Βρετανικές εκλογές Δεκεμβρίου 2019

Το βρετανικό κοινοβούλιο διαλύθηκε και η προεκλογική εκστρατεία για τις εκλογές της 12^ης Δεκεμβρίου αρχίζει επισήμως σήμερα. Οι ηγέτες των δύο μεγάλων κομμάτων, των Τόρις και των Εργατικών, έχουν ήδη σηκώσει τα μανίκια για τη μεγάλη μάχη, η οποία αναμένεται αδυσώπητη, ίσως και απρόβλεπτη, αναλόγα με τον ρόλο που θα παίξουν αυτή τη φορά και τα μικρότερα κόμματα.

Η διάλυση του κοινοβουλίου, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, σήμανε τη λήξη της πιο σύντομης κοινοβουλευτικής περιόδου στη Βρετανία τα τελευταία 70 χρόνια. Η Βουλή των Κοινοτήτων συνεδρίασε μόλις για 19 ημέρες, μετά την έναρξη της κοινουλευτικής περιόδου στις 14 Οκτωβρίου.  

Το μήνυμα του Μπόρις Τζόνσον παραμένει σταθερό σε «κλασικές αξίες»: Brexit και πάλι Brexit, αλλά και οικονομική ενίσχυση σε τομείς που συνιστούν προτεραιότητα για τους Βρετανούς πολίτες, όπως η εκπαίδευση και το υγειονομικό σύστημα. Η επίθεση ασφαλώς στον βασικό του αντίπαλο, των ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν, παραμένει ένα βασικό όπλο στη φαρέτρα του. Σε άρθρο του στην «Daily Telegraph», ο Μπόρις Τζόνσον συνέκρινε τον Κόρμπιν με τον Ιωσήφ Στάλιν, κατηγορώντας τους Εργατικούς ότι δείχνουν το δάχτυλο στους πλουσίους με την ίδια εκδικητικότητα που ο Στάλιν καταδίωξε τους κουλάκους.

Ο Κόρμπιν αντέκρουσε ευθύς αμέσως κάνοντας λόγο για ανοησίες των υπερπλουσίων, με σκοπό να αποφύγουν να πληρώσουν λίγο περισσότερους φόρους. Σε ομιλία του αργότερα σήμερα, μέρος της οποίας δημοσιεύει η «Guardian», ο ηγέτης του Εργατικού Κόμματος αναμένεται να υποσχεθεί ότι θα είναι ένας «πολύ διαφορετικός πρωθυπουργός» από τον Τζόνσον, καθώς ο μόνος λόγος για τον οποίο διεκδικεί την εξουσία είναι για να τη μοιραστεί.

Στην κούρσα της προεκλογικής αυτής εκστρατείας των πέντε εβδομάδων μπαίνουν όμως και μικρότερα κόμματα. Το Κόμμα των Πρασίνων θα αρχίσει την εκστρατεία του με τη δέσμευση να επενδύσει 100 δισ. λίρες για την προστασία του περιβάλλοντος από την κλιματική αλλαγή. Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες έχουν δεσμευτεί για επενδύσεις 2,2 δισ. λίρες ετησίως σε υπηρεσίες ψηχικής υγείας – με αύξηση 1% του φόρου εισοδήματος. Και η Νίκολα Στέρτζον του Εθνικού Κόμματος της Σκωτίας θα προσπαθήσει να συσπειρώσει τους Remainers, με σκοπό να σταματήσουν το Brexit.  

Μολονότι και οι δύο υποψήφιοι επιμένουν ότι είναι σε θέση να φέρουν εις πέρας το Brexit, η έξοδος της χώρας από την Ε.Ε. παραμένει αβέβαιη. Όπως είχε διαμηνύσει ότι θα κάνει, εφόσον η Βρετανία δεν αποχωρούσε από την Ένωση στις 31 Οκτωβρίου, βάσει του χρονοδιαγράμματος, η μέλλουσα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έστειλε επιστολή στον Τζόνσον με την οποία του ζητεί να παρουσιάσει έναν νέο υποψήφιο για τη θέση του επιτρόπου, και ει δυνατόν γυναίκα.

naftemporiki.gr

Η στήριξη προς το κόμμα των Συντηρητικών του πρωθυπουργού της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον παρέμεινε σταθερή και ανέρχεται σε ποσοστό 40%, την ώρα που το αντιπολιτευόμενο Εργατικό Κόμμα καταγράφει άνοδο μίας ποσοστιαίας μονάδας, στο 30%, μετά τις πρώτες ημέρες της προεκλογικής εκστρατείας για τις εκλογές της 12ης Δεκεμβρίου, καταδεικνύει δημοσκόπηση του Panelbase.

Οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες βλέπουν τα ποσοστά υπέρ τους στο 15%, καταγράφοντας άνοδο 1%, ενώ το ποσοστό του κόμματος Brexit ανέρχεται σε 8%, με πτώση μίας ποσοστιαίας μονάδας, βάσει της δημοσκόπησης που δημοσιεύτηκε σήμερα.

Στην έρευνα συμμετείχαν 1.046 άνθρωποι και διεξήχθη το διάστημα 6ης-8ης Νοεμβρίου, αναφέρει η Panalbase.

Την Τετάρτη δημοσκόπηση του ινστιτούτου YouGov, για λογαριασμό του τηλεοπτικού δικτύου Sky News, κατέγραφε πτώση στα ποσοστά των Τόρις με ποσοστό 36%.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από ΑΜΠΕ, Reuters

Ο πρωταγωνιστής του «Star Trek» Πάτρικ Στιούαρτ μοιράστηκε τις απόψεις του σχετικά με το Brexit κατά τη διάρκεια συζήτησης, λέγοντας ότι αισθάνεται «ντροπή» για την υπό εξέλιξη διαδικασία.

Ο ηθοποιός συμμετείχε σε συζήτηση στο Comic-Con στη Γαλλία για να προωθήσει τη νέα αμερικανική web σειρά «Star Trek: Picard».

Ο Πάτρικ Στιούαρτ τόνισε: «Τα τελευταία 35 χρόνια είμαι τόσο υπερήφανος που ανήκω σε μια χώρα που ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και ντρέπομαι να σταθώ εδώ μπροστά σας, αντιπροσωπεύοντας μια χώρα που επιδιώκει να σπάσει αυτόν τον ανεκτίμητο δεσμό».

«Θέλω να γνωρίζετε ότι πάνω από το 50% του πληθυσμού του Ηνωμένου Βασιλείου θέλει να μείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση» επισήμανε.

«Το τείχος του Βερολίνου κατέρρευσε. Η Σοβιετική Ένωση τερμάτισε την κυριαρχία και τον έλεγχό της σε τόσα πολλά κράτη. Το απαρτχάιντ τερματίστηκε στη Νότια Αφρική. Η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής έφερε μαζί τη Βόρεια Ιρλανδία και τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μέρος αυτού του κινήματος και είναι ντροπή που τα άτομα στη χώρα μου προσπαθούν να το χωρίσουν».

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο ηθοποιός κάνει γνωστά τα συναισθήματά του για το Brexit. Τον περασμένο Φεβρουάριο, σύμφωνα με τον Independent, είπε ότι συμμετείχε ενεργά στην εκστρατεία κατά της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Θα ήταν ανέντιμο να μη συμμετέχουμε σε μια τέτοια ιστορία, όπου οι άνθρωποι προσπαθούν όχι μόνο να βελτιώσουν την κοινωνία, αλλά και να σώσουν την κοινωνία, και χρειαζόμαστε να τη σώσουμε τώρα».

Ο Στιούαρτ συνέχισε: «Είμαι πολύ ανήσυχος. Ανησυχώ, για να μην πω πραγματικά φοβάμαι, γι’ αυτό που πραγματικά θα βγει από αυτό».

Μία δυνάμει κρίσιμη στιγμή των βρετανικών εκλογών της 12^ης Δεκεμβρίου πρόκειται να εκτυλιχθεί απόψε μποστά στις οθόνες εκατομμυρίων Βρετανών, οποίοι θα παρακολουθήσουν την πρώτη τηλεμαχία των δύο βασικών υποψηφίων. Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον και ο ηγέτης των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν θα διασταυρώσουν επί μία ώρα τα ξίφη τους στο βρετανικό δίκτυο ITV, για το Brexit κυρίως, αλλά και για άλλα ζητήματα εσωτερικής πολιτικής.  

