Από την έντυπη έκδοση
Της Σοφίας Εμμανουήλ
[email protected]
Σταθεροποιητικά κινήθηκε το 2016 η αγορά παιχνιδιού, αλλά με δύο ταχύτητες -με τους μεγάλους παίκτες να κερδίζουν μερίδια αγοράς και τους μικρούς να καταγράφουν απώλειες από 10% έως 30%- όπως καταδεικνύουν τα προσωρινά στοιχεία της εορταστικής περιόδου, κατά την οποία ο κλάδος πραγματοποιεί πάνω από το 1/3 (έως και το 1/2 σε ορισμένες περιπτώσεις) του ετήσιου τζίρου του.
«Η πολλή δουλειά πήγε στους μεγάλους παίκτες», καθώς συνεχίζεται η συγκέντρωση στον κλάδο του παιχνιδιού, εξηγεί στη «N» ο Ιωάννης Παπαδόπουλος, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιοτεχνών Παιδικών Παιχνιδιών και Αμαξών (ΣΕΒΠΠΑ), ο οποίος διαπιστώνει πως τα «παιχνιδάδικα», τα καταστήματα που πωλούν σχεδόν αποκλειστικά παιχνίδια, έχουν εξαφανιστεί από την αγορά. Ο τζίρος του παιχνιδιού γίνεται κυρίως από τις μεγάλες αλυσίδες, όπως ο Μουστάκας, που παραμένει αμιγώς παιχνιδάδικο, το Jumbo -με ηγετική θέση στο εγχώριο λιανεμπόριο κι ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο προϊόντων όπου τα είδη που απευθύνονται στο παιδί αντιστοιχούν στο 40% περίπου αυτού- και νέους παίκτες, όπως η δανέζικη Tiger που ήρθε στην Ελλάδα το 2012 και αναπτύσσεται σταθερά παρά την κρίση.
Τα βιβλιοπωλεία αποτελούν επίσης σημεία πώλησης παιχνιδιού, τα οποία στη συνολική κατάταξη ανταγωνίζονται τα μερίδια των αλυσίδων ηλεκτρονικών ειδών, των πολυκαταστημάτων, ακόμη και των super market, που ανοίγονται κάθε χρόνο και περισσότερο στην κατηγορία ειδών για το παιδί, λόγω των αμυντικών της χαρακτηριστικών εν μέσω κρίσης και με στόχο να αντισταθμίσουν απώλειες από άλλες κατηγορίες. Εξάλλου, αξιοποιούν και την τάση που θέλει τους καταναλωτές να στρέφονται κυρίως σε μεγάλους εμπορικούς χώρους, malls και πολυκαταστήματα για τις αγορές τους.
Ο τζίρος του παιχνιδιού το 2016 εκτιμάται ότι κινήθηκε στα περσινά επίπεδα και πιθανόν να διαμορφωθεί οριακά υψηλότερα από τα 250 εκατ. ευρώ. Τα σημεία πώλησης εκτιμάται ότι διατηρούνται ή αυξάνονται κατά τι τα τελευταία χρόνια, αν κρίνει κανείς από τη διείσδυση του παιχνιδιού σε ένα ευρύ φάσμα καταστημάτων του λιανεμπορίου, με ταυτόχρονη μείωση των μικρών σημείων πώλησης - μεμονωμένα καταστήματα, αμιγώς παιχνιδάδικα. Ως αποτέλεσμα, το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας των πωλήσεων μοιράζονται οι μεγάλοι παίκτες, που βλέπουν τις πωλήσεις τους να ενισχύονται, αν και με χαμηλούς ρυθμούς.
Μικρότερο κομμάτι της πίτας αποσπούν οι πολύ μικρές επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες δεν διαθέτουν υγιή χρηματοοικονομική δομή και αντιμετωπίζουν μεγάλες δυσκολίες στο τρέχον οικονομικό περιβάλλον, από την υπερφορολόγηση, τον υψηλό ΦΠΑ και τα υψηλά κόστη λειτουργίας. Εξάλλου, σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία του ΣΕΒΠΠΑ, στις μικρές επιχειρήσεις παρατηρείται πτώση πωλήσεων, η οποία κυμαίνεται από 10% έως 30% κατά μέσο όρο, ανάλογα με τη θέση του σημείου πώλησης και την πόλη.
