Προϋπολογισμός 2019

«Με την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης το 2022 θα έχουμε 11 δισ. ευρώ δημόσιες επενδύσεις, ενώ έχουμε την εμπιστοσύνη των διεθνών Οργανισμών και των αγορών», δήλωσε στη Βουλή κατά τη συζήτηση επί του νομοσχεδίου για τον Προϋπολογισμό 2022, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θ. Σκυλακάκης, ενώ ανακοίνωσε ότι η χώρα μας θα καταθέσει για το Ταμείο Ανάκαμψης το επόμενο αίτημα πληρωμής μέχρι τις 29 Δεκεμβρίου.

Εξέφρασε δε την άποψη ότι παρά τις δυσκολίες θα πετύχουμε πολύ μεγάλες απορροφήσεις στα επόμενα χρόνια. «Δεν θα είναι μια εύκολη πορεία ο επόμενος προϋπολογισμός, αλλά πιστεύω ότι έχουμε τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις», είπε ο κ. Σκυλακάκης. 

Σημείωσε επίσης ότι «Στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης την επόμενη εβδομάδα θα υπογράψουμε σύμβαση με τις 4 συστημικές τράπεζες και μέσα στις επόμενες μέρες θα διώξουμε 800 εκατ. ευρώ στις συστημικές και άλλα 600 στην EBRD και στην ΕΙΒ για να ξεκινήσει αυτό το τεράστιο και πολύ σημαντικό εργαλείο για επενδύσεις που είναι πρόσθετο». 

Πολύ μεγάλες αβεβαιότητες εμπεριέχει η πανδημία

Τόνισε ακόμη ότι «Παραλάβαμε ένα Σύστημα Υγείας που οι ΜΕΘ δεν μπορούσαν να καλύψουν τον κανονικό πληθυσμό», συμπληρώνοντας ωστόσο ότι «Όσο υπάρχει η πανδημία, στο ΥΠΟΙΚ θα κάνουμε υγειονομικές δαπάνες, χωρίς να μας απασχολεί το κόστος». 

Η πανδημία εμπεριέχει πολύ μεγάλες αβεβαιότητες και κανείς δεν πρέπει να την αντιμετωπίζει με οποιοδήποτε αλαζονεία. Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα μας λένε, ότι έχουμε εργαλεία ως ανθρωπότητα πια, για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία. Έχουμε τα εμβόλια, πολύ καλύτερα τεστ και μέτρα υγειονομικής προστασίας -όπως αυτά που οι πληθυσμοί πια έμαθαν και ακολουθούν- έχουμε και φάρμακα», επεσήμανε ο κ. Σκυλακάκης για να συμπληρώσει ότι:

«Το χάπι της Pfizer για παράδειγμα, φαίνεται ότι μπορεί να είναι καθοριστικό και μιλάμε για 10άδες εκατομμύρια. Χθες ο κ. Μπουρλά μίλησε για 80 εκατ. παραγωγή, μέσα στο 2023, που αποτρέπει, τελείως, τη νοσηλεία για 9 από τις 10 περιπτώσεις. Και με τα εμβόλια, η αναμνηστική δόση, η τρίτη, φαίνεται ότι εμποδίζει -τουλάχιστον αυτά είναι τα πρώτα στοιχεία- την ανάπτυξη και της τελευταίας μετάλλαξης, της Όμικρον». 

Το 2022 θα είναι έτος λήξης της πανδημίας, τουλάχιστον στην οικονομική της επίπτωση

«Ως σώφρονες, πιστεύω, κάναμε μία επιλογή, και είπαμε ότι το 2022 θα είναι έτος λήξης της πανδημίας, τουλάχιστον στην οικονομική της επίπτωση, γιατί ο ιός φαίνεται ότι θα είναι μαζί μας για πολλά χρόνια. Είναι μία επιλογή, με την οποία συμφωνούν οι διεθνείς Οργανισμοί. Και έμεινα αργά χθες το βράδυ να παρακολουθήσω τον Κύριο Μπουρλά, ο οποίος συμφωνεί με αυτή την άποψη. Και αν μου επιτρέπετε, λαμβάνω περισσότερο υπόψη την επιστημονική του άποψη, από διάφορα που άκουσα, εδώ, στην αίθουσα», επεσήμανε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών. 

Συνεχίζοντας την ομιλία του ανέφερε ότι «Στην Ελλάδα, όταν μπαίνεις στην ΜΕΘ έχεις αυξημένες πιθανότητες από τις περίφημες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις. Έβλεπα, εδώ, κάποια στοιχεία του OECD και αξίζει να τα καταθέσουμε στα πρακτικά, για να τα έχουμε όλοι υπόψη μας. Ήμασταν το 2016-2017 και νομίζω ότι είμαστε, δεν έχω δει νεότερα στοιχεία, οι χειρότεροι στις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, λόγω υπερχρήσης αντιβιοτικών στην Ευρώπη. Παρακαλώ, αυτό θα ήθελα να κατατεθεί στα πρακτικά, γιατί έχει μία ιδιαίτερη αξία. Είναι από τα προβλήματα, που θα έπρεπε αυτή η αίθουσα να αντιμετωπίζει, από κοινού. Γιατί η υπερχρήση αντιβιοτικών, μας έχει κάνει απίστευτα ευάλωτους στα ενδονοσοκομειακά βακτήρια». 

«Όταν αυξάνονται τα κρούσματα, προφανώς, όλοι επιβαρύνονται και οι ΜΕΘ και τα νοσοκομεία. Αυτό, όμως, που σώζει ζωές είναι το εμβόλιο. Είναι τα τεστ. Είμαστε από τις πρώτες χώρες σε τεστ. Και αυτό που θα σώσει ζωές, στην επόμενη φάση, είναι να υπάρξει ένας μαζικός εμβολιασμός. Ειδικά τρίτης δόσης και πρώτης και δεύτερης, προφανώς, για την Όμικρον. Αυτό είναι καθοριστικής σημασίας και είναι πάρα πολύ σημαντικό, αν τούτη την ώρα, η αντιπολίτευση έβρισκε την ψυχική δύναμη και έλεγε κι αυτή ό,τι είναι υπέρ του υποχρεωτικού εμβολιασμού, για να στείλει ένα πολύ ισχυρό μήνυμα, γι’ αυτό το σκοπό», δήλωσε χαρακτηριστικά. 

Υπογράμμισε δε ότι «Παραλάβαμε ένα Σύστημα Υγείας -όπως όλοι γνωρίζουμε- με περιορισμένο αριθμό ΜΕΘ. Οι ΜΕΘ αυξήθηκαν, υπερδιπλασιάστηκαν. Παραλάβαμε ένα Σύστημα Υγείας, που οι ΜΕΘ, που υπήρχαν, δεν μπορούσαν να καλύψουν καν τις τρέχουσες ανάγκες, όχι τον πληθυσμό σε περίπτωση πανδημίας. Και οι δαπάνες που έγιναν στην υγεία τα προηγούμενα χρόνια, ειδικά στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας, ήταν δυστυχώς, περιορισμένες». 

Ο ΣΥΡΙΖΑ επέλεξε τα υπερπλεονάσματα, από την υπερφορολόγηση

Ο κ. Σκυλακάκης σημείωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε κάνει την επιλογή να προτιμά να κάνει υπερπλεονάσματα, από την υπερφορολόγηση, και να βάζει τα λεφτά στο μαξιλάρι και όχι στο Σύστημα Υγείας.

