Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Την κατανομή των δημοσιονομικών μέτρων στη διετία 2019-2020 με το ψαλίδισμα των συντάξεων να προηγείται και τη μείωση του αφορολόγητου να έπεται, αλλά και τη θέσπιση «πλαφόν» στο ποσοστό περικοπής των συντάξεων, ώστε να αποφευχθούν ακραίες μειώσεις άνω του 20%-25% προβλέπει το προσχέδιο συμφωνίας στο οποίο φέρονται να καταλήγουν η ελληνική κυβέρνηση και οι θεσμοί μετά και τον προχθεσινό γύρο επαφών στις Βρυξέλλες.
Η χθεσινή τηλεδιάσκεψη αναβλήθηκε για σήμερα, ενώ βασική εκκρεμότητα που παραμένει προς διευθέτηση είναι η οριστικοποίηση του μηχανισμού λήψης της απόφασης για την ενεργοποίηση των μέτρων. Ουσιαστικά, το ζητούμενο είναι να διευκρινιστεί ποιος θα αποφασίζει κάθε φθινόπωρο -αρχής γενομένης από το φθινόπωρο του 2018- για το πόσα «αρνητικά» και πόσα «θετικά» μέτρα θα ενεργοποιούνται κατά το επόμενο οικονομικό έτος.
Η συμβιβαστική πρόταση προέκυψε προχθές το βράδυ στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες με τη συμμετοχή κορυφαίων αξιωματούχων της Ευρωζώνης και της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία εκπροσωπήθηκε από τον υπουργό Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, την υπουργό Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου και τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη.
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε ύστερα από αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης και, υπό τον συντονισμό του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ, επικεντρώθηκε στα δημοσιονομικά μέτρα, που είναι και το αγκάθι της διαπραγμάτευσης.
Σύμφωνα με κοινοτική πηγή, η συμβιβαστική πρόταση προβλέπει την εξοικονόμηση δαπανών ύψους 1% του ΑΕΠ από τις συντάξεις το 2019 και την εξοικονόμηση 1% του ΑΕΠ από τη μείωση του αφορολόγητου το 2020.
Αρμόδια κυβερνητική πηγή με την οποία συνομίλησε η «Ν» επιβεβαίωσε το περιεχόμενο της πρότασης, αφήνοντας όμως ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξει μικρή διαφοροποίηση του «μίγματος». Σε κάθε περίπτωση η «φιλοσοφία» της συμβιβαστικής λύσης έγκειται στο ότι δεν θα ενεργοποιηθούν όλα τα μέτρα (2% του ΑΕΠ) από το 2019 και ότι το μεγαλύτερο κομμάτι της δημοσιονομικής προσαρμογής του 2019 θα προέλθει από την περικοπή της προσωπικής διαφοράς.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες της «Ν», επιχειρείται να περάσει στον εφαρμοστικό νόμο η θέσπιση ανώτατου πλαφόν περικοπής των συντάξεων, καθώς η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς οδηγεί και σε ακραίες μειώσεις συντάξεων, που αγγίζουν ακόμη και το 40%. Υπενθυμίζεται ότι η αρχική θέση της κυβέρνησης ήταν η εξοικονόμηση από το συνταξιοδοτικό να γίνει το 2020 και από το αφορολόγητο το 2019, κάτι που αντιστράφηκε με τη συμβιβαστική πρόταση ύστερα από σχετική απαίτηση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Εάν η Ελλάδα δεν πετύχει τον δημοσιονομικό στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018, τότε το όποιο κενό θα καλυφθεί και με την περικοπή του αφορολόγητου. Το αν θα υπάρχει κενό ή όχι, θα αποφασίζεται από μια επιτροπή στην οποία θα μετέχουν η ελληνική κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι των θεσμών.
Η ακριβής διαδικασία λήψης των σχετικών αποφάσεων, αλλά και το ποιος θα έχει τον τελικό λόγο είναι ένα από τα θέματα που παραμένουν ανοικτά προς επίλυση, ενδεχομένως στην τηλεδιάσκεψη που θα πραγματοποιηθεί σήμερα ή ακόμη και στο περιθώριο της συνεδρίασης του Eurogroup την Παρασκευή.
Οι βασικές αρχές λειτουργίας του «μηχανισμού» θα είναι οι εξής:
1. Το φθινόπωρο κάθε έτους -αρχής γενομένης από το φθινόπωρο του 2018- θα γίνεται η εκτίμηση για το «κλείσιμο» του πρωτογενούς πλεονάσματος με βάση τους μνημονιακούς όρους (σ.σ.: θα εξακολουθήσουν να μη λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για την ενίσχυση των τραπεζών και τα έσοδα από τις πωλήσεις μετοχών, ενώ παραμένει προς επίλυση το θέμα του δανείου από την Παγκόσμια Τράπεζα για την καταπολέμηση της ανεργίας).
2. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί το φθινόπωρο του 2018 στο 3,5%, τότε η ελληνική κυβέρνηση θα αποκτά το δικαίωμα εκτός από τα αρνητικά μέτρα του 2019 (μείωση συντάξεων) να θέσει σε εφαρμογή και το πρώτο πακέτο μέτρων με τα θετικά μέτρα ύψους επίσης 1% του ΑΕΠ.
3. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί στο 2,5% του ΑΕΠ, δεν θα ενεργοποιείται κανένα θετικό μέτρο και οι πολίτες θα αντιμετωπίσουν το 2019 μόνο την περικοπή των συντάξεων.
4. Αν το πρωτογενές πλεόνασμα εκτιμηθεί σε κάτω από 2,5% του ΑΕΠ, τότε όχι μόνο δεν θα υπάρξουν θετικά μέτρα, αλλά η ελληνική πλευρά θα υποχρεωθεί να καλύψει το όποιο δημοσιονομικό κενό και με τη μείωση του αφορολόγητου από την 1/1/2019.
Αν δεν υπάρξει και πάλι εμπλοκή της τελευταίας στιγμής, οι δύο πλευρές θα επιδιώξουν να καταλήξουν σε κατ’ αρχήν συμφωνία στο αυριανό Eurogroup, ενώ στη συνέχεια θα πάρουν τη σκυτάλη τα τεχνικά κλιμάκια για να οριστικοποιηθούν οι λεπτομέρειες εφαρμογής των μέτρων, τόσο των θετικών όσο και των αρνητικών.
Και τα δύο πακέτα, προγραμματίζεται να ψηφιστούν από τη Βουλή μετά το Πάσχα. Εξαιτίας του ότι ειδικά το πακέτο των θετικών μέτρων θα ενεργοποιείται υπό προϋποθέσεις (σ.σ.: την πορεία του πρωτογενούς πλεονάσματος) τίθεται θέμα συνταγματικότητας το οποίο έχουν ήδη αναλάβει να λύσουν οι νομικοί των δύο πλευρών.
Είναι πιθανό η επίτευξη της προϋπόθεσης ενεργοποίησης των θετικών μέτρων, να μην αποτελέσει κομμάτι του εφαρμοστικού νόμου που θα ψηφίσει η Βουλή, αλλά να συμπεριληφθεί στην απόφαση του Eurogroup. Επόμενος σταθμός, θα είναι η εαρινή σύνοδος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, όπου και θα μπουν στο τραπέζι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
