ΟΤΑΝ έρχεται η ώρα της επίδρασης των χθεσινών βομβιστικών επιθέσεων στην οικονομία του Λονδίνου, η ιστορία, είναι με το μέρος της βρετανικής πρωτεύουσας.
Μέσα σε τρεις ημέρες, μετά τις βομβιστικές επιθέσεις σε τραίνα στη Μαδρίτη στις 11 Μαρτίου του 2004, που βρήκαν τον θάνατο 191 άνθρωποι, οι δείκτης IBEX 35 στο Χρηματιστήριο, υποχώρησε 7%.
Η αγορά της Μαδρίτης, τώρα βρίσκεται 25% πάνω από αυτά τα χαμηλά επίπεδα. Τη χρονιά, μετά τις βομβιστικές επιθέσεις, η ισπανική οικονομική ανάπτυξη αυξήθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό μέσα σε τέσσερα χρόνια. Ο τουρισμός επανήλθε στα φυσιολογικά επίπεδα, μέσα σε ένα μήνα, μετά τις επιθέσεις και οι αφίξεις επισκεπτών αυξήθηκαν μέσα σε ένα χρόνο.
Οι επιθέσεις στην Κωνσταντινούπολη τον Νοέμβριο του 2003, απέτυχαν επίσης να τρομοκρατήσουν τους τουρίστες ή να περιορίσουν την ανάπτυξη της οικονομίας της Τουρκίας, η οποία αναπτύχθηκε με ρυθμό 8,9% το 2004.
Η παγκόσμια οικονομία, ο τουρισμός και τα Χρηματιστήρια, θα δείξουν παρόμοια ελαστικότητα, μετά τις βομβιστικές επιθέσεις σε λεωφορεία στο Λονδίνο και τον υπόγειο, που σκότωσαν τουλάχιστον 37 ανθρώπους και τραυμάτισαν 700.
«Οποιαδήποτε οικονομική επίδραση, θα είναι σχετικά περιορισμένη», ανέφερε η Aline Schuiling, οικονομολόγος της Fortis Bank, στο Αμστερνταμ, συμπληρώνοντας: «Συνήθως υπάρχει άμεση αντίδραση στα Χρηματιστήρια, όπως είδαμε σήμερα. Αλλά οι επιθέσεις στη Μαδρίτη, δεν είχαν μακροπρόθεσμη επίδραση».
Οι ευρωπαϊκές μετοχές, σημείωσαν τις μεγαλύτερες απώλειες σε χρονικό διάστημα περίπου ενός έτους, χθες, καθώς ο Dow Jones Stoxx 600 Index, υποχώρησε 1,8%, φθάνοντας στις 274,67 μονάδες. Στη Βρετανία, ο δείκτης FTSE 100, υποχώρησε κατά 1,4%. Οι μετοχές των εταιρειών που σχετίζονται με τα ταξίδια, συμπεριλαμβανομένων των μετοχών της British Airways Plc, και των ασφαλιστικών εταιρειών, όπως της γαλλικής Scor SA, οδηγούσαν την πτώση.
Η βρετανική οικονομία ήδη έδειχνε σημάδια συρρίκνωσης πριν από τις επιθέσεις. Η ανάπτυξή της, 0,4%, υστέρησε της αντίστοιχης της Ευρωζώνης για πρώτη φορά από το 2001, το πρώτο τρίμηνο.
Iσπανική επέκταση
Στην Ισπανία, η οικονομία αναπτύχθηκε με ρυθμό 2,8% το πρώτο τρίμηνο αυτού του έτους, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περυσινή χρονική περίοδο και με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2001. Ο αριθμός των τουριστών που επισκέπτονται την Μαδρίτη, αυξήθηκε 11% πέρυσι, περισσότερο από την ανάπτυξη του 3,4% σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τον όμιλο συναλλαγών, Exceltur.
«Ο κόσμος έχει μάθει να δέχεται όλα αυτά που συμβαίνουν», ανέφερε ο Didier Debrosse, ο οποίος ανέλαβε τη θέση του προέδρου της Heineken Western Europe, στο Παρίσι, συμπληρώνοντας: «Οι καταναλωτές, θα πρέπει να μάθουν να ζουν σε ένα κλίμα ανασφάλειας».
Πολλά ακόμη εξαρτώνται από το εάν θα γίνουν κι άλλες επιθέσεις, ανέφερε ο Anthony Chan, διευθυντής της JPMorgan Asset Management, στο Κολόμπους του Οχάϊο.
