Από την έντυπη έκδοση
Στην Τέτη Ηγουμενίδη
[email protected]
Συνυφασμένη με την ανάπτυξη της Ελλάδας θα είναι η κάλυψη της χώρας με τηλεπικοινωνιακά δίκτυα που θα παρέχουν ταχύτητες άνω των 100 Mbps, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΕΕΤΤ Δημήτρη Τσαμάκη, ενώ ο στόχος της Ψηφιακής Ατζέντας 2020 για τα 30 Mbps θα επιτευχθεί από την υλοποίηση των σε εξέλιξη επενδύσεων. Στην πρώτη του εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη, έναν χρόνο μετά την ανάληψη των καθηκόντων του πέρυσι τον Ιούνιο και αφού η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) είχε μείνει χωρίς πρόεδρο επί σχεδόν ενάμιση χρόνο, ο κ. Τσαμάκης ξεδιπλώνει τις απόψεις του, μεταξύ άλλων, για τον ανταγωνισμό στην τηλεπικοινωνιακή αγορά. Ο πρόεδρος της ΕΕΤΤ χαρακτηρίζει ολιγοπωλιακή την αγορά της κινητής τηλεφωνίας και αναλύει τα ενθαρρυντικά και μη στοιχεία που καταγράφονται γενικότερα όσον αφορά τον ανταγωνισμό στην τηλεπικοινωνιακή αγορά. Ολόκληρη η συνέντευξη έχει ως εξής:
Αναμένουμε με ενδιαφέρον την υλοποίηση των επενδύσεων των παρόχων σε δίκτυα νέας γενιάς με βάση τον κανονισμό της ΕΕΤΤ. Ποια είναι η εκτίμησή σας για τις ταχύτητες και την κάλυψη έπειτα από τους 26 μήνες;
«Ο κανονισμός αποβλέπει κυρίως στη δημιουργία κινήτρων στους παρόχους για επενδύσεις που θα ωθήσουν στην αύξηση της κάλυψης και δυνατότητα πρόσβασης των καταναλωτών σε δίκτυα επόμενης γενιάς, καθώς και σε υψηλότερες ταχύτητες (άνω των 100 Mbps). Η εκτίμησή μας είναι ότι μετά το πέρας των 26 μηνών ο πρώτος στόχος του ψηφιακού θεματολογίου, δηλαδή η πρόσβαση σε ταχύτητες άνω των 30 Mbps για το σύνολο (100%) του πληθυσμού, μπορεί να επιτευχθεί. (Σήμερα είναι 33% η ευρυζωνική κάλυψη σε VDSL). Ο δεύτερος στόχος του θεματολογίου, η διείσδυση ταχυτήτων 100 Mbps στο 50% των νοικοκυριών, μπορεί να προσεγγιστεί ικανοποιητικά, αλλά ασφαλείς προβλέψεις δεν μπορούν να γίνουν ακόμη, δεδομένου ότι αυτό συμβαδίζει με το επίπεδο ανάπτυξης της κάθε χώρας. Είναι βέβαιο ότι η υλοποίηση του εν λόγω σχεδίου θα μειώσει αισθητά τα ψηφιακά χάσματα και θα βελτιώσει την κατάταξη της χώρας μας στον ψηφιακό δείκτη DESI».
Υπάρχει η άποψη ότι η Ελλάδα για να κάνει ουσιαστικό βήμα χρειάζεται ένα νέο δίκτυο οπτικών ινών έως τα σπίτια (FTTH). Ποια είναι η άποψή σας;
«Πράγματι, όποιο νέο δίκτυο οπτικών ινών, FTTH, υλοποιηθεί, πέραν αυτών που θα προκύψουν από την υλοποίηση του σχεδίου Vectoring - NGA, θα ενισχύσει τον ανταγωνισμό και τη διείσδυση της οπτικής ίνας στα νοικοκυριά. Όμως, όπως προανέφερα, καθοριστική συμβολή στη ζήτηση θα έχει η πορεία της επενδυτικής και αναπτυξιακής διαδικασίας στη χώρα μας».
