Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Ο κρισιμότερος μήνας για την εκτέλεση του φετινού κρατικού προϋπολογισμού, δεδομένου ότι θα πρέπει να συγκεντρωθούν έσοδα της τάξεως των 4,3-4,5 δισ. ευρώ αποκλειστικά από φόρους, μόλις ξεκίνησε.
Με τους θεσμούς να καταφτάνουν στην Αθήνα αμέσως μετά τα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και με την κυβέρνηση να επικεντρώνεται και πάλι στην εκτέλεση των προαπαιτούμενων -μέσα στον μήνα θα πρέπει να κατατεθεί στη Βουλή το πρώτο νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα που θα ξεκλειδώσουν τη δόση των 2,8 δισ. ευρώ- το βάρος πέφτει αναγκαστικά και στην εκτέλεση του προϋπολογισμού. Και αυτό διότι οι όποιες αποκλίσεις εντοπιστούν από εδώ και στο εξής στα φορολογικά έσοδα δύσκολα θα μπορούν να καλυφθούν μέχρι το τέλος του έτους, ελλείψει διαθέσιμου χρόνου.
Η κυβέρνηση είδε το «μαξιλάρι» των φορολογικών εσόδων να ξεφουσκώνει μέσα στον Ιούλιο κατά 198 εκατ. ευρώ. Τα φορολογικά έσοδα εξακολουθούσαν να ξεπερνούν τον Ιούλιο τον στόχο κατά 530 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, με τον Αύγουστο να μη φέρνει σημαντικές εισπράξεις στο ταμείο λόγω της αναβολής είσπραξης του ΕΝΦΙΑ, αναγκαστικά το βάρος πέφτει στον Σεπτέμβριο, τον πρώτο μήνα κατά τον οποίο θα πρέπει να πληρώσουν οι φορολογούμενοι και ΕΝΦΙΑ και φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων.
Τα μηνύματα είναι ανησυχητικά: ένας στους πέντε φορολογούμενους δεν κατέβαλε τον Ιούλιο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Τα έσοδα από τους φόρους των καυσίμων υποχωρούν, ενώ «ξεφουσκώνει» το μαξιλάρι που είχε δημιουργηθεί στον φόρο των καπνικών προϊόντων.
Ο ΦΠΑ κινείται οριακά εντός στόχου παρά την αύξηση των συντελεστών, ενώ και στον ΕΝΦΙΑ υπάρχει ανησυχία λόγω του ότι το τελικό ποσό της βεβαίωσης υποχώρησε σε χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με πέρυσι.
Ειδικότερα:Φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων: Τα στοιχεία του Ιουλίου ήταν απογοητευτικά όσον αφορά την εισπραξιμότητα του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, καθώς μέσα σε μόλις έναν μήνα δημιουργήθηκε «άνοιγμα» 272 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου: είχαν προϋπολογιστεί να εισπραχθούν 1,44 δισ. ευρώ και τελικώς συγκεντρώθηκαν μόλις 1,168 δισ. ευρώ. Αν αντίστοιχη απόκλιση παρατηρηθεί και στα έσοδα του Σεπτεμβρίου, τότε τα φορολογικά έσοδα θα βρεθούν κυριολεκτικά στην «κόψη του ξυραφιού».
Οι αποκλίσεις στα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων είναι πολύ ανησυχητικές γιατί ο συγκεκριμένος φόρος έχει «προικοδοτηθεί» με την αύξηση της παρακράτησης φόρου. Υπενθυμίζεται ότι από τον Ιούνιο έχει ενεργοποιηθεί η μείωση του αφορολόγητου, η αύξηση του φόρου (μέσω της νέας κλίμακας φορολογίας εισοδήματος) ειδικά για τους έχοντες υψηλά εισοδήματα αλλά και αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
ΕΝΦΙΑ: H τελική εκκαθάριση έδειξε ότι σε φυσικά και νομικά πρόσωπα βεβαιώθηκαν 3,179 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι χαμηλότερο σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό. Για να εισπραχθούν τα 2,65 δισ. ευρώ που έχουν εγγραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό θα πρέπει ο συντελεστής εισπραξιμότητας του φόρου να ξεπεράσει το 83,35%, ποσοστό εξαιρετικά υψηλό για τα δεδομένα της Ελλάδας και μάλιστα εν μέσω κρίσης.
Το ποσό της βεβαίωσης του φετινού ΕΝΦΙΑ περιορίστηκε και από την απόφαση αναστολής του συμπληρωματικού φόρου στα αγροτεμάχια (270 εκατ. ευρώ ήταν το κόστος της αναστολής) και από τις τροποποιητικές δηλώσεις Ε9 που κατατέθηκαν μαζικά λόγω του μειωμένου προστίμου που θα ισχύσει μέχρι το τέλος Νοεμβρίου. Ο ΕΝΦΙΑ, έχει εμφανίσει τα τελευταία χρόνια υψηλά ποσοστά εισπραξιμότητας.