Η απαισιόδοξη πλευρά
«Η αγορά θα κοιτάζει και θα επικεντρώνει το ενδιαφέρον της σε οποιαδήποτε ένδειξη, η οποία θα μπορούσε να δώσει οποιοδήποτε σημάδι ότι δεν είναι ένα γεγονός που σημειώθηκε μία μόνο φορά ή ότι πρόκειται για την έναρξη μιας σειράς επιθέσεων, συμπλήρωσε ο Chan. «Δεν είχαμε βομβιστικές επιθέσεις μετά από αυτές στη Μαδρίτη. Αλλά η απαισιόδοξη πλευρά λέει, ότι είναι πιθανόν οι τρομοκράτες να ανασυντάσσονται».
Η αρχική ανησυχία των επενδυτών, ότι ο τουρισμός στην Τουρκία θα πληγεί από τις βομβιστικές επιθέσεις τον Νοέμβριο του 2003 στην Κωνσταντινούπολη, στις οποίες σκοτώθηκαν περισσότεροι από 60 άνθρωποι, απεδείχθη αβάσιμη.
Η Τουρκία προσήλκυσε 25% περισσότερους επισκέπτες το 2004, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος και τα έσοδα από τον τουρισμό εκτινάχθηκαν κατά 20%, στα 15,9 δισ. δολ., σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της κυβέρνησης της χώρας. Η τουρκική οικονομία, αναπτύχθηκε με ρυθμό 8,9%, πέρυσι. Ο δείκτης ISE National 100, βρίσκεται 88% υψηλότερα από τις επιθέσεις τον Νοέμβριο του 2003.
Οι τιμές του αργού πετρελαίου, υποχώρησαν περίπου 8% μέσα σε δύο ώρες μετά τις επιθέσεις στη Βρετανία, καθώς ανησυχία επικράτησε ότι τα ταξίδια θα μειωθούν, περιορίζοντας τη ζήτηση για καύσιμα. Οι τιμές ανέκαμψαν μετά και βρέθηκαν 1,03 δολ. χαμηλότερα, ποσοστό 1,7%, στα 60.25 δολ. το βαρέλι, στη Ν. Υόρκη.
Ανοδος και μετά πτώση
Οι τιμές του πετρελαίου αναρριχήθηκαν περισσότερο από 1 δολ. τις ημέρες μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στη Ν. Υόρκη και την Ουάσινγκτον, και μετά υποχώρησαν κατά 40% έως τα τέλη του έτους, καθώς μειώθηκαν τα επαγγελματικά ταξίδια και τα ταξίδια αναψυχής. Οι τιμές αυξήθηκαν περίπου 2%, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στη Μαδρίτη.
«Κατά τη διάρκεια τρομοκρατικών επιθέσεων θα δει κανείς στιγμές έντονης αστάθειας», ανέφερε ο Steve Lambert, διαχειριστής κεφαλαίων της BNP Paribas στο Δουβλίνο, συμπληρώνοντας: «Δεν νομίζω ότι θα αλλάξουν τα θεμελιώδη στοιχεία στην ουσία».
Με την οικονομία των ΗΠΑ να βρίσκεται ήδη σε ύφεση, κατά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11 ης Σεπτεμβρίου του 2001, οι οικονομολόγοι αναθεώρησαν προς τα κάτω τις εκτιμήσεις τους για την οικονομική ανάπτυξη το τέταρτο τρίμηνο του 2001 και είπα ότι η οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 1,3%, σύμφωνα με την έκθεση Blue Chip, τον Οκτώβριο του 2001. Αντιθέτως, η οικονομία αναπτύχθηκε με ετήσιο ρυθμό 1,6% από τον Οκτώβριο έως και τον Δεκέμβριο. Η ύφεση, έληξε τον Νοέμβριο του 2001 και η οικονομία των ΗΠΑ αναπτύχθηκε με ρυθμό 1,9% το 2002.
Οι μετοχές
Μετά την αναστολή της διαπραγμάτευσης των μετοχών, μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου, ο δείκτης Standard & Poor's 500, υποχώρησε από τις 1038,77 μονάδες, στις 965,80 μονάδες, στις 21 Σεπτεμβρίου. Μετά, άρχισε να κινείται ανοδικά και άγγιξε τις 1172,51 μονάδες, στις 4 Ιανουαρίου του 2002. Πάλι άρχισε να υποχωρεί, φθάνοντας στις 797,70 μονάδες στις 23 Ιουλίου. Ενα χρόνο μετά τις επιθέσεις, ο δείκτης ήταν στις 909,45 μονάδες και εκείνη τη χρονιά κατά μέσον όρο ήταν στις 1187,15 μονάδες.
Στις 17 Σεπτεμβρίου η Federal Reserve, πραγματοποίησε έκτακτη συνεδρίαση, εκτός του προγράμματός των καθιερωμένων της και προχώρησε στη μείωση των βασικών επιτοκίων δανεισμού κατά το ήμισυ της ποσοστιαίας μονάδας, στο 3%, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο του 1994. Η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, μείωσε τα επιτόκια τρεις φορές εκείνο το έτος, στο 1,75% και τα διατήρησε αμετάβλητα μέχρι τον Νοέμβριο του 2002.
