Από την έντυπη έκδοση
Του Στέλιου Παπαπέτρου
[email protected]
Στο ιλιγγιώδες ποσό των 16.613.714.104,63 ευρώ (τρέχον υπόλοιπο) εκτινάχθηκαν τα χρέη από ασφαλιστικές οφειλές επιχειρήσεων - εργοδοτών - ασφαλισμένων προς τα ταμεία, σύμφωνα με τα στοιχεία της τριμηνιαίας έκθεσης του ΚΕΑΟ για το διάστημα Απριλίου - Ιουνίου 2016.
Το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 900 εκατ. ευρώ μέσα σε ένα τρίμηνο, καθώς στο 1ο τρίμηνο του έτους (Ιανουάριος - Μάρτιος) οι οφειλές είχαν ανέλθει στα 15,7 δισ. ευρώ.
Εντυπωσιακή αύξηση κατά 43.793 οφειλέτες καταγράφεται στο δεύτερο τρίμηνο του έτους, καθώς ο συνολικός αριθμός τους ανέρχεται στις 314.790.
Όπως επισημαίνεται στη σχετική έκθεση, το τρέχον υπόλοιπο μεταβάλλεται καθημερινά, καθώς οι οφειλές, είτε επιβαρύνονται με πρόσθετα τέλη είτε μειώνονται από τμηματικές καταβολές είτε εξοφλούνται.
Στο τέλος Ιουνίου 2016 το συνολικό ποσό των οφειλών που εντάχθηκαν στο ΚΕΑΟ ανέρχεται στα 13.604.182.364,42 ευρώ.
Οι διαφορές 1ου και 2ου τριμήνου σε αριθμούς:
1. Τρέχον υπόλοιπο: 1ο τρίμηνο 15,7 δισ. ευρώ, 2ο τρίμηνο 16,6 δισ. ευρώ
2. Αριθμός οφειλετών: 1ο τρίμηνο 270.997, 2ο τρίμηνο 314.790 επιχειρήσεις - εργοδότες - ασφαλισμένοι
3. Από το σύνολο των 16,6 δισ. ευρώ η κύρια οφειλή είναι 12.110.691.902,60 ευρώ και τα πρόσθετα τέλη 4.503.022.202,03 ευρώ.
Το 65% των οφειλετών χρωστά έως 30.000 ευρώ
Από την έκθεση του δεύτερου τριμήνου προκύπτει ότι υπάρχει συγκέντρωση πλήθους οφειλετών στις χαμηλότερες κλίμακες οφειλών και συγκεκριμένα:
1. Με 124.091 οφειλέτες (41% των οφειλετών) να έχουν οφειλή έως 15.000 ευρώ ο καθένας.
2. Το 65% των οφειλετών (196.562 οφειλέτες) έχει οφειλή έως 30.000 ευρώ ο καθένας.
3. Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά 60.307 οφειλέτες που έχουν οφειλή από 50.000 ευρώ - 100.000 ευρώ (περίπου 25% του τρέχοντος υπολοίπου). Μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών αφορά λίγους μεγαλοοφειλέτες (1.087 οφειλέτες που συγκεντρώνουν το 23% του υπόλοιπου οφειλών).
Ένα από τα πιο εντυπωσιακά ευρήματα που προκύπτει από την ανάλυση των στοιχείων του ΚΕΑΟ, είναι ότι το 80,01% των οφειλών προς τα ασφαλιστικά ταμεία δημιουργήθηκε στα χρόνια πριν από την οικονομική ύφεση, δηλαδή πολύ πριν από το 2010.
Αυτό το στοιχείο αναδεικνύει και τη χρόνια παθογένεια του ασφαλιστικού συστήματος να ελέγξει την εισφοροαποφυγή ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ που υπήρχε ουσιαστικά επί δεκαετίες πριν από την ύφεση.
Από τα στοιχεία προκύπτει ότι για τις οφειλές ύψους 16.613.714.105 ευρώ, το 19,99% (ποσό 3.321.681.127) του συνολικού χρέους δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2010 και μετά, ενώ το 80,01% (ποσό 13.292.032.979) δημιουργήθηκε από οφειλέτες που ξεκίνησαν να δημιουργούν οφειλές για πρώτη φορά από το 2009 ή παλαιότερα.
