Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Με οδηγό τα θετικά μηνύματα για την οικονομική ανάπτυξη και την εταιρική κερδοφορία, όπως και τις νέες μεγάλες συμφωνίες εξαγορών και συγχωνεύσεων, οι χρηματιστηριακοί δείκτες σε ΗΠΑ και Ευρώπη καταρρίπτουν φέτος το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Χθες ο Dow Jones ανήλθε σε νέα ιστορικά υψηλά επίπεδα, για 21η φορά από τις αρχές του έτους.
Κοντά σε νέο ζενίθ βρέθηκαν οι Nasdaq και S&P 500, ενώ ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 600, μετά και τη νίκη Μακρόν, παρουσίασε την καλύτερη επίδοση του τελευταίου διμήνου. Και το ερώτημα τώρα είναι: μπορεί το ράλι να έχει συνέχεια ή πλησιάζει η ώρα της διόρθωσης; Μερίδα αναλυτών κρούει τον κώδωνα του κινδύνου.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, από τις ανησυχίες για τη στροφή της κυβέρνησης Τραμπ στον προστατευτισμό έως την έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή και τις τρομοκρατικές επιθέσεις στον Ευρώπη, δεν φοβίζουν τις αγορές.
Υπάρχει, όμως, κάτι που έχει αρχίσει να ανησυχεί ειδικούς και επενδυτές: οι πολύ υψηλές αποτιμήσεις, ιδιαίτερα σε κλάδους όπως ο τεχνολογικός. Αυτές ξυπνούν μνήμες από τη φούσκα του dot.com (1999-2000), αν και όλοι συμφωνούν ότι οι συνθήκες σήμερα είναι πολύ διαφορετικές από ό,τι πριν από 17 χρόνια.
Οι αμερικανικοί δείκτες ετοιμάζονται να αποχαιρετήσουν το πρώτο εξάμηνο με μία επίδοση που λίγοι ανέμεναν, δεδομένων των συνεχών αναταράξεων στους κόλπους της κυβέρνησης, αλλά και της ασάφειας, που εξακολουθεί να χαρακτηρίζει μεγάλο μέρος των οικονομικών σχεδίων Τραμπ. Οι Dow Jones και S&P 500 έχουν ενισχυθεί περίπου 9% από τις αρχές του έτους, ενώ ο Nasdaq, στον οποίο έχουν μεγαλύτερο «βάρος» οι εταιρείες τεχνολογίας και βιοτεχνολογίας έχει κάνει άλμα σχεδόν 16%.
Αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής της αγοράς είναι η Σίλικον Βάλεϊ. Με τις μετοχές των Apple, Microsoft, Alphabet, Facebook, αλλά και πολλών εταιρειών κατασκευής ημιαγωγών να επιδίδονται σε ράλι, ο τεχνολογικός κλάδος έχει εξασφαλίσει κέρδη υψηλότερα του 17% και παρουσιάζει την καλύτερη επίδοση στον S&P 500. Είναι όμως και ο κλάδος για τον οποίο εκφράζονται οι περισσότερες ανησυχίες το τελευταίο διάστημα. Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, μάλιστα, οι τεχνολογικές μετοχές δέχθηκαν σφυροκόπημα, εν μέσω φόβων ότι τα κέρδη τους είχαν φτάσει σε αδικαιολόγητα υψηλά επίπεδα.
Οι τεχνολογικές μετοχές εμφανίζουν αναλογία μετοχικής τιμής προς εκτιμώμενα κέρδη (P/E) 23,9, την ώρα που για το σύνολο του S&P 500 η αναλογία P/E είναι στο 21,6. Σε καμία περίπτωση βέβαια δεν προσεγγίζουν τις εκρηκτικές αποτιμήσεις της εποχής της φούσκας. Στις αρχές του 2000 το P/E των τεχνολογικών μετοχών είχε εκτιναχθεί στο 70, ενώ το μερίδιο του τεχνολογικού κλάδου στον S&P 500 είχε υπερβεί το 30%, όταν σήμερα κυμαίνεται κοντά στο 22,5%.
Αξίζει να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο ότι σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση του Thomson Reuters τα κέρδη των εταιρειών της Σίλικον Βάλεϊ αναμένεται να αυξηθούν 12,4% φέτος και 11,8% το 2018.
Με το Facebook να προσεγγίζει τα 2 δισεκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς χρήστες, την Google της Alphabet να υπολογίζεται ότι θα επεξεργαστεί περισσότερες από ένα τρισεκατομμύριο αναζητήσεις φέτος, την Apple να λανσάρει «επετειακά» προϊόντα και την Amazon.com να κάνει κίνηση ματ στο ηλεκτρονικό εμπόριο τροφίμων, κανείς δεν μπορεί να υποστηρίξει ότι το ράλι έχει στηριχθεί σε εταιρείες χωρίς πραγματικές προοπτικές, όπως συνέβη το 1999. Αυτό όμως δεν σημαίνει από την άλλη ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις για να έχει συνέχεια.
Σε πρόσφατο σημείωμά της προς τους επενδυτές, η JPMorgan Chase προειδοποίησε πως τα κέρδη για τον τεχνολογικό κλάδο και τους δείκτες της Wall Street θα κορυφωθούν μέσα στο καλοκαίρι, για να αρχίσει η διόρθωση το φθινόπωρο. Κανείς δεν μπορεί όμως να πει με βεβαιότητα πόση ένταση ή διάρκεια θα έχουν οι ρευστοποιήσεις.
Τη δεύτερη καλύτερη επίδοση, μετά τον τεχνολογικό κλάδο, φέτος παρουσιάζει εκείνος της υγείας, με κέρδη 13%. Μάλιστα, ήδη από τα τέλη Μαΐου έχει ξεπεράσει τον χρηματοπιστωτικό ως τον κλάδο με την υψηλότερη συνολική κεφαλαιοποίηση στον S&P 500. Σε αυτόν ξεχωρίζουν σχετικά μικρές, λιγότερο γνωστές, αλλά πολλά υποσχόμενες εταιρείες βιοτεχνολογίας.
Η εικόνα είναι παρόμοια στην Ευρώπη, με τον Stoxx Europe 600 να εμφανίζει κέρδη της τάξης του 9% και τον τεχνολογικό κλάδο να κλέβει την παράσταση με κέρδη 20%. Οι γερμανικές μετοχές έχουν προσελκύσει έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον, με τον Xetra Dax στη Φραγκφούρτη να παρουσιάζει άνοδο μεγαλύτερη του 12% φέτος, την ώρα που ο CAC 40 στο Παρίσι και ο FTSE MIB στο Μιλάνο εμφανίζουν άνοδο 9,5% έκαστος. Πιο φτωχή η επίδοση για τον FTSE 100 στο Λονδίνο (+5,5%). Αν και η φθηνή στερλίνα δίνει ώθηση στις εξαγωγικές επιχειρήσεις, η αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα της κυβέρνησης Μέι και την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων για το Brexit συγκρατεί την όρεξη των επενδυτών.
