Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Σε πλήρες αδιέξοδο βρίσκεται η δεύτερη αξιολόγηση του ελληνικού προγράμματος, με τους εταίρους και δανειστές να ζητούν τη νομοθέτηση από τώρα προληπτικών δημοσιονομικών μέτρων για τη διασφάλιση της επίτευξης του στόχου του πλεονάσματος μετά το 2018 και την κυβέρνηση να αρνείται.
Εκείνο, όμως, που προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία είναι ότι για πρώτη φορά, στο πλαίσιο της δεύτερης αξιολόγησης, οι δανειστές εμφανίζονται με ενιαία θέση, δηλαδή άσκηση πίεσης στην κυβέρνηση προκειμένου να δεχθεί τη νομοθέτηση των μέτρων. Με άλλα λόγια η Κομισιόν, που μέχρι τώρα υποστήριζε τη θέση της κυβέρνησης πως δεν χρειάζεται νομοθέτηση των μέτρων, τώρα ευθυγραμμίζεται με τους άλλους θεσμούς.
Μας υποστήριξε ο Μισέλ Σαπέν
Ο μόνος που υποστήριξε χθες τη χώρα μας ήταν ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν, ο οποίος δήλωσε ότι συμφωνεί στον προσδιορισμό των προληπτικών μέτρων, αλλά τάχθηκε κατηγορηματικά εναντίον τού να υποχρεωθεί η Ελλάδα να νομοθετήσει από τώρα τα μέτρα. Υπό άλλες συνθήκες η θέση αυτή της Γαλλίας θα ήταν πολύτιμη, ωστόσο η γαλλική κυβέρνηση είναι αποδυναμωμένη πολιτικά αφού τον Μάιο θα γίνουν στη χώρα προεδρικές εκλογές και οι σοσιαλιστές δεν έχουν καμία τύχη.
Το ότι η δεύτερη αξιολόγηση βρίσκεται σε πλήρες αδιέξοδο προκύπτει σαφέστατα και από το γεγονός ότι δεν αποφασίστηκε χθες ημερομηνία για την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα, ούτε έγινε η παραμικρή αναφορά στη συνέντευξη που ακολούθησε σε κάποιο χρονοδιάγραμμα.
Δεν ικανοποίησε η επιστολή
Η ενιαία θέση των θεσμών διαμορφώθηκε χθες το πρωί στη διάρκεια συνάντησης που είχαν στις Βρυξέλλες σε τεχνικό μεν, αλλά υψηλό επίπεδο. Εκεί συμφώνησαν μεταξύ τους ότι η επιστολή του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου με την ελληνική θέση δεν ανταποκρίνεται στη θέση των εταίρων και δανειστών.
Η ελληνική κυβέρνηση μιλούσε στην επιστολή για τη διάρκεια και το ύψος των πλεονασμάτων, ενώ οι θεσμοί ζητούν τη νομοθέτηση των προληπτικών μέτρων που θα συμφωνηθούν για τη διασφάλιση των πλεονασμάτων 3,5% μετά το 2018.
Στη συνάντηση που ακολούθησε μεταξύ των θεσμών από τη μια πλευρά και των κ.κ. Τσακαλώτου και Χουλιαράκη (αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών) το κλίμα δεν ήταν καθόλου καλό, κάποιοι το χαρακτήρισαν τεταμένο και η εξέλιξη φυσικά ήταν αρνητική, αφού οι δύο πλευρές παρέμειναν στις θέσεις τους.
Ούτε στη συνάντηση του κ. Τσακαλώτου με τον πρόεδρο του Εurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ και τον πρόεδρο της ΕWG Τόμας Βίζερ καταγράφηκε βελτίωση, αφού οι δύο αξιωματούχοι της Ευρωζώνης υποστήριζαν τις ίδιες θέσεις με τους θεσμούς.
Φυσικά, σε αδιέξοδο κατέληξε και η συνάντηση του Έλληνα υπουργού με τον Γερμανό ομόλογό του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος ήταν ήδη αρνητικός πριν ακόμη συναντήσει τον κ. Τσακαλώτο και αυτό φάνηκε από τις δηλώσεις που έκανε προσερχόμενος, δηλώνοντας ότι η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Προσπάθεια για να πέσουν οι τόνοι
Ο κ. Ντέισελμπλουμ προσπάθησε μετά τη συνεδρίαση να ρίξει τους τόνους και να ωραιοποιήσει την κατάσταση, ωστόσο η έλλειψη θετικών ανακοινώσεων ήταν εμφανής.