Το 65% των οφειλετών χρωστούν έως 30.000 ευρώ, ενώ το 80% των οφειλών (13,2 δισ. ευρώ ) δημιουργήθηκε πριν από την κρίση, σύμφωνα με τα στοιχεία της τριμηνιαίας έκθεσης του ΚΕΑΟ
Από την έναρξη της λειτουργίας του ΚΕΑΟ και μέχρι τον Ιούνιο του 2016 έχουν ενταχθεί στο ΚΕΑΟ συνολικά 125.888 οφειλέτες από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (περίπου το 25% των οφειλετών του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ). Από τον ΟΑΕΕ έχουν ενταχθεί οι οφειλέτες με οφειλές από 5.000 έως 15.000 ευρώ και από 40.000 ευρώ και άνω. Από τον ΟΓΑ και το ΕΤΑΑ έχουν ενταχθεί αντίστοιχα 50.299 και 1.925 οφειλέτες.
Η εισφοροδιαφυγή έχει τις δικές της «πατέντες»
Στρατηγική επιδίωξη του ΚΕΑΟ αποτελεί η ανάδειξη της πραγματικής διάστασης του προβλήματος της εισφοροδιαφυγής, με τη δράση των ελεγκτικών μηχανισμών να εστιάζεται στις περιπτώσεις οργανωμένης εισφοροδιαφυγής και συστηματικής δημιουργίας οφειλών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, έντονη παραβατικότητα παρατηρείται σε επιχειρήσεις εταιρικής μορφής κεφαλαιουχικού χαρακτήρα, κυρίως μονοπρόσωπες ΕΠΕ και Ιδιωτικές Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ), που καταστρατηγούν τις διατάξεις της νομοθεσίας περί ευθύνης διοικούντων νομικά πρόσωπα για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών που οφείλονται από τα νομικά αυτά πρόσωπα.
Οι τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται στην πράξη το φαινόμενο αυτό ποικίλλουν. Οι συνηθέστεροι είναι οι εξής:
1. Δημιουργία οφειλών από επιχειρήσεις με σημαντικό κύκλο εργασιών που ανήκουν σε επιχειρηματίες χωρίς προσωπική περιουσία, τα δε περιουσιακά στοιχεία που αυτοί ή άλλες επιχειρήσεις τους διέθεταν στο παρελθόν έχουν διοχετευθεί σε τρίτους.
2. Δημιουργία οφειλών από εταιρείες χωρίς περιουσιακά στοιχεία με εικονικούς υπεύθυνους, που δηλώνουν σαν έδρα κάποιο λογιστικό ή δικηγορικό γραφείο, εμφανίζουν πολλά παραρτήματα, ασφαλίζουν προσωπικό άλλων επιχειρήσεων και στο τέλος πτωχεύουν.
3. Δημιουργία οφειλών από εταιρείες με διαχειριστές, μέλη ή διευθύνοντες συμβούλους πρόσωπα χωρίς περιουσιακά στοιχεία ή πρόσωπα κατά των οποίων δεν έχει νόημα η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. Τέτοια πρόσωπα είναι συνήθως: α) Υπερήλικοι, συνηθέστερα γονείς ή στενοί συγγενείς του επιχειρηματία, καθώς και άτομα πολύ νεαρής ηλικίας, β) οικονομικοί μετανάστες/αλλοδαποί, με κατοικία την έδρα της εταιρείας, γ) κάτοικοι εξωτερικού χωρίς περιουσία στην Ελλάδα, δ) υπάλληλοι της επιχείρησης, των οποίων η εμπειρία/προϋπηρεσία δεν δικαιολογεί την τοποθέτησή τους σε θέσεις ευθύνης.
4. Δημιουργία νέας επιχείρησης με την ίδια έδρα, το ίδιο αντικείμενο εργασιών και τον ίδιο διακριτικό τίτλο με επιχείρηση που δημιούργησε οφειλές και κατόπιν έπαψε να υποβάλει ΑΠΔ. Στη νέα αυτή επιχείρηση ασφαλίζεται και το προσωπικό της παλιάς.
5. Δημιουργία οφειλών μεγάλου ύψους από επιχειρήσεις (συνηθέστερα εταιρείες φύλαξης ή καθαριότητας), που αναλαμβάνουν έργα σαν υπεργολάβοι και παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση στον αριθμό των εργαζομένων. Πολλές φορές στις εταιρείες αυτές ασφαλίζεται και το προσωπικό του πραγματικού ανάδοχου του έργου.
Οι «συνήθεις ύποπτοι» με οφειλές 200 εκατ. ευρώ
Οι παραπάνω «πατέντες» εισφοροδιαφυγής έχουν χρησιμοποιηθεί από δεκάδες επιχειρήσεις που μέχρι σήμερα έχει εντοπίσει το ΚΕΑΟ.
Οι εταιρείες που έχουν εντοπιστεί δραστηριοποιούνται στους τομείς τουρισμού, εστίασης, ψυχαγωγίας-κέντρα διασκέδασης, παροχής υπηρεσιών φύλαξης και καθαριότητας κλπ. και οι σχετικές οφειλές τους ξεπερνούν τα 200 εκατομμύρια ευρώ.
