Της Τέτης Ηγουμενίδη
[email protected]
Να φέρει σε επαφή το ελληνικό ερευνητικό και επιχειρηματικό οικοσύστημα με το CERN, μέσω της ανταλλαγής γνώσης και τεχνολογίας, επιχειρεί το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών (ΕΠΠ) με την εκδήλωση που έχει οργανώσει για σήμερα Παρασκευή 2 Ιουνίου. Με αφορμή τη σημαντική αυτή συνεργασία με το ευρωπαϊκό ερευνητικό κέντρο ο πρόεδρος του ΕΠΠ, Βασίλης Αναστασόπουλος, μιλάει στο naftemporiki.gr για τη δραστηριότητα του ΕΠΠ, τους στόχους του, αλλά και για την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας στη χώρα μας όσον αφορά την επιχειρηματικότητα.
Στο ΕΠΠ σήμερα «φιλοξενούνται» 20 εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται στον τομέα της μικροηλεκτρονικής, της πληροφορικής, των τεχνολογιών ενέργειας, των υλικών, της αεροναυτικής και των κατασκευών, των φαρμάκων, της βιοτεχνολογίας και της ιατρικής. Όπως επισημαίνει ο πρόεδρός του, σε ετήσια βάση το ΕΠΠ απορροφά περίπου 10 εκατ. ευρώ για ερευνητικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς, ποσό που στο μεγαλύτερο μέρος του προέρχεται από ιδιώτες.
Σε τι συνίσταται η συνεργασία σας με το CERN;
Το CERN αναπτύσσει υψηλή τεχνολογία για την πραγματοποίηση πειραμάτων Φυσικής τεχνολογικής αιχμής. Η τεχνολογία αυτή αναπτύσσεται από ερευνητές τόσο στα Πανεπιστήμια όσο και στις εταιρείες. Η συνεργασία μας με το CERN έχει στόχο να γίνει ευρύτερα γνωστή η τεχνολογική δραστηριότητα στο CERN και να γίνει προσπάθεια να εμπλακούν σε αυτή οι ερευνητές και οι εταιρείες της περιοχής.
Το CERN τα τελευταία χρόνια αναπτύσσει μερικές από τις πιο σημαντικές τεχνολογίες για να πραγματοποιήσει τα πειράματά του. Μην ξεχνάμε ότι από εκεί «ξεπήδησε» αυτό που σήμερα ονομάζουμε διαδίκτυο (worldwide web), το οποίο ήταν μια λύση τόσο για την εσωτερική επικοινωνία όσο και για την ανταλλαγή δεδομένων. Αργότερα αυτή η τεχνολογία άρχισε να χρησιμοποιείται από το ευρύ κοινό με τα αποτελέσματα που όλοι γνωρίζουμε σήμερα. Αντίστοιχα το CERN για να καταφέρει να υλοποιήσει τα πειράματά του χρειάζεται να μεταφέρει τεχνολογίες που αναπτύσσουν εταιρείες τεχνολογίας αιχμής σε διάφορους κλάδους από αισθητήρες έως λογισμικό ανάλυσης δεδομένων (big data), καθώς και νέες τεχνολογίες στην ανάπτυξη δικτύων και οπτικών ινών.
Επομένως βλέπουμε με ποιο τρόπο μεταφέρεται η τεχνολογία από το CERN προς όφελος της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας, καθώς και το αντίστροφο. Προσδοκούμε αυτή η συνεργασία να φέρει σε επαφή το ελληνικό ερευνητικό και επιχειρηματικό οικοσύστημα με το CERN, μέσω της ανταλλαγής γνώσης και τεχνολογίας ανάμεσα στο CERN και στις ελληνικές τεχνολογικές εταιρείες, μερικές από τις οποίες αξίζει να σημειώσουμε ότι έχουν ήδη προσφέρει την τεχνολογία τους στο Ερευνητικό κέντρο (CERN).
Δώστε μας μια εικόνα για τη λογική με την οποία λειτουργεί το ΕΠΠ και των συνεργασιών που επιδιώκει.
