του Ole Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων στη Saxo Bank
Οι έντονες μεταβολές στις αγορές νομισμάτων είχαν περιορισμένη επίδραση στον δείκτη εμπορευμάτων Bloomberg, ο οποίος παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητος την προηγούμενη εβδομάδα. Παρά τα αρνητικά επιτόκια, το ιαπωνικό γιεν κατέγραψε το πιο υψηλό επίπεδο τιμής από τον Οκτώβριο του 2014 και το γεγονός αυτό ενίσχυσε την πίεση στα νομίσματα με υψηλά επιτόκια όπως το BRL, το ZAR αλλά και το AUD.
Στην Ευρώπη, οι φόβοι περί Brexit εξακολουθούν να ασκούν πιέσεις τόσο στη στερλίνα όσο και στο ευρώ, ενώ στις ΗΠΑ, η επιφυλακτική στάση της Ομοσπονδιακής Επιτροπής Ανοιχτής Αγοράς (FOMC) ελάττωσε περαιτέρω τις προσδοκίες της αγοράς για αύξηση των επιτοκίων.
Παρά την απουσία μεταβολής στον δείκτη, ορισμένες από τις πιο έντονες κινήσεις σημειώθηκαν εσωτερικά σε διάφορους κλάδους. Ισχυρά κέρδη στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο βοήθησαν τον κλάδο ενέργειας να πάρει ανοδική πορεία, ενώ τα βιομηχανικά μέταλλα υποχώρησαν σημαντικά λόγω της ανησυχίας ότι η κινεζική ζήτηση δεν επαρκεί ώστε να απορροφήσει την αυξανόμενη προσφορά. Μια έρευνα μεταξύ των εταιρειών εξόρυξης και τους επενδυτές του κλάδου, στο πλαίσιο σχετικού συνεδρίου στη Χιλή, προέβλεψε ότι ο χαλκός θα βρεθεί στο -14% σε 12 μήνες.
Οι μεταβολές στα νομίσματα είχαν, επίσης, ως αποτέλεσμα την αποδυνάμωση των μετοχών, γεγονός που ενίσχυσε τα πολύτιμα μέταλλα. Ο χρυσός, αφού βρήκε στήριξη, συνέχισε αναζητώντας αντίσταση. Η θετική επίδραση των αρνητικών επιτοκίων στα πολύτιμα μέταλλα έγινε ιδιαίτερα εμφανής σε πρόσφατη έκθεση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Χρυσού (World Gold Council - WGC).
Η ζάχαρη και ο καφές είχαν μια άσχημη εβδομάδα, με τις ειδήσεις για την προσφορά και τις διακυμάνσεις του ρεάλ Βραζιλίας να ασκούν πιέσεις στις τιμές των δύο εμπορευμάτων. Η ακατέργαστη ζάχαρη, η οποία βρέθηκε στο -14% σε σχέση με το υψηλό από τις 24 Μαρτίου, δέχθηκε σημαντικό πλήγμα από τις εικασίες ότι η κρατικών συμφερόντων πετρελαϊκή Petrobras ενδέχεται να μειώσει τις τιμές της βενζίνης. Μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να μειώσει τη ζήτηση για αιθανόλη, αυξάνοντας έτσι την παγκόσμια προσφορά ζάχαρης.
Ντόχα, αποθέματα ΗΠΑ και κατάρρευση contango: πού να εστιάσει κανείς; Οι αγορές πετρελαίου συνεχίζουν να παρουσιάζουν διακυμάνσεις, χωρίς να ξεκαθαρίζουν ποια μεταβλητή είναι τελικά η πιο σημαντική. Συνολικά, η αγορά ανέκαμψε έντονα μετά από δύο εβδομάδες απωλειών, χάρη σε μια απρόσμενη μείωση στα αμερικανικά αποθέματα. Το γεγονός αυτό καθησύχασε με το παραπάνω τους φόβους ότι η συνεδρίαση στις 17 Απριλίου στη Ντόχα, μεταξύ των μελών και των μη μελών του ΟΠΕΚ, μπορεί να μην επιτύχει μια συμφωνία για πάγωμα της παραγωγής.