Είναι η πρώτη φορά που οι ηγέτες δύο μεγάλων κομμάτων της Βρετανίας θα βρεθούν αντιμέτωποι σε ένα τηλεοπτικό πλατό. Η μεγάλη πρόκληση ωστόσο είναι κυρίως για τον Τζέρεμι Κόρμπιν, στον οποίο δίνεται μία ευκαιρία να μικρύνει την τεράστια απόσταση που τον χωρίζει με τον Τζόνσον, σύμφωνα με το σύνολο των δημοσκοπήσεων.

Για την εκστρατευτική ομάδα του Τζόνσον, το στοίχημα είναι να αποφευχθεί ένα μοιραίο λάθος του πρωθυπουργού που θα δώσει τρόφη για τα πρωτοσέλιδα της Τετάρτης. Ο Μπόρις Τζόνσον διακρίνεται άλλωστε για τον αυθορμητισμό του και την τάση του να αυτοσχεδιάζει.

Αν και οι τηλεμαχίες είναι σχετικά νέο φαινόμενο στη βρετανική πολιτική σκηνή, δεομένου ότι το πρώτο πραγματοποιήθηκε μόλις το 2010, μέχρι στιγμής έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στις εκλογές. Όπως επισημαίνει μάλιστα σε σημείωμά της η Citi, οι τηλεμαχίες είθισται πλέον να αποτελούν έναν σημαντικό παράγοντα στην πρόθεση ψήφου και το εκλογικό αποτέλεσμα.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της πρώτης τηλεμαχίας, το 2010, όταν η δυναμική εμφάνιση του τότε ηγέτη των Φιλελεύθερων Δημοκρατών Νιγκ Κλεγκ έδωσε μία τεράστια ώθηση στην προεκλογική εκστρατεία του κόμματος δημιουργώντας – έστω προσωρινά – τη λεγόμενη «Κλεγκομανία».

naftemporiki.gr

To Συντηρητικό Κόμμα του Μπόρις Τζόνσον μπορεί να έχει υποστεί έντονους εσωτερικούς κλυδωνισμούς λόγω των διαφορετικών θέσεων για το Brexit, αλλά έχει όπως φαίνεται κερδίσει την εμπιστοσύνη μεγάλης μερίδας Βρετανών. Σύμφωνα με έρευνα του YouGov, που χρησιμοποιεί μία διαφορετική μεθοδολογία από τις συνήθεις δημοσκοπήσεις για να προβλέψει τις έδρες, που θα εξασφαλίσει το κάθε κόμμα οι Τόρις θα βγουν από τις εκλογές της 12ης Δεκεμβρίου αισθητά ενισχυμένοι. 

Συγκεκριμένα από την έρευνα προκύπτει ότι θα έχουν άνετη αυτοδυναμία (68 έδρες). Συγκεκριμένα υπολογίζεται ότι θα λάβουν τις 359 από τις 650 έδρες στη Βουλή, δηλαδή 42 περισσότερες σε σχέση με τις τελευταίες εκλογές. Εάν η εκτίμηση επιβεβαιωθεί θα είναι η καλύτερη για τους Συντηρητικούς από το 1987, στην τρίτη εκλογική νίκη της Μάργκαρετ Θάτσερ. 

Από την άλλη για τους Εργατικούς οι προοπτικές διαγράφονται ζοφερές. Εκτιμάται ότι θα κερδίσουν 211 έδρες, 51 λιγότερες σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές. Από τα μικρότερα κόμματα, οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες υπολογίζεται ότι θα κερδίσουν 13 έδρες και το Εθνικό Κόμμα της Σκωτίας 43 έδρες. 

Στις εκλογές του 2017 η αντίστοιχη έρευνα του YouGov είχε προβλέψει ότι η Τερέζα Μέι θα χάσει την αυτοδυναμία στη Βουλή, την ώρα που άλλες δημοσκοπήσεις έδιναν ευρεία νίκη στους Συντηρητικούς. 

naftemporiki.gr με πληροφορίες από Bloomberg 

Οι δημοσκοπήσεις δίνουν σαφές προβάδισμα στους Τόρις του Μπόρις Τζόνσον, που φαίνεται να έχει πείσει περισσότερο τους πολίτες με τα οικονομικά του σχέδια. Οι οικονομολόγοι ωστόσο δεν συμφωνούν. Ασκούν κριτική τόσο στους Τόρις όσο και στους Εργατικούς και προειδοποιούν τους ψηφόρους να περιμένουν υψηλότερους φόρους, ανεξάρτητα από το ποιος θα έρθει στην εξουσία.

