Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Η επιστροφή στην ανάπτυξη και μάλιστα δυναμικά, καθώς προβλέπεται ότι το ΑΕΠ θα αυξηθεί το 2017 κατά 2,7%, θα αποτελέσει το μεγάλο «στοίχημα» εκτέλεσης του προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς. Το προσχέδιο, που κατατίθεται σήμερα -εκτός απροόπτου- στη Βουλή, αναμένεται ότι θα περιλαμβάνει μια σειρά από αισιόδοξες προβλέψεις, παρά τα πρόσθετα μέτρα που θα ενεργοποιηθούν για πρώτη φορά με την αλλαγή του χρόνου. Εκτός από την αύξηση του ΑΕΠ, το προσχέδιο αναμένεται ότι θα προβλέπει περαιτέρω μείωση της ανεργίας, αύξηση των επενδύσεων, βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων της χώρας, μέχρι και τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης, παρά τον νέο καταιγισμό μέτρων -κυρίως φορολογικών- τα οποία θα αρχίσουν να ενεργοποιούνται από την πρώτη κιόλας ημέρα του νέου έτους.
Σε αυτές τις αισιόδοξες προβλέψεις, αλλά και στην καλύτερη του αναμενομένου εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού ποντάρει το οικονομικό επιτελείο για να στηρίξει την εκτίμηση ότι το 2017 το πρωτογενές πλεόνασμα θα αυξηθεί όχι στο 1,75% του ΑΕΠ όπως προβλέπει το μνημόνιο (αντιστοιχεί σε περίπου 3,2 δισ. ευρώ), αλλά στο 2% του ΑΕΠ ή περίπου στα 3,6 δισ. ευρώ.
Το οικονομικό επιτελείο αναλαμβάνει μεγάλο πολιτικό ρίσκο ανεβάζοντας τον πήχη του πρωτογενούς πλεονάσματος, για να στείλει μήνυμα στις αγορές ότι η ελληνική οικονομία επιστρέφει στον δρόμο της ανάπτυξης. Ουσιαστικά, το 2017, η διαφορά «έσοδα μείον έξοδα» του κρατικού προϋπολογισμού θα πρέπει να βγάλει μεγαλύτερο αποτέλεσμα κατά τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ συγκριτικά με το 2016, ποσό το οποίο θα στηριχτεί κατά κύριο λόγο στα έσοδα και ιδίως στα φορολογικά. Και αυτό γιατί:
1. Ο προϋπολογισμός του 2016 θα κλείσει, σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις, με πρωτογενές πλεόνασμα 0,8% και όχι με 0,5% όπως προβλέπει το μνημόνιο. Αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο Οικονομικών ανεβάζει από τώρα τον πήχη του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 1,4 δισ. ευρώ αντί για 900 εκατ. ευρώ. Και αυτό παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ακόμη τρεις δύσκολοι μήνες για την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού. Μέσα στις επόμενες ώρες το οικονομικό επιτελείο θα γνωρίζει πώς πήγαν τα έσοδα του Σεπτεμβρίου, μήνα κατά τον οποίο οι φορολογούμενοι κλήθηκαν για πρώτη φορά να πληρώσουν και φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων αλλά και ΕΝΦΙΑ. Ακόμη και αν έχει επιτευχθεί ο στόχος για συγκέντρωση 4,7 δισ. ευρώ μέσα στον Σεπτέμβριο -εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος από φόρους-, θα πρέπει και στο τελευταίο τρίμηνο να εισπράττονται αποκλειστικά από φόρους 4,2 δισ. ευρώ ανά μήνα προκειμένου στο τέλος της χρονιάς να προκύψει το πλεόνασμα του 1,4 δισ. ευρώ, ποσό ελαφρά υψηλότερο σε σχέση με αυτό του 2015 (σ.σ.: ο περσινός προϋπολογισμός έκλεισε με πλεόνασμα 0,7%).