Γενικά, οι επενδυτές πείθονται ολοένα και περισσότερο ότι το χαμηλό έχει πλέον εδραιωθεί και ότι η τρέχουσα κατάρρευση του contango στο αργό πετρέλαιο Brent υποδεικνύει αύξηση της επενδυτικής ζήτησης στο μπροστινό μέρος της καμπύλης του πετρελαίου, ενώ οι παραγωγοί έχουν εντατικοποιήσει τις κινήσεις αντιστάθμισης κινδύνου (δηλ. τις πωλήσεις).
Η κατάρρευση του contango, ειδικά στο αργό Brent, θα προσελκύσει νέους επενδυτές, καθώς μειώνει έντονα τις αρνητικές συνέπειες από τη διατήρηση θέσεων αγοράς. Η άλλη όψη αυτής της κατάστασης είναι ο έντονος κίνδυνος να προκαλέσει αύξηση της προσφοράς, δεδομένου ότι τα παιχνίδια των πετρελαϊκών και των οίκων διαπραγμάτευσης ως προς τα αποθέματα εγκαταλείπονται.
Αυτή τη στιγμή, εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου αποθηκεύονται σε σταθερές και παράκτιες εγκαταστάσεις από τις πετρελαϊκές εταιρείες και τους επαγγελματίες επενδυτές, με τη μορφή στρατηγικών αποθήκευσης. Το contango, το οποίο αποτυπώνει την έκπτωση μεταξύ spot και προθεσμιακής αγοράς αργού πετρελαίου, αποτελεί έκφραση μιας πλεονασματικής αγοράς. Προσφέρει τεράστια οφέλη σε όσους είναι σε θέση να αγοράσουν spot αργού πετρελαίου, να το αποθηκεύσουν και στη συνέχεια να το πουλήσουν με τη μορφή συμβολαίων Futures στην προθεσμιακή αγορά, σε υψηλότερη τιμή. Η συναλλαγή αυτή μπορεί να επαναληφθεί όσο το contango παραμένει αρκετά έντονο ώστε να καλύψει το κόστος αποθήκευσης και ασφάλισης – κάτι που αυτή τη στιγμή δεν ισχύει.
Εκτός από την κατάρρευση του contango, η οποία προσελκύει επενδυτές στο αργό πετρέλαιο, η Εθνική Υπηρεσία Ενέργειας (EIA) των ΗΠΑ, με την καθιερωμένη εβδομαδιαία έκθεση αποθεμάτων της, παρείχε στήριξη στο πετρέλαιο. Σύμφωνα με την έκθεση, τα αποθέματα μειώθηκαν, αντί να αυξηθούν όπως αναμενόταν, γεγονός που οφείλεται: α) σε μια μεγάλη μείωση στις εισαγωγές, β) στην αυξημένη ζήτηση από τα διυλιστήρια, και γ) στη μείωση της παραγωγής για 10η φορά εδώ και 11 εβδομάδες.
Απροσδόκητη πτώση στα αμερικανικά αποθέματα που είχε να καταγραφεί εδώ και περισσότερα από 80 χρόνια, ενώ η παραγωγή των ΗΠΑ συνεχίζει να επιβραδύνεται
Όπως φαίνεται στο παραπάνω διάγραμμα, τα αμερικανικά αποθέματα απέχουν μόλις λίγες εβδομάδες από την έναρξη της καθιερωμένης ετήσιας μείωσής τους, καθώς τα διυλιστήρια αυξάνουν τη ζήτηση προκειμένου να γεμίσουν τις δεξαμενές τους με βενζίνη, ενόψει της θερινής περιόδου αυξημένων μετακινήσεων. Η απροσδόκητη μείωση την προηγούμενη εβδομάδα συνέβη κάπως νωρίτερα, ενώ θα περιμέναμε να δούμε λίγες ακόμα εβδομάδες αύξησης των αποθεμάτων πριν από το σημείο καμπής.
