Από την έντυπη έκδοση
Του Γιάννη Κανουπάκη
[email protected]
O οδικός χάρτης για την πλήρη αναδιάρθρωση της εγχώριας αγοράς ηλεκτρισμού, βάσει του target model, ήτοι των φιλόδοξων στόχων της Ε.Ε. για ένα ενιαίο ενεργειακό τοπίο στην ευρύτερη περιοχή, ώστε να προληφθούν καταχρηστικές συμπεριφορές, με προϋπόθεση ωστόσο τη διασφάλιση επάρκειας και σε εθνικό επίπεδο, βρίσκεται από χθες σε δημόσια διαβούλευση μέσω του νομοσχεδίου του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Ως χρονικός ορίζοντας της υλοποίησης του νέου θεσμικού πλαισίου εκ μέρους της Ελλάδας προσδιορίζεται το 2018. Στις αρχές του συγκεκριμένου έτους θα πρέπει να έχουν δημιουργηθεί και να λειτουργούν, ταυτόχρονα, η χονδρική αγορά προθεσμιακών προϊόντων, η ενδοημερήσια αγορά, η αγορά επόμενης ημέρας και η αγορά εξισορρόπησης.
Στο σχέδιο νόμου ορίζονται οι Διαχειριστές κάθε αγοράς και οι αρμοδιότητές τους για την αρμονική συνύπαρξη και των τεσσάρων. Οι απόψεις και προτάσεις που θα υποβληθούν θα ληφθούν υπ’ όψιν για τη βελτίωση των προτεινόμενων ρυθμίσεων. Η δημόσια διαβούλευση θα ολοκληρωθεί την Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου και ώρα 14:00. Πρέπει να σημειωθεί πως το εν λόγω σχέδιο εντάσσεται στα προαπαιτούμενα στον χώρο της ενέργειας, εν όψει της αξιολόγησης του προγράμματος, οι συζητήσεις για την οποία, σε αυτή τη φάση, εξελίσσονται στην Αθήνα. Από χθες διεξάγονται συζητήσεις ανάμεσα στην ελληνική ομάδα, δηλαδή στελέχη του ΥΠΕΝ, της ΡΑΕ, της ΔΕΠΑ, της ΔΕΗ και άλλων φορέων και στους αρμόδιους τεχνοκράτες του κουαρτέτου, ενώ για σήμερα έχει προγραμματισθεί επαφή του υπουργού Πάνου Σκουρλέτη με τους ξένους παράγοντες.
Στις αρχές του 2018 θα πρέπει να έχουν δημιουργηθεί και να λειτουργούν, ταυτόχρονα, η χονδρική αγορά προθεσμιακών προϊόντων, η ενδοημερήσια αγορά, η αγορά επόμενης ημέρας και η αγορά εξισορρόπησης.
Ειδικότερα, η προθεσμιακή αγορά, που για πρώτη φορά θεσπίζεται στη χώρα μας, καλύπτει συναλλαγές με option αρκετά χρόνια πριν από το χρονικό όριο της φυσικής παράδοσης. Διασφαλίζεται στους προμηθευτές η δυνατότητα διαχείρισης ρίσκου, ώστε εν τέλει οι καταναλωτές να είναι προστατευμένοι από τις διακυμάνσεις των τιμών στον πραγματικό χρόνο. Από την πλευρά τους, οι παραγωγοί εξασφαλίζουν έσοδα για μακρύτερα χρονικά διαστήματα, πράγμα που επιτρέπει τη διαχείριση των μονάδων τους μακροπρόθεσμα.
Όσον αφορά την ενδοημερήσια αγορά, παρέχεται η δυνατότητα συναλλαγών ενέργειας με χρονικό ορίζοντα μερικών ωρών, ώστε να συντελούνται διορθώσεις ως προς τις προβλέψεις της συμπεριφοράς των καταναλωτών αλλά και της παραγωγής των μονάδων, η οποία υπόκειται σε αστάθμητους τεχνικούς ή και καιρικούς παράγοντες.
Τόσο στην εν λόγω αγορά όσο και στην αγορά της «επόμενης ημέρας» θα φαίνεται πιο καθαρά η αξία της ευελιξίας των μονάδων που μπορούν να αυξομειώσουν την παραγωγή τους. Η αγορά της επόμενης ημέρας λειτουργεί, καθοριστικά, την προηγούμενη της φυσικής παράδοσης και ουσιαστικά αφορά την κάλυψη της υπολειπόμενης ζήτησης σε σχέση με όση έχει ήδη καλυφθεί στο πλαίσιο της προθεσμιακής αγοράς, με βάση πλέον τις βραχυπρόθεσμες προβλέψεις των προμηθευτών για τις ανάγκες των καταναλωτών τους. Το αποτέλεσμα της αγοράς δίνει μια καλή ένδειξη αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας των μονάδων κατά τη διάρκεια της επόμενης ημέρας.
Όπως διευκρινίζεται αρμοδίως, η επίλυση της αγοράς αυτής διεξάγεται με ένα μαθηματικό αλγόριθμο (euphemia), από τον οποίο προκύπτουν ίδιες τιμές για δύο γειτνιάζουσες αγορές εφόσον δεν διαπιστώνεται συνωστισμός στη μεταξύ τους διασύνδεση. Αν διαπιστωθεί συνωστισμός, τότε ο τιμές διαφοροποιούνται. Η διαφοροποίηση των τιμών (η συχνότητα των περιπτώσεων και η κλίμακα των αποκλίσεων) μπορεί να ερμηνευτεί ως ένα οικονομικό σήμα για το αν απαιτούνται επενδύσεις σε πρόσθετες διασυνδετικές γραμμές.
Τέλος, η αγορά εξισορρόπησης λαμβάνει χώρα κατά κύριο λόγο λίγο πριν από τη φυσική παράδοση και σχετίζεται άμεσα με την πραγματική λειτουργία του συστήματος από τον Διαχειριστή (ΑΔΜΗΕ) και την απαίτηση συνεχούς και σε πραγματικό χρόνο εξασφάλισης του ισοζυγίου παραγωγής και κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας. Πρόκειται για αγορά στην οποία διεξάγονται οι συναλλαγές που αφορούν είτε ενέργεια την οποία χρειάστηκαν τελικά οι καταναλωτές και δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί, είτε ενέργεια από πηγές που παρήχθη (ή δεν παρήχθη) αντίθετα με τις προβλέψεις.