Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Εξανεμίστηκε σχεδόν η μισή αγορά αλκοολούχων ποτών στην εξαετία 2008-2014, με το ισχυρότερο πλήγμα να δέχονται τα σκληρά εισαγόμενα ποτά.
Το δυνατό hangover στις επιχειρήσεις του κλάδου προκαλείται από το «κοκτέιλ» της υψηλής φορολόγησης των αλκοολούχων ποτών σε συνδυασμό με το συρρικνωμένο εισόδημα των καταναλωτών, ενώ την κατάσταση επιβαρύνει ακόμα περισσότερο η έξαρση του λαθρεμπορίου. Για τη φετινή χρονιά οι προβλέψεις παραμένουν αρνητικές, με τη μείωση, ωστόσο, της κατανάλωσης να επιβραδύνεται συγκριτικά με τα πρώτα χρόνια της κρίσης.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της σχετικής κλαδικής μελέτης «Παραγωγή και Χονδρικό Εμπόριο Αλκοολούχων Ποτών» της Infobank Hellastat, την περίοδο 2008-2014 η απώλεια της κατανάλωσης είναι μεγαλύτερη του 40%. Με βάση τις μετρήσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους, η συνολική εγχώρια κατανάλωση αλκοολούχων ποτών το 2014 διαμορφώθηκε σε 135.946 εκατόλιτρα, καταγράφοντας σωρευτική κάμψη 21% -ή 36.000 εκατόλιτρα- σε σχέση με το 2011. Σε σχέση με το 2008, όμως, η εικόνα είναι ακόμα πιο επιβαρυμένη, καθώς η κατανάλωση, τότε, ξεπερνούσε τα 230.000 εκατόλιτρα, επομένως σε σχέση με το έτος εκδήλωσης της ύφεσης καταγράφεται απώλεια μεγαλύτερη του 40%.
Πάντως, την τελευταία διετία σημειώθηκαν ενδείξεις σταθεροποίησης, έναντι πολύ μεγαλύτερων ρυθμών υποχώρησης τα προηγούμενα χρόνια, καθώς το 2013 ο όγκος κατανάλωσης μειώθηκε κατά 2% έναντι του 2012, ενώ το 2014 κατά 3% συγκριτικά με την προηγούμενη χρονιά.
Όπως αναφέρει ο κ. Αλέξης Νικολαΐδης, Economic Research & Sectoral Studies Senior Analyst της Infobank, «η ύφεση που διέπει την ελληνική οικονομία από τα τέλη του 2008 έχει μειώσει την κατανάλωση των προϊόντων του κλάδου σε αρκετά χαμηλά επίπεδα, ιδιαίτερα στην εκτός σπιτιού διασκέδαση (εστιατόρια, μπαρ), καθώς και την κατανάλωση ποτών ανά έξοδο».
Υποχωρούν τα εισαγόμενα
Η διαχρονική κάμψη της αγοράς προέρχεται κυρίως από τα εισαγόμενα ποτά, τα οποία κατά τη διάρκεια της περιόδου 2011-2014 εμφάνισαν μείωση της τάξης του 28,6%, στα 74.671 εκατόλιτρα (οι μεγαλύτερες απώλειες εντοπίστηκαν στο ουίσκι). H πτώση της αγοράς των εγχωρίως παραγόμενων αποσταγμάτων ήταν σαφώς μικρότερη, καθώς την τελευταία τριετία καταγράφηκε μείωση 9%, στο επίπεδο των 61.275 εκατόλιτρων.
Βάσει των μεταβολών αυτών, τα εισαγόμενα ποτά το 2014 αποτέλεσαν το 55% της αγοράς, έναντι 61% το 2011. Αντιθέτως, το αντίστοιχο μερίδιο συμμετοχής των εγχώριων προϊόντων ενισχύθηκε από 39% σε 45% κατά την εν λόγω περίοδο. Επομένως, διαπιστώνεται σταδιακή μεταστροφή των καταναλωτικών προτιμήσεων στα προϊόντα της εγχώριας παραγωγής.
Εξάλλου, το τελευταίο έτος η κατανάλωση των ελληνικών αποσταγμάτων ενισχύθηκε κατά 6,8% μετά από αρκετά έτη υποχώρησης, τη στιγμή που στον τομέα των εισαγόμενων ποτών καταγράφηκε περαιτέρω κάμψη 10%.
Εγχώρια ποτά
Η ανάκαμψη της κατανάλωση των εγχωρίως παραγόμενων οινοπνευματωδών ποτών στην ελληνική αγορά αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στη σημαντική άνοδο των τουριστικών αφίξεων από το εξωτερικό.
Σύμφωνα με το Γενικό Χημείο του Κράτους, το τελευταίο έτος καταναλώθηκαν συνολικά 61.275 εκατόλιτρα καθαρής αλκοόλης, ποσότητα αυξημένη κατά 6,8% σε σχέση με το 2013.
Συγχρόνως, οι Ελληνες στράφηκαν στο τσίπουρο, με την αντίστοιχη ποσότητα να αυξάνεται κατά 3,5%, ξεπερνώντας το επίπεδο των 10.000 εκατόλιτρων.
Αντιθέτως, η τάση υποχώρησης της κατανάλωσης ούζου συνεχίστηκε, με τον σχετικό όγκο να μειώνεται το 2014 κατά 5,6% στα 31.422 εκατόλιτρα, ενώ μείωση παρατηρήθηκε και στον τομέα του λικέρ (-8,7%, σε περίπου 2.800 εκατόλιτρα). Παρ’ όλα αυτά το ούζο και το 2014 αποτέλεσε το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς με 51% του συνόλου, έναντι 48,5% πριν από 4 χρόνια. Ακολούθως, το τσίπουρο κατέλαβε το 16,3%, μερίδιο ενισχυμένο κατά 3 περίπου μονάδες σε σχέση με το 2010, το λικέρ το 4,6% και τα υπόλοιπα ποτά το 28% του όγκου.
Σε γενικές γραμμές η δραστηριότητα της εγχώριας ποτοποιίας το 2014 εμφάνισε επιτάχυνση του ρυθμού ανόδου, με τη συνολική παραγωγή να αυξάνεται κατά 4,7% στα 175.690 εκατόλιτρα.
Ωστόσο, για φέτος η εγχώρια αγορά φαίνεται να επανέρχεται σε πτωτική τροχιά λόγω της επιδείνωσης των οικονομικών συνθηκών και της επικρατούσας αβεβαιότητας, καθώς το πρώτο οκτάμηνο ο σχετικός δείκτης βιομηχανικής παραγωγής της ΕΛΣΤΑΤ σημείωσε υποχώρηση 2,3% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2014.
Εξαγωγές: Διατήρηση δυναμικής
Οι εξαγωγές των ελληνικών οινοπνευματωδών ποτών το 2014 διατήρησαν τον ρυθμό ανόδου του προηγούμενου έτους, αυξανόμενες κατά 4,6% στα 114.240 εκατόλιτρα, τροφοδοτώντας έτσι την αύξηση της παραγωγής. Η μεταβολή αυτή προήλθε σε μεγάλο βαθμό από τον τομέα του ούζου, οι εξαγωγές του οποίου σημείωσαν αύξηση 4.870 εκατόλιτρων (+6,4%), στο ύψος των 80.813 εκατόλιτρων. Σημειώνεται ότι το ούζο αποτελεί διαχρονικά το κυριότερο εξαγόμενο προϊόν της ελληνικής ποτοποιίας, καταλαμβάνοντας το τελευταίο έτος το 71% του συνόλου.