Η έκθεση αποθεμάτων από τις ΗΠΑ είναι μέχρι στιγμής η μοναδική που παρέχει θετικά νέα για την παροχή και τη ζήτηση στην παγκόσμια αγορά. Η έντονη αντίδραση της τιμής σε αυτή την έκθεση κατά τις τελευταίες 3 εβδομάδες, κατά τις οποίες σημειώθηκαν δύο μειώσεις τιμών μετά από μία αύξηση, καταδεικνύει ξεκάθαρα τη συνεχιζόμενη σημασία αυτής της εβδομαδιαίας κλαδικής ενημέρωσης για έναν κλάδο όπου τα νούμερα με έγκαιρη αξία δεν είναι συχνό φαινόμενο.
Μετά από αρκετές ημέρες απωλειών, το αργό πετρέλαιο Brent βρήκε στήριξη στον κινητό μέσο όρο 100 ημερών, στα 37,30 USD (contango πρώτου μήνα) και στη συνέχεια, η αμερικανική έκθεση αποθεμάτων παρείχε στήριξη για μια κίνηση πίσω σε τιμές άνω των 40 USD. Είναι σαφές ότι οι επενδυτές αγωνίζονται να ακολουθήσουν την αγορά και η κατάρρευση του contango παρείχε επιπλέον στήριξη. Οι παγκόσμιες αγορές παραμένουν σε καθεστώς υπερπώλησης, γεγονός που συνεχίζει να εγείρει το ερώτημα αν αυτό συμβαίνει υπερβολικά νωρίς.
Την επόμενη βδομάδα, η αγορά θα εστιαστεί με αυξανόμενο ενδιαφέρον στη συνάντηση της Ντόχα, την Κυριακή 17 Απριλίου, καθώς και στην καθιερωμένη έκθεση αποθεμάτων από τις ΗΠΑ. Μια κίνηση πίσω στα πρόσφατα υψηλά δεν μπορεί να αποκλειστεί, όμως, όπως αναφέραμε στην τριμηνιαία έκθεση της Saxo Bank την προηγούμενη εβδομάδα: «Το β' τρίμηνο συνεχίζουμε να τασσόμαστε υπέρ του ίδιου εύρους τιμών όπως και στο α' τρίμηνο, μεταξύ 35-40 USD/βαρέλι, χωρίς όμως πλέον να διαβλέπουμε κίνδυνο περαιτέρω υποχώρησης της τιμής.»
Κέρδη στον χρυσό και το ασήμι από τα αρνητικά επιτόκια Μετά την άνοδο του Ιανουαρίου, ο χρυσός πλέον παρουσιάζει διακυμάνσεις εδώ και σχεδόν δύο μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η αγορά αναρωτιόταν αν η ισχυρή άνοδος της επενδυτικής ζήτησης που σημειώθηκε από τις αρχές του έτους θα μπορούσε να οδηγήσει σε κλείδωμα κερδών.
Αυτό αποτελεί ιδιαίτερο λόγο ανησυχίας, δεδομένων των όσων συνέβησαν πέρσι, όταν ο χρυσός συνέχισε την ισχυρή του εκκίνηση με μια ξαφνική αντιστροφή πορείας τον Απρίλιο. Οι μαζικές πωλήσεις εξακολούθησαν για το υπόλοιπο της χρονιάς, σηματοδοτώντας άλλη μια παραπλανητική εκκίνηση έτους, μετά τις πολλές που έχουν σημειωθεί από την κορύφωση του 2011.
