Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Ορατός είναι ο κίνδυνος το επόμενο χρονικό διάστημα να καταγραφεί νέα αύξηση στα ποσοστά της φτώχειας που πλήττει τη χώρα. Με τη μερική απασχόληση να καταλαμβάνει μερίδιο άνω του 60% στις νέες θέσεις απασχόλησης, τις συνεχείς μειώσεις μισθών, την ενεργοποίηση του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων, αλλά και την επικείμενη κατάργηση διαδεδομένων επιδομάτων όπως το ΕΚΑΣ, αναμένεται να διευρυνθεί αισθητά ο αριθμός των πολιτών που θα αναγκάζονται να επιβιώσουν με εισοδήματα τα οποία θα κινούνται στα όρια ή και κάτω από τα όρια της φτώχειας.
Το πρόβλημα είναι ήδη οξύτατο, όπως αποτυπώθηκε άλλωστε και στα στοιχεία της Eurostat για το 2015. Περίπου το 40% του πληθυσμού υφίσταται υλικές στερήσεις, ενώ 3,828 εκατομμύρια πολίτες -περίπου 800 χιλιάδες περισσότεροι συγκριτικά με το 2009- ζουν με τον κίνδυνο της φτώχειας. Οξύτατο στην Ελλάδα -και οξύτερο από κάθε άλλη χώρα της Ευρωζώνης- είναι το φαινόμενο της παιδικής φτώχειας με τον σχετικό δείκτη να βρίσκεται στο 36%.
Οι δείκτες που δημοσίευσε η Eurostat για το 2015 στηρίζονται στα εισοδήματα του 2014, έτος κατά το οποίο υπήρξε, έστω και μικρή, ανάκαμψη του ελληνικού ΑΕΠ. Επίσης, το 2014 είχε διατεθεί το λεγόμενο «κοινωνικό μέρισμα» των 500 εκατ. ευρώ, το οποίο συγκράτησε τη φτώχεια δεδομένου ότι το συγκεκριμένο ποσό διατέθηκε στις ασθενέστερες, εισοδηματικά, κοινωνικές ομάδες.
Ο εκ νέου υπολογισμός των δεικτών φτώχειας, με βάση τα εισοδήματα του 2015, θεωρείται εξαιρετικά πιθανό να δείξει περαιτέρω επιδείνωση. Πρώτον, διότι το 2015 δεν υπήρξε «κοινωνικό μέρισμα» (μόνο το πακέτο καταπολέμησης της ανθρωπιστικής κρίσης, ο προϋπολογισμός του οποίου όμως συγκρατήθηκε κάτω από τα 150 εκατ. ευρώ).
Δεύτερον, διότι το 2015 επιβλήθηκε γενική μείωση συντάξεων (μέσω της εισφοράς υπέρ υγείας) και, τρίτον, διότι ενεργοποιήθηκαν νέες αυξήσεις στην έμμεση φορολογία (σ.σ.: μετατόπιση προϊόντων και υπηρεσιών από το 13% στο 23%), οι οποίες πλήττουν περισσότερο τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες.
Στις 100 νέες θέσεις, οι 53 με μισθό κάτω των 450 ευρώ
Σε αυτά τα γεγονότα θα πρέπει να προστεθεί και η συνεχιζόμενη επέκταση της μερικής απασχόλησης, η οποία κυριάρχησε και το 2015 αλλά και το 2016. Από τα στοιχεία 9μήνου του 2016, που ανακοίνωσε χθες το υπουργείο Εργασίας, προκύπτει ότι σε σύνολο 1.644.558 προσλήψεων που πραγματοποιήθηκαν στο χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2016, οι 642.389 προσλήψεις αφορούσαν θέσεις μερικής απασχόλησης και οι 235.430 θέσεις σε εκ περιτροπής εργασία.
Δηλαδή, στις 100 θέσεις του 9μήνου, οι 53 αφορούσαν ευκαιρίες απασχόλησης με μικτές αμοιβές κάτω των 400-450 ευρώ μικτά. Αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι σε αυτές τις εισφορές επιβάλλονται και οι ασφαλιστικές εισφορές (περίπου 16% για τον εργαζόμενο), τότε προκύπτει ότι διευρύνεται συνεχώς ο αριθμός των πολιτών που ναι μεν ξεφεύγουν από το φάσμα της ανεργίας, αλλά χρειάζεται να επιβιώσουν με καθαρές αποδοχές κάτω των 350 ευρώ μηνιαίως, δηλαδή κάτω από το όριο της φτώχειας.