Ειδικότερα, αφού υπογράμμισε ότι η ελληνική οικονομία μπαίνει σε τροχιά ανάπτυξης και τα δημοσιονομικά εξελίσσονται καλύτερα του αναμενομένου, τόνισε ότι πρέπει να ολοκληρωθεί το συντομότερο η αξιολόγηση γιατί είναι προς το συμφέρον όλων και πρωτίστως της ελληνικής οικονομίας. Αναφορικά με την «ταμπακέρα» είπε ότι παραμένουν δεσμευμένοι και ενθαρρύνουμε όλες τις πλευρές για μια επιτάχυνση της διαδικασίας, ώστε να επιστρέψουν οι θεσμοί στην Αθήνα το συντομότερο.
Ο κ. Ντέισελμπλουμ αναγνώρισε ότι το πρόβλημα βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στη νομοθέτηση των μέτρων, ωστόσο πρόσθεσε επίσης και τα ανοικτά ζητήματα της αξιολόγησης, τονίζοντας ότι όλα πάνε μαζί. Είπε επίσης ότι βρισκόμαστε στο τέλος του προγράμματος από πλευράς μέτρων και είναι φυσικό να υπάρχουν δυσκολίες γιατί έτσι γίνεται πάντα σε κάθε πρόγραμμα, το τέλος είναι το πιο δύσκολο.
Σχετικά με τη διάρκεια που τα πρωτογενή πλεονάσματα θα ανέρχονται σε 3,5% του ΑΕΠ μετά το 2018, αρνήθηκε να απαντήσει αν και ρωτήθηκε, υπογραμμίζοντας ότι αυτό είναι μέρος της συνολικής διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο πλευρών, όπου πρέπει να υπάρχει ευελιξία.
Σε άλλη ερώτηση σχετικά με το ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την επιστροφή των θεσμών στην Αθήνα, αρνήθηκε να τις προσδιορίσει, προφανώς για να μην πάρουν οι απαιτήσεις τους τη μορφή τελεσιγράφου.
Ο επίτροπος Μοσκοβισί επιχείρησε να υποβαθμίσει το αδιέξοδο, αλλά εκ του αποτελέσματος απέτυχε στην προσπάθειά του.
Είχαμε μια καλή συζήτηση, είπε, που μας επέτρεψε να εξετάσουμε τα επόμενα βήματα με αισιοδοξία, εργαζόμαστε για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης το συντομότερο, ενώ ανέφερε επίσης ότι κανένας δεν θέλει πισωγυρίσματα σε σχέση με την Ελλάδα και πως η επιστροφή των θεσμών θα αποφασιστεί σύντομα.
Μαζί Ευρωζώνη και ΔΝΤ
Χθες, τόσο ο κ. Ντέισελμπλουμ όσο και ο κ. Μοσκοβισί ξεκαθάρισαν σε όλους τους τόνους πως δεν υπάρχει καμία περίπτωση να αποδεσμευθούν οι Ευρωπαίοι από το ΔΝΤ.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ο κ. Γερούν Ντέισελμπλουμ είπε ότι στο μέλλον η Ευρωζώνη θα μπορούσε να υλοποιήσει προγράμματα χωρίς το ΔΝΤ, τώρα όμως αυτό δεν γίνεται γιατί ο διεθνής οργανισμός είναι στο πρόγραμμα και γιατί το θέλουν ορισμένες κυβερνήσεις.
Αναφορικά με την επόμενη μέρα είναι προφανές ότι υπάρχει αδιέξοδο και πως θα πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες για την αποφυγή της ρήξης, ωστόσο η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη γιατί η Κομισιόν, που θα μπορούσε να παίξει αυτόν τον ρόλο, έχει πάρει και αυτή πλέον θέση με την πλευρά των δανειστών.
Το βέβαιο είναι πως αν δεν επιστρέψουν οι θεσμοί στην Αθήνα στις αρχές Φεβρουαρίου, τότε θα χαθεί το ορόσημο του Εurogroup της 20ής Φεβρουαρίου, που είναι και το τελευταίο πριν ξεκινήσει η παρατεταμένη εκλογική περίοδος σε χώρες της Ευρωζώνης, βάζοντας την αξιολόγηση στο «ψυγείο».
Κυβερνητικές πηγές
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις στο Eurogroup και τις πρώτες αντιδράσεις, κυβερνητικές πηγές σημείωναν χθες το βράδυ πως «όλοι οι θεσμοί αναγνώρισαν την εξαιρετική πορεία των εσόδων στην Ελλάδα για το 2016» και ότι «το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παραμένει στις ήδη διατυπωμένες θέσεις του».
Οι ίδιες πηγές αποσαφήνιζαν ότι «για την κυβέρνηση δεν υπάρχει περίπτωση νομοθέτησης νέων μέτρων από τώρα για μετά το 2018».
Ανέφεραν επίσης πως «αυτό που γράφτηκε στην Ελλάδα, ότι ήμασταν απομονωμένοι στο Eurogroup δεν ισχύει. Στη συνεδρίαση έγιναν βολιδοσκοπήσεις εκατέρωθεν και τίποτε παραπάνω από αυτό. Δεν υπήρξε κανένα μπλοκ των θεσμών εναντίον μας».