Το Επιστημονικό Πάρκο Πατρών είναι Δημόσια Επιχείρηση που ανήκει στο Υπουργείο Οικονομικών και εποπτεύεται από την ΓΓΕΤ, ωστόσο λειτουργούμε σαν μια καθ’ όλα οργανωμένη Ιδιωτική επιχείρηση. Επιδιώκουμε να είμαστε διαρκώς πρωτοπόροι σε θέματα καινοτομίας, τεχνολογίας καθώς και σε νέες δραστηριότητες, ακολουθώντας και μεταφέροντας καλές πρακτικές και πρότυπα από το εξωτερικό.
Οι συνεργασίες μας είναι επιλεκτικές και ταυτίζονται πάντα με την Στρατηγική, το όραμα και την κουλτούρα μας. Αναζητάμε συνεργασίες με φορείς του εξωτερικού, με Πανεπιστήμια και Ερευνητικά κέντρα ανά τον κόσμο και εστιάζουμε περισσότερο σε εταιρείες της αγοράς και όχι τόσο του Δημόσιου τομέα.
Πείτε μας παραδείγματα πετυχημένων ιδεών – επιχειρήσεων που άνοιξαν τα φτερά τους έπειτα από τη «φιλοξενία» τους στο ΕΠΠ.
Σχεδόν σε όλες τις επιχειρήσεις που είτε βρίσκονται στο ΕΠΠ, είτε αποφοίτησαν από αυτό, έχουν επενδυθεί σημαντικά κεφάλαια ιδιωτικά αλλά και επενδυτικού ρίσκου (VC). Παραδείγματα αποτελούν τα επενδυτικά κεφάλαια της Alpha Bank – Irida Labs, Helbio, της Attica Venture – Antcor, της Τράπεζας Πειραιώς – Advent, του Connecticut – Advent, της Eurobank – eConais, της Εθνικής Τράπεζας - Insybio.
Επιπλέον, μεγάλες εταιρείες (Samsung, Citrix, U-blox, CBL, Vianex, Dialog, Systems Sunlight) έχουν επενδύσει ή εξαγοράσει εταιρείες που εκκολάφτηκαν στο ΕΠΠ. Συγκεκριμένα παραδείγματα εταιρειών που ξεκίνησαν από το ΕΠΠ και ωρίμασαν ανοίγοντας τα “φτερά” τους με επιτυχία στην αγορά είναι οι Yodiwo, Irida, Atmel, CBL, Antcor, Tobea, Adamant Composites κ.α..
Τάξη μεγέθους των ιδιωτικών κεφαλαίων που επενδύονται;
Σε ετήσια βάση περίπου 10 εκατ. ευρώ για ερευνητικούς και αναπτυξιακούς σκοπούς, ποσό που στο μεγαλύτερο μέρος του προέρχεται από ιδιώτες.
Πόσοι είναι σήμερα οι «φιλοξενούμενοι» στο ΕΠΠ και πόσους εργαζομένους απασχολούν;
Οι «φιλοξενούμενοι» στο ΕΠΠ σήμερα ανέρχονται σε 20 εταιρείες. Οι «φιλοξενούμενες» εταιρείες δραστηριοποιούνται στον τομέα της μικροηλεκτρονικής, της πληροφορικής, των τεχνολογιών ενέργειας, των υλικών, της αεροναυτικής και των κατασκευών, των φαρμάκων, της βιοτεχνολογίας και της ιατρικής. Ο αριθμός των εργαζομένων που απασχολούν ανέρχεται περίπου σε 160 άτομα.
