«Με απαξίωση κινδυνεύει ένα, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις εργαλείο, υποβοήθησης της ανάπτυξης της χώρας όπως είναι οι "Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα" (ΣΔΙΤ), εξαιτίας ενός σχεδίου νόμου που χαρακτηρίζεται από την έλλειψη εθνικής στρατηγικής, παντελή απουσία κοινωνικού ελέγχου, αλλά και οποιουδήποτε κριτηρίου που επιβάλλουν οι κανόνες της οικονομίας και του κοινωνικού οφέλους».
Αυτά επισημαίνονται στην επιστολή που έστειλε ο Πρόεδρος του ΤΕΕ Γιάννης Αλαβάνος στον υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Γιώργο Αλογοσκούφη, στον οποίο και υπογραμμίζει ότι, παρά τα περί του αντιθέτου, δεν έγινε κανένας διάλογος -πλην κάποιων ερωτηματολογίων, οι απαντήσεις στα οποία ούτε καν ελήφθησαν υπόψη από τους αρμοδίους- πριν τη σύνταξη του σχεδίου νόμου που δημοσιοποιήθηκε και σύμφωνα με τις εξαγγελίες θα κατατεθεί σύντομα στη Βουλή προς ψήφιση.
Ο Πρόεδρος του ΤΕΕ τονίζει ότι «ο κίνδυνος κατάχρησης του εργαλείου αυτού, όπως επισημαίνεται από όλους τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς μπορεί να οδηγήσει είτε σε υπερχρέωση της χώρας, φορέων, πολιτών, είτε σε διολίσθηση αυτής της μορφής συνεργασίας σε καταστάσεις ανέλεγκτης και επικίνδυνης επιχειρηματικότητας», σημειώνει ότι «η επιτυχία του θεσμού μπορεί να γίνει μόνο μέσα από ενεργή συμμετοχή και στήριξη της κοινωνίας, πράγμα που δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς διάλογο», και τονίζει ότι δεν μπορεί να υποτιμάται ο κύριος μοχλός ανάπτυξης που είναι το Π.Δ.Ε.
Την Κυριακή, η αντιπροσωπεία του ΤΕΕ συνεδριάζει με κύριο θέμα τις ΣΔΙΤ.
Το πλήρες κείμενο προς τον κ. Αλογοσκούφη έχει ως εξής:
«Πληροφορούμεθα ότι προτίθεστε να προβείτε στην άμεση κατάθεση του σχεδίου νόμου για τις ?Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα?. Από την αρχή θα θέλαμε να καταστήσουμε σαφές ότι είμαστε αντίθετοι με την ενέργειά σας αυτή γιατί:
Πρώτον: κατά την σύνταξη και τελική διαμόρφωσή του δεν λήφθηκαν υπόψη οι εποικοδομητικές, κατά την πεποίθησή μας, παρατηρήσεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Οι απόψεις μας αποτελούν προϊόν αξιοσημείωτου και ικανού εσωτερικού διαλόγου, έχουν σταλεί έγκαιρα και ποτέ μέχρι σήμερα δεν δόθηκε η ευκαιρία, είτε σε εσάς αυτοπρόσωπα, είτε σε πρόσωπα που έχουν την ουσιαστική και κύρια πολιτική και τεχνική ευθύνη για τη σύνταξη του συγκεκριμένου νομοσχεδίου να συζητήσουν επί αυτών.
