Την άμεση ανάγκη σχετικής νομοθετικής ρύθμισης, η οποία να αποσαφηνίζει πλήρως τα κριτήρια αδειοδότησης και λειτουργίας σταθμών βάσης επισημαίνουν σε κοινή τους ανακοίνωση οι εταιρείες Cosmote, Q-Telecom, TIM και Vodafone σχολιάζοντας την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για «ξήλωμα» των κεραιών κινητής τηλεφωνίας που τοποθετήθηκαν μέχρι και το 2002 σε όλη τη χώρα.
Συγκεκριμένα, η Ολομέλεια του ανωτάτου ακυρωτικού δικαστηρίου έκρινε παράνομες τις κεραίες που εγκαταστάθηκαν πριν από το Σεπτέμβριο του 2000, με το σκεπτικό ότι δεν προηγήθηκε υπουργική απόφαση που να καθορίζει τις προϋποθέσεις εγκατάστασης κεραιών και προστασίας του κοινού από τη λειτουργία τους.
Στην κοινή τους ανακοίνωση, οι τέσσερις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας αναφέρουν επίσης τα εξής:
«Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας ενημερώθηκαν σήμερα μέσω του Τύπου περί απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με έναν σταθμό βάσης κινητής τηλεφωνίας, η οποία ωστόσο δεν έχει δημοσιευθεί ακόμη και ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό το ακριβές περιεχόμενό της. Ωστόσο, αναφορικά με τα θέματα που θίγονται στα σχετικά δημοσιεύματα, οι εταιρίες του κλάδου
· Διαβεβαιώνουν το κοινό ότι ο σχεδιασμός, η εγκατάσταση και η λειτουργία των σταθμών βάσης τηρούν όλα τα διεθνή και ελληνικά πρότυπα ασφαλείας, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο.
Ωστόσο, για την ορθή ενημέρωση της κοινής γνώμης, οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας κρίνουν σκόπιμο να τονίσουν ότι:
1. Η εγκατάσταση και η λειτουργία των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας διέπεται από την ελληνική νομοθεσία και ειδικότερα από την Κοινή Υπουργική Απόφαση για τα «Μέτρα προφύλαξης του κοινού από τη λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στην ξηρά» (Αριθμ. 53571/3839,ΦΕΚ 1105/Β/6-9-2000).
Η εν λόγω Κ.Υ.Α., την οποία συνυπογράφουν οι υπουργοί Ανάπτυξης, ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., Υγείας – Πρόνοιας και Μεταφορών και Επικοινωνιών, καθορίζει τα όρια ασφαλούς έκθεσης του πληθυσμού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία των σταθμών βάσης κινητής τηλεφωνίας με βάση σχετική Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Προσθέτει δε έναν επιπλέον παράγοντα ασφαλείας στα προτεινόμενα από την Ε.Ε. όρια, της τάξης του 20%. Δηλαδή τα θεσμοθετημένα όρια ασφαλούς έκθεσης του κοινού στη χώρα μας είναι κατά 20% αυστηρότερα από εκείνα που ορίζει η Ευρωπαϊκή Σύσταση και θεωρούνται από τα πλέον αυστηρά της Ευρώπης.
Για τη διασφάλιση της τήρησης των ορίων αυτών, το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει ότι πριν την εγκατάσταση ενός σταθμού βάσης κινητής τηλεφωνίας εκπονείται «Μελέτη Ραδιοεκπομπών» από ειδικούς επιστήμονες (ακτινοφυσικούς – φυσικούς ιατρικής). Η «Μελέτη Ραδιοεκπομπών» βασίζεται σε αυστηρό πρότυπο μελέτης που έχει επιβάλει ο αρμόδιος φορέας της πολιτείας, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας (Ε.Ε.Α.Ε.) και υποβάλλεται από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας για έγκριση στην Ε.Ε.Α.Ε. ως το επιστημονικά αρμόδιο όργανο. Η εκπόνηση και κατάθεση της εν λόγω μελέτης είναι η πρώτη ενέργεια κάθε εταιρίας κινητής τηλεφωνίας στη διαδικασία αδειοδότησης ενός σταθμού βάσης.
Επιπλέον θεωρούμε σημαντικό να γνωρίζει η κοινή γνώμη ότι οι έλεγχοι στους σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας τόσο από την πολιτεία μέσω της Ε.Ε.Α.Ε. όσο και από ανεξάρτητους επιστημονικούς φορείς (Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης) είναι συνεχείς και συστηματικοί.
Οι έλεγχοι αυτοί επιβεβαιώνουν ότι οι τιμές των επιπέδων της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας των σταθμών βάσης είναι πολλές φορές χαμηλότερες από τα θεσπισμένα από την ελληνική νομοθεσία όρια. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι σε πρόσφατη έρευνα που διεξήγαγε το Εργαστήριο Ραδιοεπικοινωνιών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου σε περιοχές της Θεσσαλονίκης, όπως σχολεία, πάρκα, νοσοκομεία, που βρίσκονται κοντά σε σταθμούς βάσης κινητής τηλεφωνίας, τα επίπεδα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας ήταν χαμηλότερα σε ποσοστό από 600 έως 50.000 φορές από τα επιτρεπτά όρια της ΚΥΑ.
