Από την έντυπη έκδοση
Της Άννας Δόγα
[email protected]
Υπέρβαση των στόχων μείωσης των προβληματικών δανείων πέτυχαν οι τράπεζες στο τέλος του 2016, τόσο σε επίπεδο μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) όσο και σε επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) και μάλιστα σε όλες τις κατηγορίες δανείων, με εξαίρεση μια οριακή απόκλιση στα στεγαστικά δάνεια. Ο κλάδος είχε 1 δισ. ευρώ λιγότερα προβληματικά δάνεια από τον στόχο και διατηρεί μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα ύψους 104,8 δισ. ευρώ, ενώ κατά μισό δισ. ευρώ λιγότερα έναντι του στόχου ήταν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Με βασικό όπλο τις διαγραφές δανείων, ειδικά στο επιχειρηματικό και καταναλωτικό χαρτοφυλάκιο, οι τράπεζες είχαν ικανοποιητικές επιδόσεις με επιμέρους στοιχεία που, όπως δείχνει η επεξεργασία τους, επιβάλλουν επαγρύπνηση:
1. Το στοκ των ΝPEs παραμένει σε υψηλό επίπεδο, ενώ η αβεβαιότητα του πρώτου τριμήνου αύξησε εκ νέου τις καθυστερήσεις κατά 1,5 δισ. ευρώ, ανακόπτοντας την πορεία μείωσης.
2. Με την επίδοση του τέταρτου τριμήνου 2016, στην ουσία οι τράπεζες «έπιασαν» και τον στόχο του πρώτου τριμήνου και δημιούργησαν ένα μαξιλάρι της τάξης των 400 εκατ. ευρώ, το οποίο πάντως με την άνοδο των επισφαλειών χάθηκε εκ νέου και ανεβάζει πλέον την απόσταση που πρέπει να διανύσουν για τους στόχους των επόμενων τριμήνων.
3. Η μείωση των NPEs προήλθε από διαγραφές κυρίως και πολύ λιγότερο από εισπράξεις, ρευστοποιήσεις και πωλήσεις, κάτι που δείχνει ότι τα βασικά εργαλεία των τραπεζών δεν λειτουργούν ακόμη.
4. Ο δείκτης αθέτησης, ο λεγόμενος default rate, επιβραδύνθηκε στο τελευταίο τρίμηνο του έτους, αλλά και πάλι κινείται πάνω από τον δείκτη αποκατάστασης της τακτικής εξυπηρέτησης, τον cure rate, κάτι που οφείλεται στην επιχειρηματική πίστη όπου δημιουργήθηκαν νέα NPEs. Στον αντίποδα, ο cure rate στα στεγαστικά υπερβαίνει τον default rate.
5. Η έλλειψη θεσμικού πλαισίου - εξωδικαστικός, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, νομική κάλυψη - πλήττει την προσπάθεια των τραπεζών σε όλα τα επίπεδα.
Όπως έχει επισημάνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας και οι διοικήσεις των τραπεζών, είναι κρίσιμο να κλείσει το θέμα της αξιολόγησης και να αποκατασταθούν συνθήκες κανονικότητας για να μην εκτροχιαστούν οι στόχοι μείωσης
των προβληματικών δανείων και ανοίξει ο ασκός του Αιόλου για τον κλάδο και την οικονομία.
Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και συγκεκριμένα η έκθεση για τους επιχειρησιακούς στόχους του τελευταίου τριμήνου του 2016, που δημοσιεύτηκαν χθες, δείχνουν ότι οι τράπεζες κατέγραψαν στο τέλος Δεκεμβρίου 2016 NPEs ύψους 104,8 δισ. ευρώ ή 1 δισ. ευρώ χαμηλότερα από τον στόχο.
Σε παρόμοια πορεία, τα NPLs έφτασαν τα 75,9 δισ. ευρώ ή περίπου 0,5 δισ. ευρώ χαμηλότερα από τον στόχο. Ο δείκτης NPE βρίσκεται στο 50% έναντι στόχου 50,5% και ο δείκτης NPL στο 36,2% συγκριτικά με τον στόχο του 36,4%. Για τα περισσότερα μεγέθη, οι επιδόσεις ήταν βελτιωμένες σε σύγκριση με τους στόχους που είχαν τεθεί για τα τρία κυριότερα χαρτοφυλάκια (στεγαστικό, καταναλωτικό, επιχειρηματικό), με μόνη εξαίρεση την οριακή απόκλιση που παρατηρείται στο στεγαστικό χαρτοφυλάκιο. Το τελευταίο τρίμηνο του 2016, οι εισπράξεις από NPEs προς το υπόλοιπο των NPEs ξεπέρασαν τον στόχο που είχε τεθεί (0,8% συγκριτικά με 0,6%). Οι υψηλότερες επιδόσεις σχετίζονται κυρίως με τις αυξημένες εισπράξεις στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο, καθώς και με την πώληση ενός δανείου.
Ως προς τις επιδόσεις για τους υπόλοιπους στόχους, που δεν μπορούν όμως να αθροιστούν για το σύνολο του τραπεζικού συστήματος, με βάση τα στοιχεία του Δεκεμβρίου, οι τράπεζες βρίσκονται κατά κύριο λόγο σε αντιστοιχία με τους στόχους που είχαν θέσει για την περίοδο, καθώς είτε τους πέτυχαν είτε τους ξεπέρασαν. Απόκλιση υπάρχει όσον αφορά τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις για τις οποίες έχει γίνει ανάλυση βιωσιμότητας και ως προς τη διευθέτηση υποθέσεων στις οποίες υπάρχουν περισσότερες δανείστριες τράπεζες.
Παρά τη μείωση, ο δείκτης NPE παραμένει υψηλός σε όλα τα χαρτοφυλάκια και στο τέλος Δεκεμβρίου του 2016 διαμορφώθηκε στο 41,5% για το στεγαστικό, στο 54% για το καταναλωτικό και στο 44,6% για το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο. Συγκεκριμένα, στο επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο παρατηρείται ιδιαίτερα χαμηλή ποιότητα στο χαρτοφυλάκιο των ελεύθερων επαγγελματιών και πολύ μικρών επιχειρήσεων (δείκτης NPE: 68,3%), καθώς και στο χαρτοφυλάκιο των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (58,9%), ενώ καλύτερες επιδόσεις παρατηρούνται στο χαρτοφυλάκιο των μεγάλων επιχειρήσεων (δείκτης ΝPE: 26,7%) και στα ναυτιλιακά δάνεια (δείκτης ΝPE: 33%).