Καμμία τρομοκρατική επίθεση δεν είχε το μέγεθος εκείνης της 11 ης Σεπτεμβρίου με τους αεροπειρατές που οδήγησαν τα αεροπλάνα πάνω στους δίδυμους πύργους του World Trade Center στη Ν. Υόρκη και προκάλεσαν ζημιές στο Πεντάγωνο, με αποτέλεσμα τον θάνατο 2.900 ανθρώπων.
«Ηταν η πρώτη επίθεση στην Αμερική σε 60 χρόνια, ενώ η ανθρώπινη, υλική και συμβολική καταστροφή, ήταν πολύ μεγαλύτερη», ανέφερε ο Jean- Pierre Petit, οικονομολόγος της BNP Exane Paribas, στο Παρίσι, συμπληρώνοντας: «Δεν αποτελεί έκπληξη πλέον. Οι βρετανικές αρχές έχουν ειδοποιηθεί πριν από πολύ καιρό ότι είναι ευάλωτες εξ αιτίας τις ανάμειξής τους στον πόλεμο του Ιράκ».
Οι πιο θανατηφόρες επιθέσεις σε δεκαετίες
Οι επιθέσεις στο Λονδίνο, οι πιο θανατηφόρες από τον Β' Παγκόσμιο Πόελμο, έκλεισαν το συγκοινωνιακό δίκτυο σε όλη την πρωτεύουσα της Βρετανίας. Μία πρωτοεμφανιζόμενη ισλαμική ομάδα, παρακλάδι της Αλ-Κάϊντα, σε ανακοίνωσή της στο Διαδίκτυο, ανέλαβε την ευθύνη των επιθέσεων. Ο πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ, επέστρεψε από το Gleneagles της Σκωτίας όπου φιλοξενούσε το G8 την ομάδα των οκτώ πιο ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών του κόσμου.
«Οι αμερικανικές αγορές είναι πιθανόν να αδιαφορήσουν στις τρομοκρατικές επιθέσεις του Λονδίνου», ανέφερε ο Tobias Levkovich, στρατηγικός αναλυτής της Citigroup Smith Barney, στο Λονδίνο, συμπληρώνοντας: «Οι αναλυτές μας εισηγούνται ότι τα Χρηματιστήρια των ΗΠΑ θα συνεχίσουν να αντιδρούν σε γεγονότα που λαμβάνουν χώρα εντός των συνόρων, και θα είναι λιγότερο ευαίσθητα σε γεγονότα στο εξωτερικό. Η επίδραση των γεγονότων στις ΗΠΑ στις αμερικανικές αγορές, γενικώς είχαν βραχυπρόθεσμη επίδραση, ακόμη και στην περίπτωση της 11ης Σεπτεμβρίου», κατέληξε ο Levkovich.
Η υποχώρηση των μετοχών των αεροπορικών εταιρειών, ενδέχεται να διαρκέσει περισσότερο απ'ό,τι των άλλων κλάδων, ανέφερε ο Jon Ash, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων αεροπορικών εταιρειών, InterVistas-ga2. Ο ίδιος επικαλέστηκε τις πλημμύρες στα νοτιο-ανατολικά των ΗΠΑ από την τροπική καταιγίδα Cindy και τις υψηλότερες τιμές πετρελαίου, ως άλλα θέματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι αεροπορικές εταιρείες.
Ο Hans Brinks, ένας Ολλανδός που ταξίδευε στην Ισπανία από την Ιταλία, είπε σε συνέντευξή του στο αεροδρόμιο Linate του Μιλάνο, ότι δεν ανησυχεί για τα αεροπορικά ταξίδα.
Οταν είναι να συμβεί, θα συμβεί
«Οταν είναι να συμβεί, θα συμβεί και μπορεί να συμβεί στον δρόμο επίσης», ανέφερε ο Brinks, ο οποίος είπε ότι εργάζεται για μία αμερικανική εταιρεία πληροφορικής, της οποίας δεν ανέφερε την επωνυμία, συμπληρώνοντας: «Περιμένω να συμβεί κάτι στην Ολλανδία επίσης, καθώς είχαμε στρατιώτες στο Ιράκ και βρέθηκαν μερικές τρομοκρατικές ομάδες στη χώρα».
«Η ζωή συνεχίζεται», ανέφερε ο διευθυντής της Valentino Fashion Group SpA, Michele Norsa, σε τηλεφωνική του συνέντευξη από το Παρίσι, συμπληρώνοντας: «Οι επενδυτές και οι καταναλωτές πρέπει να μάθουν να ζουν με τραγικά γεγονότα και αυτό είναι ένα σημάδι δύναμης».
ΠΗΓΗ: Bloomberg News
