Από την έντυπη έκδοση
Των Νίκου Μπέλλου και Θάνου Τσίρου
Η απόφαση του Εurogroup για την εκταμίευση μόνο του 1,1 δισ. ευρώ και όχι της συνολικής δόσης των 2,8 δισ. ευρώ δεν πρέπει να υποβαθμίζεται σε ένα απλό τεχνικό θέμα, αλλά μπορεί να υποδηλώνει σοβαρότερα προβλήματα σε σχέση με το ελληνικό πρόγραμμα και την επόμενη μέρα. Την επισήμανση αυτή έκαναν χθες στις Βρυξέλλες κοινοτικές πηγές, αλλά και εξειδικευμένα έντυπα με αφορμή το απρόσμενο «σπάσιμο» της δόσης προς την Ελλάδα από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης.
Οι ανησυχίες πυκνώνουν, όπως άλλωστε προκύπτει και από τις αναλύσεις ξένων οίκων, στις οποίες καταγράφεται η αίσθηση πως η β’ αξιολόγηση του προγράμματος θα «τραβήξει» χρονικά και ενδεχομένως να συμπαρασύρει και τη συζήτηση για τη διευθέτηση του χρέους, τόσο ώστε να μη γίνει τίποτα πριν από τις γερμανικές εκλογές. Το κλίμα επιδεινώνουν δημοσιεύματα γερμανικών εφημερίδων, που επαναφέρουν στο προσκήνιο το σενάριο του γερμανικού ΥΠΟΙΚ για συναινετικό Grexit, με αντάλλαγμα το «κούρεμα» του χρέους.
Οι διαβεβαιώσεις, την περασμένη εβδομάδα, ανώτερου αξιωματούχου της Ευρωζώνης με πρόσβαση στη διαπραγμάτευση ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα με τη δόση που αφορούσε τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, δείχνει ότι τότε μπορεί να μην υπήρχε πρόβλημα σε επίπεδο θεσμών, αλλά προκλήθηκε στη συνέχεια προφανώς από κάποιους εταίρους και δανειστές.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα κοινοτικής επικαιρότητας «Politico», μπορεί ο πρόεδρος του Eurogroup και λοιποί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι να εμφανίστηκαν καθησυχαστικοί, σημειώνοντας ότι η καθυστέρηση στην εκταμίευση του 1,7 δισ. ευρώ συνδέεται με τεχνικά ζητήματα που αναμένεται να έχουν επιλυθεί έως τα τέλη του μήνα, ωστόσο ενδέχεται τα τεχνικά αυτά ζητήματα να υποκρύπτουν νέα ή απροσδόκητα προβλήματα στη διαχείριση των οικονομικών της ελληνικής κυβέρνησης.
Το πρώτο πρόβλημα, όπως τονίζει το «Politico», αφορά ενδεχομένως τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του ελληνικού Δημοσίου, υπό την έννοια ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να δείξει ότι προχωρά στην αποπληρωμή τους και από ίδιους πόρους και όχι μόνο μέσω της ευρωπαϊκής βοήθειας. Ένα δεύτερο πρόβλημα ενδέχεται να αφορά τις μεταρρυθμίσεις, καθώς αξιωματούχοι της Ε.Ε. εξακολουθούν να διατηρούν αμφιβολίες ως προς την πλήρη εκπλήρωση των 15 προαπαιτούμενων, μολονότι, όπως σχολιάζει το δημοσίευμα, η ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να υποστηρίζει ότι η επιβαλλόμενη πολιτική λιτότητας και η άρνηση της Γερμανίας να εξετάσει την ελάφρυνση του χρέους αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα και όχι η έλλειψη μεταρρυθμίσεων από ελληνικής πλευράς.
Το δημοσίευμα καταλήγει σημειώνοντας τη γνωστή προβληματική σχετικά με τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς και τη θέση του προέδρου του Eurogroup ότι «δεν πρόκειται να ανοίγει εκ νέου τη συζήτηση για το χρέος στο Eurogroup κάθε μήνα». Η καθυστέρηση, ωστόσο, στην επίτευξη συναίνεσης σχετικά με ένα σχέδιο μακροπρόθεσμης βοήθειας προς την Ελλάδα υποκρύπτει διάφορους κινδύνους, καθώς ενδέχεται να χαθεί η ευκαιρία όταν η οικονομία της χώρας κάνει οριστικά στροφή προς την ανάπτυξη, τονίζει. Σε κάθε περίπτωση, χθες στο Λουξεμβούργο απεφεύχθη ένα ακόμα δράμα γύρω από το ελληνικό πρόγραμμα, καταλήγει το δημοσίευμα.
