Από την έντυπη έκδοση
Στον Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Η Ελλάδα δεν αποτελεί αντικείμενο συζήτησης εν όψει των εκλογών στη Γερμανία, οι οποίες φαίνεται πως δεν επιφυλάσσουν εκπλήξεις. Η κυβέρνηση Τσίπρα είναι λειτουργική για το Βερολίνο, καθώς νομοθετεί δύσκολα μέτρα, έστω και αν το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος υπονομεύει την ανάπτυξη. Ο διευθυντής έρευνας του οικονομικού ινστιτούτου DIW στο Βερολίνο, Αλέξανδρος Κρητικός, περιγράφει στη «Ν» την προεκλογική Γερμανία με φόντο τη μνημονιακή Ελλάδα.
Η Ελλάδα δεν έχει να περιμένει κάτι από τις γερμανικές εκλογές. Η κυβέρνηση Τσίπρα είναι λειτουργική για το Βερολίνο. Αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα μπορεί να κάνει ζημιά στην ελληνική οικονομία.
Ποιο είναι το βασικό σενάριο στις επικείμενες εκλογές στη Γερμανία; «Όλα βαίνουν, όπως φαίνεται, προς έναν νέο κυβερνητικό συνασπισμό μεταξύ CDU και SPD. Οι Χριστιανοδημοκράτες μάλλον δεν θα χάσουν την πρώτη θέση. Όμως ακόμη και στην περίπτωση που οι Σοσιαλδημοκράτες κερδίσουν αυτές τις εκλογές, πολύ δύσκολα θα έβγαιναν τα νούμερα για έναν συνασπισμό με το Die Linke και τους Πράσινους. Εξάλλου, το σενάριο μιας κυβέρνησης της Αριστεράς δεν είναι το πλέον δημοφιλές στη Γερμανία. Επίσης υπάρχει ζήτημα εμπιστοσύνης ανάμεσα στο SPD και το Die Linke. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι στο πλαίσιο της συνεργασίας των δύο κομμάτων στην πόλη του Βερολίνου, το προγραμματικό τους συμβόλαιο αγγίζει τις 150 σελίδες, έναντι 20-30 σελίδων που είθισται να απαιτούνται σε αντίστοιχες περιπτώσεις. Πλέον το SPD δεν βάζει καν στην ατζέντα την προοπτική συγκυβέρνησης με το Die Linke. Από την άλλη πλευρά, αν και δεν είναι το επικρατέστερο σενάριο, δεν αποκλείεται ένας κυβερνητικός συνασπισμός του CDU με τους Φιλελεύθερους και τους Πράσινους, υπό την προϋπόθεση ότι τα τρία κόμματα κατά προσέγγιση θα συγκεντρώνουν συνολικά το 45%-50% των ψήφων».
O κ. Κρητικός είναι διευθυντής Έρευνας στο οικονομικό ινστιτούτο DIW, στο Βερολινο.
Πού αποδίδετε την ευδιάκριτη πτώση του SPD μετά την αρχική του εκτόξευση στις δημοσκοπήσεις; «Θα έλεγα πως η αρχική εξέλιξη ήταν ένα “πυροτέχνημα” το οποίο σχετίζεται με την ανακοίνωση της υποψηφιότητας του Μάρτιν Σουλτς. Μετά τις πρώτες μέρες ευφορίας και την απρόσμενη απώλεια των εκλογών στο κρατίδιο του Ζάαρλαντ, τα πράγματα είναι ξανά όπως πριν».
Υπάρχει κατά τη γνώμη σας σενάριο απομάκρυνσης του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε από τη θέση του υπουργού Οικονομικών της Γερμανίας σε έναν νέο συνασπισμό CDU και SPD;
«Δεδομένου ότι το SPD δεν αναμένεται να εκλεγεί πρώτο κόμμα, εκτιμώ πως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι αμετακίνητος από τη θέση του».
Να υποθέσει κανείς ότι σε αυτήν την περίπτωση η στρατηγική της Γερμανίας θα παραμείνει σε γενικές γραμμές ως έχει στα θέματα της Ευρωζώνης και δη της Ελλάδας;
«Ακριβώς. Η μοναδική διαφορά θα είναι ότι το SPD με τον Μάρτιν Σουλτς ενδέχεται να θέσει πιο έντονα την προοπτική κάποιου τύπου επενδυτικού προγράμματος για την Ελλάδα».
