Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Εξαιρετικά κρίσιμο θα είναι το φετινό φθινόπωρο για τις σχέσεις της Ελλάδας με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αλλά και για την απόφαση του Ταμείου να συμμετέχει (ή όχι) στο ελληνικό πρόγραμμα.
Οι εκπρόσωποι του ΔΝΤ θα βρεθούν στην Αθήνα μέσα στον Σεπτέμβριο, όχι μόνο για να ολοκληρωθεί η «μίνι αξιολόγηση» που θα φέρει τα 2,8 δισ. ευρώ στο ταμείο του ελληνικού Δημοσίου, αλλά και για να «μετρήσουν» την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης όσον αφορά την προώθηση των μεταρρυθμίσεων σε εργασιακό, άνοιγμα αγορών, διοίκηση τραπεζών κ.λπ.
EPA
Στην Αθήνα για διαπραγματεύσεις θα βρεθούν μέσα στον Σεπτέμβριο τα στελέχη του ΔΝΤ - Δεξιά η εκπρόσωπος του Ταμείου στο «κουαρτέτο» Ντέλια Βελκουλέσκου (φωτ. αρχείου).
Το «υλικό» που θα συγκεντρωθεί από τα στελέχη του ΔΝΤ μέσα στο φθινόπωρο θα αξιοποιηθεί για τη σύνταξη της αναθεωρημένης έκθεσης για τη βιωσιμότητα του χρέους από το ΔΝΤ. Το περιεχόμενο της έκθεσης και οι διαπραγματεύσεις με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα κρίνουν το περιεχόμενο των μέτρων για τη διευθέτηση του ελληνικού χρέους -σε πρώτη φάση των βραχυπρόθεσμων-, τους δημοσιονομικούς στόχους για την περίοδο μετά το 2018 (έτος λήξης του 3ου μνημονίου) και τελικώς την ενεργό συμμετοχή με ίδιους πόρους του Ταμείου στο ελληνικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα.
Τρεις κύκλοι επαφών με τα στελέχη του ΔΝΤ θεωρούνται εξαιρετικά κρίσιμοι:
1. Ο πρώτος κύκλος αναμένεται να ξεκινήσει στα μέσα Σεπτεμβρίου και θα αφορά την ολοκλήρωση των 15 προαπαιτούμενων που θα οδηγήσουν στην αποδέσμευση των 2,8 δισ. ευρώ. Τα στελέχη του ΔΝΤ αναμένεται να επιμείνουν στην προώθηση των αποκρατικοποιήσεων και των μεταρρυθμίσεων, ειδικά στην αγορά της ενέργειας.
2. Ο δεύτερος κύκλος επαφών αναμένεται στο πλαίσιο της «διαβούλευσης του άρθρου 4» για την επισκόπηση της ελληνικής οικονομίας. Είναι μια διαδικασία που αναμένεται να ακολουθήσει την ολοκλήρωση της α’ αξιολόγησης. Βάσει του καταστατικού του ΔΝΤ (article IV) ομάδα εμπειρογνωμόνων του Ταμείου πραγματοποιεί διμερείς συζητήσεις με εκπροσώπους μιας χώρας (όχι μόνο της κυβέρνησης, αλλά και της Κεντρικής Τράπεζας, φορέων κ.λπ.) με στόχο τη σύνταξη μιας έκθεσης η οποία και αποτελεί αντικείμενο συζήτησης στο διοικητικό συμβούλιο του Ταμείου. Αυτή η διαδικασία γίνεται συνήθως σε ετήσια βάση, αλλά στην Ελλάδα δεν έχει πραγματοποιηθεί από τον Μάιο του 2013. Όσο και αν θεωρείται «συνήθης» πρακτική, η χρονική συγκυρία που επιλέγεται να γίνει αυτός ο κύκλος επαφών είναι πολύ σημαντική καθώς βρισκόμαστε εν όψει και της β’ αξιολόγησης αλλά και της έκθεσης του ΔΝΤ για την αξιολόγηση του χρέους.