Από την πλευρά της, η ιστοσελίδα «EurObserver» παραθέτει την άποψη ευρωπαϊκών πηγών, σύμφωνα με τις οποίες η δεύτερη αξιολόγηση αναμένεται να είναι ευκολότερη από την πρώτη και να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη του έτους. Ωστόσο, αναφέρεται και στην προβληματική σχετικά με τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, καθώς και στις ανησυχίες που εκφράζονται στις Βρυξέλλες σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης της χώρας, συναρτώντας το θέμα με τη ροή ξένων επενδύσεων, η οποία προς το παρόν κρίνεται ως «απογοητευτική».
Πώς τα ληξιπρόθεσμα μπλόκαραν τη δόση
Στο οικονομικό επιτελείο πάντως δεν ανησυχούν τόσο για την καθυστέρηση στην εκταμίευση του 1,7 δισ. ευρώ καθώς εκτιμούν ότι τα στοιχεία θα είναι διαθέσιμα μέχρι το Euro Working Group της 24ης Οκτωβρίου και θα επιτρέψουν στον ESM να αποδεσμεύσει το σύνολο των 2,8 δισ. ευρώ το αργότερο μέχρι το τέλος του μήνα.
Κυβερνητικά στελέχη εμφανίζονται όμως ιδιαίτερα προβληματισμένα καθώς εκτιμούν ότι το πάγωμα μιας ένεσης ρευστότητας που ισοδυναμεί με περίπου 1% του ΑΕΠ μπορεί να αποτελεί προαναγγελία «θύελλας» εν όψει και της έναρξης της διαπραγμάτευσης για τη β’ αξιολόγηση τη Δευτέρα. Ο κατάλογος των προαπαιτούμενων που πρέπει να κλείσουν μέσα στον Νοέμβριο περιλαμβάνει 10άδες θέματα.
Εκτιμάται, λοιπόν, ότι αν η πλευρά των θεσμών αλλά και των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης εξακολουθήσει να αντιμετωπίζει με τέτοια καχυποψία την ελληνική πλευρά, είναι εξαιρετικά πιθανό να υπάρξουν σημαντικότατες καθυστερήσεις στη διαδικασία της β’ αξιολόγησης.
EPA
Ο υπουργός οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος.
Μόλις την προηγούμενη Κυριακή, μία ημέρα πριν από το κρίσιμο Eurogroup, ανώτατο κυβερνητικό στέλεχος παραδεχόταν ότι τα στοιχεία του τέλους Σεπτεμβρίου για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών δεν ήταν ακόμη διαθέσιμα για να αποδειχθεί ότι η Ελλάδα έχει εκπληρώσει την υποχρέωση αποπληρωμών, ωστόσο προσέθεσε -εσφαλμένα όπως αποδείχτηκε μια ημέρα αργότερα- ότι αυτό δεν θα αποτελούσε πρόβλημα. Το ίδιο στέλεχος εκτίμησε ότι έχει απορροφηθεί το 104%-105% του ποσού, κάτι που σημαίνει ότι έχει ξεπεραστεί ο στόχος πληρωμής των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων για το τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου. Υπενθυμίζεται ότι με τη δόση του Ιουνίου, ύψους 7,5 δισ. ευρώ, εκταμιεύτηκαν 1,8 δισ. ευρώ για την πληρωμή υποχρεώσεων.
Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού που κατατέθηκε στις 3 Οκτωβρίου, το υπουργείο Οικονομικών είχε πιστώσει στους λογαριασμούς των φορέων της γενικής κυβέρνησης το ποσό του 1,849 δισ. ευρώ για την αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών. Εξ αυτών, 502 εκατ. ευρώ δόθηκαν στα ασφαλιστικά ταμεία, 587 εκατ. ευρώ στα νοσοκομεία, 257 εκατ. ευρώ σε νομικά πρόσωπα και ΔΕΚΟ και 30 εκατ. ευρώ στους δήμους, ενώ 474 εκατ. ευρώ πιστώθηκαν σε λογαριασμούς κρατικών φορέων. Μέχρι και τον Αύγουστο είχαν πληρωθεί 1,443 δισ. ευρώ, σύμφωνα πάντοτε με τα στοιχεία του προσχεδίου. Από τα στοιχεία του Σεπτεμβρίου θα πρέπει να προκύψει ότι πληρώθηκαν και τα υπόλοιπα 406 εκατ. ευρώ. Εκκρεμούσαν πληρωμές περίπου 100 εκατ. ευρώ από Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης και νοσοκομεία αντίστοιχα, αλλά και πληρωμές 270 εκατ. ευρώ από κρατικούς φορείς.
