Από την έντυπη έκδοση
Της Αννας Δόγα
[email protected]
Mόλις το 3% των δανειοληπτών που έλαβαν επιστολές - ειδοποιητήρια για τις καθυστερούμενες οφειλές τους ανταποκρίθηκε και πλέον οι τράπεζες προσδοκούν ότι η δεύτερη πιο αυστηρή επιστολή θα έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο, φέρνοντας τους πελάτες στα καταστήματα των τραπεζών.
Η ισχνή ανταπόκριση αποδίδεται σε έναν συνδυασμό ελλιπούς ενημέρωσης και διατήρησης μιας στάσης αναμονής από πλευράς των δανειοληπτών εν μέσω περιβάλλοντος οικονομικής δυσπραγίας και αβεβαιότητας που δεν βοηθά τις κινήσεις αναδιάρθρωσης.
Οι τράπεζες αναμένουν ότι το δεύτερο κύμα επιστολών, στο οποίο θα επισημαίνεται με μεγαλύτερη έμφαση ο κίνδυνος από τον χαρακτηρισμό του δανειολήπτη «ως μη συνεργάσιμου», θα έχει μεγαλύτερη επιτυχία ώστε να ξεκινήσει ένας δίαυλος επικοινωνίας και να εξευρεθούν οι κατάλληλες λύσεις για επαναφορά καθυστερούμενων δανείων σε εξυπηρέτηση.
Η διαδικασία αυτή θα επιτρέψει στα πιστωτικά ιδρύματα να ξεχωρίσουν και επισήμως τους στρατηγικούς κακοπληρωτές, όσους δηλαδή αποφεύγουν τις υποχρεώσεις τους ενώ έχουν τους πόρους. Εκτιμάται ότι αυτή η κατηγορία είναι το 20% των «κόκκινων» δανείων και πλέον με τα μέσα που έχουν οι τράπεζες μετά την αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας μπορούν να τους αντιμετωπίσουν πιο αποτελεσματικά, εκκινώντας διαδικασίες πλειστηριασμών.
Οι strategic defaulters βρίσκονται στο στόχαστρο των τραπεζών, ενώ για όσους δυσκολεύονται να είναι ενήμεροι επιδιώκεται η εξεύρεση βιώσιμης λύσης, αρκεί να δείξουν και οι ίδιοι τη διάθεση συνεργασίας, με τον τρόπο που προβλέπει ο κώδικας δεοντολογίας, επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη.
Ποσοστό από 1% έως 3% εκτιμάται, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, ότι ανταποκρίθηκε θετικά και προσήλθε στα καταστήματα των τραπεζών για να υποβάλει τα στοιχεία της οικονομικής του κατάστασης και να προχωρήσει η διαδικασία επίλυσης καθυστερήσεων.
Ο στόχος είναι οι τράπεζες να επικοινωνούν με τον δανειολήπτη ακόμη και σε πολύ αρχική καθυστέρηση, επιχειρώντας τη στενή συνεργασία και τη διερεύνηση των αιτιών που έχουν οδηγήσει σε καθυστέρηση.
Αν και σε αυτή τη φάση της διαδικασίας τα προϊόντα ρύθμισης είναι μόνο τα κλασικά και πρόκειται να εμπλουτιστούν, το ζητούμενο από τις τράπεζες, και αυτό το οποίο επιδιώκει η Τράπεζα της Ελλάδος, είναι να υπάρχει στενή παρακολούθηση των καθυστερούμενων δανείων ήδη από την πρώτη ημέρα. Στη δεύτερη αυστηρότερη επιστολή, η οποία θα αποστέλλεται σε 15 εργάσιμες ημέρες από την πρώτη, θα τονίζεται ότι ο μη συνεργάσιμος δανειολήπτης θα διατρέχει τον κίνδυνο πλειστηριασμού ακόμη και της πρώτης κατοικίας του.
Οι συνεργάσιμοι δανειολήπτες εντάσσονται στη διαδικασία επίλυσης καθυστερήσεων, η οποία περιλαμβάνει πέντε στάδια, τα οποία οι τράπεζες εξηγούν και οι ίδιες αναλυτικά σε ενημερωτικά φυλλάδια που παρέχουν στα καταστήματα και μέσω των ιστοσελίδων τους.
Μετά το πρώτο στάδιο της επικοινωνίας μέσω των επιστολών, ακολουθεί το δεύτερο στάδιο της υποβολής από τον δανειολήπτη εντός 15 εργάσιμων ημερών από τη λήψη της επιστολής της Τυποποιημένης Κατάστασης Οικονομικής Πληροφόρησης για τα φυσικά πρόσωπα ή το Τυποποιημένο Εντυπο Υποβολής Πληροφόρησης για επιχειρήσεις, έντυπα επίσης διαθέσιμα στα καταστήματα.