2. Ο προϋπολογισμός του 2017 θα πρέπει να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,6 δισ. ευρώ -τόσο αντιστοιχεί στο 2% του ΑΕΠ- ή 2,2 δισ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με το 2016. Πρόβλεψη για σημαντική περικοπή των δαπανών δεν αναμένεται να υπάρξει και το κύριο βάρος θα πέσει στην αύξηση των εσόδων πρωτίστως των φορολογικών. Στις δαπάνες και στον κοινωνικό προϋπολογισμό, αναμένεται να εμφανιστεί κονδύλι της τάξεως των 730 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος -αναμένεται να δοθεί μέσα στο 2017 σε περίπου 280.000 άτομα-, το οποίο όμως μένει να φανεί αν θα χρηματοδοτηθεί από ισόποση μείωση άλλων δαπανών (σ.σ.: το συγκεκριμένο θέμα είναι ανοικτό και αναμένεται να κλείσει κατά τη β’ αξιολόγηση η οποία θα ξεκινήσει στο β’ δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου).
Η πρόβλεψη για αύξηση του ΑΕΠ κατά 2,7% σημαίνει ότι -σε τρέχουσες τιμές- το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί σε 181 δισ. ευρώ έναντι περίπου 175 δισ. ευρώ που αναμένεται να είναι το ΑΕΠ στο τέλος του 2017 εφόσον επιβεβαιωθεί η εκτίμηση ότι στο β’ εξάμηνο θα ανακοπεί η ύφεση που κυριάρχησε και στο πρώτο εξάμηνο του 2016 (σ.σ.: το ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,9% το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2016). Αυτά τα επιπλέον 6 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι θα προέλθουν:
1. Από την αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία έχει συρρικνωθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Για το 2017 εκτιμάται ότι θα υπάρξει τόνωση της τάξεως του 2,4% συγκριτικά με το 2016, παρά το γεγονός ότι το πακέτο μέτρων περιλαμβάνει σειρά αυξήσεων στην έμμεση φορολογία που είναι πιθανό να επηρεάσει την ιδιωτική κατανάλωση.
2. Από τη μικρή αύξηση στη δημόσια κατανάλωση, η οποία αναμένεται να κινηθεί περίπου στα ίδια επίπεδα με το 2016 (σ.σ.: ενδέχεται να αποτυπωθεί πρόβλεψη για μικρή αύξηση της τάξεως του 0,5%).
3. Από την τόνωση των επενδύσεων και μάλιστα με διψήφιο ποσοστό, της τάξεως του 12%. Τα διψήφια ποσοστά αναμένεται να εμφανιστούν τόσο στο επενδυτικό κονδύλι των κατασκευών όσο και του εξοπλισμού.
Μείωση αναμένεται να προβλέπει το προσχέδιο του προϋπολογισμού και για την ανεργία με τη σχετική πρόβλεψη να κατεβάζει το ποσοστό -μέσο ετήσιο δείκτη- στο επίπεδο του 23%-23,5%.
Οι εκτιμήσεις
* Ο προϋπολογισμός του 2016 θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα 0,8% και όχι με 0,5% όπως προβλέπει το μνημόνιο. Αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο Οικονομικών ανεβάζει από τώρα τον πήχη του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 1,4 δισ. ευρώ αντί για 900 εκατ. ευρώ.
*Ο προϋπολογισμός του 2017 θα πρέπει να εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,6 δισ. ευρώ ή 2,2 δισ. ευρώ περισσότερα σε σχέση με το 2016.
*Το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στα 181 δισ. ευρώ.
*Το 2017 θα υπάρξει αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης της τάξεως του 2,4%.
*Το 2017 θα υπάρξει μικρή αύξηση στη δημόσια κατανά-λωση, της τάξεως του 0,5%.
*Το 2017 θα υπάρξει τόνωση των επενδύσεων και μάλιστα με διψήφιο ποσοστό, της τάξεως του 12%.
*Αναμένεται μείωση της ανεργίας, με τη σχετική πρόβλεψη του προϋπολογισμού να κατεβάζει τον μέσο ετήσιο δείκτη στο 23%-23,5%.
