Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Στην απόφαση να κινήσει τις διαδικασίες ώστε να «κλείσει» το ναυτιλιακό τμήμα της, μετά την αποτυχημένη επιχείρηση αναζήτησης αγοραστή για το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιό της, κατέληξε η Royal Bank of Scotland.
Τα στελέχη της τράπεζας είχαν ξεκινήσει «σαφάρι» στην Ασία προκειμένου να μεταφέρουν σε άλλη τράπεζα το υπόλοιπο του ναυτιλιακού δανεισμού που έχουν στη διάθεσή τους. Παρά το γεγονός ότι ένα μεγάλο μερίδιο του χαρτοφυλακίου αφορά πιστώσεις σε ελληνικές εταιρείες, γεγονός που θεωρείται ως πλεονέκτημα και αναμενόταν ότι θα ανεβάσει την αξία της συναλλαγής, τελικά αυτό δεν κατέστη εφικτό και η συμφωνία δεν έκλεισε.
Σύμφωνα με τραπεζικούς κύκλους, η εξέλιξη αυτή ήταν μη αναμενόμενη και πιθανόν να οφείλεται στα αποτελέσματα των ελέγχων που διεξήγαγαν οι επίδοξοι αγοραστές στο σύνολο του χαρτοφυλακίου.
Η Royal Bank of Scotland μέχρι τη μεγάλη κρίση στον χρηματοπιστωτικό τομέα, το 2008, ήταν μια από τις κορυφαίες τράπεζες παγκοσμίως στη χρηματοδότηση της ναυτιλίας. Το δυνατό σημείο της ήταν η πρωτιά της στη χρηματοδότηση της ελληνικής ναυτιλίας, αφού είχε περίπου 14 δισ. δολάρια πιστώσεις πριν από το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
Το ναυτιλιακό τμήμα της στεγαζόταν σε νεοκλασικό κτήριο που δεσπόζει στην Ακτή Μιαούλη και έχει θέα το λιμάνι του Πειραιά. Σε χαρτοφυλάκια ασιατικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων -και ειδικά κινεζικών- ενδέχεται να βρεθούν δάνεια ύψους 5,2 δισ. δολαρίων της Royal Bank of Scotland προς ναυτιλιακές επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων.
Η επιχείρηση «Ασία»
Προκειμένου να απεμπλακεί από τον κλάδο, η RBS απευθύνθηκε το τελευταίο διάστημα στην Ασία και σε τραπεζικά ιδρύματα που αυξάνουν συνεχώς τη θέση τους στον ναυτιλιακό τομέα.
Στις αρχές του καλοκαιριού έγινε γνωστό ότι η Royal Bank of Scotland αναζητούσε αγοραστή για ναυτιλιακά δάνεια ύψους τριών δισ. δολ., που ήταν συνδεμένα με ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες. Επίσης, στις αρχές Αυγούστου βγήκε και πάλι στην αγορά για την πώληση δανείων που αφορούσαν τουρκικές ναυτιλιακές εταιρείες.
Σημειώνεται ότι στο τέλος του 2015 το συνολικό χαρτοφυλάκιό της ήταν στα 8,5 δισ. δολ., εκ των οποίων -σύμφωνα με την Petrofin Research- τα 5,2 δισ. δολ. αφορούσαν χρηματοδότηση προς ελληνικών συμφερόντων ναυτιλιακές εταιρείες.
Οι πληροφορίες που υπήρχαν ανέφεραν την ύπαρξη πολύ σοβαρού ενδιαφέροντος από συγκεκριμένο επενδυτή για να αποκτήσει το χαρτοφυλάκιο, αλλά σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στα διεθνή μέσα το deal δεν έκλεισε.
Εικάζεται ότι αρνητικά στη «ζυγαριά» μέτρησε η συνεχιζόμενη κρίση στο ξηρό φορτίο αλλά και στα containerships, καθώς επίσης η αβεβαιότητα που υπάρχει μετά την απόφαση των Βρετανών για το Brexit.
Η κρίση που πλήττει τη ναυτιλία και μειώνει δραματικά τις αξίες των πλοίων, αλλά και καθιστά σε πολλές περιπτώσεις αδύνατες τις αποπληρωμές δανείων, έχει δημιουργήσει μεγάλους πονοκεφάλους στις ευρωπαϊκές τράπεζες, που μέχρι και σήμερα ελέγχουν την πλειοψηφία του ναυτιλιακού χαρτοφυλακίου, αν και χάνουν συνεχώς μερίδια.
Πρόσφατα, μάλιστα, η γερμανική τράπεζα Nord LB συμφώνησε να πουλήσει στο γνωστό και στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα επενδυτικό fund KKR ναυτιλιακό δανειακό χαρτοφυλάκιο.
Όπως ανακοινώθηκε από τη Nord LB, το επενδυτικό fund ΚKR μαζί με ομάδα επενδυτών θα αγοράσει δάνεια, εξυπηρετούμενα και μη, ύψους 1,5 δισ. δολ., τα οποία συνδέονται με τουλάχιστον 100 πλοία.
Αλλαγή πορείας
Στην Ασία καταλήγουν, ως επί το πλείστον, τα μερίδια που χάνουν σταδιακά οι ευρωπαϊκές τράπεζες.
Η αποχώρηση των μεγάλων ευρωπαϊκών τραπεζών από τη ναυτιλία εξαιτίας της διπλής κρίσης στον χρηματοπιστωτικό τομέα και στη ναυτιλιακή βιομηχανία, αλλά και η ανάγκη να στηριχθεί η ναυπηγική βιομηχανία της Ασίας ώθησαν τα τραπεζικά ιδρύματα -κυρίως της Κίνας, της Ν. Κορέας και της Ιαπωνίας- να αυξήσουν την έκθεσή τους στον κλάδο από τα 66,4 δισ. δολάρια το 2010 στα 128,3 δισ. δολάρια το 2015.
Αντίθετα, το μερίδιο των ευρωπαϊκών τραπεζών το 2010 ήταν στο 83,12%, όμως στο τέλος του 2015 είχε μειωθεί στο 63,58%, ενώ οι ασιατικές από 14,76% το 2010 έφτασαν το 32,5% πέρυσι.
Παρ’ όλα αυτά το χαρτοφυλάκιο των 40 μεγαλύτερων τραπεζών δεν έχει μεταβληθεί ιδιαίτερα την τελευταία διετία, αφού το 2015 ανερχόταν στα 397,84 δισ. δολάρια, ενώ το 2014 στα 397,9 δισ. δολάρια.
H επόμενη μέρα
Εφόσον δεν εμφανιστεί μέχρι και την τελευταία στιγμή αγοραστής με τον οποίο θα υπάρξει συμφωνία σε επίπεδο τιμής, η RBS θα κλείσει το ναυτιλιακό τμήμα της. Στην πράξη, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, αυτό σημαίνει ότι θα διατηρηθεί ένας πυρήνας πέντε - έξι στελεχών που θα διαχειριστούν το υπάρχον χαρτοφυλάκιο μέχρι αυτό να αποκληρωθεί και να μηδενιστεί η αξία του.
