Από την έντυπη έκδοση
Της Δανάης Αλεξάκη
[email protected]
Πυροτέχνημα χαρακτηρίζεται η στιγμιαία εκτόξευση πωλήσεων που προκάλεσε το δημοψήφισμα του Ιουλίου στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, καθώς δεν κατέστη αρκετή να ανατρέψει την πτωτική εικόνα που διατηρεί και φέτος ο συνολικός τζίρος των αλυσίδων.
Οπως τονίζουν εκπρόσωποι της οργανωμένης λιανικής τροφίμων, «το φετινό καλοκαίρι η αγορά δοκιμάζει τις αντοχές της. Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα παρατεταμένο stress test εξαιτίας του δημοψηφίσματος και της αργίας των τραπεζών που συνοδεύτηκε από τα capital controls, ενώ ακολούθησε η αύξηση του ΦΠΑ στο 23% σε μια ευρεία γκάμα προϊόντων και εν τέλει η προκήρυξη πρόωρων εκλογών. Πέρα από τις αμιγώς επιχειρηματικές δυσκολίες που έχουν προκληθεί σε όλη τη συναλλακτική διαδικασία, το βασικότερο «χτύπημα» αφορά την ψυχολογία των καταναλωτών που παραμένει στο ναδίρ».
Σύμφωνα με τους αναλυτές της IRI, η φετινή χρονιά συνολικά διατηρεί μια πτωτική τάση, η οποία φαίνεται πως εντείνεται πολύ περισσότερο το δεύτερο μισό του έτους.
«Οι εκλογές στην αρχή του φθινοπώρου αποτέλεσαν τη χαριστική βολή για την κατανάλωση, η οποία έχει πληγεί σημαντικά ακόμα και στο κανάλι των σούπερ μάρκετ. Οι προβλέψεις είναι αρνητικές για τη συνολική πορεία του 2015, καθώς ούτε η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων εκτιμάται ότι θα μπορέσει αντισταθμίσει σε ικανοποιητικό βαθμό τις ήδη ηχηρές απώλειες».
Οπως εξηγούν στη «Ν» στελέχη της IRI, βαρόμετρο στην ψυχολογία των καταναλωτών αποτελεί η ανασφάλεια. Είναι ενδεικτικό, σύμφωνα με τα στοιχεία της IRI, ότι ενώ τις τελευταίες βδομάδες του Ιουνίου καταγράφηκε μια σταθεροποίηση στην αγορά, μια εβδομάδα πριν από τη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος οι πωλήσεις εκτοξεύθηκαν καταγράφοντας αύξηση ρεκόρ 37,6%, την οποία ωστόσο ακολούθησε μια εξίσου δυνατή «βουτιά» με την υποχώρηση να ξεπερνά το 10%.
Εφοδος
Η έφοδος στα σούπερ μάρκετ, η οποία επί της ουσίας μεταφράζεται σε στοκάρισμα των καταναλωτών προϊόντων υψηλής διατηρησιμότητας «κόστισε» ακριβά στον κλάδο, καθώς οι τέσσερις βδομάδες που ακολούθησαν ήταν αρνητικές και μάλιστα με υψηλά ποσοστά πτώσης από 6,5% έως 10,8%.
Η συνολική εικόνα του Ιουλίου κατέληξε οριακά θετική στο 0,7% εξέλιξη, η οποία αποδόθηκε στις μη τυπικές καταναλωτικές συμπεριφορές που δημιούργησαν τα capital controls εν όψει μάλιστα και του δημοψηφίσματος.
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, στο πρώτο εξάμηνο του έτους συνολικά η πτώση στην αξία των πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ διαμορφώθηκε στο 1,6%.
Εκτοτε, η αγορά παρέμεινε αρνητική με την αποκλιμάκωση της πτώσης να ξεκινάει μετά την πρώτη βδομάδα του Αυγούστου. Ομως, η προκήρυξη των εκλογών έβαλε εκ νέου «λάδι στη φωτιά» με αποτέλεσμα ο Αύγουστος να εμφανίζει, σύμφωνα με τις προβλέψεις, αρνητικό πρόσημο.
Οι πολιτικές εξελίξεις παίζουν καθοριστικό ρόλο στις αντιδράσεις των καταναλωτών καθ’ όλη τη διάρκεια της ύφεσης αναφέρουν στελέχη της αγοράς, και επισημαίνουν ότι τους πρώτους μήνες του έτους (Ιανουάριο - Φεβρουάριο) διαφάνηκαν ψήγματα αισιοδοξίας ως προς την επίτευξη μιας επωφελούς λύσης για το πρόβλημα του χρέους της χώρας.
Η αισιοδοξία αυτή αποτυπώθηκε στην άνοδο των πωλήσεων κατά 2% που καταγράφηκε τον Φεβρουάριο. Ωστόσο, το κλίμα γρήγορα αντιστράφηκε, με τον αντίκτυπο στους τζίρους να είναι άμεσος.
Οι μόνες κατηγορίες που κινήθηκαν θετικά στο εξάμηνο ήταν τα τρόφιμα και τα σνακ, ενώ όλες οι υπόλοιπες παρέμειναν στο κόκκινο.
Θέση στο καλάθι της νοικοκυράς έχουν πλέον μόνο τα αμιγώς απαραίτητα, ενώ περιορίζεται σημαντικά και το μερίδιο ειδών οικιακής χρήσης και υγιεινής.
Την ηγετική θέση στον τζίρο των σούπερ μάρκετ διατηρούν τα γαλακτοκομικά με ποσοστό 17,8% στα οποία όμως καταγράφεται πτώση 5% στο εξάμηνο, ενώ ακολουθούν τα συσκευασμένα τρόφιμα με ποσοστό συμμετοχής 16,9% και αύξηση σε αξία 5%. Η πιο δυναμική κατηγορία παραμένει αυτή των κατεψυγμένων τροφίμων, η οποία καταγράφει άνοδο πωλήσεων 7%, διατηρεί ωστόσο χαμηλή συμμετοχή στον τζίρο με ποσοστό 3,9%.
Στον αντίποδα, τα αλκοολούχα ποτά συνεχίζουν να μετρούν απώλειες, με την υποχώρηση των πωλήσεων στο εξάμηνο να κυμαίνεται στο 7%.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι μέσα σε αυτό το περιβάλλον, τα επώνυμα είδη φαίνεται να κερδίζουν την παρτίδα έναντι της ιδιωτικής ετικέτας.
Οπως, μάλιστα, εκτιμούν αναλυτές, η επάνοδος των επώνυμων προϊόντων αναμένεται να διατηρηθεί παρά την αύξηση του συντελεστή του ΦΠΑ στο 23%, στον οποίο πλέον υπόκεινται πολλά ταχυκίνητα προϊόντα, καθώς η εξέλιξη συνοδεύεται από περαιτέρω εντατικοποίηση των προσφορών τόσο από την πλευρά της βιομηχανίας όσο και των αλυσίδων.
Στόχος των αλυσίδων είναι να διασωθούν οι ποσότητες, τονίζουν στελέχη της IRI, ως εκ τούτου αναμένεται περαιτέρω αύξηση του μεριδίου συμμετοχής των υπό προώθηση προϊόντων στις γενικές πωλήσεις των σούπερ μάρκετ.
