Του Κώστα Δεληγιάννη
Δεν έχουν τελειωμό οι εκπλήξεις που επιφυλάσσει ο Πλούτωνας στους επιστήμονες και έρχονται στο φως από τις φωτογραφίες του μη επανδρωμένου διαστημόπλοιου New Horizons της NASA, το οποίο ολοκλήρωσε με επιτυχία τη διέλευσή του από τον νάνο-πλανήτη.
Αυτή τη φορά, οι εικόνες του New Horizons αποκαλύπτουν ενδείξεις που συνηγορούν στο ότι κατά το παρελθόν περιοχές του Πλούτωνα καλύπτονταν από λίμνες και ποτάμια – όπου μάλιστα δεν υπήρχε νερό, αλλά υγρό άζωτο.
Πιο συγκεκριμένα, σε μία φωτογραφία υψηλής ανάλυσης που έλαβε το διαστημόπλοιο το περασμένο καλοκαίρι, διακρίνεται ένας σχηματισμός ο οποίος μοιάζει με μία παγωμένη λίμνη αζώτου. Το σημείο αυτό βρίσκεται σε μία πεδιάδα που περιβάλλεται από ψηλές οροσειρές.
Με βάση την εικόνα, η μεγαλύτερη διάμετρος που απέκτησε ποτέ η λίμνη ήταν 32 χιλιόμετρα. Αν και η σύστασή της από άζωτο πρέπει να επιβεβαιωθεί, όπως εξηγεί στο περιοδικό New Scientist ο Άλαν Στερν, πλανητικός επιστήμονας και επικεφαλής του επιστημονικού επιτελείου της αποστολής του New Horizons, «είναι δύσκολο να φαντασθεί κανείς ένα εναλλακτικό σενάριο που να εξηγεί τη μορφολογία της».
Σύμφωνα με τη NASA, σχηματισμοί όπως η συγκεκριμένη λίμνη υπήρχαν πριν από εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια χρόνια, όταν οι συνθήκες στον νάνο-πλανήτη ήταν αρκετά διαφορετικές από τις σημερινές.
Τότε, πιθανότατα η ατμόσφαιρά του θα είχε μεγαλύτερη πυκνότητα, με συνέπεια η επιφανειακή θερμοκρασία και πίεση να είναι πολύ μεγαλύτερες, ώστε να ρέει υγρό άζωτο στο ανάγλυφό του.
Το διαστημόπλοιο εκτοξεύθηκε το 2006, με σκοπό να μελετήσει τον Πλούτωνα και άλλα σώματα από τη Ζώνη του Κόιπερ, μια περιοχή στις παρυφές του ηλιακού συστήματος, που φιλοξενεί περίπου 100.000 διαστημικούς βράχους.
REUTERS/NASA/NEW HORIZONS
Φωτογραφία του Πλούτωνα που έδωσε στη δημοσιότητα η NASA.
Το σκάφος έφτασε στον νάνο-πλανήτη τον περασμένο Ιούλιο, στέλνοντας εικόνες στη Γη που αποκαλύπτουν αναπάντεχα ευρήματα, όπως για παράδειγμα βουνά «χιονισμένα» από παγωμένο μεθάνιο.
Πάντως, η εποχή που το άζωτο έρεε στην επιφάνειά του φαίνεται πως έχει παρέλθει, καθώς στο μεσοδιάστημα έχουν αλλάξει οι κλιματικές συνθήκες.
Ο Πλούτωνας, ο οποίος ολοκληρώνει μία πλήρη περιφορά γύρω από τον Ήλιο σε 248 χρόνια, «χαρακτηρίζεται σήμερα από σχετικά ήπιες περιβαλλοντικές συνθήκες, περνώντας την πιο πρόσφατη ακραία κλιματική του φάση πριν από περίπου 1 εκατομμύριο χρόνια», σημειώνει το σάιτ Discovery.com.
Το διαστημόπλοιο συνεχίζει να στέλνει στη Γη δεδομένα για τον Πλούτωνα, καθώς έχει ήδη βάλει «πλώρη» για τον επόμενο προορισμό του – το ουράνιο σώμα 2014 MU69 στη Ζώνη του Κόιπερ, στο οποίο αναμένεται να φτάσει το 2019.