Θεωρείτε ότι σήμερα είναι ικανοποιητικός ο ανταγωνισμός στις τηλεπικοινωνίες;
«Από την ανάγνωση της ανταγωνιστικής πρακτικής των παρόχων καταγράφονται ενθαρρυντικά στοιχεία, αλλά και στοιχεία προβληματισμού και τάσεις που αποτελούν στοιχεία μελέτης, όχι μόνον στην Ελλάδα, αλλά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Στα ενθαρρυντικά στοιχεία της ανταγωνιστικής πρακτικής καταγράφονται: α) Το μεγάλο πλήθος προϊόντων -προγραμμάτων που διαθέτει κάθε πάροχος. Οι πάροχοι της ολιγοπωλιακής (κυρίως κινητής) τηλεπικοινωνιακής αγοράς διαθέτουν εκατοντάδες προγράμματα, προσπαθώντας να απευθυνθούν σε πελάτες με διαφορετικές ανάγκες. β) Θετικά αποτιμώνται οι επενδύσεις των παρόχων, π.χ. σε δικαιώματα φάσματος στην κινητή και στη συμμετοχή στον μηχανισμό vectoring στη σταθερή. Το α’ εξάμηνο 2016 οι επενδύσεις των παρόχων ήταν περισσότερες από ό,τι ολόκληρο το 2015. Οι επενδύσεις προοιωνίζονται νέες και περισσότερο ποιοτικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες, π.χ. υψίρρυθμες ευρυζωνικές συνδέσεις, επομένως ο ανταγωνισμός μετακινείται και σε θέματα ποιότητας υπηρεσίας. γ) Στη σταθερή τηλεφωνία παρατηρούνται εναλλαγές στη σειρά των λεγόμενων “εναλλακτικών” παρόχων με βάση τα μερίδια συνδρομητικής βάσης, γεγονός που δείχνει δυναμισμό στην αγορά. Στα στοιχεία προβληματισμού περιλαμβάνονται: α) στις ευρωπαϊκές εκθέσεις που αφορούν τιμές, η Ελλάδα δεν ανήκει στην ομάδα με τις πιο ανταγωνιστικές τιμές στη σταθερή και κινητή τηλεφωνία. Βέβαια, δεν πρέπει να παραγνωριστεί το πρόσθετο φορτίο από τα τέλη συνδρομητών και την επιπλέον φορολόγηση. β) Στη σταθερή τηλεφωνία, στο δίκτυο πρόσβασης, υπάρχει μόνο ένα δίκτυο με εθνική κάλυψη, το δίκτυο χαλκού του ΟΤΕ. Ως εκ τούτου, ο ΟΤΕ διατηρεί το απόλυτο μερίδιο του 100% στη χονδρική αγορά τοπικής πρόσβασης χωρίς να διαπιστώνεται αντισταθμιστική αγοραστική ισχύς αλλά με πολύ υψηλά εμπόδια εισόδου και επέκτασης. Για τον λόγο αυτό, η ΕΕΤΤ όρισε τον ΟΤΕ ως πάροχο με σημαντική ισχύ στην αγορά αυτή (ΣΙΑ) επιβάλλοντάς του συγκεκριμένες υποχρεώσεις που αποσκοπούν στην ανάπτυξη του αποτελεσματικού ανταγωνισμού. γ) Η Επιτροπή έχει γίνει δέκτης καταγγελιών για παραβάσεις του δικαίου του ανταγωνισμού και της κείμενης τηλεπικοινωνιακής νομοθεσίας. Υπάρχει αρκετή ποικιλία στη θεματολογία των καταγγελιών, γεγονός δηλωτικό της ανταγωνιστικής έντασης στη σταθερή και την κινητή».
Χαρακτηρίσατε την ελληνική αγορά ολιγοπωλιακή...
«Στην αγορά κινητής, με κριτήρια τον αριθμό των παρόχων και την κατανομή των μεριδίων αγοράς τα τελευταία χρόνια, μπορούμε να μιλάμε για ολιγοπωλιακά χαρακτηριστικά. Το φαινόμενο αυτό είναι εμφανές και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και απασχολεί τις ομάδες εργασίας και τις συνεδριάσεις του BEREC (οργανισμός στον οποίο συμμετέχουν όλες οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές, όπως η ΕΕΤΤ)».
Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι σήμερα έχουμε 5 παίχτες στην τηλεπικοινωνιακή αγορά, άμεσα μπορεί να υπάρξουν νέες συγχωνεύσεις. Θα συμφωνούσατε με έναν νέο περιορισμό του αριθμού των παιχτών;
«Οι συγχωνεύσεις προκύπτουν από τη δυναμική της αγοράς κι όχι από ρυθμιστικές αποφάσεις. Είναι καλό να έχουμε αρκετούς και υγιείς παίκτες. Ως ΕΕΤΤ κάνουμε ό,τι μπορούμε σε αυτή την κατεύθυνση».
Κληρονομήσατε σημαντικές εκκρεμότητες, όπως η καταγγελία της Vodafone εναντίον της Cosmote για την καρτοκινητή και η καθολική υπηρεσία. Πότε εκτιμάτε να κλείνουν;
«Τόσο το θέμα Cosmote - Vodafone, όσο και αυτό της καθολικής υπηρεσίας θα έπρεπε να είχαν διευθετηθεί προ ετών. Η ολοκλήρωσή τους είναι σε εξέλιξη, παίρνοντας υπ’ όψιν τις πολλές και τρέχουσες υποχρεώσεις της ΕΕΤΤ και τους διαθέσιμους πόρους. Η υλοποίηση των τελικών αποφάσεων σήμερα και οι όποιες επιπτώσεις τους στην αγορά θα αντιμετωπιστούν σύμφωνα με το υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο, την κείμενη νομοθεσία, καθώς και ενδεχόμενες ρυθμιστικές πρακτικές μεταξύ παρόχων».