«Τί έλεγε ο προϋπολογισμός όταν παραλάβαμε το Σύστημα Υγείας; Πρόβλεψη του 2019, τελευταίος προϋπολογισμός του ΣΥΡΙΖΑ, δαπάνες υπουργείου Υγείας: 3,884 δισ. ευρώ. Τί λέει η πρόβλεψη του 2022; Προϋπολογισμός υπουργείου Υγείας: 4,657 δισ. ευρώ. Και αν αφαιρέσετε και 136 εκατ. που είναι οι εξειδικευμένες δαπάνες Covid, στον προϋπολογισμό του υπουργείου Υγείας, 4,522 δισ. ευρώ. Έχουμε 637 εκατ. ευρώ άνοδο του προϋπολογισμού», είπε χαρακτηριστικά. 

«Τί μας έλεγε ο Κύριος Τσίπρας και η Κυρία Αχτσιόγλου και ο Κύριος Τσακαλώτος, το επαναλάμβαναν όλοι μαζί στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του 2021: ‘Φέρνετε έναν προϋπολογισμό τη χρονιά της πανδημίας για την επόμενη χρονιά, το 2021 που προβλέπει 572 εκατ. ευρώ λιγότερα για τη δημόσια υγεία’, συμπλήρωσε. . 

«Τι λέει η εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2021; Εκτιμήσεις από την εισηγητική έκθεση 2020: 4,829 δισ. ευρώ (με όλα τα αποθεματικά να έχουν κατανεμηθεί), 2021: 5,217 δισ. ευρώ. Δηλαδή αυξήσαμε, σε σχέση με το 2020 -που ήταν επίσης χρονιά πανδημίας- κατά 388 εκατ. ευρώ τις δαπάνες υγείας. Μας έλεγαν ότι θα κάνουμε 572 εκατ. ευρώ λιγότερα. Πέσατε έξω, Κυρίες και Κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ 960 εκατ. ευρώ (αντί για μείον 572 εκατ. ευρώ, έχουμε συν 388 εκατ. ευρώ). Αυτή είναι η πραγματικότητα. Πέσατε έξω 960 εκατ. ευρώ. Το ερώτημά μου είναι, πόσο θα πέσετε έξω το 2022», πρόσθεσε, υπενθυμίζοντας και την περσινή περίοδο. 

«Πέρυσι, μας έλεγαν, επίσης, ο Κύριος Τσακαλώτος και η Κυρία Αχτσιόγλου, ότι είναι ψέμα, ότι το 2020 η ΝΔ αύξησε κατά 786 εκατ. ευρώ τις δαπάνες λόγω πανδημίας. Μας έλεγαν: Είναι ψέμα. Πράγματι είχαν δίκαιο. Δεν αυξήσαμε -με βάση την τελική εκτέλεση- κατά 786 εκατ. ευρώ τις δαπάνες υγείας το 2020, τις αυξήσαμε κατά 788 εκατ. ευρώ. Αυτή είναι η πραγματικότητα και η ευκολία με την οποία λέτε πράγματα σε αυτή την αίθουσα, που είναι προφανώς ανακριβή. Τώρα φεύγω από το θέμα των δαπανών υγείας και πηγαίνω στο μεγάλο θέμα των ανατιμήσεων», τόνισε. 

Ανατιμήσεις κυρίως λόγω φυσικού αερίου 

Αναφερθείς στις ανατιμήσεις του τελευταίου διαστήματος, ο κ. Σκυλακάκης είπε πως «Το πρόβλημα στις ανατιμήσεις προκύπτει κατά κύριο λόγο από το φυσικό αέριο. Αν δείτε την ιστορική εξέλιξη των καυσίμων, το πετρέλαιο είναι σχετικά κοντά στο ιστορικό αυτής της δεκαετίας. Το 2013 και 2041 ήταν χειρότερα τα πράγματα, αφού η τιμή του πετρελαίου ήταν κοντά στα 100 ευρώ το βαρέλι, τα πρώτα χρόνια διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ έπεσε στα 50 -και αυτό ήταν ένα ιδιαίτερα θετικό γεγονός, που θα βοηθούσε την ελληνική οικονομία τότε να ανακάμψει, αλλά τότε συνέβησαν άλλα γεγονότα- ενώ το 2018-2019 ήταν κοντά στα 65-70 ευρώ και τώρα είναι γύρω στα 70 ευρώ και κάτι.

Συνεπώς, το πρόβλημά μας δεν είναι το πετρέλαιο. Είναι το φυσικό αέριο, η τιμή του οποίου έχει εκτιναχθεί, και ενώ ήταν, προ κρίσης, στα 15-20 ευρώ έχει πάει τώρα στα 70 και πάνω. Κάτι, που πιέζει, αφάνταστα, όλα τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Έχουμε, λοιπόν, ένα πρόβλημα ακρίβειας κυρίως λόγω ηλεκτρισμού κι αυτό είναι το πιο δύσκολο που έχουμε να αντιμετωπίσουμε». 

Σχετικά με την πρόταση της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης για μείωση του φόρου κατανάλωσης, ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε ότι «Θα χάναμε αν την ακολουθούσαμε -χονδρικά σας λέω- 600 εκατ. ευρώ από την βενζίνη φόρους, 190 εκατ. ευρώ από το ντίζελ θέρμανσης, 160 εκατ. ευρώ από το ντίζελ κίνησης και 4 εκατ. ευρώ από το φυσικό αέριο». 

«Το πρόβλημά μας είναι το φυσικό αέριο. Και εδώ, μας ζητούν να βάλουμε απίστευτα χρήματα, 600 εκατ. ευρώ είναι πολλά λεφτά απώλεια φόρων, στη βενζίνη. Να δούμε, από πλευράς κοινωνικής ανισότητας, τί σημαίνουν αυτά τα 600 εκατ. ευρώ. Έψαξα και βρήκα τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας. Πόσοι στην Ελλάδα δεν έχουν αυτοκίνητο, οπότε δεν παίρνουν τίποτα από αυτή τη μείωση φόρου; Είναι 1,3 εκατ. περίπου. Πόσοι έχουν ένα αυτοκίνητο; Είναι περίπου 2 εκατ. Και πόσοι έχουν δύο με τρία αυτοκίνητα και πάνω; Είναι άλλο ένα εκατ. άνθρωποι.

Όταν κάνεις μια μείωση του φόρου στη βενζίνη, ποιοι παίρνουν τα λεφτά; Το 1,3 εκατ. που είναι οι φτωχότεροι δεν παίρνουν τίποτε. Μηδέν. Αυτοί που είναι το 1 εκατ. πλουσιότεροι -όταν έχεις δύο ή τρία αυτοκίνητα, κάπως πλουσιότερος είσαι, πώς να το κάνουμε- παίρνουν τη μερίδα του λέοντος. Έρχεστε και μας λέτε, λοιπόν, να κάνουμε κοινωνική πολιτική, κατά των ανισοτήτων, παίρνοντας φόρους -τους οποίους κάποια στιγμή θα τους πληρώσουμε- για να τους δώσουμε κατά κύριο λόγο στους πλουσιότερους και αποκλείοντας τους φτωχότερους.

