Από την έντυπη έκδοση
Πιέσεις στη ρευστότητα και εν γένει μια «αναδόμηση» του παθητικού ήταν ο αντίκτυπος του 2015 σε 44 επιχειρήσεις του κλάδου των σούπερ μάρκετ, οι οποίες ωστόσο κατάφεραν να συγκρατήσουν τις πωλήσεις τους και την κερδοφορία τους, όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της φετινής έκδοσης «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2016» της Boussias Communications.
Παράλληλα, όπως επισημαίνεται στη μελέτη, κατά την περσινή χρήση «προετοιμάστηκε» η μεγαλύτερη αναδιάταξη πωλήσεων στην ιστορία του κλάδου των σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα, μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, η οποία ολοκληρώνεται φέτος. Ως εκ τούτου, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο πώς θα διαμορφωθούν οι συνθήκες ρευστότητας της σχετικής αγοράς το 2017, μετά και την ολοκλήρωση των μεγάλων δομικών αλλαγών του 2016.
Αναλυτικότερα, από την επεξεργασία των στοιχείων των ισολογισμών 44 επιχειρήσεων σούπερ μάρκετ προκύπτει ότι οι βασικοί δείκτες ρευστότητας δέχθηκαν πιέσεις, με τη γενική ρευστότητα να υποχωρεί στο 56,03% έναντι 66,21% το 2014 και την ειδική ρευστότητα στο 31,90% έναντι 36,92% το 2014.
«Μπορεί οι δείκτες ρευστότητας να μειώθηκαν, όμως παραμένουν (παραδόξως ίσως) υψηλότερα από τα ιστορικά χαμηλά του κλάδου. Αυτή η -αναμενόμενη σε κάποιο επίπεδο- μείωση αποτελεί εξέλιξη που έχει να κάνει κυρίως με την αύξηση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων, η οποία σε συνδυασμό με τη μείωση του κυκλοφορούντος ενεργητικού πίεσε τους βασικούς δείκτες», υπογραμμίζουν οι αναλυτές του Πανοράματος 2016.
Η μειωμένη ρευστότητα της αγοράς άλλαξε σημαντικά τη διαχείριση αποθεμάτων, διαθεσίμων και πιστώσεων. Τα κόστη λειτουργίας αυξήθηκαν με άμεσους και έμμεσους τρόπους, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αύξηση του λειτουργικού κόστους, λόγω της αυξημένης χρήσης πιστωτικών και χρεωστικών καρτών. Η «αναδόμηση» του παθητικού αποδίδεται σε τρεις βασικές τάσεις που επικράτησαν στην περσινή χρήση:
* Πρώτον, στην κεφαλαιοποίηση ζημιών στα ίδια κεφάλαια με μείωση κατά 35,71%,
* δεύτερον στη χρηματοδότηση μεγαλύτερων ή μικρότερων εξαγορών των μεγαλύτερων επιχειρήσεων μέσω τραπεζικού δανεισμού τους και κατά συνέπεια την αύξηση των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων κατά 120,49 εκατ. ευρώ, στο 1,011 δισ. ευρώ, και την αύξηση του βραχυπρόθεσμου τραπεζικού δανεισμού κατά 36,11%, από 293,91 εκατ. ευρώ σε 400,06 εκατ. ευρώ, και
* τρίτον, στην αύξηση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων κατά 11,82%, εξαιτίας γενικότερα της μειωμένης ρευστότητας στην αγορά σε συνδυασμό με τους ελέγχους κεφαλαίων.
Πώς επέδρασαν στα κέρδη Μαρινόπουλος - Βερόπουλος
Όσον αφορά την καθαρή κερδοφορία, για το σύνολο των 44 επιχειρήσεων το 2015 παρουσιάζει μείωση κατά 361,38 εκατ. ευρώ, μεταβολή που είχε ως αποτέλεσμα τα κέρδη των 115,27 εκατ. ευρώ του 2014 να «γυρίσουν» σε ζημιές 246,11 εκατ. ευρώ το 2015. Σύμφωνα με τη μελέτη, η μείωση αυτή οφείλεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στα αποτελέσματα της Μαρινόπουλος, η οποία παρουσίασε ζημιές αξίας 404,92 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις ζημιές των 24,93 εκατ. ευρώ του 2014, καθώς και της Αφοί Βερόπουλοι, η οποία επίσης έχει σημαντικές ζημιές. Οι υπόλοιπες επιχειρήσεις παρουσιάζουν κέρδη 158,82 εκατ. ευρώ, αυξημένα μάλιστα κατά 13,28% σε σχέση με το 2014. Ο σημαντικός δείκτης EBITDA υπολογίζεται στο θετικό και αρκετά ελπιδοφόρο +1,75%, μειωμένο από το 3,61% του 2014 εξαιτίας της σταθερής πορείας των αποσβέσεων, κάτι που αποτελεί αρκετά σημαντική και θετική εξέλιξη.