Σε μία σκληρή αποτίμηση των οικονομικών μανιφέστο των δύο μεγάλων κομμάτων το βρετανικό οικονομικό think tank «Fiscal Studies» υπογραμμίζει ότι κανένα από τα δύο δεν έχει επαρκώς «αξιόπιστη προοπτική». H ετυμηγορία αυτή έρχεται στον απόηχο της μεγάλης έρευνας του YouGov, που δείχνει πως οι Τόρις οδεύουν προς τη μεγαλύτερη νίκη τους από το 1987 και θα εξασφαλίσουν πλειοψηφία 68 εδρών στη Βουλή. 

Σύμφωνα με το think tank οι Τόρις θα αναγκαστούν να υιοθετήσουν υψηλότερους φόρους από αυτούς που ισχυρίζονται, προκειμένου να κάνουν πράξη τα σχέδιά τους για τις δαπάνες. Οι Εργατικοί από την πλευρά τους δύσκολα θα υλοιποιήσουν τα σχέδια για δημόσιες επενδύσεις στο βαθμό που φαντάζονται. 

«Αν κερδίσουν, αυτήν την φορά είναι πολύ πιθανόν ότι οι Συντηρητικοί θα αυξήσουν τελικά τις δαπάνες περισσότερο από ό,τι αφήνει να εννοηθεί το μανιφέστο και κατά συνέπεια θα αυξηθούν οι φόροι ή ο δανεισμός» σχολίασε ο Πολ Τζόνσον, εκπρόσωπος του think tank. 

Να θυμίσουμε ότι πρόσφατα άλλο think tank, το Resolution Foundation , ανακοίνωσε ότι οι δεσμεύσεις για αύξηση δαπανών σημαίνουν ότι και οι δύο πλευρές μάλλον θα υπονομεύσουν την δημοσιονομική αξιοπιστία της χώρας. «Η ανάληψη τεράστιων ρίσκων με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που δεσμεύουν την επόμενη κυβέρνηση για ολόκληρη την θητεία της κινδυνεύει να υπονομεύσει σοβαρά την οικονομική αξιοπιστία του Ηνωμένου Βασιλείου σε μία στιγμή που αυτή ήδη δοκιμάζεται», δήλωσε ο διευθυντής του think tank Τζέιμς Σμιθ.

naftemporiki.gr με πληροφορίες από Bloomberg

Με ένα γλυπτό πάγου αντικατέστησε το βρετανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο Channel 4 τον Βρετανό πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον στο τηλεοπτικό ντιμπέιτ που έγινε χθες το βράδυ σε ώρα υψηλής τηλεθέασης με θέμα το περιβάλλον, προκαλώντας την έντονη αντίδραση του Συντηρητικού Κόμματος, το οποίο κατήγγειλε παραβίαση των κανόνων αμεροληψίας.

Το ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο είχε προσκαλέσει τους ηγέτες όλων των κύριων πολιτικών κομμάτων της Βρετανίας να συμμετάσχουν στην τηλεοπτική συζήτηση εν όψει των εκλογών της 12ης Δεκεμβρίου, αλλά τόσο ο Τζόνσον όσο και ο ηγέτης του κόμματος Brexit, Νάιτζελ Φάρατζ αρνήθηκαν να παραστούν. Οι Τόρις προσφέρθηκαν να στείλουν ως εκπρόσωπό τους τον πρώην υπουργό περιβάλλοντος Μάικλ Γκάουβ, αλλά το Channel 4 τόνισε ότι η συζήτηση προοριζόταν μόνο για ηγέτες των κομμάτων και ότι τα άλλα πολιτικά κόμματα δεν θα συμφωνούσαν να αλλάξουν τους όρους.

«Αυτό επιδιώκει ουσιαστικά να στερήσει από το Συντηρητικό Κόμμα κάθε εκπροσώπηση και συμμετοχή», ανέφεραν οι Συντηρητικοί σε μια επιστολή διαμαρτυρίας προς την ρυθμιστική αρχή μέσων ενημέρωσης της Βρετανίας Ofcom.

Οι βρετανοί ραδιοτηλεοπτικοί φορείς υποχρεούνται να είναι πολιτικά αμερόληπτοι και αντιμετωπίζουν πρόσθετες απαιτήσεις πολιτικής εξισορρόπησης στη διάρκεια προεκλογικών περιόδων. Η Ofcom μπορεί να επιβάλει πρόστιμα σε ραδιοτηλεοπτικούς φορείς που δεν συμμορφώνονται, και ως έσχατη λύση μπορεί να αναστείλει την άδεια λειτουργίας ενός τηλεοπτικού δικτύου.

