Από την έντυπη έκδοση
Του Αντώνη Τσιμπλάκη
[email protected]
Η ανελαστικότητα της τιμής του ακτοπλοϊκού εισιτηρίου, που παραμένει ακριβό για τον μέσο Έλληνα καταναλωτή, αλλά και ο ανταγωνισμός από τις αεροπορικές εταιρείες αποτελούν τους δύο μεγαλύτερους κινδύνους για το τοπίο στο Αιγαίο τα επόμενα χρόνια.
Οι ίδιες οι εταιρείες, σύμφωνα με την ετήσια έρευνα για τον κλάδο της XRTC business consultants, θα πρέπει να αναζητήσουν νέα επιχειρηματικά μοντέλα τα οποία θα τους δώσουν την απαραίτητη ευελιξία να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις των καιρών και να απορροφούν τους κραδασμούς του οικονομικού περιβάλλοντος.
Απαραίτητη προϋπόθεση, αναφέρει η XRTC, για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι η συνεχής προσπάθεια καινοτομίας σε επίπεδο στρατηγικό, επιχειρησιακό και λειτουργικό, σε συνδυασμό με τη συνέχιση του εξορθολογισμού της σχέσης τιμής/κόστους της προσφερόμενης υπηρεσίας αλλά και αναδίπλωσης του στόλου. «Ο φτωχός νεοέλληνας, που είναι και ο κύριος πελάτης της ελληνικής ακτοπλοΐας, αγκομαχεί μπροστά στο δυσβάσταχτο γι’ αυτόν κόστος αρκετών συνδέσεων και αυτό είναι απολύτως επικίνδυνο για την πορεία της αγοράς» σημειώνει χαρακτηριστικά, ενώ προσθέτει: «Η ανελαστικότητα της τιμής της προσφερόμενης υπηρεσίας για τους επιβάτες είναι πολύ πιθανό να μετακυλήσει αυξήσεις σε άλλους τομείς, όπως στις μεταφορές φορτίων, που έχουν άμεση σχέση με τον εισαγόμενο τουρισμό, γεγονός που θα συμβάλει αρνητικά στον τουριστικό κλάδο της νησιωτικής χώρας».
Ο ανταγωνισμός
Ο κύκλος εργασιών για τη χρονιά-ορόσημο του 2006 υπερέβαινε τα 900 εκατ. ευρώ, ενώ πλέον αγγίζει τα 700 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση της τάξης του 22% μέσα σε μια δεκαετία. Παράλληλα ο στόλος των μεγάλων εταιρειών που εξυπηρετούν όλες τις κύριες γραμμές συρρικνώθηκε περίπου κατά το ήμισυ λόγω της σημαντικής μείωσης του εμπορίου που επηρέασε άμεσα την αγορά της Αδριατικής, αλλά και την κατακόρυφη πτώση σε όλες γραμμές του εσωτερικού.
Στο περιβάλλον αυτό και παρά την ανοδική πορεία του 2015 αλλά και του 2016, όπου υπάρχουν προσφορές σχεδόν για τους μισούς επιβάτες που ταξιδεύουν, η XRTC επισημαίνει ότι ο κλάδος έχει να αντιμετωπίσει πλέον και τον ισχυρό ανταγωνισμό από τις αεροπορικές εταιρείες.
«Σημαντικό πλήγμα ανταγωνισμού οι ακτοπλοϊκές εταιρείες υφίσταται πλέον μόνο από αέρος» σημειώνει χαρακτηριστικά η XRTC.
Η εξάπλωση και ενδυνάμωση του δικτύου αεροπορικών συγκοινωνιών μέσω ελληνικών και ξένων εταιρειών δημιουργεί έντονο ανταγωνισμό, αφού οι οικονομικά αδύναμες ακτοπλοϊκές εταιρείες έχουν να ανταγωνιστούν ισχυρές οικονομικά αεροπορικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου.
«Η είσοδος στη χώρα μας των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους έχουν περιορίσει τις ακτοπλοϊκές υπηρεσίες σε προορισμούς με υψηλό τουριστικό ή οικονομικό ενδιαφέρον σε ετήσια βάση. Ουδείς αμφιβάλλει για το γεγονός ότι ο νησιωτικός πληθυσμός είναι πλέον πολύ πιο φιλικός προς τις αεροπορικές μεταφορές απ’ ό,τι στο παρελθόν, καθώς επίσης ότι η σχέση κόστους/χρόνου μεταφοράς δίνει ισχυρό πλεονέκτημα στην αεροπλοΐα έναντι της ακτοπλοΐας» υπογραμμίζει και προσθέτει: «Βλέπουμε λοιπόν ότι σε πολλούς προορισμούς επιβάτες προτιμούν να στείλουν τα αυτοκίνητά τους με το πλοίο και να ταξιδέψουν οι ίδιοι με αεροπλάνο, ενώ σε άλλους εταιρείες δεν δέχονται να μεταφέρουν αυτοκίνητα χωρίς να πληρωθεί το κόστος επιβάτη/οδηγού».
Στο νέο αυτό περιβάλλον ανταγωνισμού πρέπει να προστεθούν και οι ελλείψεις επαρκών λιμενικών υποδομών, γεγονός που προσθέτει στα μειονεκτήματα στη χρήση του πλοίου. Αξίζει να επισημανθεί ότι η γενικότερη πτώση των τιμών των καυσίμων κάνει το αεροπλάνο ακόμα πιο ανταγωνιστικό καθώς οι εταιρείες είναι σε θέση να προσφέρουν ιδιαίτερα ανταγωνιστικούς ναύλους.