Μία από τις βασικές αιτίες που πιστεύεται ότι αυτή τη φορά τα πράγματα θα εξελιχθούν διαφορετικά σκιαγραφήθηκε στην τελευταία ενημέρωση από το WGC. Η εφαρμογή αρνητικών επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες στην Ευρώπη και την Ιαπωνία έχει οδηγήσει τρισεκατομμύρια κρατικού χρέους σε αρνητικές αποδόσεις.
Σχολιάζοντάς το, το WGC σημειώνει ότι «η ιστορία καταδεικνύει ότι, σε περιόδους χαμηλών επιτοκίων, οι αποδόσεις στον χρυσό συνήθως είναι διπλάσιες από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο τους».
Μεταξύ των επενδύσεων που εγείρονται ως εναλλακτικές των μη αποδοτικών ομολόγων είναι τα πολύτιμα μέταλλα. Το WGC παρουσιάζει τέσσερις λόγους για τους οποίους τα αρνητικά επιτόκια θα αυξήσουν διαρθρωτικά τη ζήτηση για τον χρυσό, στο πλαίσιο ενός χαρτοφυλακίου:
Μειώνεται το κόστος ευκαιρίας κατοχής στον χρυσό
•Περιορίζεται η ομάδα αξιογράφων στα οποία μπορεί κάποιος να επενδύσει
•Μειώνεται η εμπιστοσύνη στα νομίσματα εξαιτίας της απειλής των νομισματικών πολέμων και των νομισματικών παρεμβάσεων
•Αυξάνεται περαιτέρω η αβεβαιότητα και η μεταβλητότητα στην αγορά, καθώς οι κεντρικές τράπεζες εξαντλούν την αποτελεσματικότητα των νομισματικών επιλογών τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό/αποπληθωρισμό ή/και να ενισχύσουν την ανάπτυξη.
Μετά την εύρεση στήριξης κάτω από τα 1.210 USD/ουγγιά σε πολλές περιπτώσεις, ο χρυσός έκανε άλλη μια απόπειρα ανόδου την προηγούμενη εβδομάδα. Σε αυτό βοηθήθηκε ιδιαίτερα από τα πρόσφατα πρακτικά της FOMC, όπου η επιφυλακτικότητα απέναντι στο ενδεχόμενο αύξησης των αμερικανικών επιτοκίων αποτέλεσε καίρια θεματική.
Τον επόμενη εβδομάδα ξεκινούν οι ανακοινώσεις κερδοφορίας α' τριμήνου στις ΗΠΑ και μετά από ένα ισχυρό ράλι που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο, η αγορά προετοιμάζεται για τα χειρότερα αποτελέσματα από την κρίση του 2009.
Στην τριμηνιαία έκθεσή μας, η οποία δημοσιεύθηκε στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας, τονίσαμε την πιθανότητα ανόδου του χρυσού μετά από μια περίοδο σταθεροποίησης. Η αποδυνάμωση του δολαρίου (πρόσφατα έναντι του JPY), ο κίνδυνος από την αύξηση της μεταβλητότητας στην αγορά μετοχών και η συνεχιζόμενη έμφαση στα αρνητικά επιτόκια ενδέχεται να προσελκύσει νέο ενδιαφέρον για τον χρυσό και το ασήμι, νωρίτερα από το αναμενόμενο.
Βραχυπρόθεσμα, διαβλέπουμε δύο σημαντικά επίπεδα αντίστασης. Καταρχήν, υπάρχει το όριο των 1.245 USD/ουγγιά, το οποίο, εκτός του ότι αποτελεί το πρόσφατο υψηλό, αντιπροσωπεύει επίσης μια υποχώρηση 50% από τις μαζικές πωλήσεις του Μαρτίου.
Μια διάσπαση πάνω από σημαντικότερο όριο των 1.255 USD/ουγγιά –μια υποχώρηση 61,8%– θα σηματοδοτούσε μια επιστροφή στο παλαιό υψηλό και πιθανόν υψηλότερα. Η βασική περιοχή στήριξη παραμένει μεταξύ 1.165 και 1.195 USD/ουγγιά.