Τα στοιχεία γενικής κυβέρνησης του Αυγούστου έδειξαν ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του Δημοσίου, μαζί με τις εκκρεμείς επιστροφές φόρου, ανέρχονται αθροιστικά στα 6,2 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό, βάσει του μνημονίου, θα πρέπει να μηδενιστεί μέχρι τα μέσα του 2017. Για να συμβεί αυτό όμως θα πρέπει να εκταμιευτούν επιπλέον 2,5 δισ. ευρώ μέσα στο 2016 και τουλάχιστον 2,3 δισ. ευρώ μέσα στο 2017. Ο προγραμματισμός που ενσωματώθηκε στο αναθεωρημένο μνημόνιο τον Μάιο, και ο οποίος έχει προφανώς ανατραπεί λόγω των καθυστερήσεων, προέβλεπε τις ακόλουθες πληρωμές:
- 500 εκατ. ευρώ μέσα στον Ιούνιο
- 800 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο
- 500 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο
- 800 εκατ. ευρώ τον Σεπτέμβριο
- 800 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο
- 800 εκατ. ευρώ τον Νοέμβριο
- 200 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο
- 1,3 δισ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο του 2017 και
- 1 δισ. ευρώ στο δεύτερο τρίμηνο του 2017.
Παραμένουν οι ασάφειες
Οι απαντήσεις που έδωσε μετά τη συνεδρίαση ο πρόεδρος του Εurogroup Γερούν Ντέισελμπλουμ ήταν μάλλον απογοητευτικές, δεδομένου ότι δεν δείχνουν κάποια ευελιξία, ούτε δημιουργούν προσδοκίες για κάποια προχωρημένη απόφαση ελάφρυνσης του χρέους μέχρι το τέλος του έτους.
Ο κ. Ντέισελμπλουμ «οχυρώθηκε» πίσω από τις ασάφειες της δήλωσης του Εurogroup της 24ης Μαΐου, υπογραμμίζοντας ότι στην παρούσα φάση ετοιμάζονται τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το ελληνικό χρέος με ευθύνη του επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) Κλάους Ρέγκλινγκ. Ωστόσο, τα μέτρα αυτά δεν αποτελούν ουσιαστική παρέμβαση, αλλά βοηθούν σε μια καλύτερη βραχυπρόθεσμη διαχείρισή του. Σε ερώτηση δημοσιογράφου, σύμφωνα με την οποία το ΔΝΤ χρειάζεται μια άλλη εικόνα για τις μεσομακροπρόθεσμες παρεμβάσεις στο χρέος, ο κ. Ντέισελμπλουμ παρέπεμψε στο 2018 και στη λήξη του προγράμματος για τα πιθανά μέτρα αυτού του τύπου.
Οι ξένοι οίκοι «βλέπουν» πρόοδο με... αγκάθια στη διαπραγμάτευση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Πρόοδο χαρακτηρίζει η Fitch την εκταμίευση της δόσης προς την Ελλάδα, επισημαίνοντας ότι οι προκλήσεις παραμένουν για τη χώρα. Υπάρχει βελτίωση των σχέσεων με τους δανειστές, αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης, σημειώνοντας ότι η πρόοδος στα προαπαιτούμενα είναι αργή, ακόμη και τώρα που τα προαπαιτούμενα δεν είναι τόσο δύσκολα όσο αυτά της πρώτης αξιολόγησης.
Η εξέλιξη αυτή δείχνει ότι η κυβέρνηση έχει αντικρουόμενες προτεραιότητες και δεν υπάρχει η λεγόμενη «ιδιοκτησία» του προγράμματος. Η έμφαση δίνεται τώρα στη δεύτερη αξιολόγηση, η οποία αναμένεται να αρχίσει αυτόν τον μήνα, με πιο βασικό θέμα τη μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας. Η Fitch διατυπώνει την εκτίμηση ότι η κυβέρνηση έχει επαρκή «μαξιλάρια» για αυτοχρηματοδότηση ως το δεύτερο τρίμηνο του 2017, κάτι που αυξάνει τον κίνδυνο να «κυλήσει» η αξιολόγηση εντός του επόμενου έτους.
