Από την έντυπη έκδοση
Του Δ.Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]
Όσοι περίμεναν μια ομιλία ανάλογη αυτής που εκφώνησε ο Μπαράκ Ομπάμα, τον περασμένο Νοέμβριο στην Αθήνα, θα πρέπει να έμειναν με ανεκπλήρωτες προσδοκίες από τον λόγο που εκφώνησε ο Εμανουέλ Μακρόν, προχθές το βράδυ στην Πνύκα. Και οι δύο επέλεξαν την Αθήνα για να μεταδώσουν το μήνυμά τους, μια φωνή αγωνίας ουσιαστικά για τη δημοκρατική εξέλιξη στον Κόσμο και την Ευρώπη, τους κινδύνους που την απειλούν, και να υποδείξουν δρόμους και τρόπους αντίδρασης απέναντι στις προκλήσεις μιας ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης.
Ο Μπαράκ Ομπάμα ήταν ουσιαστικά ένας πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ όταν μίλησε στην Αθήνα, την οποία επέλεξε όχι μόνον για να αποχαιρετήσει το παγκόσμιο ακροατήριό του, αλλά και για συνδέσει -με μια δόση πολιτικού ναρκισσισμού- την πολιτική παρακαταθήκη του με την πόλη «στην οποία ξεκίνησαν όλα». Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι στην αρχή της προεδρικής θητείας του. Mιλώντας στην Πνύκα, στη σκιά της Ακρόπολης και του Παρθενώνα, επιδιώκει να συνδέσει το όραμά του για την Ευρώπη με τις αρχέγονες αξίες, οι οποίες για πρώτη φορά δοκιμάστηκαν στο έδαφος που πατούσε το βράδυ της Πέμπτης.
Πιάνοντας το νήμα από τον Φρανσουά Μιτεράν, μετά τις προεδρίες του φανφαρόνου Σαρκοζί και του άχρωμου γραφειοκράτη Ολάντ, ο Εμανουέλ Μακρόν αποδεικνύεται ένας δεινός μαθητής του πιο «Φλωρεντινού» από τους Γάλλους προέδρους, αναγνωρίζοντας την απόλυτη αξία του χειρισμού των συμβολισμών στην πολιτική. Φοιτητής και μετέπειτα συνεργάτης του Πολ Ρικέρ, του πλέον επιφανούς ερμηνευτικού φιλοσόφου στον 20ό αιώνα, ο Μακρόν όχι μόνο γνωρίζει την αξία της σύνθετης σκέψης, αλλά μπορεί να χειρίζεται με άνεση εκείνες ακριβώς τις διακρίσεις που κάνουν τη σκέψη και τον λόγο του ανοικτό στην κριτική μιας Ευρώπης που δεν θυμίζει Ευρώπη και ταυτοχρόνως αυστηρά δογματικό όταν πρόκειται να υπερασπισθεί ένα περιεχόμενο αξιών, αρνούμενος να σχετικοποιήσει εκείνες ακριβώς τις έννοιες που συγκροτούν τον πυρήνα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
«Δημοκρατία, Πολιτισμός, Ιστορία, Κυριαρχία» ήταν ουσιαστικά που επανήλθαν πολλές φορές στην ομιλία του και γύρω απ’ αυτά επιδιώκει να ενεργοποιήσει τους λαούς της Ευρώπης, προτείνοντας μια διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, μέσω της οποίας οι Ευρωπαίοι θα ξαναγαπήσουν το κοινό σπίτι τους. Όποιοι κοιτούν κι ενδιαφέρονται μόνο για τους δείκτες στις χρηματαγορές, δεν αναγνωρίζουν εαυτούς στο όραμα Μακρόν.
Όσοι σχεδιάζουν -κι επιβάλλουν- από τις Βρυξέλλες πολιτικές και κανόνες για τους πολλούς, δεν συγκαταλέγονται στους συνομιλητές του. Η πρόκληση, στην οποία πρέπει και ο ίδιος να απαντήσει το επόμενο διάστημα, είναι εάν μπορεί να πείσει τους υπόλοιπους ότι η Ευρώπη είναι ένα σχέδιο που αφορά τους λαούς και τους πολίτες της κι όχι τους γραφειοκράτες. Εάν έχει την ισχύ να αναδειχθεί σε θεματοφύλακα μιας Ευρώπης που καλείται να ερωτευτεί τις αξίες που τη γέννησαν για να απαντήσει στις προκλήσεις του μέλλοντος.
