Του Μιχάλη Ψύλου
[email protected]
Η εικόνα θα μπορούσε να είναι πραγματική: Για να περάσει το έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας, στην πραγματικότητα, η ΕΕ "γονάτισε" και πάλι, μπροστά στην νέα απειλή για βέτο της Ουγγαρίας και απάλλαξε τον Ορθόδοξο Πατριάρχη Κύριλλο από τις νέες κυρώσεις. Μικρό το κακό θα πείτε! Εδώ, η Ευρωπαϊκή Ενωση υποχώρησε μπροστά στο αίτημα του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν να μην ισχύσει το εμπάργκο ρωσικού πετρελαίου για την Ουγγαρία. Αντίθετα, ούτε λόγος για υποχώρηση των Βρυξελλών φυσικά στο αίτημα της Ελλάδας και άλλων χωρών του Νότου να επιβληθεί πλαφόν στις χονδρικές τιμές του φυσικού αερίου.
Η υποκρισία περισσεύει δυστυχώς στις αίθουσες του κτιρίου Europa, όπου φιλοξενούνται οι σύνοδοι κορυφής, στις Βρυξέλλες. Υποτίθεται ότι το νέο πακέτο κυρώσεων θα πλήξει τη Ρωσία, αλλά μάλλον τους Ευρωπαίους πολίτες βάζει στο στόχαστρο, καθώς βλέπουν τις τιμές των καυσίμων να απογειώνονται όλο και περισσότερο. Και το γεωπολιτικό και οικονομικό όφελος της ΕΕ; Ελάχιστο.
Οι ροές του ρωσικού αργού που δεν θα αγοράζει η Ευρώπη πλέον, βρίσκονται ήδη στη ράμπα ανακατεύθυνσης προς την Ασία . Η Κίνα σκοπεύει να αγοράσει ρωσικό αργό πετρέλαιο Urals με έκπτωση για να αναπληρώσει τα στρατηγικά της αποθέματα. Και η Ινδία αυξάνει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου, πληρώνοντας 34 δολάρια το βαρέλι φθηνότερα από το Brent. Συζητά μάλιστα να το πληρώνει σε ρουπίες, βάζοντας σε κίνδυνο την παντοκρατορία του δολαρίου. Και προσοχή: αν η Ρωσία, η Κίνα και η Ινδία συνδέουν τα εμπορεύματά τους με τα εθνικά τους νομίσματα σε μια προσπάθεια να ακρωτηριάσουν τον ρόλο αναφοράς του δολαρίου , «η χιονόμπαλα κινδυνεύει να εξελιχθεί σε χιονοστιβάδα».
Τα στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας IEA και της Kpler μιλούν από μόνα τους: από την αρχή του πολέμου, το Νέο Δελχί είδε τις εισαγωγές ρωσικού αργού να αυξάνονται από 30.000 σε 800.000 βαρέλια την ημέρα . Βασικά, η Μόσχα είχε ήδη δημιουργήσει έναν νέο κόμβο για το πετρέλαιο της, ακόμη και πριν η ΕΕ επιβάλει τις κυρώσεις σε αυτήν. Και όποιος πιστεύει ότι η απαγόρευση της Lloyd's για την ασφάλιση ρωσικών δεξαμενόπλοιων που περιέχονται στο πακέτο κυρώσεων θα μπορούσε να δυσκολεύσει τη Μόσχα, θα πρέπει να συνυπολογίσει ότι οι μεταφορές πραγματοποιούνται μέσω κινεζικών μεγα-δεξαμενόπλοιων όπως το Lauren II,που μπορούν να μεταφέρουν σχεδόν 2 εκατομμύρια βαρέλια. Και είναι γνωστό ότι το Πεκίνο δεν έχει μεγάλη δυσκολία να ασφαλίσει τα δεξαμενόπλοιά του.
Καλές οι διακηρύξεις της ΕΕ για στροφή σε εναλλακτικές και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για την απεξάρτηση από τη Μόσχα. Μόνο που η Ευρώπη θα χρειαστεί τουλάχιστον δύο χρόνια για να μπορέσει να το πετύχει. Το κέντρο μελέτης της BCS Global Markets με έδρα τη Μόσχα πανηγυρίζει γιατί θεωρεί ότι η Ρωσία έχει όλο τον χρόνο που χρειάζεται για να προετοιμαστεί για τη μετάβαση σε νέους πελάτες. Αν και στην πραγματικότητα, ακόμη και Ευρωπαίοι ειδικοί αναμένουν ότι το ρωσικό αργό θα συνεχίσει να ρέει προς την ΕΕ, τόσο επίσημα όσο και μέσω «γκρι» συστημάτων, για τουλάχιστον έναν ολόκληρο χρόνο. Ή ίσως και δύο.
Η Ευρώπη δεν θέλει να καταλάβει ότι είναι ένας εμπορικός και βιομηχανικός κολοσσός, αλλά ένας «νάνος» για τις πρώτες ύλες: και χωρίς αυτές είναι δύσκολο να κάνει παραγωγή. Η Ευρώπη δεν είναι εύκολο να διαχειριστεί αυτήν την κρίση, επειδή δεν ήταν προετοιμασμένη. Είχε επαναπαυθεί στο φθηνό ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό, παρά το γεγονός ότι τα πρώτα άσχημα μαντάτα είχαν αρχίσει να καταφτάνουν από το 2014, όταν η Μόσχα προσάρτησε την Κριμαία. Δυστυχώς, οι Ευρωπαίοι ηγέτες φαίνεται να στερούνται γεωπολιτικής προσέγγισης. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αυτό το δυναμικό υπάρχει στην Ευρώπη, αλλά είναι καιρός να αφεθεί να καρποφορήσει. Ο Μακρόν το ονομάζει «στρατηγική αυτονομία», αλλά ουδείς τον ακούει. Αντίθετα, η Ουάσιγκτον έχει ένα παγκόσμιο γεωπολιτικό όραμα, και πάνω από τη βούληση να το ενισχύσει.
