Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Σε «ασφαλιστικό τοπίο στην ομίχλη» έχει μετατραπεί η διαδικασία κατανόησης και ερμηνείας των εγκυκλίων του υπουργείου Εργασίας από επιχειρήσεις και εργαζομένους για τον υπολογισμό και τη ρύθμιση των ασφαλιστικών εισφορών περίπου 250.000 αυτοαπασχολουμένων, επιστημόνων και μισθωτών που αμείβονται με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών, είτε βάσει σύμβασης είτε περιστασιακά.
Το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι να επικρατεί σύγχυση σε ασφαλισμένους, εργοδότες και επιχειρήσεις για τον υπολογισμό των εισφορών για κύρια ασφάλιση, υγειονομική περίθαλψη και επικουρική ασφάλιση. Μέσα σε αυτό το κλίμα των «γκρίζων ζωνών» του τρόπου υπολογισμού των εισφορών, αρχίζει από σήμερα η αποστολή από τον ΕΦΚΑ περίπου 1,5 εκατ. ειδοποιητηρίων σε ασφαλισμένους του πρώην ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΟΓΑ, τα οποία θα πρέπει να πληρωθούν έως τις 28 Φεβρουαρίου.
Το νέο πολύπλοκο σύστημα υπολογισμού των εισφορών εξακολουθεί να έχει «γκρίζες περιοχές», ασάφειες και αδιευκρίνιστα σημεία, με αποτέλεσμα πολλές κατηγορίες ασφαλισμένων να μην είναι σε θέση να γνωρίζουν πώς ακριβώς θα υπολογιστούν οι εισφορές τους, ενώ το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν σε αρκετές περιπτώσεις και οι επιχειρήσεις που απασχολούν αμειβόμενους με Δελτία Παροχής Υπηρεσιών.
Τι ισχύει για την ασφάλιση των πρώτων 5 ετών για νέους επιστήμονες
Για τα πρόσωπα τα οποία υπάγονται ή θα υπάγονταν, σύμφωνα με τις γενικές ή ειδικές διατάξεις, όπως ίσχυαν ως την έναρξη ισχύος του Ν.4387/16, στην ασφάλιση του ΕΤΑΑ, καθώς και για τους αυτοαπασχολούμενους απόφοιτους σχολών ανώτατης εκπαίδευσης που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια που έχουν τη μορφή ΝΠΔΔ (ΟΑΕΕ, οικονομολόγοι), οι νέες ρυθμίσεις τούς δίνουν μια «προσωρινή έκπτωση» στις ασφαλιστικές εισφορές, η οποία εγγράφεται ως προσωπική οφειλή στον ΕΦΚΑ για τα πρώτα πέντε χρόνια. Δηλαδή, για τις περιπτώσεις αυτές ως ελάχιστη μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών λαμβάνεται υπ’ όψιν η μειωμένη βάση υπολογισμού των εισφορών ποσοστού 70% επί της κατώτατης βάσης των 586,08 ευρώ. Έτσι, η εισφορά για την κύρια σύνταξη θα υπολογίζεται στα 410,26 ευρώ (70% Χ 586,08 ευρώ).
Πώς η «προσωρινή μείωση» εισφορών θα κοστίζει 3.143,64 ευρώ
Για τα πρόσωπα αυτά, δηλαδή για τους νέους επιστήμονες (γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους), προβλέπεται καταβολή ασφαλιστικών εισφορών του κλάδου κύριας σύνταξης ως εξής:
1. Για τα δύο (2) πρώτα έτη ασφάλισης, δηλαδή 2017-2018:
το ποσοστό κλάδου κύριας σύνταξης δεν θα υπολογίζεται στο 20%, αλλά θα είναι: 14 % Χ 410,26 ευρώ =57,43 ευρώ.
Λόγω της προσωρινής μείωσης (14%) θα εγγράφεται ως μηνιαίο χρέος το ποσό των 59,78 ευρώ. Δηλαδή, το χρέος του προς τον ΕΦΚΑ σε ετήσια βάση θα είναι 717,36 ευρώ. Το συνολικό χρέος της διετίας 2017-2018 θα ανέλθει στα 1.434,72 ευρώ.
Το ποσοστό για τον κλάδο υγειονομικής περίθαλψης είναι:
6,95% Χ 586,08 ευρώ =40,73 ευρώ
Για λογαριασμό ανεργίας: ποσό 10 ευρώ
Σύνολο μηνιαίων εισφορών 108,16 ευρώ
2. Για τα επόμενα (3) τρία έτη ασφάλισης το ποσοστό για τον κλάδο κύριας σύνταξης θα ανέλθει από το 14% στο 17% και θα είναι:
17% Χ 410,26 ευρώ= 69,74 ευρώ. Έτσι, η προσωρινή μείωση θα εγγράφει ένα μηνιαίο χρέος 47,74 ευρώ, το οποίο σε ετήσια βάση θα ανέρχεται στα 569,64 ευρώ το έτος και στην τριετία θα ανέλθει στα 1.708,92 ευρώ. Για τον κλάδο υγείας θα συνεχίσει να καταβάλλει το ίδιο ποσό, δηλαδή τα 40,73 ευρώ και άλλα 10 ευρώ για τον λογαριασμό της ανεργίας.
3. Άρα το συνολικό καθαρό ποσό που θα οφείλει ένας νέος επιστήμονας προς τον ΕΦΚΑ θα ανέλθει μετά από πέντε έτη ασφάλισης στα 3.143,64 ευρώ.
4. Μετά τη συμπλήρωση του 5ου έτους της υπαγωγής τους στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ το ποσοστό για τον κλάδο κύριας σύνταξης θα ανέλθει στο 20%.
Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, αυτή η οφειλή θα εξοφλείται από τον ασφαλισμένο κατά 1/5 ανά έτος, για τα έτη κατά τα οποία το Καθαρό Φορολογητέο Αποτέλεσμα (ΚΦΑ) από την άσκηση δραστηριότητας κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος υπερβαίνει το ποσό των 18.000,00 ευρώ και σε κάθε περίπτωση μέχρι τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης. Περισσότερες οδηγίες για τη ρύθμιση αυτού του θέματος, σύμφωνα με την εγκύκλιο, θα δοθούν στο προσεχές διάστημα.
Και μισθωτός και μπλοκάκι - Αδιευκρίνιστη η «ευκαιριακή» από τη διαρκή δραστηριότητα
Η περίπτωση του ασφαλισμένου ο οποίος εργάζεται με σχέση εξαρτημένης μισθωτής εργασίας σε έναν εργοδότη, αλλά παράλληλα έχει Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών και προσφέρει εργασία, για παράδειγμα, για έναν, δύο ή τρεις μήνες κατά τη διάρκεια των 12 μηνών του έτους εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις πλέον αμφιλεγόμενες περιπτώσεις υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών. Είναι από τα θέματα στα οποία υπάρχουν διιστάμενες απόψεις μεταξύ και των εμπειρογνωμόνων της κοινωνικής ασφάλισης, αλλά και μεταξύ των ειδικών φοροτεχνικών. Σαφής απάντηση επί αυτού του θέματος μέχρι σήμερα, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και προσεγγίσεις των ειδικών, δεν υπάρχει. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι ίδιοι, το μόνο που υπάρχει είναι διαφορετικές «ερμηνευτικές προσεγγίσεις».
Υπενθυμίζεται ότι επί του θέματος αυτού ο αρμόδιος υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης, Αναστάσιος Πετρόπουλος, μιλώντας στις 4 Ιανουαρίου σε τηλεοπτικό σταθμό είχε δηλώσει ότι «αν κάποιος έχει εισόδημα από μισθωτή εργασία και δεν έχει έσοδα από μπλοκάκι, δεν θα πληρώνει τίποτα».
Όμως, μέχρι σήμερα δεν έχουν διευκρινιστεί τα εξής:
1. Εάν ο μισθωτός σε μία επιχείρηση χρησιμοποιήσει μόνο μία φορά κατά τη διάρκεια του έτους το Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών σε έναν άλλο εργοδότη, πώς θα υπολογιστούν οι ασφαλιστικές του εισφορές; Με βάση το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα του 2015 ή με βάση το ποσό της αμοιβής που θα αναγράφεται στο μπλοκάκι;
2. Εάν χρησιμοποιήσει μόνο μία ή δύο φορές το μπλοκάκι σε όλη τη διάρκεια των 12 μηνών του έτους θα καταβάλει εισφορές γι’ αυτούς τους δύο μήνες ή θα υποχρεωθεί να πληρώσει εισφορές και για τους 12 μήνες;
3. Τι σημαίνει «ευκαιριακή» ή «περιστασιακή» δραστηριότητα;
4. Τέλος, οι έως δύο εργοδότες θα πρέπει να λογίζονται στη διάρκεια του έτους ή στη διάρκεια ενός μήνα;
Αυτά είναι ορισμένα μόνο από τα βασικά ερωτήματα που απασχολούν σήμερα χιλιάδες ασφαλισμένους, εργοδότες και επιχειρήσεις, για τα οποία θα πρέπει να υπάρξουν σαφείς απαντήσεις από το υπουργείο Εργασίας το συντομότερο δυνατό.
Η αποστολή των ειδοποιητηρίων για την πληρωμή των εισφορών ξεκίνησε σήμερα και οι εργαζόμενοι, οι επιχειρήσεις και οι εργοδότες έχουν κάθε δικαίωμα να γνωρίζουν με σαφήνεια ποιες είναι οι εισφορές με τις οποίες επιβαρύνεται ο κάθε ένας που είναι υπόχρεος καταβολής ασφαλιστικών εισφορών.
Πεδίο αντιπαράθεσης εργαζόμενου-εργοδότη
Ένα από τα πρώτα σημεία των ρυθμίσεων που μετατρέπουν σε πεδίο αντιπαράθεσης μεταξύ εργοδότη και αμειβόμενου με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών το θέμα του επιμερισμού των εισφορών είναι οι περιπτώσεις εκείνες στις οποίες ο ασφαλισμένος ελεύθερος επαγγελματίας που απασχολείται σε έως δύο εργοδότες θα πρέπει να εκδώσει μπλοκάκι και να αναγράψει σε αυτό πως υπάγεται σε μία συγκεκριμένη ρύθμιση, η οποία επιμερίζει το ποσοστό της κύριας σύνταξης 20%, σε 13,33% για τον εργοδότη και σε 6,67% στον εργαζόμενο. Εάν ο εργαζόμενος δεν κάνει αυτή τη δήλωση τότε αναλαμβάνει να καταβάλει όλο το ποσοστό του 20%.
Σε αυτή την περίπτωση και με την προϋπόθεση ότι υπάρχει συμφωνία των δύο αντισυμβαλλόμενων πλευρών (εργοδότη-εργαζόμενου) δεν προβλέπεται κανένας απολύτως έλεγχος.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Ότι εάν ο εργαζόμενος θέλει να επιμεριστούν οι εισφορές του κλάδου σύνταξης ή θα πρέπει να καταγγείλει τον εργοδότη του ή να οδηγηθεί στη λήξη της συνεργασίας, δηλαδή να χάσει τη δουλειά του.
Στην περίπτωση που επιλέξει να διατηρήσει τη συνεργασία του και να καταβάλλει το αντίτιμο όλων των εισφορών, τότε οδηγείται αυτόματα σε μείωση των αποδοχών του κατά 20%.