Οι αναλυτές του οίκου αξιολόγησης καταγράφουν τη διατήρηση του ρίσκου για εκτροχιασμό του προγράμματος, ενώ σημειώνουν ότι η προοπτική της ελάφρυνσης του χρέους θα μπορούσε να αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για συμμόρφωση με το πρόγραμμα. Διατυπώνουν όμως και μια άλλη άποψη, ότι θα μπορούσε να έχει και το αντίθετο αποτέλεσμα εάν η ελληνική κυβέρνηση και η κοινή γνώμη πιστέψουν ότι η ουσιαστική ελάφρυνση του χρέους είναι μια εξέλιξη μακρινή ή απίθανη να συμβεί.
«Τα δύσκολα έπονται» είναι το μήνυμα που στέλνουν δύο μεγάλες επενδυτικές τράπεζες, η HSBC και η Citigroup. Και οι δύο εκτιμούν ότι η δεύτερη αξιολόγηση θα καθυστερήσει αρκετά, καθώς θα περιλαμβάνει δύσκολες αλλαγές στα εργασιακά, με την πρώτη να προειδοποιεί επίσης ότι είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν θα ενταχθούν τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της βρετανικής τράπεζας, το κλειδί από δω και στο εξής βρίσκεται στη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας. Στο μέτωπο αυτό, όπως επισημαίνουν, δεν αποκλείονται επιπλοκές και θυμίζουν παλαιές δεσμεύσεις της κυβέρνησης, όπως η επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας και η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 20%. Κάνουν επίσης αναφορά σε πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εργασίας, στις οποίες το ΔΝΤ είχε χαρακτηριστεί «ακραίος παίκτης».
Όπως εξηγούν, δεν βοηθά επίσης το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει μπροστά της καμία σημαντική αποπληρωμή χρέους έως και τον Ιούλιο του επόμενου έτους. Αυτό σημαίνει παράλληλα ότι θα υπάρξουν περαιτέρω καθυστερήσεις στην ένταξη της Ελλάδας στο QE. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, η ΕΚΤ δεν μπορεί να αγοράσει ελληνικά ομόλογα κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης του προγράμματος.
Αυτές οι καθυστερήσεις θα μπορούσαν να επηρεάσουν τις συνομιλίες ελάφρυνσης του χρέους με την Ευρωζώνη, καθώς και την πιθανή συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα, καταλήγει το σημείωμα της HSBC.
Αναλυτές της αμερικανικής Citigroup την ίδια ώρα θεωρούν ότι το αποτέλεσμα της συνεδρίασης του Eurogroup ήταν θετικό για την Ελλάδα, αλλά συμφωνούν ότι η δεύτερη αξιολόγηση θα είναι πιο δύσκολη και χρονοβόρα. «Υποψιαζόμαστε ότι θα τραβήξει για κάποιους μήνες» αναφέρουν χαρακτηριστικά, καθώς όπως εξηγούν θα περιλαμβάνει πιθανότατα αιτήματα όπως η απελευθέρωση των απολύσεων.
Η Citigroup αποδίδει το «σπάσιμο» της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ στη μικρή μείωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου. Το μεγαλύτερο μέρος της δόσης των 7,5 δισ. που εκταμιεύτηκε τον Ιούνιο ήταν προγραμματισμένο να κατευθυνθεί σε πληρωμές των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα (οι οποίες ανέρχονταν στα 6 δισ. στα τέλη Μαΐου). Τα στοιχεία μέχρι τον Αύγουστο δείχνουν ότι οι οφειλές έχουν μειωθεί μόλις κατά περίπου 1 δισ., κάτι που εξηγεί την απόφαση του Eurogroup για εκταμίευση της δόσης σε δύο υποδόσεις.
Αναβίωσε το σενάριο για «κούρεμα» και Grexit
Το φάντασμα του Grexit επανήλθε δυναμικά στον γερμανικό Τύπο χθες, μετά τη μερική εμπλοκή που παρουσιάστηκε και την απόφαση του Eurogroup να δώσει το «πράσινο» φως για την τμηματική εκταμίευση της επόμενης δόσης προς την Ελλάδα, προτείνοντας «κούρεμα» χρέους και Grexit.
Σε αδιέξοδο βλέπει η εφημερίδα «Die Welt» τη γερμανική κυβέρνηση. «Το γεγονός ότι το ΔΝΤ απειλεί να εγκαταλείψει το κλαμπ των δανειστών, φέρνει τη γερμανική κυβέρνηση σε πολύ δύσκολη θέση. Διότι το κοινοβούλιο είχε θέσει ως όρο τη συμμετοχή των αυστηρών ελεγκτών του ΔΝΤ προκειμένου να συμφωνήσει στο τρέχον πακέτο στήριξης, αφού υπάρχει έντονη δυσπιστία απέναντι στην Κομισιόν, η οποία τηρεί πιο ενδοτική στάση. Εάν το ΔΝΤ δεν συμμετέχει πλέον οικονομικά, θα είναι σχεδόν ανέφικτο για τον μεγάλο συνασπισμό να πείσει τους πολίτες ότι η Ελλάδα δεν είναι ένα τεράστιο βαρέλι χωρίς πάτο» αναφέρει η εφημερίδα.
