Της Άννας Δόγα
[email protected]
Από τον Φεβρουάριο και σταδιακά κάθε μήνα μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να πραγματοποιηθεί η ανταλλαγή ομολόγων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι τράπεζες στο πλαίσιο των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους. Η τεχνική διαδικασία, και η συμφωνία των τραπεζών με τον ESM, αναμένεται να εγκριθεί ως τις 20 Ιανουαρίου από τα διοικητικά συμβούλια των πιστωτικών ιδρυμάτων.
Σύμφωνα με τη διαδικασία που δρομολογείται, ο ESM θα παίρνει σταδιακά κάθε μήνα, αρχής γενομένης από τον Φεβρουάριο και μέχρι το τέλος του έτους, μέρος από τα ομολόγα που έχουν στην κατοχή τους και υπολογίζονται σε περίπου 30 δισ.ευρώ από τα 42 δισ.ευρώ που είχε λάβει ο κλάδος αρχικώς.
Για κάθε «δόση» ομολόγων, η τράπεζα θα λαμβάνει το ισόποσο σε 30ετείς τίτλους σταθερού επιτοκίου και στη συνέχεια, σε εύλογο χρόνο που υπολογίζεται περίπου σε μήνα, όταν ο ESM θα αντλεί κεφάλαια από την αγορά, θα τα αντικαθιστά με μετρητά.
Το όφελος είναι έμμεσο, και σημαντικό για τις τράπεζες και προκύπτει από τη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά ομολόγων. Αμεσα υφίστανται πάντως μια απώλεια δυνητικών κερδών που υπολογίζονται σε ποσό της τάξης των 600 - 700 εκατ. ευρώ. Καθώς δε, ο ESM θα αγοράσει τα ομόλογα στο 100 και υπάρχει διαφορά με την τιμή που έχει εγγραφεί στα βιβλία των τραπεζών, αυτή η απώλεια αναμένεται να καλυφθεί από το ελληνικό Δημόσιο και με βάση τις πρώτες εκτιμήσεις είναι περίπου 250 εκατ. ευρώ.
Το συνολικό όφελος για την οικονομία και τον κλάδο, πάντως, είναι πολλαπλάσιο εάν με τον τρόπο αυτό αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Στο εννεάμηνο - στη συνέχεια μείωσαν τις θέσεις τους - υπολογίστηκε σε 34 με 35 δισ. ευρώ η ονομαστική αξία για τα ομόλογα έκδοσης του ΕFSF και του ESM που χρησιμοποιήθηκαν για την κάλυψη κεφαλαιακών αναγκών των συστημικών τραπεζών και του χρηματοδοτικού κενού τραπεζών που διασώθηκαν, και τα οποία θα ανταλλαγούν με τα νέα ομόλογα έκδοσης ESM. Το συνολικό ποσό των τίτλων που χρησιμοποίησε το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ήταν ύψους 42,7 δισ. ευρώ, αλλά εξαιρούνται οι τίτλοι που έχουν πωληθεί στην ΕΚΤ στο πλαίσιο του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης και είναι ονομαστικής αξίας 8 δισ. ευρώ.
Στα χαρτοφυλάκια των τραπεζών βρίσκονται ομόλογα EFSF ονομαστικής αξίας 29 δισ. ευρώ περίπου, όπως και ομόλογα ESM, ονομαστικής αξίας 5,4 δισ. ευρώ που κατέχουν η Εθνική και η Τράπεζα Πειραιώς. Πρόκειται για ομόλογα ύψους 2,68 δισ. και 2,72 δισ. ευρώ, με τα οποία το ΤΧΣ κάλυψε τις κεφαλαιακές ανάγκες στην ανακεφαλαιοποίηση του 2015 που έγινε με έκδοση μετοχών και coco's.
