Από την έντυπη έκδοση
Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
«Ιδιαίτερα λεπτούς χειρισμούς επιβάλλει το επιχειρούμενο εγχείρημα υποβολής αίτησης για καταχώρηση της ονομασίας “Ελληνικό Γιαούρτι” στο Eνωσιακό Μητρώο Προστατευόµενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς εγκυμονεί κίνδυνος να “χαθεί” η ταυτότητα σε πολλά εγχωρίως παραγόμενα είδη γιαουρτιού, με αποτέλεσμα να πληγούν τόσο οι γαλακτοβιομηχανίες όσο και οι παραγωγοί».
Το παραπάνω σχόλιο προέρχεται από υψηλόβαθμο στέλεχος της αγοράς και αφορά τη δεύτερη ανάγνωση της χθεσινής ανακοίνωσης του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία γνωστοποιήθηκε η σχετική απόφαση περί σύστασης και συγκρότησης 14μελούς ομάδας εργασίας για το «Ελληνικό Γιαούρτι».
Έργο της ομάδας -που θα έχει διετή θητεία- είναι ο συντονισμός και η ενημέρωση των συλλογικών φορέων της παραγωγής του ελληνικού γιαουρτιού, καθώς και των παραγωγών της πρώτης ύλης, προκειμένου να συναποφασίσουν και να προετοιμάσουν τις τεχνικές λεπτομέρειες ενός φακέλου υποβολής αίτησης για καταχώρηση της ονομασίας «Ελληνικό Γιαούρτι» στο ενωσιακό Μητρώο Προστατευόµενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) - Προστατευόµενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως Προστατευόµενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ), επισημαίνει η ανακοίνωση.
Αντίστοιχα, ο αρμόδιος υπουργός Β. Αποστόλου αναφερόμενος στο θέμα σημείωσε μεταξύ άλλων: «Προχωράμε σε ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την κατοχύρωση του παραδοσιακού εθνικού μας προϊόντος, του ελληνικού γιαουρτιού, που χαρακτηρίζεται για τα ιδιαίτερα και μοναδικά ποιοτικά του χαρακτηριστικά, στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές».
Μολονότι η προσπάθεια θωράκισης του ελληνικού γιαουρτιού είναι επιβεβλημένη, με γνώμονα ότι ήδη εντός Ε.Ε. αγορές όπως η Τσεχία έχουν νομοθετήσει και επιτρέπουν την παραγωγή σε τοπικό επίπεδο του «greek style yogurt», ενώ ταυτόχρονα ισχυροί όμιλοι έχουν διαθέσει στα παγκόσμια ράφια κωδικούς γιαουρτιού που φέρουν αντίστοιχη ονομασία, η κατοχύρωση ως ΠΓΕ του «ελληνικού γιαουρτιού» χρήζει ιδιαίτερης προσοχής.
Και αυτό γιατί, όπως εξηγούν στη «Ν» στελέχη της αγοράς, η προσπάθεια κατοχύρωσης ως ΠΓΕ μιας διευρυμένης έννοιας/κατηγορίας όπως αυτή που περιλαμβάνεται στη λέξη «γιαούρτι» δύναται να δημιουργήσει το εξής πρόβλημα: ποιο θα θεωρείται ελληνικό γιαούρτι; Μόνο το στραγγιστό; Σε αυτή την περίπτωση, εάν η «συνταγή» του στραγγιστού κατοχυρωθεί ως ΠΓΕ, «καταργείται» η ελληνικότητα του αγελαδινού γιαουρτιού ή του πρόβειου κτλ.;
Το ζήτημα της σωστής κατοχύρωσης είναι ουσιαστικό, δεδομένου ότι με βάση την προβλεπόμενη διαδικασία το αίτημα που θα κατατεθεί θα «περάσει» από σχετική διαβούλευση κατά την οποία τα κράτη - μέλη έχουν τη δυνατότητα να εγείρουν ενστάσεις. Γεγονός που δεν φαντάζει αδύνατο να συμβεί από μέλη όπως Τσεχία και Δανία.
Ταυτόχρονα, σε ενδεχόμενη έρευνα καταναλωτών επί ευρωπαϊκού εδάφους το ενδεχόμενο να χαρακτηριστεί ως «ελληνικό γιαούρτι» μόνο το στραγγιστό είναι πολύ πιθανό, δεδομένου ότι η «αγορά του greek style yogurt» έχει δημιουργηθεί με γνώμονα το στραγγιστό γιαούρτι. Σε αυτή την περίπτωση εγείρεται και το εξής ζήτημα: κατά πόσο η κατοχύρωση ως ΠΓΕ μόνο του στραγγιστού ως ελληνικό γιαούρτι δύναται να «μπλοκάρει» τις εξαγωγές άλλου τύπου γιαουρτιού που παράγουν εγχώριες εταιρείες, δεδομένου ότι δεν θα μπορούν να κάνουν χρήση της λέξης «greek yogurt» μολονότι το προϊόν τους θα παράγεται στην Ελλάδα.
Ταυτόχρονα, η αναγνώριση ως ΠΓΕ του ελληνικού γιαουρτιού ενδέχεται να δημιουργήσει δυσκολίες στις ελληνικές γαλακτοβιομηχανίες που ήδη έχουν «επεκταθεί» και δραστηριοποιούνται με μονάδες παραγωγής στο εξωτερικό, καθώς στον βαθμό που υπάρξει κατοχύρωση ΠΓΕ γιαουρτιού, αυτό δεν θα μπορεί να παραχθεί εκτός ελληνικών συνόρων. Σαφώς και το ζήτημα αυτό είναι μία μόνο παράμετρος στο ζήτημα της θωράκισης της ελληνικότητας του γιαουρτιού, δεν παύει όμως να επηρεάζει αναπτυξιακά σχέδια ορισμένων επιχειρήσεων του κλάδου.
Σε αυτό το πλαίσιο, παράγοντες του κλάδου επισημαίνουν ότι όταν συσταθεί το σχετικό αίτημα θα πρέπει να υπάρχουν σαφείς διευκρινίσεις στο τι ακριβώς αφορά το «ελληνικό» γιαούρτι, ενώ σε παράλληλο χρόνο θα πρέπει να προωθηθούν κινήσεις «προστασίας» της χρήσης του «Greek style» τουλάχιστον εντός της Ε.Ε., διότι ως γνωστόν τρίτες αγορές (π.χ. ΗΠΑ) πολεμούν ήδη την προστασία των δικαιωμάτων χρήσης «κοινών» -όπως τους χαρακτηρίζουν- όρων τροφίμων.
«Όπως δεν διατίθενται πουθενά προϊόντα που να φέρουν την ονομασία French-style cheese, έτσι δεν πρέπει να αναπτύσσονται κατηγορίες greek style yogurt, οι οποίες μάλιστα ταυτίζονται στη συνείδηση του καταναλωτή μόνο με το στραγγιστό γιαούρτι» τονίζουν οι ίδιες πηγές.