Αντιμέτωποι με το νέο σύστημα υπολογισμού
Όλοι όσοι αποχώρησαν ή θα αποχωρήσουν από την αγορά εργασίας μετά τον Μάιο του 2016 θα βρεθούν αντιμέτωποι με το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων.
Το σύστημα αυτό είναι προφανές ότι παράγει σαφώς χαμηλότερες αποδοχές για τους υποψήφιους συνταξιούχους συγκριτικά με τον τελευταίο τους μισθό.
Αυτό συμβαίνει διότι:
1. Οι συντάξιμες αποδοχές (δηλαδή το ποσό επί του οποίου θα εφαρμοστεί ο συντελεστής αναπλήρωσης για να υπολογιστεί η σύνταξη) θα είναι χαμηλότερες σε σχέση με τον τελευταίο μισθό, καθώς θα ληφθεί υπ’ όψιν ο μέσος όρος των αποδοχών από το 2002 και μετά.
2. Επί του μέσου μισθού των τελευταίων ετών θα εφαρμοστεί και ο δείκτης μισθών της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο οποίος επίσης επηρεάζει αρνητικά το ύψος των συντάξιμων αποδοχών.
3. Ο συντελεστής αναπλήρωσης έχει μειωθεί με βάση τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, ενώ για όσους θα αποχωρήσουν με λίγα χρόνια ασφάλισης (κάτω από 20) πέφτει ακόμη και κάτω από το 50%-60%.
Χαρακτηριστικά είναι τα ακόλουθα παραδείγματα: Για υποψήφιο συνταξιούχο με αποδοχές της τάξεως των 1.000 ευρώ, η κύρια σύνταξη με βάση το νέο σύστημα υπολογισμού προκύπτει στα:
* 421,8 ευρώ καθαρά (μετά την αφαίρεση των εισφορών υγείας) με 15 χρόνια ασφάλισης
* 494,19 ευρώ καθαρά με 20 χρόνια ασφάλισης και στα
* 534,57 ευρώ καθαρά με 25 χρόνια ασφάλισης
Πρόκειται για ποσά που κινούνται χαμηλότερα ή στα επίπεδα της φτώχειας. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη;
Ότι, σταδιακά, ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός εν ενεργεία εργαζομένων θα εγκαταλείπουν έναν μισθό που τους κατατάσσει πάνω από τα όρια της φτώχειας (1.000 ευρώ) για να πάρουν μια σύνταξη που θα τους ρίχνει κάτω από τα όρια της φτώχειας.
Εκτιμάται ότι κάθε χρόνο θα συνταξιοδοτούνται περίπου 80.000 - 90.000 άτομα, εκ των οποίων οι περισσότεροι θα αμείβονται με χαμηλές συντάξεις, ακόμη και κάτω των 500 - 600 ευρώ.
Καταβολή οικογενειακών επιδομάτων γ' τριμήνου
Σήμερα θα καταβληθούν τα Οικογενειακά Επιδόματα Γ’ Τριμήνου του 2016 (Ενιαίο Επίδομα Στήριξης Τέκνων και Ειδικό Επίδομα Τριτέκνων και Πολύτεκνων Οικογενειών), στους δικαιούχους που υπέβαλαν αίτηση Α21 μέσω του περιβάλλοντος TAXISnet μέχρι και 23-9-2016 και πληρούν τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τους ηλεκτρονικούς ελέγχους.
Επίσης σήμερα θα γίνει η πληρωμή των εκκρεμών αιτήσεων (A21) έτους 2016, καθώς και των προηγούμενων ετών, για τις οποίες προσκομίστηκαν δικαιολογητικά τουλάχιστον μέχρι τις αρχές Αυγούστου 2016 και από τον έλεγχό τους προέκυψε ότι είναι πλήρη. Η πληρωμή αυτή αφορά 716.975 δικαιούχους και η συνολική δαπάνη ανέρχεται στο ποσό των 226.974.174,47 ευρώ.
Σε ανακοίνωση του υπουργείου Εργασίας επισημαίνεται ότι «είναι η μεγαλύτερη σε πλήθος δικαιούχων και δαπάνη πληρωμή οικογενειακών επιδομάτων που έγινε από το έτος 2013 έως σήμερα».
