σε θέση να αντισταθμίζουν απώλειες στην εσωτερική αγορά μέσω της δραστηριότητάς τους σε γειτονικές χώρες. Οι θυγατρικές δε πολλών εξ αυτών σε Ρουμανία, Βουλγαρία, ακόμη και Τουρκία υπεραποδίδουν καταδεικνύοντας -όπως παρατηρούν οι επιχειρηματίες- τον θετικό αντίκτυπο στις τοπικές αγορές πολιτικών αποφάσεων όπως φοροελαφρύνσεις για τους πολίτες και φορολογικά κίνητρα για τις επιχειρήσεις. Αντίθετα στην Ελλάδα τα βάρη πολλαπλασιάζονται και όσο συμβαίνει αυτό η αγορά στερείται «ζεστό χρήμα».
Η κάμψη της επισκεψιμότητας σε πολλά καταστήματα είναι ένα κακό σύμπτωμα που συνδέεται με την έλλειψη ρευστότητας των καταναλωτών που προβαίνουν σε αγορές κυρίως όταν μπορούν να αξιοποιήσουν προσφορές. Από την άλλη μεριά παραμένει σε εκκρεμότητα το θέμα των κόκκινων δανείων, το οποίο σε κάποιο βαθμό αφορά επιχειρήσεις του λιανεμπορίου, ενώ σε συνδυασμό με τις συζητήσεις για νέο κύκλο stress tests στις τράπεζες συντηρούν αρνητικό κλίμα. Σε αυτό το περιβάλλον οι επιχειρήσεις δύσκολα διατηρούν margins και όπως επισημαίνουν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες «σέρνονται». Αυτό αναμένεται να δείξει και ο απολογισμός των θερινών εκπτώσεων που οριστικοποιείται αυτές τις ημέρες.
Αύξηση του κύκλου εργασιών στο λιανικό εμπόριο τον Ιούλιο
Με καλή «κληρονομιά», από την περίοδο που προηγήθηκε, κύλησε ο Αύγουστος στη λιανική, γεγονός που, αν συνδυαστεί με τις θερινές εκπτώσεις, διαμορφώνει το αναγκαίο υπόβαθρο για θετικό προβληματισμό πάνω στο γενικό ερώτημα αν το εγχώριο εμπόριο μπορεί, όντως, να λειτουργήσει ως ατμομηχανή της ανάκαμψης.
Με βάση τα στοιχεία και του Ιουλίου, του πρώτου μήνα με εκπτωτικό «πρόσημο», όπως προκύπταν από τις καταγραφές του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ, τα πρώτα συμπεράσματα είναι πως υπήρξε αύξηση του τζίρου στο λιανικό εμπόριο, τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση, διατήρηση του θετικού ισοζυγίου μισθωτής απασχόλησης, με φθίνοντα όμως ρυθμό, μηνιαία υποχώρηση/ετήσια αύξηση του ελλείμματος ισοζυγίου αγαθών, μηνιαία αύξηση/ετήσια μείωση της αξίας των ακάλυπτων επιταγών και των απλήρωτων συναλλαγματικών, μείωση του ποσοστού ανεργίας τόσο σε μηνιαία όσο και σε ετήσια βάση, μηνιαία υποχώρηση/ετήσια ενίσχυση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή/επίπεδο τιμών.
Οι ευοίωνες εξελίξεις
Ειδικότερα, αξιοσημείωτη ετήσια άνοδο κατά 3,1% (Ιούνιος 2017/2016) σημείωσε ο εποχικά διορθωμένος ΔΚΕ στο Λιανικό Εμπόριο (χωρίς τα καύσιμα & τα λιπαντικά), ενώ επίσης θετική ήταν η πορεία του συγκρινόμενος με τον Μάιο του τρέχοντος έτους (Ιούνιος/Μάιος 2017: 1,8%). Η εν λόγω εξέλιξη συνιστά τη δεύτερη καλύτερη επίδοση του α’ εξαμήνου του 2017, μετά από εκείνη του περασμένου Φεβρουαρίου, καλλιεργώντας ακόμη μεγαλύτερες προσδοκίες για τις τελικές επιδόσεις του διμήνου Ιουλίου-Αυγούστου, λόγω, φυσικά, της ισχύος των γενικών θερινών εκπτώσεων.
Σημειώνεται, δε, πως η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης από τους θεσμούς και η τόνωση των εσόδων αλλά και των αφίξεων στον κλάδο του τουρισμού στη διάρκεια του Ιουνίου του 2017, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περσινό μήνα, αποτέλεσαν τις σημαντικότερες παραμέτρους της προαναφερθείσας ενίσχυσης των πωλήσεων. Πλέον, το χρονικό διάστημα Ιουλίου-Αυγούστου κρίνεται ως ιδιαίτερα κομβικό, καθώς πιθανή περαιτέρω βελτίωση της καταναλωτικής δαπάνης θα θέσει τις βάσεις για σταθερή και βάσιμη ανάκαμψη της οικονομίας.