Ποια είναι τα κριτήρια για να φιλοξενηθεί κανείς στο ΕΠΠ;
Το ΕΠΠ απευθύνεται σε:
- Μικρές καινοτόμες τεχνολογικές επιχειρήσεις που βρίσκονται στο ξεκίνημά τους (start-up),
- Επιχειρήσεις με σημαντικό τεχνολογικό και επιστημονικό υπόβαθρο που αξιοποιούν τα αποτελέσματα έρευνας και τεχνολογίας που δημιουργούνται στα εργαστήρια των Ακαδημαϊκών και Ερευνητικών Ιδρυμάτων (spin-off) ή των μεγάλων επιχειρήσεων (spin-out)
- Μονάδες έρευνας και ανάπτυξης (development units)
- Μονάδες Επιχειρησιακής Λειτουργίας (Operations Centers) μεγάλων επιχειρήσεων
- Πρωτοβουλίες Συνεργατικών Σχηματισμών (Clusters)
- Διεθνείς Εταιρείες ή θυγατρικές τους με παράδοση και εστίαση στην καινοτομία, την έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη
- Εξωτερικούς συνεργάτες με εξειδίκευση σε επιμέρους τομείς της αλυσίδας προστιθέμενης αξίας, προκειμένου να συνεργαστούν και να παράσχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες
Η μεθοδολογία που ακολουθείται για την αξιολόγηση των εταιρειών χρησιμοποιεί στοιχεία από διαφορετικές πηγές της επιχειρησιακής τους δραστηριότητας (Resource Based View) πολλά από τα οποία σχετίζονται άμεσα με τη βιωσιμότητα, την προβολή – Brand Name - και την ανάπτυξη του ΕΠΠ. Η κάθε εταιρεία εξετάζεται ξεχωριστά ενώ λαμβάνονται υπόψιν και συνέργειες που υπάρχουν ή ενδέχεται να δημιουργηθούν μεταξύ τους στο πλαίσιο μελλοντικών δράσεων που σχεδιάζει να υλοποιήσει το ΕΠΠ. Τη σημαντικότερη πηγή για την αξιολόγηση κάθε εταιρείας αποτελεί η μέχρι σήμερα παρουσία της στο ΕΠΠ, το υπάρχον Επιχειρησιακό Σχέδιο ανάπτυξης του ΕΠΠ και η εμπειρία των στελεχών του. Αυτά τα επιλέξιμα κριτήρια χρησιμοποιούνται ως οδηγός και από άλλα Τεχνολογικά Πάρκα.
Είστε σε θέση να καλύψετε όλες τις αιτήσεις που έχετε για στέγαση επιχειρήσεων;
Το ΕΠΠ σήμερα έχει πάνω από 100% πληρότητα. Επομένως δεν είμαστε σε θέση να καλύψουμε όλες τις αιτήσεις για την στέγαση των επιχειρήσεων. Γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο τα τελευταία χρόνια αναζητούμε επιπλέον εγκαταστάσεις και ελπίζουμε σύντομα να μπορούμε να ανακοινώσουμε κάτι.
Η Ελλάδα «παράγει» υψηλής κατάρτισης επιστημονικό προσωπικό. Έλληνες να στελεχώνουν ξένες επιχειρήσεις – πανεπιστήμια κ.λ.π. Πως θα μπορούσε αυτό το δυναμικό αντί να εγκαταλείπει τη χώρα να διοχετεύσει τη γνώση του για τη δημιουργία περισσοτέρων επιχειρήσεων.
Υπάρχει πράγματι το φαινόμενο “brain drain” μεταξύ νέων επιστημόνων στην Ελλάδα. Το ζήτημα έχει να κάνει με τα οικονομικά κίνητρα (οι αποδοχές στο εξωτερικό είναι πολλαπλάσιες), το πλαίσιο και τις συνθήκες λειτουργίας των Πανεπιστημίων αλλά και τις δυνατότητες που προσφέρονται στην ανάληψη νέων επιστημονικών και επιχειρηματικών εγχειρημάτων. Για την αποφυγή του φαινομένου αυτού, θα πρέπει να παγιωθούν μόνιμοι μηχανισμοί οι οποίοι λειτουργούν στο εξωτερικό και μεταφέρουν την έρευνα στην αγορά με διάφορους τρόπους (Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας σε όλα τα ΑΕΙ – ΤΕΙ και στα Ερευνητικά κέντρα, θεματικούς Pre-Incubators και Incubators, προγράμματα Accelerator).
Αυτοί οι μηχανισμοί βοηθούν στην αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων, του εξειδικευμένου προσωπικού και τη δημιουργία νέων επιχειρήσεων. Προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο αποτελούν η αλλαγή στην επιχειρηματική νοοτροπία που υπήρχε τα προηγούμενα χρόνια στην Ελλάδα, αλλά παράλληλα βέβαια θα πρέπει να δοθούν κίνητρα από την ίδια την Πολιτεία όπως χρηματοδότηση, μικρότερη φορολογία, υποδομές, μείωση γραφειοκρατίας κ.α..