Οι Συντηρητικοί δήλωσαν ότι το σημερινό περιστατικό ήταν «μέρος ενός ευρύτερου μοτίβου μεροληψίας από το Channel 4 τους τελευταίους μήνες».

Η επικεφαλής του τμήματος ειδήσεων και επικαιρότητας του δικτύου, Ντόροθι Μπίρνε, σε ομιλία της τον Αύγουστο χαρακτήρισε τον Τζόνσον «γνωστό ψεύτη». Χθες ο αρχισυντάκτης του κύριου ειδησεογραφικού προγράμματος του Channel 4, Μπεν ντι Πιρ παρομοίασε την προσέγγιση των Συντηρητικών στα μέσα ενημέρωσης με εκείνη του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.

Ο πρόεδρος των Τόρις Τζέιμς Κλέβερλι επισήμανε ότι οι εκλογές στην Βρετανία είναι κοινοβουλευτικές, όχι προεδρικές, υποστηρίζοντας ότι είναι παράλογο το Channel 4 να απαιτεί την συμμετοχή του Τζόνσον ως προϋπόθεση για τη συμμετοχή των Συντηρητικών στο ντιμπέιτ.

«Βάλτε τον ηγέτη Μπόρις Τζόνσον μαζί με τους άλλους ηγέτες και σταματήστε τα παιχνιδάκια. Μην αρνείστε και μετά απειλείτε την άδειά μας - αυτό είναι ένας ολισθηρός δρόμος», είπε ο ντι Πιρ.

Ο ιστότοπος ειδήσεων Buzzfeed επικαλέστηκε μια ανώνυμη πηγή του Συντηρητικού Κόμματος που ανέφερε ότι το κόμμα θα ζητήσει επανεξέταση της άδειας λειτουργίας του Channel 4, η οποία αναμένεται να ανανεωθεί το 2024, αν ο Τζόνσον παραμείνει στην εξουσία μετά τις εκλογές της 12ης Δεκεμβρίου. Το Channel 4 δεν είναι το μόνο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο που παλεύει να εξασφαλίσει την παρουσία του Τζόνσον σε εκπομπές του. Το Συντηρητικό κόμμα του πρωθυπουργού προηγείται έναντι των Εργατικών στις δημοσκοπήσεις και οι Τόρις επιθυμούν να αποφύγουν τυχόν γκάφες. Ο Τζόνσον αρνήθηκε να δώσει συνέντευξη στον παρουσιαστή του BBC, Άντριου Νιλ, ο οποίος ‘στρίμωξε’ την Τρίτη τον ηγέτη των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν στην μισάωρη συνέντευξη που του παραχώρησε.

Πηγές: ΑΜΠΕ, Reuters, AFP

Στις 9 εκατοστιαίες μονάδες μειώθηκε την περασμένη εβδομάδα, το προβάδισμα που διατηρεί το Συντηρητικό Κόμμα του Βρετανού πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον έναντι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, των Εργατικών του Τζέρεμι Κόρμπιν, ωστόσο η συμπολίτευση παραμένει το αδιαφιλονίκητο φαβορί εν όψει των πρόωρων βουλευτικών εκλογών της 12ης Δεκεμβρίου, σύμφωνα με δημοσκόπηση.

Βάσει της δημοσκόπησης του ινστιτούτου Survation που διενεργήθηκε για λογαριασμό της εκπομπής Good Morning Britain του ιδιωτικού τηλεοπτικού σταθμού ITV και θα μεταδοθεί σήμερα, οι Συντηρητικοί συγκεντρώνουν το 42% των προθέσεων ψήφου (+1%), ενώ οι Εργατικοί 33% (+3%).

Το ποσοστό της φιλοευρωπαϊκής παράταξης των Φιλελεύθερων Δημοκρατών υποχωρεί στο 11% (–4%), ενώ αυτό του Κόμματος του Μπρέξιτ του Νάιτζελ Φαράζ περιορίζεται στο 3% (–2%), όπως προκύπτει από τη δημοσκόπηση, που διενεργήθηκε με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων από την 26η ως την 30ή Νοεμβρίου.

