Την ώρα που η Ιταλία διανύει περίοδο αστάθειας και το ζήτημα του ελληνικού χρέους εξακολουθεί να εκκρεμεί, η Πορτογαλία εξελίσσεται σε ελπιδοφόρα περίπτωση. Η ιβηρική χώρα εμφανίζει σταθερή ανάπτυξη και σημειώνει προόδους στο δημοσιονομικό πεδίο.
Παρά τη σοσιαλιστική κυβέρνηση μειοψηφίας, οι χρηματαγορές βλέπουν με καλό μάτι την Πορτογαλία. Από τα μέσα Μαρτίου τα επιτόκια των πορτογαλικών ομολόγων διανύουν πτωτική πορεία. Μάλιστα στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων υποχώρησε κάτω του 3%, φθάνοντας έτσι στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2016.
Η εμπιστοσύνη που δείχνουν οι αγορές στη Λισαβόνα της επιτρέπουν να δανείζεται με εμφανώς ευνοϊκότερους όρους το τελευταίο διάστημα. Στο μεταξύ η Πορτογαλία «εξελίσσεται σε ασφαλές λιμάνι» για τους επενδυτές, λέει ο Κρίστοφερ Τζέφερι, ειδικός αναλυτής της εταιρείας διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων LGIM.
Για την Πορτογαλία δεν αισιοδοξούν μόνο οι δανειστές και οι ειδικοί αναλυτές, αλλά και μερίδα του Τύπου. Η εφημερίδα Publico σχολίασε ότι στην Πορτογαλία επικρατεί ευφορία. Δέκτης επαίνων γίνεται κυρίως ο υπουργός Οικονομικών της χώρας Μάριο Σεντένο. Ο 50χρονος οικονομολόγος έχει χαρακτηριστεί μάλιστα από τον Γερμανό ομόλογό του, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ως «Ρονάλντο του Eurogroup».
Άνοδος για Πορτογαλία, δυσκολίες σε Ελλάδα και Ιταλία
Η ανοδική πορεία της Πορτογαλίας καταγράφεται σε μια συγκυρία που άλλες χώρες της νότιας Ευρώπης, όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, δέχονται αυξανόμενες πιέσεις στις αγορές. Η Ιταλία κυρίως λόγω μιας ενδεχόμενης νίκης του ευρωσκεπτικιστικού Κινήματος Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο και η Ελλάδα εξαιτίας της συνεχιζόμενης αντιπαράθεσης με τους δανειστές της για το ζήτημα του δημόσιου χρέους.
Την ίδια ώρα η εξέλιξη των δημοσιονομικών στοιχείων στην Πορτογαλία επιτρέπει αισιοδοξία. Το 2011, όταν η χώρα δανείστηκε 78 δισ. ευρώ από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ στο πλαίσιο του προγράμματος προσαρμογής, φαίνεται σήμερα πολύ μακρινό. Εξάλλου από το 2014, μετά από χρόνια λιτότητας και μεταρρυθμίσεων, η χώρα στέκεται και πάλι οικονομικά στα πόδια της. Το 2016 κατέγραψε δημοσιονομικό έλλειμμα 2,1%, το χαμηλότερο στη χώρα από το 1974. Οι επιδόσεις της Λισαβόνας προκαλούν θαυμασμό και στις Βρυξέλλες.
Την ίδια ώρα ο τουρισμός γνωρίζει αξιοσημείωτη άνθηση, η ανάπτυξη στο πρώτο τρίμηνο του 2017 κινήθηκε στο +2,8% και η ανεργία υποχώρησε για πρώτη φορά μετά από οκτώ χρόνια κάτω από το 10%. Ο πορτογάλος πρωθυπουργός, Αντόνιο Κόστα, αισθάνεται δικαιωμένος για την επιλογή του να υιοθετήσει πιο ήπια μέτρα λιτότητας συγκριτικά με τον συντηρητικό προκάτοχό του, μειώνοντας παράλληλα ελαφρώς τα φορολογικά βάρη.
«Φρένο» στην αισιοδοξία
Παρά τις θετικές εξελίξεις στη χώρα, ειδικοί προειδοποιούν για υπερβολική αισιοδοξία. Την ίδια ώρα, οι κορυφαίοι οίκοι αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας δεν βλέπουν τον λόγο να βελτιώσουν τις εκτιμήσεις τους για το αξιόχρεο της Πορτογαλίας. Μόνο ο λιγότερος γνωστός καναδικός οίκος DBRS αξιολογεί θετικότερα την κατάσταση της Πορτογαλίας, επιτρέποντας έτσι στην ΕΚΤ να αγοράζει πορτογαλικά ομόλογα στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE).
Ειδικοί από το πεδίο της αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας εφιστούν την προσοχή στο υψηλότατο δημόσιο χρέος (130% του ΑΕΠ). Σε αυτό προστίθενται τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα με τα «κόκκινα δάνεια» στον τραπεζικό τομέα. Όπως επισημαίνει ο αναλυτής της Commerzbank Ραλφ Σόλβεεν, ναι μεν υπήρξε βελτίωση σε αυτό το πεδίο, «ωστόσο εξακολουθεί να υπάρχει ο κίνδυνος το κράτος να αναγκαστεί να ζητήσει πρόσθετα μέτρα βοήθειας, κάτι που θα επιβάρυνε αισθητά τη δημοσιονομική κατάσταση».
