Με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble, μια ομάδα αστρονόμων έλυσε ένα μυστήριο 40 χρόνων σχετικά με την προέλευση μιας εκτεταμένης λωρίδας αερίων που περιβάλλει σχεδόν το μισό Γαλαξία.
Πρόκειται για το ρεύμα του Μαγγελάνου, ένα νέφος από αέρια που κινούνται σε μεγάλες ταχύτητες (έως και 400 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο) σε μέση απόσταση 180.000 ετών φωτός από τον την περιοχή μας.
Το 1965, όταν παρατηρήθηκε για πρώτη φορά η περιοχή αυτή, πήρε το όνομα «Νέφος μεγάλης ταχύτητας», ενώ περίπου μια δεκαετία αργότερα μετονομάστηκε σε Ρεύμα του Μαγγελάνου καθώς έγινε η σύνδεση με το Μικρό και το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, δύο μικρούς γαλαξίες που περιφέρονται γύρω από το δικό μας, οι οποίοι θεωρήθηκε τότε για πρώτη φορά πως ήταν η πηγή του νέφους αερίων. Από τότε όμως, η ακριβής προέλευση του Ρεύματος του Μαγγελάνου και ο μηχανισμός που το δημιούργησε αποτελούσαν ανοικτά ερωτήματα.
ESA/HUBBLE/DAVIDE DE MARTIN
Tο Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου.
Τα στοιχεία από το Hubble δείχνουν πως το μεγαλύτερο μέρος από τα αέρια προέρχεται από το Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου, και πως το μέρος αυτό του Ρεύματος του Μαγγελάνου δημιουργήθηκε πριν από δύο περίπου δισεκατομμύρια χρόνια. Το εύρημα που προκάλεσε έκπληξη όμως, ήταν πως μια δεύτερη περιοχή του Ρεύματος δημιουργήθηκε πιο «πρόσφατα» με αέρια από το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου σε αντίθεση με τις υπολογιστικές προσομοιώσεις που έδειχναν πως ήταν μόνο το Μικρό Νέφος υπεύθυνο για το σχηματισμό του ρεύματος αερίων.
Οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν το φασματογράφο του Hubble, σε συνδυασμό με παρατηρήσεις από το τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου στη Χιλή, προκειμένου να μετρήσουν τις συγκεντρώσεις σχετικά βαρέων στοιχείων (οξυγόνο, θείο) σε έξι περιοχές του Ρεύματος.
Βρήκαν με αυτό τον τρόπο πως σε μία περιοχή που βρισκόταν κοντύτερα στα Μαγγελανικά Νέφη, η συγκέντρωση βαρέων στοιχείων ήταν μεγαλύτερη, και μάλιστα η σύνθεση της περιοχής αυτής ήταν πανομοιότυπη με τη σύνθεση αερίων στο Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου, συνιστώντας πως έγινε πρόσφατα μεταφορά αερίων και από το Μεγάλο Νέφος προς το Ρεύμα του Μαγγελάνου.
ESO/DIGITIZED SKY SURVEY 2/DAVIDE DE MARTIN
Το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου.
Καθώς τα δύο Νέφη περιφέρονται γύρω από το Γαλαξία, πλησιάζουν όλο και περισσότερο την άλω από θερμά αέρια. Η ενέργεια από τη θερμή αυτή περιοχή διώχνει αέρια από τα Νέφη προς στο διάστημα. Ο μηχανισμός αυτός, σε συνδυασμό με τις βαρυτικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ του Γαλαξία μας και των δύο Νεφών θεωρείται πως δημιούργησαν το Ρεύμα του Μαγγελάνου.