Κατά την πρόσφατη συμμετοχή σας στη σύνοδο του BEREC στην Πορτογαλία διαπιστώθηκε διάσταση απόψεων μεταξύ της Ε.Ε. και των μελών του BEREC σχετικά με τη διαχείριση του φάσματος;
«Είναι ένα από τα θέματα που απασχολούν τόσο την Ε.Ε. όσο και το BEREC. Υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις κυρίως στα εξής σημεία: Το πρώτο είναι η διαχείριση του φάσματος, για την οποία η Ε.Ε. επιθυμεί να έχει τον έλεγχο, ενώ τα μέλη του BEREC επιθυμούν σχετική αυτονομία. Το δεύτερο είναι η διάρκεια εκμίσθωσης για την οποία η Ε.Ε. επιθυμεί 25-30 χρόνια, ενώ το BEREC δεν συμφωνεί γιατί θεωρεί ότι η διάρκεια εκμίσθωσης το πολύ 20 χρόνια δίνει τη δυνατότητα να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι τεχνολογικές εξελίξεις στους διαγωνισμούς για το φάσμα».
Τελικά είναι θέμα ΕΕΤΤ η γνωμοδότηση για το πόσες (τεχνικά) τηλεοπτικές άδειες εθνικής εμβέλειας είναι δυνατόν να αποδοθούν; Ποια η άποψή σας ως μηχανικός;
«Ο όρος γνωμοδότηση είναι σωστός και ο τελικός αριθμός τηλεοπτικών αδειών σήμερα θα πρέπει να προκύψει με βάση και τον περιορισμό του μερίσματος 2 στο ψηφιακό φάσμα. Έχουμε δηλώσει ότι με τα σημερινά δεδομένα θα μπορούσε να γίνει διαγωνισμός για 6 άδειες εθνικής εμβέλειας, ενώ μετά και την (τυπική) αποκοπή του μερίσματος 2 θα μπορούσε να γίνει συμπληρωματικός διαγωνισμός για επιπλέον άδειες με την εισαγωγή της τεχνολογίας DVB-T2».
Υπάρχουν ζητήματα οργάνωσης - λειτουργίας ή και θεσμικά ζητήματα που πιστεύετε ότι πρέπει να βελτιωθούν στην ΕΕΤΤ, ειδικά καθώς τελευταία έχει αναλάβει επιπρόσθετες αρμοδιότητες (βάσει του νόμου για το cost reduction);
«Τα θέματα βελτίωσης της οργάνωσης και λειτουργίας της ΕΕΤΤ εντάσσονται στη δράση “Διοικητική ανασυγκρότηση της ΕΕΤΤ”, η οποία είναι σε εξέλιξη και περιλαμβάνει αξιολόγηση δομών με εκπόνηση νέου οργανογράμματος καθώς και νέου κανονισμού λειτουργίας της ΕΕΤΤ, προγραμματισμός και υλοποίηση στοχοθεσίας, διαχειριστική επάρκεια για υποστήριξη προτάσεων ΕΣΠΑ, έλεγχο ποιότητας. Σε εξέλιξη είναι επίσης η αξιολόγηση του προσωπικού της ΕΕΤΤ σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
Οι ανωτέρω δράσεις είχαν δρομολογηθεί ανεξάρτητα από τη θεσμοθέτηση ομάδων εργασίας με το Ν.4463/2017 (cost reduction). Όμως η δυνατότητα θεσμοθέτησης ομάδων εργασίας θα βοηθήσει σημαντικά την ολοκλήρωση της δράσης “Διοικητική ανασυγκρότηση” καθώς και την εκπλήρωση των νέων υποχρεώσεων που προβλέπονται στον νόμο, όπως και για την αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων όπως η συσσώρευση μεγάλου αριθμού αδειοδότησης κεραιών κ.λπ.».
Πώς θεωρεί η ΕΕΤΤ ότι πρέπει να αξιοποιηθούν τα δύο έργα ΕΣΠΑ, που πρόσφατα ανακοίνωσε το υπουργείο;
«Το πρώτο έργο ουσιαστικά είναι το γνωστό ως Rural 2 (δίκτυα στην περιφέρεια) σε εκδοχή οπτικών ινών. Η υλοποίησή του θα κλείσει το “κενό” μεταξύ Rural 1 και αστικών περιοχών και το σημαντικότερο θα αναβαθμίσει σημαντικά την κάλυψη σε υψίρρυθμα δίκτυα (άνω των 100 Mbps), τα οποία σήμερα σχεδόν απουσιάζουν στις συγκεκριμένες περιοχές (1%). Για το δεύτερο έργο δεν έχουμε ακριβή εικόνα για το πού και με ποιους όρους θα υλοποιηθεί. Μπορεί να δώσει ώθηση είτε στη διείσδυση σε οπτικές ίνες στις περιοχές των 450 μέτρων γύρω από τις καμπίνες, είτε στην αναβάθμιση ταχυτήτων (μέσω επιδότησης των καταναλωτών) στα σημεία πρόσβασης FTTH».