Πηγές: ΑΜΠΕ, Reuters

Στις 14 εκατοστιαίες μονάδες (από τις 9 πριν από μία εβδομάδα) διευρύνθηκε το προβάδισμα του Συντηρητικού Κόμματος του πρωθυπουργού της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον από το Εργατικό κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σύμφωνα με κυλιόμενη δημοσκόπηση του ινστιτούτου Survation που διενεργήθηκε για λογαριασμό της τηλεοπτικής εκπομπής Good Morning Britain του τηλεοπτικού σταθμού ITV, τα ευρήματα της οποίας θα μεταδοθούν σήμερα.

Βάσει της δημοσκόπησης, οι Τόρις συγκεντρώνουν το 45% στην πρόθεση ψήφου, ενώ οι Εργατικοί του Τζέρεμι Κόρμπιν το 31% (–2%) εν όψει των πρόωρων βουλευτικών εκλογών που θα διεξαχθούν την Πέμπτη στη Βρετανία.

Τα αποτελέσματα είναι στρογγυλοποιημένα από το ινστιτούτο.

Η δημοσκόπηση διενεργήθηκε με τη μέθοδο των τηλεφωνικών συνεντεύξεων σε δείγμα 1.012 ψηφοφόρων από την 5η ως την 7η Δεκεμβρίου.

Πηγές: ΑΜΠΕ, Reuters

Της Νατάσας Στασινού
[email protected] 

Στη Βρετανία, που είναι έτοιμη για τις πλέον κρίσιμες εκλογές των τελευταίων δεκαετιών, οι δύο «μονομάχοι» υπόσχονται μία νέα «χρυσή εποχή» για την οικονομία, με οριστικό αντίο στη λιτότητα, αν και μέσα από πολύ διαφορετική συνταγή ο καθένας. Και στις ΗΠΑ, που ζουν επίσης σε προεκλογικούς ρυθμούς, έστω και με τις κάλπες να απέχουν 11 μήνες, ο Τραμπ υπόσχεται δυναμική ανάπτυξη, ενώ ζητήματα όπως οι εισοδηματικές ανισότητες και η στροφή σε πράσινες επενδύσεις ή τα τεράστια χρέη των φοιτητών βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της εκστρατείας των Δημοκρατικών. Σε ποιο βαθμό όμως η οικονομία επηρεάζει την τελική απόφαση των πολιτών;  

Το «είναι η οικονομία ανόητε», η φράση η οποία εξήγησε γιατί ο Μπιλ Κλίντον κέρδισε τις εκλογές στερώντας μία δεύτερη θητεία από τον Τζορτζ Μπους τον Πρεσβύτερο δεν φαίνεται να ανταποκρίνεται στις εκλογικές αναμετρήσεις των τελευταίων ετών ή στις δημοσκοπήσεις για αυτές, που έρχονται. Ή για να είμαστε πιο ακριβείς, δεν φαίνεται να αρκεί.

Το οικονομικό μέλλον- προσωπικό και της χώρας τους- θα απασχολεί βέβαια πάντα τους ψηφοφόρους. Οι συνθήκες που βιώνουν καθημερινά, η οικονομική ανασφάλεια, οι απειλές, που αισθάνονται για τη θέση εργασίας και το εισόδημά τους- πραγματικές ή αποτέλεσμα φοβικής ρητορικής των πολιτικών- έχουν καίριο ρόλο. Ωστόσο, όπως επισημαίνει και σε πρόσφατη ανάλυσή του ο Economist δεν είναι πια τα δεδομένα για τους ρυθμούς ανάπτυξης εκείνα που θα κρίνουν την ψήφο. Τα σκαμπανεβάσματα στο ΑΕΠ, οι εμπορικές αντιπαραθέσεις, οι προειδοποιήσεις αναλυτών έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Είναι οι οικονομικοί παράγοντες εκείνοι, που έχουν να κάνουν με την «ταυτότητα» και την «εθνική κυριαρχία» εκείνοι που διαδραματίζουν το σημαντικότερο ρόλο. 

