Σειρά δράσεων προτείνει η Κομισιόν, με στόχο να βοηθηθούν περαιτέρω οι περιφέρειες της Ευρώπης να επενδύουν σε εξειδικευμένους τομείς με ανταγωνιστική ισχύ («έξυπνη εξειδίκευση») και να παράγουν την καινοτομία, την ανθεκτικότητα και την ανάπτυξη που χρειάζονται.
Όπως επισημαίνεται σε έγγραφο προβληματισμού της Επιτροπής σχετικά με την τιθάσευση της παγκοσμιοποίησης, η παγκοσμιοποίηση έχει αποφέρει τεράστια οφέλη στις λιγότερο ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου και πολλές ευκαιρίες για τους Ευρωπαίους. Ωστόσο ενώ τα οφέλη της είναι ευρύτατα διαδεδομένα, το κόστος της συχνά είναι άνισα κατανεμημένο.
Κατά την Κομισιόν, για να καταφέρει να ανταποκριθεί στην πρόκληση του οικονομικού εκσυγχρονισμού, η Ευρώπη πρέπει να ενδυναμώσει τις περιφέρειές της και να τις βοηθήσει να δημιουργήσουν αξία. Αυτό σημαίνει υιοθέτηση της καινοτομίας, ψηφιοποίηση, απεξάρτηση από τον άνθρακα και ανάπτυξη των ατομικών δεξιοτήτων.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Γίρκι Κάταϊνεν, αρμόδιος για την απασχόληση, την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την ανταγωνιστικότητα, δήλωσε τα εξής: «Για να αξιοποιήσουμε τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης θα πρέπει να δημιουργήσουμε ένα ευνοϊκό περιβάλλον, όπου να μπορούν να υλοποιηθούν οι εξελίξεις στο εμπόριο και στην τεχνολογία. Οι επενδυτικές στρατηγικές καινοτομίας τοπικής ιδιοκτησίας και με τοπική καθοδήγηση είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης και την ενδυνάμωση των περιφερειών μας».
Η επίτροπος Περιφερειακής Πολιτικής, Κορίνα Κρέτσου, ανέφερε από την πλευρά της ότι «οι οικονομίες μας διέρχονται περίοδο ριζικών μεταβολών· δεν μπορούμε να αντιστρέψουμε την πορεία αυτή. Μπορούμε όμως να βοηθήσουμε τις περιφέρειές μας να εφοδιαστούν με τα σωστά εργαλεία για σταθερή και διαρκή ανάπτυξη – να τι θα πει έξυπνη εξειδίκευση».
Η προσέγγιση της έξυπνης εξειδίκευσης εγκαινιάστηκε το 2014 σε όλα τα προγράμματα περιφερειακής πολιτικής. Η Επιτροπή προτίθεται να αξιοποιήσει την εν λόγω θετική εμπειρία με δύο πιλοτικά έργα:
- Προσαρμοσμένη υποστήριξη για συγκεκριμένες προκλήσεις σε περιφέρειες αντιμέτωπες με τη βιομηχανική μετάβαση: ύστερα από αίτημά τους, ορισμένες περιφέρειες μπορούν να συνεργαστούν με ομάδες της Επιτροπής για να ενισχύσουν την ικανότητά τους στην καινοτομία, να εξαλείψουν τα εμπόδια για τις επενδύσεις, να εξοπλίσουν τους πολίτες με κατάλληλες δεξιότητες και να προετοιμαστούν για τη βιομηχανική και κοινωνική αλλαγή, με βάση τις στρατηγικές τους για έξυπνη εξειδίκευση.
- Διαπεριφερειακές συμπράξεις καινοτομίας με την υποστήριξη των ταμείων της ΕΕ: ο σκοπός αυτού του πιλοτικού έργου, πηγή έμπνευσης του οποίου αποτελεί η επιτυχία της πρωτοβουλίας Vanguard, είναι να βρεθούν και να αναπτυχθούν διαπεριφερειακά έργα με δυνατότητα τραπεζικής χρηματοδότησης που να μπορούν να δημιουργήσουν ευρωπαϊκές αλυσίδες αξίας σε τομείς προτεραιότητας, όπως τα μαζικά δεδομένα, η βιοοικονομία, η αποδοτική χρήση των πόρων, η συνδεδεμένη κινητικότητα και η προηγμένη μεταποίηση.
Παράλληλα, η Επιτροπή θα εντείνει τις προσπάθειές της για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να απομακρύνουν τα εναπομείναντα σημεία που παρακωλύουν την ανάπτυξη και να διαμορφώσουν περιβάλλοντα φιλικά προς τις επιχειρήσεις. Ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί στην ποιότητα και διαφάνεια της δημόσιας έρευνας, στη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και πανεπιστημίων και στην ευθυγράμμιση των τοπικών βάσεων δεξιοτήτων με τις απαιτήσεις της αγοράς, με τη βοήθεια δομών στήριξης της Επιτροπής.