Τα στοιχεία αυτά θα αξιοποιηθούν στο τρίτο στάδιο, όπου θα αξιολογηθούν τα οικονομικά στοιχεία και η συνολική οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη, με συνεκτίμηση από την τράπεζα, μεταξύ σειράς παραγόντων, των εύλογων δαπανών διαβίωσης. Οσον αφορά τις επιχειρήσεις, κρίσιμα για την αξιολόγηση είναι το business plan ή το σχέδιο αναδιάρθρωσης και η ιδία συμμετοχή των βασικών μετόχων.
Το τέταρτο στάδιο περιλαμβάνει την υποβολή της πρότασης με μία ή περισσότερες εναλλακτικές για ρύθμιση ή οριστική διευθέτηση των οφειλών, επί της οποίας ο δανειολήπτης οφείλει εντός 15 εργάσιμων ημερών να συναινέσει εγγράφως ή να υποβάλει αντιπρόταση ή να δηλώσει την άρνησή του σε κάποια ρύθμιση. Το πέμπτο στάδιο αφορά την υποβολή ένστασης σχετικά με τη μη τήρηση των διαδικασιών του κώδικα από την τράπεζα.
Ειδοποίηση μέσα στις επόμενες 15 ημέρες
Οι περίπου 800.000 επιστολές που έχουν σταλεί αφορούν αρκετά λιγότερα φυσικά πρόσωπα, τα οποία έχουν οφειλές σε περισσότερες της μίας τραπεζών. Κατά την πρώτη εφαρμογή του κώδικα ταχυδρομήθηκαν έως τις 31 Δεκεμβρίου επιστολές για δάνεια που ήταν σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών έως τις 15 Δεκεμβρίου. Εφεξής για κάθε δάνειο που συμπληρώνει τις 90 ημέρες σε καθυστέρηση, ο δανειολήπτης θα λαμβάνει τη σχετική ειδοποίηση μέσα στις επόμενες 15 ημερολογιακές ημέρες.
Διαπραγματευτική γραμμή και τραπεζική διαφοροποίηση
«Μέτωπο» για τη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς αναφορικά με την πώληση σε funds των δανείων που έχουν εξαιρεθεί προσωρινώς επιχειρεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση.
Στην κατεύθυνση αυτή, το θέμα αυτό μονοπώλησε τη σύσκεψη που έγινε χθες υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Γιάννη Δραγασάκη, με τη συμμετοχή των υπουργών Οικονομίας Γιώργου Σταθάκη και Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου και του προεδρείου της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών.
Από την αντιπροεδρία σημειώνεται ότι υπήρξε συμφωνία με τις τράπεζες για τη διαπραγματευτική γραμμή, ειδικά για την εξαίρεση από την πώληση συγκεκριμένων κατηγοριών δανείων, θέμα στο οποίο οι θεσμοί διατυπώνουν σαφή αντίρρηση.
Από πλευράς τραπεζών, πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, διατυπώθηκε η άποψη ότι η αγορά δανείων δεν μπορεί παρά να είναι ανοιχτή, προκειμένου να λειτουργεί σωστά και να υπάρχει μοχλός πίεσης προς τους στρατηγικούς κακοπληρωτές και ότι οι «εξαιρέσεις» προκύπτουν εκ των πραγμάτων αφού για ορισμένες κατηγορίες δανείων, για παράδειγμα, με εξασφαλίσεις μικρού ύψους, δεν παρουσιάζουν ενδιαφέρον στην αγορά.
Οι τραπεζίτες έχουν έτσι και αλλιώς ως προτεραιότητα την ανάθεση της διαχείρισης, κυρίως δανείων προς ιδιώτες, σε τρίτους, η οποία καθυστερεί ελλείψει τροποποιήσεων και συμπλήρωσης του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, ώστε στη συνέχεια να εκδοθούν οι διευκρινιστικές εγκύκλιοι από την Τράπεζα της Ελλάδος, όπως επισήμαναν στη σύσκεψη.
Αυτό στο οποίο υπήρξε σύγκλιση είναι η επιτάχυνση των ρυθμίσεων δανείων, κάτι που και οι τράπεζες ήδη πραγματοποιούν, ενώ καταγράφηκε η κοινή διαπίστωση ότι οι τράπεζες, μετά την έγκαιρη και επιτυχημένη ανακεφαλαιοποίησή τους, είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν με επιτυχία τις όποιες αναταράξεις των διεθνών αγορών.
Αποφασίστηκε επίσης η συγκρότηση κοινής επιτροπής, η οποία θα λειτουργεί με ευθύνη του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ) και στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι της ΕΕΤ και των αρμόδιων υπουργείων, ανάλογα με το συγκεκριμένο θέμα που θα συζητείται κάθε φορά.
Η επιτροπή θα εξετάσει θέματα όπως η μείωση των χρεώσεων στις ηλεκτρονικές συναλλαγές, η συνδρομή των τραπεζών στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και ο καλύτερος συντονισμός μεταξύ κυβέρνησης και τραπεζών στην αναζήτηση στοιχείων και πληροφοριών από δημόσιους φορείς.
