Το εμβληματικό «Hamletmachine», το πιο γνωστό έργο του Χάινερ Μίλερ, θα παρουσιάσει - στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών - η ομάδα deviant GaZe, σε σκηνοθεσία Γιώργου Ζαμπουλάκη, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, σήμερα, Τετάρτη 10 Ιουλίου, στις 9 το βράδυ.
Το «Hamletmachine» («Μηχανή Άμλετ»), που έγραψε το 1977 ο γερμανός θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ποιητής και δοκιμιογράφος Χάινερ Μίλερ, έχει ως αφετηρία τον Άμλετ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, αλλά πρέπει να εξεταστεί με τους όρους του μεταδραματικού θεάτρου. Είναι έργο πυκνό, αποσπασματικό, αινιγματικό, χωρίς αυτόνομους χαρακτήρες.
Σε ένα αέναο σχιζοειδές γίγνεσθαι
Με συνεχείς αναφορές στη σαιξπηρική δραματουργία, σε έργα της ευρωπαϊκής γραμματείας αλλά και στην ευρωπαϊκή ιστορία, η «Μηχανή Άμλετ» είναι ένα έργο που βυθίζεται στις προσδοκίες και τις απογοητεύσεις της ιστορίας, στον βούρκο αίματος των ιδεολογιών.
Το σκηνικό υποκείμενο, καταρρέοντας κάτω από το βάρος της ιστορίας, αφήνει πίσω του το αυτόνομο υποκείμενο της εσωτερικότητας του Άμλετ, για να εμπλακεί σε ένα αέναο σχιζοειδές γίγνεσθαι. Το σώμα γίνεται ο Άμλετ, η ηθοποιός που παίζει τον Άμλετ γίνεται ο Μάκβεθ, η Οφηλία, η Ηλέκτρα, η Ρόζα Λούξεμπουργκ, η Ούρλικε Μάινχοφ και πολλοί άλλοι. Επί σκηνής, το σώμα μεταμορφώνεται από το αυτόνομο κλασικό, σε σώμα αυτοκτονικό, υβριδικό, θραύσμα, γίνεται πεδίο μάχης, δοχείο μνήμης, τοπίο ιστορίας.
Διαλογισμός πάνω στον διαμελισμό της Ευρώπης
Σε αντίθεση με την περιρρέουσα αντίληψη ότι το θέατρο δε θα πρέπει να είναι πολιτικό αλλά να ασχολείται μόνο με την αισθητική του διάσταση, οι deviant GaZe επέλεξαν να δημιουργήσουν μια βαθειά πολιτική παράσταση, ελπίζοντας να προκαλέσει συζήτηση, διάλογο και πεδίο προβληματισμού.
Οι deviant Gaze συνδέουν τη «Μηχανή Άμλετ» με την ιστορική στιγμή που ζούμε και το παράλογο τώρα. Ζώντας το ιστορικό τέλος της ηλικίας της ελπίδας, η κοινωνία γίνεται μάρτυρας μιας εποχής αποσάθρωσης και επιστροφής των ζόμπι του φασισμού. Ο άνθρωπος του ορθολογισμού και του οικονομικού φιλελευθερισμού, το αυτόνομο υποκείμενο της αέναης γραμμικής οικονομικής ανάπτυξης και του εκστατικού καταναλωτισμού, πεθαίνει. Η παράσταση είναι ένας διαλογισμός πάνω στον διαμελισμό της Ευρώπης και την αποδόμηση του υποκειμένου.
Ένα ζωντανό γλυπτό σε διαρκή μεταμόρφωση
Ο Χάινερ Μίλερ χωροθέτησε τη δραματική του παραγωγή ως εργασία μνήμης, ως συνδιαλλαγή με τους νεκρούς, μια επίκληση σε αυτούς, μια καταγραφή ενάντια στη λήθη. Η σκηνοθετική δομή βασίζεται στη δημιουργία τριών σκηνικών εκδοχών του κειμένου, που διαδέχονται η μια την άλλη. Η πρώτη είναι ένα αρχείο μνήμης, μια μηχανή. Η δεύτερη βασίζεται πάνω στη διαδικασία απομνημόνευσης, την εγγενή της συνάφεια με τη δόμηση και την αποδόμηση του νοήματος, καθώς και στα όρια της μνήμης. Η τρίτη εκδοχή βασίζεται στη θεατρική μεταμόρφωση του σκηνικού υποκειμένου ως βασική λειτουργία της θεατρικής πράξης. Η κάθε μία από αυτές τις εκδοχές αναπτύσσει τη δική της χρονικότητα.
Η παράσταση έχει τη μορφή human installation, ένα ζωντανό γλυπτό σε διαρκή μεταμόρφωση. Οι μινιμαλιστικές επιλογές όσον αφορά στη σκηνική εικόνα, η άρνηση χρήσης σκηνογραφίας, φωτισμών και άλλων μέσων, που πολλές φορές λειτουργούν ως αισθητικά δεκανίκια, βασίζονται στην πίστη ότι τα πρωτογενή υλικά του θεάτρου (σώμα, ενέργεια, φωνή, μεταμόρφωση) αρκούν, για να δημιουργήσουν τη συναισθητική όσμωση ηθοποιού και θεατή.
Ταυτότητα παράστασης
Μετάφραση: Ελένη Βαροπούλου, σύλληψη - σκηνοθεσία: Γιώργος Ζαμπουλάκης, εγκατάσταση - κοστούμι: Θάνος Βόβολης. Ερμηνεία: Μαριάννα Δημητρίου.
Πληροφορίες
Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών - Μικρή Σκηνή: Λεωφόρος Συγγρού 107 - 109, Αθήνα, τηλ.: 210 9005800. Τιμές εισιτηρίων: κανονικό: 15 ευρώ, φοιτητικό - 65+: 10 ευρώ, ανέργων - ΑΜΕΑ: 5 ευρώ. Η παράσταση είναι ακατάλληλη για παιδιά κάτω των 15 ετών. naftemporiki.gr