Το άρθρο, υπό τον τίτλο «Κούρεμα χρέους και μετά αντίο!», καταλήγει στο παρακάτω σενάριο όσον αφορά την οικονομική και ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας: «Στην καλύτερη περίπτωση η αποχώρηση του ΔΝΤ θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή για μια ειλικρινή συζήτηση σχετικά με ένα γενναιόδωρο κούρεμα χρέους για την Ελλάδα - με παράλληλη αποχώρησή της από τη νομισματική ένωση».
Σημειώνεται ότι το σχέδιο για εθελοντικό Grexit, με «δώρο» ένα «κούρεμα» του χρέους, αποτελεί έμπνευση του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών και πληροφορίες θέλουν τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε να το έχει προτείνει προ ενός έτους στις ελληνικές αρχές. «Νέο χρήμα, παλιά διαμάχη» είναι ο τίτλος που δίνει η οικονομική εφημερίδα «Handelsblatt» σε άρθρο που αναφέρεται στις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την τμηματική εκταμίευση της υποδόσης των 2,8 δισ. ευρώ. «Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης φαίνεται να απελευθερώνουν την επόμενη δόση του δανείου προς την Αθήνα. Η συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα στήριξης παραμένει αβέβαιη».
EPA
Ο πρόδρος του Eurogroup, Γερούν Ντέισελμπλουμ.
Την ίδια στιγμή, άρθρο στην εφημερίδα «Der Tagesspiegel» επισημαίνει τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ελλάδα. «Η Κομισιόν δεν βλέπει λόγο να μην εγκρίνει την εκταμίευση της επόμενης δόσης για την Ελλάδα. Τα χρήματα όμως δεν λύνουν όλα τα προβλήματα. Η οικονομία της Ελλάδας αναπτύσσεται με πολύ αργούς ρυθμούς. Για άλλη μια φορά οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών βρέθηκαν στο Λουξεμβούργο για να συζητήσουν την εκταμίευση δισεκατομμυρίων στήριξης για την Ελλάδα. Μπορεί η Ελλάδα να μη βρίσκεται πλέον στο χείλος του οικονομικού γκρεμού, ωστόσο η οικονομική κατάσταση της χώρας συνεχίζει να είναι κάθε άλλο παρά ρόδινη. Υπάρχουν πολλές σκιές και λίγο φως» αναφέρει η εφημερίδα.
Η εφημερίδα «Huffington» Post σχολιάζει τη στάση του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, υπό τον τίτλο: «Συνάντηση του Eurogroup: τι δεν λέει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε για τη διάσωση των Ελλήνων». Η εφημερίδα αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η διάσωση της Ελλάδας μπορεί σύντομα να αποδειχτεί αυτό που είναι: ένας τεράστιος πύργος από τραπουλόχαρτα. Αυτό που δεν θέλει να πει ο Β. Σόιμπλε στους Γερμανούς είναι ότι σύντομα η Ευρώπη θα αναλάβει μόνη της τη διάσωση της Ελλάδας. Αυτό θα το αντιληφθεί και η Γερμανία που επωμίζεται ένα μεγάλο μέρος της στήριξης προς την Ελλάδα».
Διπλή επιβάρυνση
Διπλή επιβάρυνση στην αγορά επιφέρει η απόφαση του Eurogroup να μη χορηγηθεί στην Ελλάδα ολόκληρη η δόση των 2,8 δισ. ευρώ, αλλά να προχωρήσει την καταβολή της σε δόσεις. Αυτό εκτιμά ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Κωνσταντίνος Κόλλιας, διευκρινίζοντας ότι η εξέλιξη αυτή επιβαρύνει διπλά την αγορά, διότι ήδη από την πρώτη δόση οι επιχειρήσεις δεν έχουν εισπράξει όσα έπρεπε από τις οφειλές του Δημοσίου προς αυτές (γεγονός που προκάλεσε -μεταξύ άλλων- το σπάσιμο της δόσης) και διότι το 1,7 δισ. ευρώ που θα καθυστερήσει να καταβληθεί κάνει ακόμα πιο στενό τον κλοιό της έλλειψης ρευστότητας.