Όταν ο Μπόρις Τζόνσον εξαπολύει βέλη κατά των Βρυξελλών για κάθε δεινό που τυχόν αντιμετωπίζουν οι Βρετανοί, τους υπόσχεται παράλληλα ότι εάν δώσουν σε εκείνον την αυτοδυναμία, αυτός θα υλοποιήσει το Brexit και εκείνοι θα ανακτήσουν τον «έλεγχο». Τον έλεγχο της δημοσιονομικής πολιτικής, τον έλεγχο των εμπορικών συμφωνιών, τον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών και των περιορισμών για τους ξένους στην αγορά εργασίας. Όσες αναλύσεις και εάν δημοσιευθούν για τις αρνητικές επιπτώσεις της εξόδου από την Ε.Ε. στο εμπόριο και την ανάπτυξη όσο και εάν αμφισβητήσουν οι ειδικοί την δυνατότητα να κλείσει η χώρα σε σύντομο χρονικό διάστημα εμπορικές συμφωνίες με άλλες μεγάλες οικονομίες του πλανήτη (και δη με ευνοϊκούς όρους), για μεγάλη μερίδα των πολιτών η υπόσχεση να πάρει και πάλι η χώρα στα χέρια της τον έλεγχο πρωτοβουλιών και αποφάσεων φαντάζει πιο σημαντική. Και η ιδέα μη εκλεγμένων και «ανεξέλεγκτων γραφειοκρατών, μίας απρόσωπης ελίτ, που καθορίζει τη ζωή τους, θα φαντάζει πάντα τρομοκτική. 

Στις ΗΠΑ την ίδια ώρα έχει πάψει, σύμφωνα με επισημάνσεις ειδικών στους New York Times, να υφίσταται η στενή σχέση ανάμεσα στους δείκτες ανάπτυξης και καταναλωτικού κλίματος με την ψήφο και τη δυνατότητα επανεκλογής ενός προέδρου. Ο Τραμπ μπορεί να επικαλείται το χαμηλό  50 ετών του 4% στην ανεργία. Αλλά δεν είναι αυτό που συγκινεί. Είναι αντιθέτως η δέσμευσή του να προστατεύσει τους αγρότες, τους ανθρακωρύχους, τους εργάτες στις ζώνες της σκουριάς από τις αθέμιτες πρακτικές της Κίνας και άλλων μεγάλων εμπορικών αντιπάλων εκείνη που του δίνει ψήφους. Τι και εάν αυτοί είναι τα μεγάλα θύματα του εμπορικού πολέμου; Εξακολουθούν να είναι και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του. Δεν έχουν δει ακόμη την ανάκαμψη, που απολαμβάνουν άλλες περιοχές και πληθυσμιακές ομάδες, αλλά έχουν πειστεί πως στον Λευκό Οίκο υπάρχει κάοπιος που παλεύει για λογαριασμό τους.

«Είμαστε οι στρατιώτες της πρώτης γραμμής και μπορεί να “σκοτωθούμε” κατά την εξέλιξη του πολέμου... Τουλάχιστον όμως αυτός παλεύει για εμάς, οι προηγούμενοι δεν πέτυχαν τίποτα» δήλωνε στο Associated Press τον περασμένο Μάιο ο Πολ Τζέσκι, αγρότης στο Βόρειο Ιλινόις και η φράση του εξηγούσε πολλά περισσότερα από κάθε πολιτική ανάλυση- ερμηνεία για το «φαινόμενο Τραμπ».

Κατά τη διάρκεια της θητείας του Αμερικανού προέδρου και με τη σινο-αμερικανική διαμάχη να κλιμακώνεται, η κατάσταση στον αγροτικό τομέα όχι μόνο δεν έχει βελτιωθεί, αλλά έχει επιδεινωθεί επικίνδυνα, με τις τιμές της σόγιας να βυθίζονται σε χαμηλά δεκαετίας και εκείνες σε σιτάρι και καλαμπόκι να καταγράφουν επίσης πτώση. «Δεν είμαι ευχαριστημένος, αλλά καταλαβαίνω τα οφέλη που έρχονται....» επέμενε ο Τζέσκι. 

Στις ΗΠΑ εξάλλου είναι περισσότερο οι πολιτικές πεποιθήσεις εκείνες που επηρεάζουν την οπτική των πολιτών για την οικονομία, παρά η εικόνα της οικονομίας που καθορίζει την στάση τους στην κάλπη. Πρόσφατη έρευνα των NY Times είχε δείξει ότι το 71% των Ρεπουμπλικανών ψηφοφόρων δήλωναν πως περιμένουν οι οικονομικές συνθήκες μέσα στον επόμενο χρόνο να είναι «πολύ καλές» ή «αρκετά καλές», ενώ μόνο το 15% των ψηφοφόρων των Δημοκρατικών δήλωνε το ίδιο αισιόδοξο.