Οι εκπτώσεις που προηγήθηκαν και οι δράσεις τύπου «Black Friday», αν και θεωρούνται ευεργετικές από τους επιχειρηματίες του κλάδου, δεν κατάφεραν να τονώσουν την καταναλωτική κίνηση στα μικρά σημεία. Επίσης, σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, τα υψηλά φορολογικά βάρη αποτελούν τροχοπέδη για την ανάπτυξη του κλάδου συνολικά, ενώ ειδικά για τις πιο μικρές επιχειρήσεις είναι δυσβάστακτα. Καθημερινός πονοκέφαλος για τους επιχειρηματίες του κλάδου είναι τα μικρά περιθώρια κέρδους, η περιορισμένη ρευστότητα, η πτώση της μέσης αξίας του καλαθιού και κάτω από τα 15-25 ευρώ κατά μ.ό., καθώς και η υψηλή φορολογία που φθάνει το 35%-40% και η οποία πρέπει να συνεκτιμηθεί με τον υψηλό ΦΠΑ 24% που έρχεται να επιβαρύνει επιπλέον το προϊόν. Με αυτές τις συνθήκες ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις μελετούν το ενδεχόμενο μετανάστευσης στη Βουλγαρία λόγω των ευνοϊκότερων φορολογικών συντελεστών.
Οι διεθνείς τάσεις
Σημειώνεται ότι ο ΦΠΑ στο παιχνίδι ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά στις περισσότερες χώρες κυμαίνεται μεταξύ 15% και 22%. Επίσης, η έντονη εποχικότητα είναι κοινό χαρακτηριστικό των αγορών σε όλη την Ευρώπη, με το τελευταίο τρίμηνο του έτους συνήθως να αντιπροσωπεύει πάνω από το μισό του τζίρου της λιανικής.
Ως προς τους ρυθμούς ανάπτυξης, η αγορά καταγράφει ετήσια ανάπτυξη γύρω στο 6% την τελευταία διετία, ενώ θετικός είναι ο ρυθμός σε παγκόσμια κλίμακα, με τις πωλήσεις του κλάδου στις ΗΠΑ να αναπτύσσονται με ρυθμό 7% το 2015, αύξηση που εκτιμάται ότι διατηρήθηκε το 2016. Τα είδη παιχνιδιού που αναπτύσσονται με υψηλότερο ρυθμό (περίπου 10%-11% με βάση στοιχεία 2015) είναι τα αυτοκινούμενα, τα επιτραπέζια και τα πάζλ.
Σε παγκόσμια κλίμακα, οι πωλήσεις παιχνιδιών αυξάνονται σταθερά, με τα διαθέσιμα στοιχεία της Toy Industry Association (TIA) να δείχνουν ότι το 2015 αυξήθηκαν κατά 4% έναντι του προηγουμένου έτους, στα 87,4 δισ. δολ. Πρόκειται για τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό της τελευταίας πενταετίας. Εξάλλου, από το 2011 (που οι πωλήσεις παιχνιδιών σε παγκόσμια κλίμακα ανήλθαν σε 78,3 δισ. δολ.) μέχρι το 2015 σημειώθηκε σωρευτική αύξηση περίπου 12% ή 2,8% κατά μ.ό. τον χρόνο.
Εκθέσεις
Αυτό το διάστημα οι Έλληνες επιχειρηματίες του κλάδου, κατασκευαστές αλλά και λιανέμποροι, εστιάζουν το ενδιαφέρον τους σε μια σειρά από εκθέσεις που αποτελούν βαρόμετρο για τις παραγγελίες της νέας χρονιάς. Μετά «Το Παιδί και το Παιχνίδι» 16-19/9, οι σημαντικότερες εκθέσεις που ακολουθούν είναι η Δωρέκθεση 27-30/1 και η διεθνής έκθεση παιχνιδιού της Νυρεμβέργης, 1-6/2.