Όσοι από τους δικαιούχους οικογενειακών επιδομάτων υπέβαλαν αίτηση Α21 μέχρι και τις 23-9-2016 και δεν τους καταβληθεί το επίδομα θα πρέπει να επισκεφθούν την ιστοσελίδα (www.oga.gr) του ΟΓΑ, στην ένδειξη ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΟΓΑ, ενότητα «Υπηρεσίες προς το Κοινό», πεδίο «Πληροφορίες Οικογενειακών Επιδομάτων», προκειμένου να ενημερωθούν για το λόγο μη πληρωμής τους, καθώς και για τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκομίσουν στον ΟΓΑ (Κεντρική Υπηρεσία ή αρμόδιο υποκατάστημα).
Η πληρωμή των οικογενειακών επιδομάτων σε αυτούς τους δικαιούχους θα γίνει μετά την προσκόμιση και τον έλεγχο των δικαιολογητικών από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Οργανισμού.
ΟΑΕΔ: Μειωμένη κατά 2,74% η εγγεγραμμένη ανεργία
Μειωμένη κατά 2,74% είναι η εγγεγραμμένη ανεργία για τον μήνα Σεπτέμβριο σε σχέση με τον μήνα Αύγουστο, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΑΕΔ, που μεταφράζεται σε 24.581 λιγότερους άνεργους.
Συγκεκριμένα, το σύνολο των εγγεγραμμένων ανέργων, με κριτήριο την αναζήτηση εργασίας, για τον μήνα Σεπτέμβριο του 2016 ανήλθε σε 871.981 έναντι 896.562 άτομα τον Αύγουστο.
Από αυτά, το 54,95% είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του ΟΑΕΔ για χρονικό διάστημα ίσο ή μεγαλύτερο των 12 μηνών και το 45,05% για λιγότερο από 12 μήνες. Στην πλειοψηφία τους συγκεκριμένα το 63,01% είναι γυναίκες, ενώ το 36,99% είναι άνδρες.
Το σύνολο των υπόλοιπων εγγεγραμμένων (μη αναζητούντων εργασία), για τον μήνα Σεπτέμβριο 2016, ανήλθε σε 72.760 άτομα. Από αυτά, τα 27.784 άτομα (ποσοστό 38,19%) είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του ΟΑΕΔ για χρονικό διάστημα ίσο ή και περισσότερο των 12 μηνών και 44.976 (ποσοστό 61,81%) είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του ΟΑΕΔ για χρονικό διάστημα μικρότερο των 12 μηνών. Οι άνδρες ανέρχονται σε 27.914 (ποσοστό 38,36%) και οι γυναίκες σε 44.846 (ποσοστό 61,64%).
Για τον μήνα Σεπτέμβριο οι επιδοτούμενοι άνεργοι, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ανέρχονται σε 136.123 έναντι 117.042 που ήταν τον Αύγουστο, δηλαδή είναι περισσότεροι κατά 19.081 (+16,30%). Από τα 136.123 άτομα, οι 130.922 (ποσοστό 96,18%) είναι κοινοί και λοιπές κατηγορίες επιδοτούμενων και οι 5.201 (ποσοστό 3,82%) είναι εποχικοί τουριστικών επαγγελμάτων. Οι άνδρες ανέρχονται σε 52.066 (ποσοστό 38,25%) και οι γυναίκες σε 84.057 (ποσοστό 61,75%). Από το σύνολο των επιδοτούμενων ανέργων, 106.869 (ποσοστό 78,51%) είναι κοινοί, 2.950 (ποσοστό 2,17%) είναι οικοδόμοι, 5.201 (ποσοστό 3,82%) είναι εποχικοί τουριστικών επαγγελμάτων, 1.460 (ποσοστό 1,07%) είναι εποχικοί λοιποί (αγροτικά), 19.576 (ποσοστό 14,38%) είναι εκπαιδευτικοί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΑΕΔ, ο μεγαλύτερος αριθμός εγγεγραμμένων ανέργων όσον αφορά τα ηλικιακά κριτήρια είναι μεταξύ 30-44 ετών, σε ποσοστό που ξεπερνάει το 40%. Όσον αφορά το επίπεδο εκπαίδευσης, σε ποσοστό 76,29% οι άνεργοι είναι δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