Ωστόσο, φέτος η κυβέρνηση έχει μεταφέρει φορολογικά βάρη της τάξεως των 100 - 150 εκατ. ευρώ από τους μικροϊδιοκτήτες -κυρίως κατόχους ενός διαμερίσματος που είδαν μείωση φόρου λόγω αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών- στους μεγαλοϊδιοκτήτες -υπόχρεους σε συμπληρωματικό φόρο, ιδιοκτήτες περιουσίας αξίας άνω των 300.000 ευρώ- αλλά και στις επιχειρήσεις. Μένει να φανεί αν αυτή η μεταφορά βαρών θα μειώσει την εισπραξιμότητα. Το πρώτο τεστ εισπραξιμότητας θα δοθεί μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, οπότε και θα πρέπει να πληρωθεί η 1η δόση.
Φόρος στα καπνικά προϊόντα: Μέχρι και τον Ιούνιο τα έσοδα από τους φόρους επί των καπνικών προϊόντων κινούνταν πολύ πάνω από τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, εξαιτίας του ότι οι εταιρείες του κλάδου αποθεματοποίησαν για να είναι προετοιμασμένες εν όψει της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης από τις αρχές του χρόνου. Μέχρι και τον Ιούνιο είχε καταγραφεί 404 εκατ. ευρώ υπέρβαση στόχου στο κονδύλι όπου αποτυπώνεται ο ειδικός φόρος κατανάλωσης, ενώ επιπλέον 119 εκατ. ευρώ ήταν η υπέρβαση του στόχου λόγω ΦΠΑ: σύνολο 523 εκατ. ευρώ.
Από αυτά τα πρόσθετα έσοδα -ένα πολύ μεγάλο μέρος από το «μαξιλάρι» των φορολογικών εσόδων που είχε σχηματιστεί μέχρι και το τέλος του πρώτου εξαμήνου- «χάθηκαν» τον Ιούλιο συνολικά 200 εκατ. ευρώ (με την έννοια ότι τα έσοδα του Ιουλίου από ειδικό φόρο κατανάλωσης καπνικών προϊόντων και ΦΠΑ κινήθηκαν 200 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από τις εκτιμήσεις που είχαν γίνει για τον συγκεκριμένο μήνα). Περαιτέρω απώλειες αναμένεται να αποτυπωθούν και στα στοιχεία του Αυγούστου. Μένει να φανεί αν η πτωτική πορεία θα συνεχιστεί και τον Σεπτέμβριο μέχρι να εξαφανιστεί εντελώς το «μαξιλάρι» των 523 εκατ. ευρώ που είχε σχηματιστεί μέχρι και τον Ιούνιο.
Φόρος κατανάλωσης καυσίμων: Η μείωση κατανάλωσης καυσίμων και η συνεχιζόμενη αύξηση της πετρελαιοκίνησης πλήττει τα φορολογικά έσοδα, κάτι που έχει φανεί ξεκάθαρα στα στοιχεία του 7μήνου. Μόνο από τον ΦΠΑ των πετρελαιοειδών υπήρξε υστέρηση 160 εκατ. ευρώ στο 7μηνο, ενώ μαζί με το άνοιγμα στον ειδικό φόρο κατανάλωσης η «τρύπα» έφτασε στα 200 εκατ. ευρώ.
Σε έναν κωδικό εστιάζονται οι ελπίδες για να κλείσουν τα όποια κενά: στον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων. Λόγω της αύξησης του φορολογικού συντελεστή αλλά και της απόφασης πολλών μετόχων να προχωρήσουν στη διανομή κερδών φέτος, προκειμένου να αποφύγουν τη νέα αύξηση του συντελεστή στα μερίσματα (από 10% σε 15%), η τελική βεβαίωση του φόρου νομικών προσώπων είναι μεγαλύτερη από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Μόνο τον Ιούλιο εισπράχθηκαν 775 εκατ. ευρώ, 294 εκατ. ευρώ πάνω από τον στόχο. Μένει να φανεί αν αυτή η τάση θα συνεχιστεί καλύπτοντας τις όποιες τρύπες δημιουργηθούν στους κωδικούς που προαναφέρθηκαν.
Οι αποκλίσεις
✔ Τα στοιχεία του Ιουλίου ήταν απογοητευτικά όσον αφορά την εισπραξιμότητα του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων: είχαν προϋπολογιστεί να εισπραχθούν 1,44 δισ. ευρώ και τελικώς συγκεντρώθηκαν μόλις 1,168 δισ. ευρώ.
✔ Με την τελική εκκαθάριση βεβαιώθηκαν 3,179 δισ. ευρώ. Για να εισπραχθούν τα 2,65 δισ. ευρώ που έχουν εγγραφεί στον κρατικό προϋπολογισμό, θα πρέπει ο συντελεστής εισπραξιμότητας του φόρου να ξεπεράσει το 83,35%, ποσοστό εξαιρετικά υψηλό για τα δεδομένα της Ελλάδας και μάλιστα εν μέσω κρίσης.
✔ Τα έσοδα του Ιουλίου από ειδικό φόρο κατανάλωσης καπνικών προϊόντων και ΦΠΑ κινήθηκαν 200 εκατ. ευρώ χαμηλότερα από τις εκτιμήσεις που είχαν γίνει για τον συγκεκριμένο μήνα, ενώ περαιτέρω απώλειες αναμένεται να αποτυπωθούν και στα στοιχεία του Αυγούστου.