Πιο αναλυτικά, από την επεξεργασία των στοιχείων του ΙΝΕΜΥ προκύπτουν τα εξής:
- Ο ΔΚΕ της ομάδας «Βιβλία - Χαρτικά - Λοιπά Είδη» σημείωσε τη μεγαλύτερη αυξητική ετήσια επίδοση για τον μήνα Ιούνιο 2017 (Ιούνιος 2017/2016: +8,9%), ακολουθούμενος από τις «Πωλήσεις εκτός καταστημάτων» (+7,8%) και την «Ένδυση - Υπόδηση» (+7,4%). Βάσει των παραπάνω, διαφαίνεται η παγιοποίηση των προτιμήσεων του καταναλωτικού κοινού σε προϊόντα τεχνολογίας, όπως οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και ο εξοπλισμός αυτών, ενώ η θετική μεταβολή του κλάδου «Ένδυση & Υπόδηση» αποτελεί την καλύτερη ετήσια επίδοση της τελευταίας πενταετίας.
- Τα Πολυκαταστήματα αποτελούν τη μοναδική υποκατηγορία με αρνητική ετήσια αλλά και μηνιαία μεταβολή του κύκλου εργασιών της (-1,1% και -0,3% αντίστοιχα), ως αποτέλεσμα της τάσης εδραίωσης και περαιτέρω επέκτασης του μεριδίου τους στην αγορά. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η συνεχώς διευρυνόμενη πρακτική της διενέργειας προσφορών για την προσέλκυση όσο το δυνατόν μεγαλύτερου μέρους του καταναλωτικού κοινού.
- Μικρή μηνιαία βελτίωση της τάξεως του 5,9% (89 εκατ. ευρώ) κατέγραψε το έλλειμμα ισοζυγίου αγαθών τον Ιούνιο του 2017, εξέλιξη που αποδίδεται στη μεγαλύτερη υποχώρηση, σε απόλυτα νούμερα, των εισαγωγών έναντι των εξαγωγών (-269,8 εκατ. ευρώ έναντι -180,8 εκατ. ευρώ). Σε ετήσια βάση και παρά την άνοδο των εξαγωγών (Ιούνιος 2017/2016: 13,4% ή 272,1 εκατ. ευρώ), σημειώθηκε διεύρυνση του ελλειμματικού ισοζυγίου αγαθών (1,7%), εξαιτίας της ισχυρότερης αύξησης κατά 8,6% (295,7 εκατ. ευρώ) των εισαγωγών.
Στην Αθήνα
Οι πρώτες πληροφορίες που έλαβε χθες από μέλη του, στο κέντρο της πρωτεύουσας, ο Εμπορικός Σύλλογος Αθήνας, δεν επιβεβαίωναν τις αρχικές αισιόδοξες εκτιμήσεις για άνοδο των πωλήσεων κατά την περίοδο των εκπτώσεων. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΕΣΑ, Σταύρο Καφούνη, «το μειωμένο εισόδημα προς κατανάλωση εξαιτίας κυρίως των δυσβάστακτων φόρων που είναι θηλιά σε κάθε καταναλωτή, διαμορφώνει την αξία των πωλήσεων στην καλύτερη περίπτωση στα περσινά επίπεδα, με την πλειοψηφία των καταστημάτων ειδικά της περιφέρειας να καταγράφει διψήφια ποσοστά πτώσης». Μοναδική εξαίρεση οι περιοχές με τουριστικό ενδιαφέρον, όπου η αύξηση του τουριστικού ρεύματος έφερε άνοδο στις πωλήσεις από 2% έως 6%, ανάλογα το είδος και την περιοχή.
Με διαφοροποιήσεις η Θεσσαλονίκη
Της Βάσως Βεγίρη
[email protected]
Τα αποτελέσματα της καθιερωμένης σχετικής έρευνας του ΕΣΘ αναμένεται να παραδοθούν σήμερα στον Σύλλογο, πάντως η γενική εικόνα, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης (ΕΣΘ), Παντελή Φιλιππίδη, είναι ότι η λήξη των θερινών εκπτώσεων βρίσκει τα ταμεία των εμπορικών καταστημάτων της Θεσσαλονίκης σε λίγο χειρότερη κατάσταση από πέρυσι και με σημαντικές διαφοροποιήσεις ανά περιοχές. Για μια ακόμη φορά πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραμάτισε ο άξονας της Τσιμισκή, έχοντας καλύτερα αποτελέσματα, στον οποίο όμως η παρουσία ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρή, ενώ πολύ χειρότερα πήγε η κίνηση σε Ερμού και Εγνατία και όσο περισσότερο απομακρύνεται κανείς από το ιστορικό κέντρο τόσο χειροτερεύει ο απολογισμός.
O ΕΣΘ αποφάσισε και πρότεινε να οριστεί ως τρίτο δεκαήμερο ενδιάμεσης εκπτωτικής περιόδου η περίοδος λειτουργίας της ΔΕΘ, με λειτουργία της αγοράς και τις δύο Κυριακές της ΔΕΘ, γεγονός που αποδέχθηκε η αντιπεριφερειάρχης Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης Βούλα Πατουλίδου και ορίζεται πλέον ως ενδιάμεση εκπτωτική περίοδος, για τις εμπορικές επιχειρήσεις της πόλης, το χρονικό διάστημα από την ημέρα έναρξης της ΔΕΘ έως και την ημέρα λήξης της.