3. Ο τρίτος κύκλος επαφών -αναμένεται μέσα στον Οκτώβριο- θα αφορά τη β’ αξιολόγηση. Εκεί αναμένεται να ανέβει το «θερμόμετρο» στις σχέσεις της ελληνικής κυβέρνησης με το ΔΝΤ, καθώς βασικό θέμα στην ατζέντα είναι τα εργασιακά. Στο συγκεκριμένο μέτωπο το ΔΝΤ κρατάει την πιο σκληρή στάση αξιώνοντας πλήρη απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων, ακόμη και για τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και περαιτέρω μείωση του κατώτατου μισθού, τον οποίο το Ταμείο χαρακτηρίζει υψηλό (σ.σ.: τον τοποθετεί στα 683 ευρώ λόγω και των δώρων Πάσχα και Χριστουγέννων καθώς και του επιδόματος αδείας).
Καθοριστική για τη σχέση όχι μόνο της ελληνικής κυβέρνησης αλλά και των ευρωπαϊκών θεσμών με το ΔΝΤ θα είναι η διαπραγμάτευση για τα βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα μέτρα διευθέτησης του ελληνικού χρέους, η οποία βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη ακόμη και μέσα στο καλοκαίρι. Με την απόφαση του Eurogroup τον περασμένο Μάιο, οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών δεσμεύτηκαν να λάβουν μέτρα για το ελληνικό χρέος με ορίζοντα ολοκλήρωσης μέχρι το τέλος του 3ου προγράμματος, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2018. Το ΔΝΤ αλλά και η ελληνική κυβέρνηση περιμένουν την εξειδίκευση και την ποσοτικοποίηση αυτών των μέτρων, που μεταξύ άλλων θα αφορούν:
- Την ομαλοποίηση των πληρωμών τόκων προκειμένου να διορθωθούν από τώρα οι εκρηκτικές ανάγκες για καταβολές από την πλευρά του ελληνικού Δημοσίου όπως είναι αυτές του 2022 και του 2023.
- Τη μείωση επιτοκίων σε συγκεκριμένο κομμάτι του χρέους - «Χρήση της χρηματοδότησης από EFSF /ESM για τη μείωση του κινδύνου από τα επιτόκια χωρίς να συνεπάγεται κανένα επιπλέον κόστος (σ.σ.: για τις χώρες της Ευρωζώνης)», όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στο κείμενο της απόφασης.
- Τη σταθεροποίηση των επιτοκίων, προκειμένου να μειωθεί το ρίσκο, μέσω της αξιοποίησης εργαλείων του ESM. Υπενθυμίζεται ότι το 70% του ελληνικού χρέους έχει πλέον κυμαινόμενο επιτόκιο.
Από την ποσοτικοποίηση αυτών των παρεμβάσεων, τις δεσμεύσεις που θα αναλάβει η κυβέρνηση για την προώθηση των μεταρρυθμίσεων αλλά και τις διαθέσεις των Ευρωπαίων για τους δημοσιονομικούς στόχους που θα πρέπει να επιτύχει η Ελλάδα μετά το 2018 (σ.σ.: σε αυτό το σημείο εμφανίζεται και η μόνη σύγκλιση της Ελλάδας με το Ταμείο, καθώς και οι δύο πλευρές συμφωνούν στην αναγκαιότητα να πέσει ο πήχης του πρωτογενούς πλεονάσματος ακόμη και κάτω από το 2%) θα κριθεί οριστικά η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Τρεις κύκλοι επαφών
1 Στα μέσα Σεπτεμβρίου η διαβούλευση για την ολοκλήρωση των 15 προαπαιτούμενων που θα οδηγήσουν στην αποδέσμευση των 2,8 δισ. ευρώ. Ζητούμενο του ΔΝΤ η προώθηση των αποκρατικοποιήσεων και των μεταρρυθμίσεων, ειδικά στην αγορά της ενέργειας.
2 Αμέσως μετά η «διαβούλευση του άρθρου 4» για την επισκόπηση της ελληνικής οικονομίας. Διμερείς συζητήσεις με εκπροσώπους της κυβέρνησης, της Κεντρικής Τράπεζας, φορέων κ.λπ. Διαδικασία που γίνεται συνήθως σε ετήσια βάση, αλλά στην Ελλάδα δεν έχει πραγματοποιηθεί από τον Μάιο του 2013.
3 Η δεύτερη αξιολόγηση μέσα στον Οκτώβριο αναμένεται να ανεβάσει το «θερμόμετρο». Βασικό θέμα στην ατζέντα είναι τα εργασιακά, όπου το ΔΝΤ κρατάει την πιο σκληρή στάση.