Κι αυτό είναι κοινωνική πολιτική του «ευαίσθητου αριστερού» και εγώ είμαι ο «ανάλγητος νεοφιλελεύθερος». Κάπου τα έχουμε μπερδέψει. Νομίζω κατά βάση αυτό συνέβη. Είναι ότι εμείς καλύψαμε στην πρώτη φάση καλά την αγορά του ηλεκτρισμού και θέλατε, απλώς, να πείτε κάτι άλλο από αυτό που λέμε εμείς. Γι’ αυτό και κάνετε αυτή την πρόταση, την εξόχως αντικοινωνική. Αυτό νομίζω ότι έχει συμβεί, επί της ουσίας», δήλωσε χαρακτηριστικά. 

Πάνω από 10% αύξηση στις επενδύσεις, σημαντική αύξηση στις εξαγωγές το 2021

Υπογράμμισε ακόμη πως «το χρέος μας είναι σημαντικό, υπάρχει εμπιστοσύνη -αναφέρθηκε η κ. Λαγκάρντ χθες στην ελληνική οικονομία και αυτό δείχνουν τα spread και τα επιτόκια. Αυτή η εμπιστοσύνη υπάρχει και στην ΕΚΤ και στους Θεσμούς και στις αγορές και στους εταίρους μας -θυμίζω τον νέο Γερμανό Υπουργό Οικονομικών», ενώ επεσήμανε ότι «επενδύσεις και εξαγωγές το 2021 είναι θεματικά πάνω από τις αντίστοιχες του 2019. Το 2021 ήταν μια χρονιά πανδημίας και σε σχέση με το 2019 θα έχουμε παραπάνω από 10% αύξηση στις επενδύσεις, ενώ θα έχουμε και σημαντική αύξηση στις εξαγωγές, οι οποίες θα πάνε πάνω από 35 δισ. ευρώ, εξαγωγές αγαθών». 

Τέλος, είπε πως αυτό σημαίνει ότι η ανάκαμψη έχει, ήδη, σε κάποια κομμάτια της οικονομίας ξεκινήσει και όταν βγούμε από την δεινή θέση στην οποία βρεθήκαμε λόγω της πανδημίας, η οικονομία θα πάει πάρα πολύ καλά, γιατί υπάρχουν ταυτόχρονα και οι μεταρρυθμίσεις που κάνουμε, η μείωση της φορολογίας και των εισφορών, η ψηφιοποίηση του Κράτους και οι επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση.

«Η ανάκαμψη παρά τα όσα λέγατε είναι προφανώς τύπου «V» -αυτό το βλέπει οποιοσδήποτε κοιτάει τα νούμερα- ενώ και με την αξιοποίηση του Ταμείου Ανάκαμψης του χρόνου θα έχουμε 11 δισ. ευρώ δημόσιες επενδύσεις συν τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης», κατέληξε ο κ. Σκυλακάκης.  

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σήμερα έδωσε στην δημοσιότητα τις φθινοπωρινές της προβλέψεις που προβλέπει ανάπτυξη 7,1% για εφέτος και 5,2% για το 2022 και αυτό είναι πολύ σημαντικό θετικό νέο», ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης κατά τη συζήτηση έγκρισης του Απολογισμού και τον έλεγχο εκτέλεσης του Προϋπολογισμού του 2019 στην αρμόδια Επιτροπή.

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών παρατήρησε πως η κυβέρνηση σε σχέση με τις φθινοπωρινές προβλέψεις της ΕΕ είναι πιο «συντηρητική», τονίζοντας όμως ότι «αυτή η πρόβλεψη, μας βοηθάει πάρα πολύ στις αγορές και δείχνει με πολύ εμφατικό τρόπο ότι πετυχαίνουμε την ανάκαμψη τύπου V και ότι το 2022 με βεβαιότητα θα ξεπεράσουμε και αξιόλογα το εθνικό εισόδημα του 2019» και πρόσθεσε πως «εάν υπολογίσουμε το τεράστιο πλήγμα της πανδημίας, συν όλα τα υπόλοιπα που μας έτυχαν αυτή τη διετία, νομίζω ότι αυτό είναι μια σαφώς θετική εξέλιξη».

Σχετικά με τη συνολική θέση του ελληνικού Δημοσίου, ο κ. Σκυλακάκης είπε ότι είναι προφανές πως η θέση είναι θετική, γιατί η δημόσια περιουσία είναι παρά πολύ μεγάλη, την οποία, δυστυχώς όμως, το ελληνικό κράτος δεν έχει καταφέρει ποτέ μέχρι σήμερα να την αποτιμήσει σωστά.

Όπως είπε, αυτό θα γίνει μέσω ενός μεγάλου έργου που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και περιλαμβάνει το Μητρώο Παγίων και τη δημιουργία πραγματικής καταγραφής των κινητών, όπως και των αναλώσιμων του Δημοσίου.

Προανήγγειλε πως εντός του Ιανουαρίου θα έχουμε ανάδοχο του έργου, καθώς ο διαγωνισμός εξελίσσεται κανονικά. Σημείωσε επίσης, ότι δεν είχαμε προσφορές πέραν της μίας, οπότε και θα έχουμε ανάδοχο ώστε επιτέλους να γίνει αυτή τη μεταρρύθμιση που άρχισε να συζητείται από το 2014.

   Επίσης, μετά από αυτή την μεταρρύθμιση θα εισαχθεί και το Ηλεκτρονικό Τιμολόγιο και στον δημόσιο τομέα ώστε να μπορέσουμε να αποκτήσουμε αυτά τα Μητρώα και να επικαιροποιούμε το σύστημα καταμέτρησης, είπε ο κ. Σκυλακάκης .

Οι μειώσεις στα φορολογικά έσοδα

Απαντώντας σε σχόλια βουλευτών για τις διαγραφές και τις μειώσεις που καταγράφονται από φορολογικά έσοδα, ανέφερε ότι στην πραγματικότητα αυτές οφείλονται σε καταγραφές οφειλών που θα έπρεπε να τις θεωρούμε μη εισπράξιμες, αλλά λόγω διαφόρων νόμων είμαστε υποχρεωμένοι να τις κυνηγάμε περίπου εσαεί. Αυτό, είπε ο αναπληρωτής υπουργός, που οφείλουμε να κοιτάμε περισσότερο είναι η εισπραξιμότητα των ετήσιων εσόδων, καθώς αυτός είναι ο πραγματικός δείκτης, όπως και να διαχωρίζουμε τα τακτικά έσοδα από τα πρόστιμα και τις προσαυξήσεις που σε πάρα πολλές περιπτώσεις είναι πλασματικά και ανείσπρακτα.

Ο κ. Σκυλακάκης ανέφερε ότι όταν θα δημιουργηθεί το ενιαίο σύστημα λογιστικής παρακολούθησης, θα καλύπτει και την γενική κυβέρνηση και θα διορθωθούν και αστοχίες που καταγράφονται σε ό,τι αφορά το κεντρικό κράτος, καθώς σήμερα δημιουργούνται παραπλανητικές εικόνες όταν δεν εξετάζουμε τα θέματα σε επίπεδο γενικής κυβέρνησης που είναι και το μόνο που μετράει δημοσιονομικά. Έτσι, κάποιοι μπορεί να «διαβάζουν» ότι το 2019 είχαμε έλλειμμα, ενώ στην πραγματικότητα είχαμε πραγματικό πλεόνασμα, σημείωσε ο υπουργός.

   Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών τόνισε πως εάν κάνουμε μια μεταρρύθμιση αυτή θα πρέπει να είναι στο να δώσουμε μια πολύ μεγαλύτερη έμφαση στον δημοσιονομικό χώρο που είναι το κρίσιμο στοιχείο. Σημείωσε πως στον Ισολογισμό και Απολογισμό του κράτους δεν γράφεται όντως το τι συμβαίνει με τα δημοσιονομικά μας, που είναι και αυτό που καθορίζει και τις πολιτικές. Και παρέθεσε ένα παράδειγμα μιας διάταξης που πέρασε προεκλογικά το 2019 και αφορούσε τον ΛΑΠΕΤΕ, όπου εκ των υστέρων η Eurostat την ενέγραψε στα αποτελέσματα έτους ως δαπάνη που επιβάρυνε το δημοσιονομικό αποτέλεσμα κατά 545 εκατ. ευρώ.

Σχετικά με τις παρατηρήσεις της έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου ότι χρησιμοποιείτο το Τακτικό Αποθεματικό για δαπάνες που δεν εμπίπτουν στους σκοπούς του, ο κ. Σκυλακάκης είπε ότι αυτό ήταν ένα πάγιο πρόβλημα που διορθώθηκε με την εφαρμογή του Ειδικού Αποθεματικού που ταυτόχρονα μειώνει και την υποεκτέλεση των δημοσίων δαπανών.

Το «μαξιλάρι»

Απαντώντας στα σχόλια βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ σχετικά με το «μαξιλάρι» αντέτεινε ότι το πρόβλημα της οικονομίας δεν είναι εάν έχουμε «μαξιλάρι» και σε τι μέγεθος, γιατί σήμερα έχουμε μεγαλύτερο «μαξιλάρι» ή ίδιο με αυτό που υπήρξε το 2019, αλλά το πρόβλημα ήταν με τι γεμίζει αυτό. Και ανέφερε πως το «μαξιλάρι» του 2019 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ γέμισε από 11,5 δισ. ευρώ από την υπερφορολόγηση επειδή δεν απολάμβανε της εμπιστοσύνης ούτε των αγορών ούτε των Θεσμών και για να καλύψει αυτό το κενό έκανε υπερπλεονάσματα, ενώ εμείς που έχουμε την εμπιστοσύνη των αγορών (λόγω φιλοεπενδυτικής πολιτικής που εγγυάται ότι μπορούμε να έχουμε ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια) και των Θεσμών (γιατί ολοκληρώνουμε τις αξιολογήσεις) έχουμε ένα υψηλό «μαξιλάρι» που γεμίζει από την εμπιστοσύνη που οδηγεί σε χαμηλά επιτόκια και δυνατότητα δανεισμού χωρίς να αφαλοκόπτεις την οικονομία με υπερφορολόγηση.

Οι κρατικές επιχειρήσεις

Σχετικά με τις κρατικές επιχειρήσεις και κατά πόσο είναι τελικά «χρυσορυχεία» για την εθνική μας οικονομία, όπως ανέφεραν βουλευτές της αντιπολίτευσης, είπε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών ότι η πραγματικότητα είναι «πως πράγματι αυτές τις επιχειρήσεις τις έχουμε πληρώσει χρυσές… με πάρα πολλά λεφτά που έχουν δώσει οι φορολογούμενοι όλα αυτά τα χρόνια και αυτά είναι δισεκατομμύρια, εάν κανείς τα αθροίσει, που πάνε στο χρέος και δημιουργούν την υποχρέωση πρωτογενών πλεονασμάτων και στο τέλος τα πληρώνει ο φορολογούμενος μέσω του ΦΠΑ, στον φόρο εισοδήματος, στον ΕΝΦΙΑ κλπ». Αυτά, είπε ο κ. Σκυλακάκης, «είναι δισεκατομμύρια που δεν μπορεί να τα ξεχνάμε όταν κάνουμε την συζήτηση για αυτές τις επιχειρήσεις και να προσεγγίσουμε φαντασιακά το θέμα και να λέμε πως εάν τις διαχειριζόμασταν καλύτερα θα βγάζαμε δισεκατομμύρια, ενώ στον πραγματικό κόσμο βάλαμε δισεκατομμύρια».

Η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Παπανάτσιου τόνισε πως αποδεικνύεται ότι η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πέτυχε την καθαρή έξοδο της χώρας και έδωσε τέλος στα μνημονιακά προγράμματα και τους ασφυκτικούς περιορισμούς, έβαλε φρένο στη φτώχεια και την καταστροφή των λαϊκών στρωμάτων που δεν είχαν καμία συμμετοχή στην δημιουργία της δημοσιονομικής κρίσης, αλλά πλήρωσαν σκληρά τις συνέπειές της. Σημείωσε πως η Νέα Δημοκρατία που κατηγορούσε για τη δημιουργία των πλεονασμάτων και των υπερπλεονασμάτων, ήταν αυτό το «μαξιλάρι» που βρήκε έτοιμο και μπόρεσε να αντιμετωπίσει τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας. Η δημοσιονομική τάξη που βάλαμε επέτρεψε στην κυβέρνηση της ΝΔ να δανείζεται με ευνοϊκούς όρους, είπε η κ. Παπανάτσιου και την επέκρινε ότι διαχειρίσθηκε άνισα και άδικα τα λαϊκά στρώματα κατά την πανδημία, διασώζοντας τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα. Τόνισε πως η πορεία προς μια πιο δίκαιη μετάβαση στη μεταμνημονιακή εποχή που είχε σχεδιαστεί στον Προϋπολογισμό της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ του 2019 δυστυχώς διεκόπη με την εκλογή της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και τόνισε πως «ο Προϋπολογισμός του 2019 που εμείς σχεδιάσαμε και η κατάσταση που εσείς δημιουργήσατε στη συνέχεια, είναι η μέρα με τη νύχτα».

   Ο ειδικός αγορητής του ΚΙΝΑΛ Κώστας Σκανδαλίδης ανέφερε πως η παράταξη του προφανώς δεν μπορεί εγκρίνει τους Απολογισμούς και Ισολογισμούς του 2019, καθώς και το υποκεφάλαιο του δεύτερου εξαμήνου που απεικονίζει τις πολιτικές της κυβέρνησης της ΝΔ. Σημείωσε πως η κυβέρνηση της ΝΔ δεν είχε πρόθεση να επαναδιαπραγματευθεί καμία από τις βαριές κληρονομιές του ΣΥΡΙΖΑ, ούτε το παράλογο πρωτογενές πλεόνασμα του 3,5%, ούτε την υποθήκευση της δημόσιας περιουσίας μέσω του Υπερταμείου για 99 χρόνια, ούτε την άρση της προστασίας της πρώτης κατοικίας μετά την κατάργηση του νόμου ΠΑΣΟΚ, ούτε την κατάργηση του ΕΚΑΣ. Το μόνο που αναθεωρήθηκε, είπε, ήταν το πλεόνασμα λόγω οικονομικής κρίσης -για όλη την Ευρώπη- αλλά οι υπόλοιπες δεσμεύσεις παραμένουν. Ο κ. Σκανδαλίδης, κατά την τοποθέτησή του διαφώνησε με μια σειρά από φορολογικές και δημοσιονομικές πολιτικής της κυβέρνησης.

   Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Νίκος Καραθανασόπουλος καταψήφισε τα νομοσχέδια λέγοντας πως «ο Προϋπολογισμό του 2019 ψηφίσθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ και ολοκληρώθηκε η εκτέλεση από τη ΝΔ, αποδεικνύοντας ότι όχι μόνο δεν είναι διαφορετικοί, αλλά ο ένας συμπληρώνει τον άλλον και αποτελεί συνέχεια του άλλου». Χαρακτήρισε την ανάπτυξη που σχεδιάσθηκε άδικη και ταξική. «Η φορολογία είπε ότι επί της ουσίας επιβάρυνε τα φτωχά λαϊκά στρώματα και οι μειώσεις σε συντελεστές έγιναν μόνο σε νομικά πρόσωπα».  

   Ο ειδικός αγορητής της Ελληνικής Λύσης Βασίλης Βιλιάρδος, καταψηφίζοντας τα δύο νομοσχέδια ανέφερε πως η επιβράδυνση της οικονομίας ξεκίνησε από το τέταρτο τρίμηνο του 2019, πριν από την πανδημία με μείωση 0,7% και συνολικά στο έτος 1,9% κάτω από τις προβλέψεις της Κομισιόν. Συνεχίσθηκαν οι λογιστικές ατέλειες που είχαν εντοπιστεί στους απολογισμούς του 2017 και του 2018 χωρίς να αλλάξει κάτι. Υποστήριξε πως ο Απολογισμός του 2019 δείχνει την αρνητική καθαρή θέση των πολιτών, στα πλην 318 δισ. από πλην 217 δισ. που ήταν το 2018 και την απέδωσε στην διαγραφή απαιτήσεων. Ο ελληνικός λαός, είπε, είναι αθεράπευτα χρεοκοπημένος.  

 Ο ειδικός αγορητής του ΜέΡΑ25 Γιώργος Λογιάδης καταψήφισε τα δύο σχέδια νόμου λέγοντας πως είναι προϊόν δύο μνημονιακών κυβερνήσεων. Ως ΜέΡΑ25, είπε, είχαμε αποκαλύψει τα ψεύδη του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ και είχαμε τονίσει ήδη από την άνοιξη του 2020 ότι οι τεράστιες απώλειες που υπέστη το ΑΕΠ της χώρας στα χρόνια των μνημονίων δεν αναπληρώθηκαν παρά ελάχιστα. Παρατήρησε πως όσους φόρους και αν πληρώνουμε, το δημόσιο χρέος που το 2009 ήταν 125% του ΑΕΠ, το 2019 έφτασε στο 191% και σήμερα είναι πάνω από 210%» 

Αισθητή συρρίκνωση παρουσίασε το ταμειακό έλλειμμα της κεντρικής διοίκησης πέρυσι σε σχέση με το 2018, ενώ το πρωτογενές αποτέλεσμα έδειξε πλεόνασμα ρεκόρ. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία, που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2019, το ταμειακό πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού διαμορφώθηκε σε 3,2 δισ. ευρώ στο δωδεκάμηνο ενώ το ταμειακό πρωτογενές πλεόνασμα κεντρικής διοίκησης διαμορφώθηκε στα 5,56 δισ. ευρώ.

Το ταμειακό αποτέλεσμα της κεντρικής διοίκησης παρουσίασε έλλειμμα 477 εκατ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 4,180 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2018.

Κατά την περίοδο αυτή, τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκαν σε 51,199 δισ. ευρώ, από 50,792 δισ. ευρώ πέρυσι.

Όσον αφορά στις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού, αυτές διαμορφώθηκαν σε 51, 551 δισ. ευρώ, από 52,237 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2018.

 

Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 6,945 δισ. ευρώ εμφάνισε ο κρατικός προϋπολογισμός στο διάστημα Ιανουρίου- Νοεμβρίου. Είναι υψηλότερο κατά περισσότερο από 2 δισ. από τον στόχο και το πλεόνασμα της αντίστοιχης περιόδου του 2018, με τα έσοδα να υπεραποδίδουν και τις δαπάνες να κινούνται για ακόμη μία φορά κάτω του στόχου, με υποεκτέλεση των δημοσίων επενδύσεων. 

Mόνο τον Νοέμβριο το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ήταν υψηλότερα του στόχου κατά 285 εκατ. ευρώ. 

Αξίζει να δούμε αναλυτικά, ποιοι φόροι γέμισαν τα κρατικά ταμεία και ποιοι είχαν μικρότερη του αναμενομένου συμβολή. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2019, παρουσιάζεται πλεόνασμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,922 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 343 εκατ. ευρώ και πλεονάσματος 253 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018.

Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 6,945 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 4,715 δισ.. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 4,754 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 48, 429 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 380 εκατ. ευρώ ή 0,8 %  έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2020.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 52,700 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 346 εκατ. ευρώ ή 0,7 % έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2019 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

α) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 78 εκατ. ευρώ ή 4,7%,   

β) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ) κατά 27 εκατ. ευρώ ή 0,7%,

γ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 54 εκατ. ευρώ ή 4,4%

    εκ των οποίων : Φόροι οχημάτων κατά 36 εκατ. ευρώ ή 20,4%,

δ) Μεταβιβάσεις κατά 237 εκατ. ευρώ ή 8,0%,

ε) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 79 εκατ. ευρώ ή 4,5%

    εκ των οποίων : Eπιστροφές δαπανών κατά 14 εκατ. ευρώ ή 3,2%.

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 20 εκατ. ευρώ ή 1,1%,

β) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 12 εκατ. ευρώ ή 0,1%,

γ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 32 εκατ. ευρώ ή 0,3%,

δ) Φόροι κεφαλαίου κατά 15 εκατ. ευρώ ή 6,2%,

ε) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 36 εκατ. ευρώ ή 2,1%,

στ)Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 11 εκατ. ευρώ ή 55,8%, λόγω αντιλογισμού από την κατηγορία αυτή ποσού 14 εκατ. ευρώ που αφορά την πώληση μετοχών της εταιρείας τουριστικής ανάπτυξης ακινήτου Νότιο Αφάντου Ρόδου και της καταχώρησής του στην κατηγορία «45.Συμμετοχικοί τίτλοι και μερίδια επενδυτικών κεφαλαίων».

Οι επιστροφές εσόδων υποχώρησαν σε 4,270 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 34 εκατ. ευρώ από το στόχο (4.304 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,924 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 222 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Η εικόνα των δαπανών

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου -  Νοεμβρίου 2019 ανήλθαν στα 46,508 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 1,885 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (48.392 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:

α) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 881 εκατ. ευρώ,

β) οι μικρότερες έναντι του στόχου, πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 268 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με την μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές,

γ) οι μειωμένες μεταβιβάσεις σε λοιπά νομικά πρόσωπα εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης κατά 126 εκατ. ευρώ και

δ) η καθυστέρηση των αποδόσεων του Νοεμβρίου προς τους ΟΤΑ, οι οποίοι πληρώθηκαν στις αρχές του Δεκεμβρίου, δημιουργώντας απόκλιση ύψους 185 εκατ. ευρώ. 