Το ελληνικό ζήτημα δεν παίζει κανέναν ρόλο σε αυτήν την προεκλογική εκστρατεία. Άλλωστε, όποιος και να αγγίξει το θέμα θα βγει πολιτικά χαμένος.
Αποτελεί η Ελλάδα αντικείμενο της προεκλογικής συζήτησης στη Γερμανία; «Το ελληνικό ζήτημα δεν παίζει κανέναν ρόλο σε αυτήν την προεκλογική εκστρατεία. Άλλωστε, όποιος και να αγγίξει το θέμα θα βγει πολιτικά χαμένος. Η μοναδική περίπτωση κατά την οποία η Ελλάδα, όπως είναι φυσικό, θα επανερχόταν στο προσκήνιο της δημόσιας συζήτησης στη Γερμανία θα ήταν το ενδεχόμενο η χώρα να μην πλήρωνε τη μεγάλη δόση χρέους τον ερχόμενο Ιούλιο. Και όπως καταλαβαίνω από τις τρέχουσες συζητήσεις ανάμεσα στην Ελλάδα και τους πιστωτές της, όλες οι πλευρές βάζουν τα δυνατά τους ώστε να αποφύγουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο».
Πώς θα λέγατε ότι προσεγγίζει σήμερα το γερμανικό πολιτικό σύστημα την ελληνική υπόθεση;
«Θεωρώ ότι η επόμενη γερμανική κυβέρνηση, αν δει ότι η Ελλάδα έχει προχωρήσει με την εφαρμογή του προγράμματος, θα κάνει και τα επόμενα βήματα στον τομέα του χρέους. Ευρύτερα, είναι σαφές πως εξυπηρετούνται με την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα, η οποία νομοθετεί δύσκολα μέτρα».
Το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν ένα σημαντικό μήνυμα προς τις αγορές, αλλά φοβάμαι ότι στο μέλλον θα κάνει ζημιά στην ελληνική οικονομία.
Είναι άλλωστε έκδηλη η ικανοποίηση στη Γερμανία για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος οκτώ φορές πάνω από τον στόχο για το 2016. Εσείς πώς αξιολογείτε αυτό το αποτέλεσμα; «Από τη μία πλευρά αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα ήταν ένα σημαντικό μήνυμα προς τις αγορές ότι η Ελλάδα είναι σε θέση να παράγει ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Από την άλλη πλευρά φοβάμαι ότι στο μέλλον θα κάνει ζημιά στην ελληνική οικονομία, καθώς αφαίρεσε πόρους απαραίτητους για ανάπτυξη, την οποία η Ελλάδα έχει ανάγκη».
Ποια είναι τα θέματα που κυριαρχούν στον δημόσιο διάλογο στη Γερμανία εν όψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου;
«Ένα κεντρικό θέμα είναι οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας από τη ραγδαία εισαγωγή τεχνολογίας στην παραγωγική διαδικασία. Το SPD “σηκώνει” ιδιαίτερα το θέμα, εστιάζοντας στους μικρομεσαίους. Από την πλευρά του το CDU “παίζει” περισσότερο με το θέμα της ασφάλειας, σε σύνδεση και με το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα, που αρχικά του κόστισε σε μεγάλο βαθμό πολιτικά. Είναι ενδεικτικό ότι από τη στιγμή που οι Χριστιανοδημοκράτες μίλησαν για αριθμητικό όριο στην υποδοχή προσφύγων και μεταναστών, το ακροδεξιό AfD αμέσως “ξεφούσκωσε” στις δημοσκοπήσεις και συνεχίζει να καταγράφει απώλειες. Μάλιστα, η Άγκελα Μέρκελ επιδιώκει να εδραιωθεί στην προεκλογική εκστρατεία ως διαχειριστής παγκόσμιων κρίσεων και υπό αυτήν την έννοια να καταστήσει σαφή τη διαφορά της από τον Μάρτιν Σουλτς».