Οι εταιρείες
Οι βασικές εταιρείες του κλάδου, που εξυπηρετούν το κύριο ακτοπλοϊκό δίκτυο, είναι οι εισηγμένες στο χρηματιστήριο Attica Group, Μινωικές και ΑΝΕΚ, καθώς και η Hellenic Seaways. Στην ανάλυση επισημαίνονται τα εξής:
- Χρονιά ευκαιριών για τη Hellenic Seaways χαρακτηρίζει το 2016 η XRTC, αφού μαζί με τα νέα πλοία της δύναται να φτάσει σε επίπεδα-ρεκόρ δεκαετίας. «Μπορούμε να πούμε ασφαλώς ότι η νύφη της ακτοπλοΐας ξαναφόρεσε το νυφικό της. Οι θετικές προοπτικές της εταιρείας σε περίπτωση που διατηρηθούν τα κόστη στα σημερινά επίπεδα είναι πιθανόν και ο λόγος που οι μέτοχοι που αποτελούν το 14,5% δεν πωλούν τις μετοχές στους στον ιταλικό όμιλο Grimaldi» επισημαίνει και προσθέτει:
«Το ποσοστό των Μινωικών (Grimaldi) ανέρχεται σε 46% του συνολικού μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. Ο όμιλος Grimaldi είχε αγοράσει μετοχές αρχικά στα επίπεδα του 1,5 ευρώ, ενώ ακολούθως υποβλήθηκε δημόσια πρόταση στα 2,5 ευρώ, αν και σύμφωνα με την αγορά έχουν γίνει συναλλαγές για μεγαλύτερα θεσμικά πακέτα σε υψηλότερες τιμές.
Ο άλλος μεγάλος μέτοχος με ποσοστό 39,5% είναι η τράπεζα Πειραιώς, η οποία θέλει να αξιοποιήσει τη συμμετοχή της με τον καλύτερο τρόπο, ενώ οι Μινωικές έχουν εκφράσει την ελπίδα πως η Τράπεζα Πειραιώς θα διενεργήσει διαγωνισμό για την πώληση του ποσοστού της στη Hellenic Seaways». - Η Attica, υπογραμμίζει η XRTC, εισήλθε σε μια νέα περίοδο με δυναμική ανάπτυξης. «Οι επενδύσεις του παρελθόντος σε συνδυασμό με τη στρατηγικής σημασίας σύμπλευση με την ΑΝΕΚ μέσω της κοινοπραξίας τους, αλλά και την αποχώρηση της ΝΕΛ αποτελούν τις κύριες παραμέτρους που δίνουν στην εταιρεία δυνατότητες αλματώδους ανάπτυξης. Η εκ νέου επέκταση στο εξωτερικό (Μαρόκο) είναι μια πολλά υποσχόμενη επιχειρηματική κίνηση που δύναται να επεκταθεί ή και να επαναληφθεί κάπου αλλού. Φαίνεται ότι η παροιμία “παλιά μου τέχνη, κόσκινο” καλύπτει απόλυτα τη δυναμική της ομάδας διαχείρισης της εταιρείας. Η εκ νέου ανάπτυξή της βασίζεται πλέον στην όρεξη των επενδυτών της και τη στήριξη των τραπεζών» σημειώνει η εταιρεία συμβούλων.
- Για την ΑΝΕΚ, η XRTC σημειώνει: «Αναμφισβήτητα η εταιρεία προσπάθησε με σύγχρονες μεθόδους διακυβέρνησης να εξυγιανθεί και αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι η επιστροφή σε θετικά αποτελέσματα. Οι θετικές εξελίξεις από την κοινοπραξία της με το ATTICA GROUP αντικατοπτρίζονται στο περιθώριο EBITDA, αφού η ΑΝΕΚ σταμάτησε τον αθέμιτο ανταγωνισμό του παρελθόντος αλλά και ξέφυγε από τις πιέσεις που απέφερε στο παρελθόν η σχέση της με τη Hellenic Seaways.
Η διευθέτηση της μετοχικής της σύνθεσης μέσω της αντικατάστασης της Seastar Capital από την Τράπεζα Πειραιώς δίνει μια νέα ώθηση στην εταιρεία, αλλά βεβαίως την καθιστά σε κάποιο βαθμό ευάλωτη σε περίπτωση πώλησης των μετοχών της τράπεζας σε τρίτο. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι η ΑΝΕΚ παραμένει η μόνη εταιρεία λαϊκής βάσης αφού το ποσοστό του 49,3% ανήκει σε ιδιώτες. Πιθανότατα αυτή θα μπορέσει να είναι η κύρια δύναμή της στην εξεύρεση νέων κεφαλαίων που θα χρειαστεί για νέες επενδύσεις».
Οι Μινωικές Γραμμές
Για τις Μινωικές Γραμμές τονίζεται ότι χρόνο με τον χρόνο κερδίζουν τη μάχη της Αδριατικής αλλά και της γραμμής του Ηρακλείου. «Η συνεχιζόμενη γιγάντωση του ομίλου (Grimaldi) σε πανευρωπαϊκό επίπεδο την καθιστούν πιθανό αγοραστή άλλων εταιρειών στην ελληνική ακτοπλοϊκή αγορά».
«Η προσπάθεια του Ομίλου να αγοράσει μετοχές της Hellenic Seaways αντικατοπτρίζει την πίστη στη δυνατότητα της ελληνικής αγοράς και στην ύπαρξη ευκαιριών αλλά και διαθρωτικών αλλαγών. Θεωρούμε ότι υπάρχουν ακόμη περιθώρια επέκτασης στην ελληνική αγορά και η επιτυχία αυτής της στρατηγικής έχει λίγους αποδέκτες, αφού λίγοι είναι οι μέτοχοι μεγάλων πακέτων» σημειώνει χαρακτηριστικά η XRTC.