Δεύτερον: Κάτω από συγκεκριμένες και κρυστάλλινες προϋποθέσεις οι συμπράξεις δημοσίου και ιδιωτικού τομέα μπορούν να γίνουν ένα από τα εργαλεία και τους μηχανισμούς ενίσχυσης της ανάπτυξης της χώρας. Το συγκεκριμένο, όμως, νομοσχέδιο πάσχει. Λείπει η εθνική στρατηγική. Λείπει ο εθνικός σχεδιασμός. Απουσιάζει ο κοινωνικός έλεγχος. Δεν θέτει κανένα κριτήριο για τα έργα ή και τις υπηρεσίες που η υλοποίησή τους επιχειρείται με το σύστημα «Σύμπραξης Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα». Δεν είναι δυνατόν όλα τα δημόσια έργα και κυρίως όλες οι δημόσιες υπηρεσίες, να είναι εν δυνάμει αντικείμενο συμβάσεων σύμπραξης. Δεν μπορεί όλα τα δημόσια έργα και υπηρεσίες, να είναι αντικείμενο συμβάσεων σύμπραξης, ανεξάρτητα από την προτεραιότητά τους στον εθνικό σχεδιασμό. Υπάρχουν έργα και υπηρεσίες, που ανήκουν στον σκληρό, παραδοσιακό πυρήνα της δημόσιας δραστηριότητας, που με κανένα τρόπο δεν μπορούν να είναι αντικείμενο επιχειρηματικής δράσης και επιδίωξης ιδιωτικού κέρδους. Δεν μπορεί να υποτιμάται ο κύριος μοχλός ανάπτυξης , που είναι το Π.Δ.Ε.
Τρίτον: Απουσιάζουν διατάξεις που να διασφαλίζουν αποτελεσματικά το δημόσιο συμφέρον. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Δεν προβλέπει ικανοποιητικές ελάχιστες απαιτήσεις του Δημοσίου για τη συμμετοχή των διαγωνιζομένων στους διαγωνισμούς. Ούτε τις ελάχιστες απαιτήσεις του Δημοσίου κατά την περίοδο κατασκευής και λειτουργίας του έργου/υπηρεσίας. Ούτε τις ελάχιστες απαιτήσεις του Δημοσίου έναντι του αναδόχου μετά το πέρας της περιόδου παραχώρησης, ιδιαίτερα όταν η σύμβαση αφορά και την κατασκευή υποδομών.
Στην πιο πάνω περίπτωση δεν διασφαλίζει την επάρκεια και την ποιότητα των υποδομών. Δεν διευκρινίζει ποιος έχει το δικαίωμα εκπόνησης μελέτης των υποδομών, ούτε ποιος έχει το δικαίωμα κατασκευής των υποδομών.
Δεν κάνει καμιά μνεία για τον απαιτούμενο έλεγχο των μελετών ούτε για την επίβλεψη κατασκευής. Η πρόβλεψη εποπτείας από τις υπηρεσίες του Δήμου ή από ανεξάρτητες ιδιωτικές εταιρίες δεν συνιστούν ικανοποιητική συνθήκη για την ποιότητα και επάρκεια των μελετών και κατασκευών. Το ΤΕΕ ολοκληρώνει πρόταση για την αναδιάρθρωση και την επάρκεια των τεχνικών υπηρεσιών όλων των φορέων που αναφέρονται στο άρθρο 1 του Σ/Ν για τα ΣΔΙΤ στη λογική και μόνο μιας ισχυρής δημόσιας διοίκησης, ικανής να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις και των ΣΔΙΤ.
Δεν προβλέπει ότι ο ανάδοχος αναλαμβάνει όλους τους κινδύνους κατασκευής, αντίθετα από την διεθνή πρακτική.
Δεν περιλαμβάνει το σχέδιο της σύμβασης σύμπραξης (το πιο κρίσιμο έγγραφο για τη διατύπωση των υποχρεώσεων και δικαιωμάτων αυτών που καλούνται να αναλάβουν έργα ή και υπηρεσίες με το σύστημα αυτό, τόσο έναντι του δημοσίου, όσο και έναντι των χρηστών) στα τεύχη δημοπράτησης και διαγωνισμού. Θα αφεθεί αυτό το εξαιρετικής σημασίας έγγραφο για το στάδιο των διαπραγματεύσεων χωρίς κανόνες, χωρίς καθοδηγητικές αρχές, χωρίς οποιοδήποτε πλαίσιο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του υποψήφιου ανάδοχου;
Δεν απαιτεί οποιαδήποτε δέσμευση κατά την υποβολή της προσφοράς των διαγωνιζομένων σε σχέση με τη διασφάλιση της χρηματοδότησης του έργου ή και της υπηρεσίας.
Δεν μπορεί στη μελέτη και κατασκευή έργων, υπό οποιοδήποτε κανονιστικό μηχανισμό, να αγνοούνται προβλέψεις που είναι προϊόν μακρόχρονης εμπειρίας.