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου -  Νοεμβρίου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 887 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:

α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.206 εκατ. ευρώ, κυρίως για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,

β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 557 εκατ. ευρώ και

γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 679 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 828 εκατ. ευρώ και οι αποδόσεις προς τους ΟΤΑ κατά 831 εκατ. ευρώ.

naftemporiki.gr 

Σε υψηλότατα επίπεδα κινήθηκε το πρώτο οχτάμηνο το πρωτογενές πλεόνασμα, όπως επιβεβαιώνουν τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. 

Tην περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2019, το ταμειακό αποτέλεσμα της κεντρικής διοίκησης παρουσίασε έλλειμμα 2,362 δισ. ευρώ, έναντι ελλείμματος 2,591 δισ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2018.

Κατά την περίοδο αυτή, τα έσοδα του τακτικού προϋπολογισμού διαμορφώθηκαν σε 30,096 δισ. ευρώ, από 30,794 δισ. ευρώ πέρυσι.

Όσον αφορά τις δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού, αυτές διαμορφώθηκαν σε 33.946 δισ. ευρώ, από 33,827 δισ. ευρώ την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2018.

Την ίδια περίοδο, το ταμειακό πρωτογενές πλεόνασμα του προϋπολογισμού διαμορφώθηκε σε 547 εκατ. ευρώ ενώ το ταμειακό πρωτογενές πλεόνασμα κεντρικής διοίκησης σκαρφλάλωσε στα 2,45 δισ. ευρώ, από 1,52 δισ. ευρώ στο επτάμηνο. 

 

Από την έντυπη έκδοση

Του Θάνου Τσίρου
[email protected]

Με την εκτίμηση ότι μπορεί και φέτος να υπάρξει παραγωγή «υπερπλεονάσματος» φλερτάρει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μετά και τη θετική εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού κατά τον Αύγουστο. Βέβαια, αρμόδια κυβερνητικά στελέχη παραδέχονται ότι υπάρχουν ακόμη αβεβαιότητες. Η δημοσιονομική επίπτωση από τη ρύθμιση των 120 δόσεων δεν έχει αποτυπωθεί ακόμη, καθώς σαφής εικόνα θα υπάρχει μετά το τέλος Σεπτεμβρίου. Η πορεία της οικονομίας είναι επίσης ένας άγνωστος πλην καθοριστικός παράγοντας, καθώς από τη μία υπάρχει η προσδοκία για υψηλότερη ανάπτυξη λόγω των ευνοϊκών φορολογικών μέτρων, αλλά από την άλλη υπάρχει η αβεβαιότητα για τις διεθνείς εξελίξεις.

Κρίσιμοι παράγοντες θεωρούνται επίσης η πορεία των εισπράξεων από τον ΦΠΑ (λόγω και των μειώσεων που έγιναν στους φορολογικούς συντελεστές), αλλά και η εμφάνιση τυχόν απρόβλεπτων μεταβολών, όπως μια καταδικαστική απόφαση δικαστηρίου για το ελληνικό δημόσιο όσον αφορά τις αναδρομικές διεκδικήσεις ή μια πιθανή απόφαση για οικονομική ενίσχυση της ΔΕΗ. Πάντως, κατά την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού φαίνεται να δημιουργείται ήδη μια «άσπρη τρύπα» το μέγεθος της οποίας εκτιμάται αυτή τη στιγμή περίπου στα 500 εκατ. ευρώ. Το απόθεμα προκύπτει από την υποεκτέλεση του προϋπολογισμού στο σκέλος των δαπανών που αναμένεται να προκαλέσει εξοικονόμηση περίπου 250 εκατ. μέχρι το τέλος του έτους, από τη μη διάθεση του ποσού των 150 εκατ. που είχε δεσμευτεί για την επιδότηση των δανειοληπτών με τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια -δεν αναμένεται να διατεθούν παρά ελάχιστες χιλιάδες ευρώ μέχρι το τέλος του χρόνου-, αλλά και από τις καθυστερήσεις που έχουν παρατηρηθεί στις προσλήψεις δημοσίων υπαλλήλων, κάτι που εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε εξοικονόμηση δαπανών περίπου 30 εκατ. μέσα στο έτος. 

Σαφής εικόνα για την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού αναμένεται να υπάρξει στα μέσα Οκτωβρίου. Θα έχει προηγηθεί η διαπραγμάτευση με τους θεσμούς για το κλείσιμο της 4ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης, αλλά και η κατάθεση του προσχεδίου του προϋπολογισμού τόσο στην ελληνική Βουλή (σ.σ.: αναμένεται στις 7 Οκτωβρίου) όσο και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (σ.σ.: στις 15 Οκτωβρίου). Αν τότε υπάρξουν στοιχεία που να παραπέμπουν σε παραγωγή υπερπλεονάσματος και κατά τη φετινή χρονιά, τότε η κυβέρνηση θα εξετάσει το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε κάποια νέα θετικά μέτρα, τα οποία όμως -όπως ξεκαθάρισε αρμόδια κυβερνητική πηγή- θα έχουν τη μορφή εφάπαξ και όχι μόνιμου χαρακτήρα. Για το οικονομικό επιτελείο υπάρχουν αρκετοί ακόμη άγνωστοι παράγοντες προς ξεκαθάρισμα: 

1. Δεν έχει αποφασιστεί αν θα κατατεθεί μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής στρατηγικής μέσα στο έτος ή αν αυτή η εκκρεμότητα θα παραπεμφθεί για την επόμενη χρονιά. Το οικονομικό επιτελείο, εξηγεί αρμόδιο στέλεχος, θέλει να υπάρξει σαφής εικόνα για την πορεία της οικονομίας πάνω στην οποία θα μπορεί να στηριχτεί η πρόβλεψη για την πορεία του ΑΕΠ όχι μόνο το 2020, αλλά και τα επόμενα χρόνια. 

2. Δεν είναι σαφές αν και με ποιον τρόπο θα αποτυπωθούν στον κρατικό προϋπολογισμό του 2020 τα έσοδα από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων (ANFAs και SMPs). Αυτό το στοιχείο είναι καθοριστικό και για τον τρόπο με τον οποίο θα συνταχθεί το προσχέδιο του προϋπολογισμού, όπως επίσης και το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού το οποίο θα κατατεθεί τον Νοέμβριο στη Βουλή. 

Εκτέλεση στο οκτάμηνο 
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,591 δισ., έναντι στόχου για έλλειμμα 4,976 δισ. που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2019, για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ελλείμματος 2,677 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Το 8μηνο έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,903 δισ., έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 272 εκατ. και πρωτογενούς πλεονάσματος 1,124 δισ. για την ίδια περίοδο το 2018.

Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 33,127 δισ., παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,421 δισ. ή 7,9% έναντι του στόχου. Η αύξηση αυτή οφείλεται:

• Στην είσπραξη ποσού 1,119 δισ. που αφορά το τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018. Αυτό το ποσό δεν λαμβάνεται βέβαια υπόψη κατά τον υπολογισμό του μνημονιακού πρωτογενούς πλεονάσματος παρά μόνο στον υπολογισμό του πλεονάσματος κατά ESA 2010. 
• Στην είσπραξη ποσού 644 εκατ. από ANFAs τον Μάιο 2019 που δεν είχε προβλεφθεί στον προϋπολογισμό 2019. Δεν είναι ακόμη σαφές αν θα αλλάξει κάτι στον τρόπο λογιστικού χειρισμού του συγκεκριμένου ποσού, το οποίο επίσης δεν λαμβάνεται υπόψη στο μνημονιακό πρωτογενές πλεόνασμα. Το ενδιαφέρον, σε κάθε περίπτωση, επικεντρώνεται στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς και ειδικά στις σχετικές πολιτικές αποφάσεις που θα πρέπει να ληφθούν από το Εurogroup μέσα στη χρονιά. Επίσης, ασαφές παραμένει και το αν θα υπάρξει και δεύτερη εκταμίευση κερδών από τα ελληνικά ομόλογα μέσα στο τρέχον έτος. 

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 36,107 δισ., αυξημένα κατά 2,739 δισ. ή 8,2% έναντι του στόχου. Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2,98 δισ., αυξημένες κατά 319 εκατ. από τον στόχο (2,661 δισ.). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,521 δισ., αυξημένα κατά 38 εκατ. έναντι του στόχου. Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2019 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,539 δισ., αυξημένο κατά 287 εκατ. σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,007 δισ., αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 354 εκατ. ευρώ. Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 374 εκατ., αυξημένα κατά 285 εκατ. έναντι του στόχου. Οι επιστροφές εσόδων του Αυγούστου 2019 ανήλθαν σε 468 εκατ., σημειώνοντας αύξηση κατά 66 εκατ. έναντι του μηνιαίου στόχου (402 εκατ. ευρώ).

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019 ανήλθαν στα 34,718 δισ. και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 965 εκατ. έναντι του στόχου (35,683 δισ.). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι: α) η μειωμένη δαπάνη τόκων, έναντι του στόχου κατά 205 εκατ. ευρώ, β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 380 εκατ. και γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 251 εκατ., οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με τη μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές. 

Μειωτικά έναντι του στόχου λειτούργησε και η πίστωση ύψους 982 εκατ. που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Αύγουστο του 2019 και αφορούν υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 326 εκατ. (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»). 

Αντίθετα, αυξητικά έναντι του στόχου λειτούργησε η μεταβίβαση στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης.
Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά τη διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 928 εκατ., κυρίως λόγω: α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 874 εκατ. κυρίως για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές», β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 693 εκατ. και γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 523 εκατ. ευρώ. 

Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 826 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2019 το σύνολο των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,262 δισ., μειωμένο κατά 338 εκατ. σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο, με κυριότερη αιτία την υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 217 εκατ. ευρώ.   

Αισιοδοξία
Ο αρμόδιος για το Γενικό Λογιστήριο υφυπουργός Οικονομικών Θόδωρος Σκυλακάκης εμφανίστηκε χθες αισιόδοξος ότι η χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ. Αιτία της αισιοδοξίας, η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού τον Αύγουστο, μήνα κατά τον οποίο τα έσοδα είχαν υπέρβαση 287 εκατ. έναντι του στόχου. Τα φορολογικά έσοδα ξεπέρασαν τον στόχο παρά το γεγονός ότι τον Αύγουστο αναμενόταν υστέρηση λόγω της εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ σε εστίαση, ηλεκτρική ενέργεια και τρόφιμα, μια μείωση η οποία δεν είχε προϋπολογιστεί τον περασμένο Νοέμβριο όταν και «κλείδωνε» ο προϋπολογισμός του 2019. 

Πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 2,903 δισ. ευρώ εμφάνισε το πρώτο οχτάμηνο του έτους ο προϋπολογισμός, με τα έσοδα να είναι αυξημένα κατά 7,9% σε σχέση με το στόχο.

Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,591 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για έλλειμμα 4,976 δισ. ευρώ και ελλείμματος 2,677 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018.

Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 2,903 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 272 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 1,124 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 33,127 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2,421 δισ. ευρώ ή 7,9 %  έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.

Η σημαντική αυτή αύξηση οφείλεται κυρίως στα κάτωθι γεγονότα:

• Είσπραξη ποσού 1.119  εκατ. ευρώ που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών, που είχε αρχικά εκτιμηθεί ότι θα εισπραχθεί στο έτος 2018.
• Είσπραξη ποσού 644 εκατ. ευρώ από ANFAs τον Μάιο 2019 που δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2019.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 36,107 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.739 εκατ. ευρώ ή 8,2% έναντι του στόχου.

Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2,980 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 319 εκατ. ευρώ από το στόχο (2.661 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,521  δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 38 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

naftemporiki.gr 

«Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος μετά την κυβερνητική αλλαγή, η αύξηση των δημοσίων εσόδων και η πειθαρχημένη εκτέλεση του Προϋπολογισμού συνηγορούν υπέρ της εκτίμησης ότι δεν θα υπάρξει δημοσιονομικό κενό για το 2019», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, τονίζοντας ότι στο ίδιο συμπέρασμα συγκλίνουν πλέον και οι θεσμοί, εγχώριοι και διεθνείς.

Αναφερόμενος στον χώρο για φορολογικές ελαφρύνσεις, σε συνέντευξη στο capital.gr, ο υπουργός Οικονομικών υπογράμμισε: «Το 2019, μετά από την ευνοϊκή ρύθμιση που εφαρμόσαμε, με τη μεσοσταθμική μείωση του  ΕΝΦΙΑ κατά 22%, δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για πρόσθετες παρεμβάσεις. Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που θα κατατεθεί προσεχώς, θα υπάρξει μείωση των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις από το 28% στο 24% για τα εισοδήματα του 2019 και μείωση στον φόρο μερισμάτων από το 10% στο 5%. Επιπλέον ρυθμίσεις για το 2020 μόνο ο Πρωθυπουργός μπορεί να ανακοινώσει».

Ως προς τον στρατηγικό στόχο της κυβέρνησης να μειώσει τους στόχους στα πρωτογενή πλεονάσματα, ο κ. Σταϊκούρας επεσήμανε ότι οι αποδόσεις των ελληνικών κρατικών χρεογράφων μειώθηκαν σημαντικά τόσο εξαιτίας του διεθνούς περιβάλλοντος χαμηλών επιτοκίων, όσο κυρίως της συγκριτικά μεγαλύτερης πτώσης του περιθωρίου πιστωτικού κινδύνου της χώρας, «κάτι που οφείλεται στη βελτίωση των μακροοικονομικών της δεικτών και στη θετική αποδοχή της επενδυτικής κοινότητας αναφορικά με την πρόσφατη πολιτική αλλαγή και τις νέες κυβερνητικές προτεραιότητες στην άσκηση οικονομικής πολιτικής».

Το γεγονός αυτό, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, δημιουργεί την ανάγκη να επικαιροποιηθεί η μεθοδολογία προσδιορισμού της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους, «με αποτέλεσμα τη βελτίωση των δεικτών βιωσιμότητας, από την οποία προκύπτει και η δυνατότητα περιορισμού του στόχου των πρωτογενών πλεονασμάτων με δομημένο, μόνιμο και όχι συγκυριακό τρόπο».