Με βάση τα παραπάνω είναι σαφές ότι:
Αν δεν υπάρχει Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για σταθμό βάσης που είναι εγκατεστημένος π.χ. στην ταράτσα ενός κτιρίου, δεν σημαίνει ότι ο σταθμός αυτός είναι επικίνδυνος, καθώς η ασφάλεια του γενικού πληθυσμού έχει ήδη διασφαλιστεί με τη Μελέτη Ραδιοεκπομπών από τον μοναδικό καθ’ ύλη αρμόδιο φορέα (Ε.Ε.Α.Ε.).
2. Το Κοινοτικό Δίκαιο καθορίζει τα έργα και τις δραστηριότητες για τα οποία απαιτείται Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (οδηγία 85/337/ΕΟΚ όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 97/11/ΕΚ): οι σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας δεν συμπεριλαμβάνονται μέσα σε αυτές, καθώς η κινητή τηλεφωνία δεν αποτελεί ρυπογόνο υπηρεσία.
3. Το περιεχόμενο της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, ούτως ή άλλως, καλύπτεται από τη μελέτη ακτινοβολίας της ΕΕΑΕ, ενώ αναφορικά με την οικιστική εναρμόνιση καλύπτεται από την έγκριση της πολεοδομίας.
4. Η τήρηση ελάχιστης απόστασης για την εγκατάσταση σταθμών βάσης από ευπαθείς ομάδες πληθυσμού, δεν στηρίζεται σε κανένα επιστημονικό στοιχείο και δε λαμβάνει υπόψη τα πορίσματα των αρμόδιων φορέων και αρχών (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από Μη-Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP), Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων, Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας).
Σε καμία άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχει γίνει τέτοιος συσχετισμός, καθώς τα όρια ασφαλούς έκθεσης του πληθυσμού δεν συνδέονται σε καμία περίπτωση με την απόσταση, αλλά με την ισχύ της εκπεμπόμενης ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας.
Σχετικά έχει απαντήσει και ο αρμόδιος Επίτροπος Errki Likaanen σε ερώτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (8-01-2004): «τα επίπεδα ασφαλείας και όχι η απόσταση μιας κεραίας από μια κατοικημένη περιοχή είναι ο κατάλληλος δείκτης για τη μέτρηση των επιπτώσεων στην υγεία των πολιτών».
5. Η αρχή της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης όπως ορίζονται από το Σύνταγμα και τη Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας έχουν εφαρμοστεί ήδη από το 1999 στη Σύσταση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Σχετικά με τον περιορισμό της έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία 0 Hz - 300 GHz» (L199,1999/519/EC).
Η σύσταση αυτή βασίζεται σε αυστηρές οδηγίες που έχουν εκδώσει διεθνείς επιστημονικοί οργανισμοί, όπως η Διεθνής Επιτροπή Προστασίας από Μη-Ιοντίζουσες Ακτινοβολίες (ICNIRP) και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχοντας αξιολογήσει όλη την επιστημονική έρευνα. Εφαρμόζει δε την Αρχή της Προφύλαξης καθώς τα όρια που καθορίζει είναι 50 φορές ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΑ από αυτά που προτείνουν οι αρμόδιοι διεθνείς επιστημονικοί οργανισμοί.
Η ελληνική κυβέρνηση με την Κ.Υ.Α. του 2000, εφαρμόζοντας και σε εθνικό επίπεδο την Αρχή της Προφύλαξης, επέβαλε όρια ασφαλείας 20% αυστηρότερα από τα ήδη αυστηρά όρια της ICNIRP και του WHO.
6. Οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ελαχιστοποίηση της παρέμβασης στο περιβάλλον κατά τη δραστηριοποίησή τους στις διάφορες περιοχές, σεβόμενες τις εκάστοτε περιβαλλοντικές ιδιομορφίες. Για το λόγο αυτό, οι σταθμοί βάσης εναρμονίζονται με το περιβάλλον, τόσο το αστικό όσο και την ύπαιθρο και εντάσσονται μέσα σε αυτό.
Με δεδομένη την ευρύτατη χρήση της κινητής τηλεφωνίας στη χώρα μας, η διαιώνιση του υπάρχοντος πολύπλοκου και αντιφατικού νομοθετικού καθεστώτος θα έχει τις ακόλουθες επιπτώσεις:
η κινητή τηλεφωνία, η οποία αποτελεί σήμερα τον πλέον αναπτυγμένο τομέα της ελληνικής οικονομίας, αλλά και τη σημαντικότερη τεχνολογική κατάκτηση που έχει να επιδείξει η χώρα μας, «ενοχοποιείται» στη συνείδηση του κοινού
το αγαθό της απρόσκοπτης επικοινωνίας σε όλη την ελληνική επικράτεια 24ώρες το 24ωρο απαξιώνεται και υποβαθμίζεται
ακυρώνεται η τεχνολογική εξέλιξη στην επικοινωνία των Ελλήνων,
πλήττει την αγορά εργασίας, καθώς ο κλάδος της κινητής τηλεφωνίας απασχολεί σήμερα, άμεσα και έμμεσα, περισσότερους από 30.000 εργαζόμενους
δημιουργεί σοβαρά εμπόδια στην κινητή τηλεφωνία, που σήμερα αποτελεί τον ταχύτερα αναπτυσσόμενο κλάδο της ελληνικής οικονομίας παράγοντας το 2,2% του ΑΕΠ».