Δεν θέτει καμιά απαίτηση για την κατάσταση ή και συντήρηση του έργου κατά την περίοδο εκμετάλλευσης ή την παραλαβή του έργου μετά το πέρας της σύμβασης ή της εγγύησης μετά το πέρας της περιόδου παραχώρησης, ιδίως όταν οι συμβάσεις περιλαμβάνουν και τη δημιουργία υποδομών.
Δεν προβλέπει συγκεκριμένη υποχρέωση ασφάλισης του έργου, ούτε θέτει επιτακτικά τις υποχρεώσεις για την υγιεινή και ασφάλεια των εργαζομένων και χρηστών.
Δεν απαιτεί την ανάληψη κινδύνων από τον Ανάδοχο που προδιαγράφει η EUROSTAT για τις συμβάσεις σύμπραξης.
Δεν θέτει μέτρα προστασίας των μικρότερων επιχειρήσεων που δεν μπορούν να διεκδικήσουν την ανάληψη συμβάσεων σύμπραξης.
Τέταρτον: δεν είμαστε αντίθετοι στη δημιουργία ενός οργάνου κεντρικής διαχείρισης και υποστήριξης των «Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα» και μάλιστα κοντά στο κεντρικό οικονομικό επιτελείο της κυβερνητικής μηχανής. Κάτω όμως από προϋποθέσεις:
Η στελέχωσή του και η λειτουργία του θα πρέπει να είναι διαφανής και να υπόκειται σε ουσιαστικό πολιτικό και κοινωνικό έλεγχο.
Να αξιοποιείται θετικά η εμπειρία και ο ρόλος των μηχανικών της πατρίδας μας και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Δεν μπορούν να απουσιάζουν οι μηχανικοί από βασικό τομέα δραστηριότητάς τους. Δεν επιτρέπεται η αμφισβήτηση στην πράξη της προσφοράς του τεχνικού κόσμου της Ελλάδας, όπως διαφαίνεται από ορισμένες διατάξεις του νομοσχεδίου. Δεν μπορεί να απουσιάζουμε από ένα τόσο σημαντικό τομέα δημόσιας δραστηριότητας και αναπτυξιακών διαδικασιών.
Η εκτιμώμενη υπερφόρτωσή του να μην αποτελεί πρόσχημα, άλλοθι και μηχανή για την ουσιαστική απουσία του δημόσιου και της πολιτείας, τόσο κατά την προδικασία της σύναψης των σχετικών συμβάσεων, όσο και κατά την εποπτεία και επίβλεψη της εφαρμογής των.
Θέλουμε να το επαναλάβουμε. Οι ?Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα? μπορούν να συμβάλλουν στην προσπάθεια ανάπτυξης της χώρας και στη βελτίωση της ποιότητας τόσο των δημόσιων έργων, όσο και των υπηρεσιών που θα προσφέρονται από τις συμπράξεις αυτές. Ο κίνδυνος όμως κατάχρησης του εργαλείου αυτού, όπως επισημαίνεται από όλους τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς μπορεί να οδηγήσει είτε σε υπερχρέωση της χώρας, φορέων, πολιτών, είτε σε διολίσθηση αυτής της μορφής συνεργασίας σε καταστάσεις ανέλεγκτης και επικίνδυνης επιχειρηματικότητας. Η επιτυχία του θεσμού μπορεί να γίνει μόνο μέσα από ενεργή συμμετοχή και στήριξη της κοινωνίας, πράγμα που δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς διάλογο. Το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας με την ιδιότητα του θεσμικού συμβούλου της Ελληνικής Πολιτείας σας καλεί να μην προχωρήσετε στην άμεση κατάθεση του νομοσχεδίου. Να ανοίξει και να γίνει ουσιαστικός διάλογος προηγουμένως. Όχι με ερωτηματολόγια, που οι απαντήσεις τους αγνοούνται. Και όταν ολοκληρωθεί ο διάλογος να υποβληθεί για ψήφιση στη Βουλή. Διαφορετικά θα χαθεί άλλη μια καλή ευκαιρία για το δημόσιο συμφέρον και την ανάπτυξη της χώρας».