Αναφερόμενος στην πορεία του ΑΕΠ, ο υπουργός Οικονομικών υποστήριξε ότι εφόσον το ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον δεν θα καταστεί περισσότερο δυσμενές, η επίδοση της ελληνικής οικονομίας, ως προς τον ρυθμό μεγέθυνσης, κατά το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους θα είναι υψηλότερη από αυτή του πρώτου εξαμήνου και η επίδοση του 2020 υψηλότερη από αυτή του 2019. Και αυτό παρά το γεγονός ότι το πρώτο εξάμηνο του 2019 ήταν χειρότερο από το πρώτο εξάμηνο του 2018.

Ο κ. Σταϊκούρας στάθηκε και στις κατευθυντήριες γραμμές της κυβέρνησης προς τον ΟΔΔΗΧ, μιλώντας για «αξιοποίηση των τρεχουσών ευνοϊκών αλλά και των εκάστοτε μελλοντικών συνθηκών της αγοράς, με στόχο τη βελτίωση των θετικών χαρακτηριστικών του χαρτοφυλακίου χρέους». Ως ένα τέτοιο δείγμα περιέγραψε την προσπάθεια πρόωρης αποπληρωμής του ακριβού μέρους των δανείων του ΔΝΤ.

naftemporiki.gr

Μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα, την ώρα που ο στόχος ήταν για έλλειμμα, δείχνουν τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού το πρώτο επτάμηνο του 2019. Υψηλότερα κατά 8% έναντι του στόχου ήταν τα έσοδα, με τους δασμούς σε εισαγωγές και τους φόρους εισοδήματος και ακίνητης περιουσίας να υπεραποδίδουν. Σταθερά μειωμένες σε σχέση με τον στόχο οι δαπάνες, λόγω της υποεκτέλεσης των δημοσίων επενδύσεων, αλλά και των χαμηλότερων τόκων. 

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, που δόθηκαν στη δημοσιότητα, το διάστημα Ιανουρίου- Ιουλίου είχαμε πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 1,763 δισ . ευρώ έναντι έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 803 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 926 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2018.

Σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 1,868 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 4,628 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2019, για το αντίστοιχο διάστημα του 2019 και ελλείμματος 2,148 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2018.

Ποιοι φόροι απέδωσαν και ποιοι όχι 

Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 28.589 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.133 εκατ. ευρώ ή 8,1%  έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το 2019 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2019.

Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 31.100 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.386 εκατ. ευρώ ή 8,3% έναντι του στόχου.

Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2019 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:

α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 662 εκατ. ευρώ ή 8,0%, στο οποίο περιλαμβάνεται ΦΠΑ ύψους 271,6 εκατ. Ευρώ, που εισπράχθηκε το μήνα Μάρτιο 2019 και που αφορά στην επέκταση της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών,

β) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 71 εκατ. ευρώ ή 7,0%,

γ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 33 εκατ. ευρώ ή 23,5%,

δ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 71 εκατ. ευρώ ή 11,8%,

    εκ των οποίων ΕΝΦΙΑ κατά 56 εκατ. ευρώ,

ε) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 20 εκατ. ευρώ ή 3,4%,

στ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 62 εκατ. ευρώ ή 1,0%,

ζ) Φόροι κεφαλαίου κατά 66 εκατ. ευρώ ή 81,7%,

η) Μεταβιβάσεις κατά 576 εκατ. ευρώ ή 34,3%, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ, που εισπράχθηκε τον μήνα Μάιο 2019 από ANFAs, που δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό,

θ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 1.095 εκατ. ευρώ ή 276,9%, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό ύψους 1.119 εκατ. ευρώ, που αφορά στο τίμημα (εκτός ΦΠΑ) της επέκτασης της σύμβασης παραχώρησης του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών,

ι) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 264 εκατ. ευρώ ή 30,1%

   (εκ των οποίων επιστροφές δαπανών κατά 196 εκατ. ευρώ).

Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:

α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 41 εκατ. ευρώ ή 3,5%,

β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 10 εκατ. ευρώ ή 2,6%,

γ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 74 εκατ. ευρώ ή 5,7%,

δ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 28 εκατ. ευρώ ή 14,6%,

ε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρείες (ΝΠ) κατά 109 εκατ. ευρώ ή 12,9%, λόγω της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων,

στ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 132 εκατ. ευρώ ή 17,2%,

ζ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 144 εκατ. ευρώ ή 15,7%.

Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.511 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 253 εκατ. ευρώ από το στόχο (2.259 εκατ. ευρώ).

Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1.147 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 247 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.

Η εικόνα των δαπανών

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου -  Ιουλίου 2019 ανήλθαν στα 30.456 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 627 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (31.083 εκατ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης αρνητικής απόκλισης είναι:

α) η μειωμένη δαπάνη τόκων, έναντι του στόχου κατά 189 εκατ. ευρώ,

β) η υποεκτέλεση του ΠΔΕ κατά 163 εκατ. ευρώ και

γ) οι μικρότερες έναντι του στόχου, πληρωμές οπλικών συστημάτων κατά 277 εκατ. ευρώ, οι οποίες δεν επηρεάζουν άμεσα το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, καθότι σύμφωνα με την μεθοδολογία ESA το έλλειμμα επηρεάζεται από τις φυσικές παραλαβές.

Μειωτικά έναντι του στόχου λειτούργησε και η πίστωση ύψους 982 εκατ. ευρώ, που είχε προβλεφθεί προκειμένου να υπάρχει η δυνατότητα πληρωμής, κατά το έτος 2019, των εφάπαξ χρηματικών ποσών του νόμου 4575/2018 σε περίπτωση μη ολοκλήρωσης των πληρωμών εντός του 2018 (στις πιστώσεις υπό κατανομή). Επισημαίνεται ότι οι πληρωμές που υλοποιήθηκαν έως και τον Ιούλιο του 2019 και αφορούν σε υπουργικές αποφάσεις εκδοθείσες το 2018, ήταν ύψους 326 εκατ. ευρώ (εμφανίζονται στη στήλη της πραγματοποίησης στη γραμμή «Παροχές σε εργαζόμενους»).

Αντίθετα, αυξητικά έναντι του στόχου λειτούργησε η μεταβίβαση στον ΕΦΚΑ 971 εκατ. ευρώ για την χορήγηση της 13ης σύνταξης.

Στις πιστώσεις υπό κατανομή συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων και οι πιστώσεις του τακτικού αποθεματικού, οι οποίες κατά την διάρκεια του έτους μεταφέρονται σε άλλες μείζονες κατηγορίες για την πραγματοποίηση των σχετικών πληρωμών.

 

Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου -  Ιουλίου 2019 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018 κατά 1.409 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω:

α) των αυξημένων επιχορηγήσεων προς τους ΟΚΑ κατά 1.201 εκατ. ευρώ κυρίως για την χορήγηση της 13ης σύνταξης και την καταβολή οικογενειακών επιδομάτων τα οποία πλέον εμφανίζονται στις «Μεταβιβάσεις», ενώ το 2018 ήταν στην κατηγορία «Κοινωνικές Παροχές»,

β) των αυξημένων πληρωμών για τόκους κατά 557 εκατ. ευρώ και

γ) των αυξημένων δαπανών ΠΔΕ κατά 588 εκατ. ευρώ.

Με αντίρροπο χαρακτήρα (μειωμένη δαπάνη σε σχέση με πέρυσι) κινήθηκαν οι πληρωμές για καταπτώσεις εγγυήσεων, κατά 826 εκατ. ευρώ.

naftemporiki.gr