Από την έντυπη έκδοση
ΗΠΑ, Ιαπωνία και δέκα ακόμη οικονομίες της περιοχής του Ειρηνικού κατέληξαν χθες στη μεγαλύτερη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της τελευταίας 20ετίας, συμφωνία που αίρει τα εμπόδια στις εμπορικές συναλλαγές αγαθών και υπηρεσιών, συνολικής αξίας 892,4 δισ. δολαρίων.Η εμπορική συμφωνία των χωρών του Ειρηνικού (Τrans-Pacific Partnership) καλύπτει περίπου το 40% της παγκόσμιας οικονομίας και θα συμβάλει στη δημιουργία μιας νέας οικονομικής ζώνης γύρω από τον Ειρηνικό. Η συμφωνία ελεύθερου εμπορίου καλύπτει σχεδόν όλο το εύρος προϊόντων και υπηρεσιών, από βοδινό και γαλακτοκομικά μέχρι υφάσματα και δεδομένα, καθώς και νέα πρότυπα και κανονισμούς για επενδύσεις, περιβάλλον και εργασία.
Η συμφωνία αποτελεί σημαντική στρατηγική και πολιτική επιτυχία για τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, αλλά και τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Σίντζο Αμπε. Για τις ΗΠΑ η εμπορική συμφωνία σηματοδοτεί το άνοιγμα των γεωργικών αγορών Ιαπωνίας και Καναδά στις ΗΠΑ, αυστηροποιεί τους κανονισμούς πνευματικής ιδιοκτησίας προς όφελος των εταιρειών τεχνολογίας και φαρμάκων, ενώ εδραιώνει μια οικονομική ζώνη που ανταγωνίζεται την επιρροή της Κίνας στην περιοχή. Για την Ιαπωνία η συμφωνία αποτελεί μέρος του οικονομικού προγράμματος που προωθεί ο πρωθυπουργός Αμπε για την επανεκκίνηση της ιαπωνικής οικονομίας.
Επειτα από πέντε χρόνια διαπραγματεύσεων και έναν τελευταίο γύρο μαραθώνιων συνομιλιών που πραγματοποιήθηκε τις τελευταίες ημέρες στην Ατλάντα, οι εκπρόσωποι των χωρών κατάφεραν να καταλήξουν σε συμβιβαστικές λύσεις στα τελευταία «ακανθώδη» ζητήματα, όπως η χρονική περίοδος προστασίας των αποκλειστικών δικαιωμάτων για τα επόμενης γενιάς βιολογικά φάρμακα, καθώς και η πρόσβαση στις αγορές γαλακτοκομικών προϊόντων χωρών, όπως Καναδάς, Ιαπωνία και ΗΠΑ σε εξαγωγείς όπως η Νέα Ζηλανδία. Παρ’ όλο που η εξαιρετικά πολύπλοκη συμφωνία προβλέπει χρονοδιαγράμματα μείωσης των δασμών σε εκατοντάδες εισαγόμενα προϊόντα -από χοιρινό και βοδινό κρέας στην Ιαπωνία μέχρι φορτηγάκια τύπου pickup στις ΗΠΑ- ένα ήταν το βασικό σημείο διαφωνιών έως την τελευταία στιγμή: η χρονική περίοδος προστασίας μονοπωλιακών δικαιωμάτων στις εταιρείες ανάπτυξης βιοτεχνολογικών σκευασμάτων.
Οι διαπραγματευτικές ομάδες είχαν οδηγηθεί σε αδιέξοδο ως προς την ελάχιστη χρονική περίοδο προστασίας των δικαιωμάτων για την παρασκευή βιολογικών φαρμάκων, που παρασκευάζονται από εταιρείες όπως η Pfizer, Genentech του ομίλου Roche και της ιαπωνικής Takeda Pharmaceuticals. Επιδίωξη των ΗΠΑ ήταν μια 12ετής περίοδος προστασίας, ως κίνητρο για τις φαρμακευτικές εταιρείες να επενδύσουν σε ακριβές βιολογικές θεραπείες, όπως φάρμακα για την αντιμετώπιση του καρκίνου.
Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και δημόσιες οργανώσεις υγείας επιθυμούσαν πενταετή περίοδο προστασίας δικαιωμάτων, συμβάλλοντας στη μείωση του φαρμακευτικού κόστους και των δαπανών στα κρατικά προγράμματα ιατρικής φροντίδας. ΗΠΑ και Αυστραλία κατέληξαν σε περίπλοκη συμβιβαστική λύση που προσφέρει πενταετή και, υπό προϋποθέσεις, οκταετή αποκλειστικότητα δικαιωμάτων στα βιολογικά φάρμακα.Η ιστορική εμπορική συμφωνία ανακοινώθηκε χθες από τους υπουργούς Εμπορίου των 12 χωρών του Ειρηνικού -ΗΠΑ, Ιαπωνία, Καναδάς, Μεξικό, Περού, Χιλή, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία, Σιγκαπούρη, Μπρουνέι, Μαλαισία και Βιετνάμ- και θα πρέπει να υπογραφτεί επισήμως από τους ηγέτες των χωρών και να επικυρωθεί από τα κοινοβούλιά τους. Στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος Ομπάμα αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπος με τις αντιρρήσεις του Κογκρέσου. Η εμπορική συμφωνία ήταν στα «σκαριά» από το 2008, αλλά είχε σκοντάψει σε πολιτικά ευαίσθητα ζητήματα, όπως η αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ και Ιαπωνίας για τη βιομηχανία αυτοκινήτων.
Χαιρετίζοντας τη συμφωνία, ο Αμερικανός πρόεδρος τόνισε σε ανακοίνωσή του ότι το σύμφωνο εμπορικής συνεργασίας «αντικατοπτρίζει τις αξίες της Αμερικής και δίνει στους εργαζομένους μας τη δίκαιη ευκαιρία επιτυχίας που αξίζουν. Οταν περισσότεροι από το 95% των πελατών μας ζουν εκτός συνόρων, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε χώρες όπως η Κίνα να συντάσσουν τους κανόνες της παγκόσμιας οικονομίας».
Για τον Ιάπωνα πρωθυπουργό Σίντζο Αμπε η συμφωνία αποτελεί «μείζον επίτευγμα, όχι μόνο για την Ιαπωνία, αλλά και για το μέλλον της περιοχής Ασίας - Ειρηνικού».