Μιλήσατε για αλλαγή επιχειρηματικής νοοτροπίας. Τι είναι αυτό που χρειάζεται να αλλάξει;
Υπάρχει ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας - mentality για το τι σημαίνει επιχειρηματικότητα, αλλά και για το πως αξιοποιείται η έρευνα για να περάσει στην αγορά και να γίνει καινοτομία, όπως επίσης υπάρχει ανάγκη για παροχές κινήτρων από την πλευρά της Πολιτείας με σκοπό την αύξηση της ανταγωνιστικότητας, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας.
Για να γίνω περισσότερο σαφής ως προς την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας: Επιχειρηματικότητα σημαίνει μεταξύ άλλων μεταφέρω εμπειρίες χωρίς ανταμοιβή, καθοδηγώ χωρίς ανταμοιβή. Ξέρω ότι αν μεγαλώσει ο διπλανός μου θα αναπτυχθώ και εγώ. Στο ΕΠΠ έρχονται σήμερα μέντορες στελέχη επιχειρήσεων από την περιοχή και βοηθούν - καθοδηγούν. Αυτή η νοοτροπία δεν υπήρχε μέχρι πρόσφατα στη χώρα και χρειάζεται να καλλιεργηθεί περισσότερο. Να προσθέσω επίσης ότι είναι δύσκολο να πείσεις τον ερευνητή να γίνει επιχειρηματίας, ακόμα και αν έχει μια καινοτόμο ιδέα. Και αυτός είναι άλλος ένας ουσιαστικός λόγος για τη σύνδεση των ερευνητών και των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις.
Ποιο είναι το δικό σας προσωπικό όραμα για το ΕΠΠ.
Οι προσωπικοί μου στόχοι ταυτίζονται με αυτούς του ΕΠΠ σε όλες τις κατευθύνσεις που του επιβάλλει ο λόγος δημιουργίας του. Αυτές οι κατευθύνσεις είναι:
- Η υποστήριξη των νέων ερευνητών να εμπλακούν στην επιχειρηματικότητα
- Η προώθηση καινοτόμων προϊόντων στην παραγωγή
- Η δημιουργία καινούριων startups και η ανάπτυξή τους σε εταιρείες.
- Η σύνδεση ερευνητών με τον παραγωγικό τομέα
- Η δικτύωση με μεγάλες αναπτυξιακές και ερευνητικές υποδομές όπως το CERN
- Η δικτύωση με αντίστοιχα Τεχνολογικά Πάρκα στην Ελλάδα και το εξωτερικό
Συνοπτικά, θέλουμε να έχουμε ουσιαστικό ρόλο στην μετατροπή της γνώσης σε ωφέλιμο προϊόν.
Σημείωση: Στην εκδήλωση του ΕΠΠ σε συνεργασία με το CERN θα παρουσιαστούν οι δράσεις IdeaSquare και ATTRACT του ευρωπαϊκού ερευνητικού κέντρου.
Σκοπός του IdeaSquare είναι να φέρει σε επαφή νέους επιστήμονες και να συμβάλλει στην ανάπτυξη καινοτόμων ιδεών, τεχνολογιών και προτύπων, σε επίπεδο σύλληψης της βασικής ιδέας και επίδειξης της δυνατότητας εφαρμογής της. Για την εκκόλαψη των ιδεών αυτών, προσφέρεται ένα ανοιχτό περιβάλλον που βοηθάει στην ανάπτυξη. Η εκπαίδευσή τους, που γίνεται υπό στενή κοινή επίβλεψη από το CERN και τα συνεργαζόμενα πανεπιστήμια, θα εξοπλίσει τους νέους ερευνητές και φοιτητές με δεξιότητες και εργαλεία για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της βιομηχανικής καινοτομίας και την ανάπτυξη νέων προϊόντων.
Η δράση ATTRACT είναι μια πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την επιτάχυνση της ανάπτυξης υψηλής απόδοσης των τεχνολογιών ανίχνευσης και απεικόνισης. Τα προϊόντα θα αναπτυχθούν μέσα από συνεργασία και προώθηση της καινοτομίας μεταξύ των ευρωπαϊκών ερευνητικών ινστιτούτων, επιχειρήσεων, μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και πανεπιστημίων και θα είναι διαθέσιμα στην αγορά.