Leader στον κλάδο το 2015 παρέμεινε η Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος, τόσο σε επίπεδο πωλήσεων, με 1,95 δισ. ευρώ, όσο και σε επίπεδο κερδοφορίας (77,29 εκατ. ευρώ). Το 2015 προσέθεσε το εντυπωσιακό ποσό των 153,44 εκατ. ευρώ (+8,57%) στις πωλήσεις της, παρά το ότι δεν ολοκλήρωσε κάποια μεγάλη εξαγορά.
Στη δεύτερη θέση βρίσκεται πλέον ο νέος όμιλος Ι. & Σ. Σκλαβενίτη, που περιλαμβάνει το 60% της Χαλκιαδάκης και το 70% της Μαρτ (πρώην Μάκρο) Κας & Κάρυ και φτάνει το 1,74 δισ. πωλήσεων και 41,84 εκατ. καθαρά κέρδη. Με την προσθήκη του δικτύου της Μαρινόπουλος από το τέλος του 2016 (πρακτικά από το 2017) αναμένεται οι πωλήσεις της εταιρείας να αυξηθούν ακόμα περισσότερο. Πρόκειται, άλλωστε, για ένα δίκτυο που το 2015 πραγματοποίησε πωλήσεις αξίας 1,27 δισ. ευρώ.
Τις δύο αυτές εταιρείες ακολούθησαν με σημαντικά κέρδη η Δ. Μασούτης με 27,33 εκατ. ευρώ (+18%) και η Μετρό με 20,44 εκατ. ευρώ (+19,66%).
Σταθερές οι πωλήσεις
Την περσινή χρονιά για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ χαρακτηρίζει -πέρα από το ανατρεπτικό πολιτικοοικονομικό περιβάλλον- το «ανενεργό» δίκτυο δύο ισχυρών παικτών: της Μαρινόπουλος και της Αφοί Βερόπουλος. Ειδικά η επίδραση της Μαρινόπουλος είναι σημαντική, με γνώμονα ότι το ενεργητικό/παθητικό της αλυσίδας για το 2015 ανέρχεται σε 1,26 δισ. ευρώ και αντιστοιχεί περίπου στο ένα τέταρτο του συνολικού ενεργητικού.
Ωστόσο, σε επίπεδο συνολικών εσόδων οι πωλήσεις των 44 εξεταζόμενων αλυσίδων διατηρήθηκαν σταθερές, καταγράφοντας οριακή πτώση 0,07%, στα 8,45 δισ. ευρώ. Θα πρέπει, επίσης, να σημειωθεί πως η απουσία του ισολογισμού της Lidl Hellas αφαιρεί από τη συνολική εικόνα των πωλήσεων, σύμφωνα με εκτιμήσεις εκτός ισολογισμών, περίπου 1,2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, οι δέκα μεγαλύτερες επιχειρήσεις κατέγραψαν λίγο μεγαλύτερη μείωση στις πωλήσεις τους, κατά 0,48%, δηλαδή κατά 36,06 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 7,5 δισ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει το 88,68% των πωλήσεων του δείγματος.
Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στις απώλειες πωλήσεων της Μαρινόπουλος κατά 281,62 εκατ. ευρώ (-18,14%), που μεταθέτουν το 2015 την αλυσίδα στην τρίτη θέση της κατάταξης της αγοράς, και δευτερευόντως της Βερόπουλος, κατά 40,01 εκατ. ευρώ (-8,77%). Αντίθετα, νέα σημαντική αύξηση παρουσίασαν οι αλυσίδες που βρίσκονται στις θέσεις 11 έως 20 ως προς τις πωλήσεις, με άνοδο κατά 3,87% ή 25,42 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 682,62 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει το 8,08% του συνόλου.
