Από την έντυπη έκδοση 

Του Νίκου Μπέλλου
 [email protected]

Η διήμερη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών, σήμερα και αύριο στις Βρυξέλλες, μπορεί να χαρακτηριστεί μεταβατική στον βαθμό που οι παρούσες πολιτικές εξελίξεις (εκλογές στην Ολλανδία και στη Γαλλία) απαιτούν χαμηλούς τόνους. Ωστόσο, πίσω από αυτή τη φαινομενική ηρεμία, έχουν ήδη αρχίσει οι κόντρες της επόμενης μέρας για το μέλλον της Ε.Ε. και τις πολλές ταχύτητες.

Στη σημερινή πρώτη μέρα της Συνόδου, όπου θα λάβει μέρος και η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Τερέζα Μέι, θα συζητηθούν θέματα οικονομικά, το προσφυγικό, η κατάσταση στα Δυτικά Βαλκάνια και πιθανότατα οι εξελίξεις σε σχέση με την Τουρκία, όπου η επιθετική συμπεριφορά του προέδρου Ερντογάν έχει αρχίσει και ενοχλεί πολύ ορισμένα κράτη-μέλη, κυρίως τη Γερμανία και την Αυστρία.

Το Brexit δεν βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη, μετά την ανακοίνωση της κας Μέι ότι θα ενεργοποιήσει το άρθρο 50 στο τέλος του μήνα. Πριν από αυτήν την κίνηση, που στην ουσία θα σηματοδοτήσει και την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου, δεν μπορεί να συζητηθεί ούτε χρονοδιάγραμμα, ούτε η ουσία.

Η δεύτερη ημέρα της Συνόδου θα αφορά μόνο τους 27 ηγέτες, δεν θα παρίσταται η πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, ενώ αποκλειστικό θέμα συζήτησης θα είναι το μέλλον της Ευρώπης και η κοινή δήλωση που θα γίνει προς αυτήν την κατεύθυνση, στις 25 Μαρτίου στη Ρώμη, με αφορμή τις εκδηλώσεις για τα 60 χρόνια από την ίδρυση της σημερινής Ε.Ε.

Εμπορικές συμφωνίες

Ειδικότερα, στα θέματα της οικονομίας, οι «28» αναμένεται να ανακοινώσουν την προσήλωσή τους στις ελεύθερες συναλλαγές και το παγκόσμιο εμπόριο, υπογραμμίζοντας τη σημασία που έχουν διεθνείς συμφωνίες προς αυτήν την κατεύθυνση, όπως η πρόσφατη Ε.Ε.-Καναδά. Πρόκειται για μια έμμεση απάντηση των Ευρωπαίων στον προστατευτισμό του Ντόναλντ Τραμπ. H E.E. βρίσκεται σε προχωρημένες διαπραγματεύσεις για υπογραφή συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου και με την Ιαπωνία.

Οι ηγέτες θα συζητήσουν επίσης για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπου η γενική εκτίμηση που αναμένεται να διατυπωθεί είναι πως η ανάκαμψη είναι δυναμική, η ανεργία μειώνεται συνεχώς και ότι πρέπει να συνεχιστεί αυτή η πρόοδος, δίνοντας έμφαση στις επενδύσεις σε συνδυασμό και με τα ευρωπαϊκά εργαλεία (διαρθρωτικά ταμεία, πακέτο Γιούνκερ).

Αναφορικά με τη μετανάστευση, η συζήτηση θα επικεντρωθεί περισσότερη στον έλεγχο των ροών από τη Λιβύη και τη σύναψη προχωρημένων συμφωνιών με τις χώρες της Αφρικής για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η κατάσταση στην πλευρά της Ανατολικής Μεσογείου είναι πολύ καλύτερη, δεδομένου ότι προς το παρόν η συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας λειτουργεί ικανοποιητικά. Πάντως, σε σχέση με την Τουρκία, κοινοτικές πηγές ανέφεραν ότι στο δείπνο μπορεί να συζητηθεί ο «εκλογικός ακτιβισμός» του κ. Ερντογάν, ο οποίος, εν όψει του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου για τη συνταγματική αναθεώρηση, προσπαθεί να κινητοποιήσει την τουρκική διασπορά σε χώρες του βορρά, όπως η Αυστρία και η Γερμανία, με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί μεγάλες τριβές μεταξύ της Άγκυρας και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων (δεν επιθυμούν προεκλογικές συγκεντρώσεις στο έδαφός τους). Έντονη δυσφορία επικρατεί και στη Σόφια, γιατί η Άγκυρα διεξάγει ανοικτά εκστρατεία υπέρ ενός εκ των πολιτικών κομμάτων της τουρκικής μειονότητας στη Βουλγαρία, εν όψει των πρόωρων κοινοβουλευτικών εκλογών στη χώρα.

Οι εξελίξεις στην ΠΓΔΜ

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα ενημερωθούν από την ύπατη εκπρόσωπο για την εξωτερική πολιτική και ασφάλεια, Φεντερίκα Μογκερίνι, για τις πολιτικές εξελίξεις στην ΠΓΔΜ, όπου επικρατεί έντονη ανησυχία.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας κοινοτικών ειδήσεων ΕURACTIV, o Σκοπιανός πρόεδρος Ιβανόφ έστειλε επιστολή στον Ντόναλντ Τουσκ εν όψει της Συνόδου Κορυφής, στην οποία μιλάει για απόπειρες δυτικών δυνάμεων να επιβάλουν στη χώρα του μια πολιτική πλατφόρμα «γραμμένη στα Τίρανα». Αυτό, σε συνέχεια της άρνησής του, όπως τονίζει, να δώσει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον συνασπισμό των Σοσιαλδημοκρατών και των κομμάτων που εκπροσωπούν την αλβανική μειονότητα, λόγω της υπόσχεσής τους να επιτρέψουν επίσημη χρήση της αλβανικής γλώσσας στη χώρα.

Η ανανέωση της θητείας του Τουσκ

Η μοναδική απόφαση που αναμένεται να λάβουν σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι η ανανέωση της θητείας του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τούσκ, μέχρι τον Νοέμβριο του 2019. Κατά της ανανέωσης του κ. Τουσκ τάσσεται μόνο η κυβέρνηση της… χώρας του, γιατί είναι πολιτικός αντίπαλός της, αλλά η απόφαση λαμβάνεται με ειδική πλειοψηφία.

Ε.Ε. πολλών ταχυτήτων

Εντείνονται οι ζυμώσεις σε επίπεδο κυβερνήσεων, αλλά και πολιτικών ομάδων της Ευρωβουλής εν όψει της έναρξης της συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης, στην αυριανή δεύτερη μέρα της Συνόδου Κορυφής.

Σύμφωνα με κοινοτικές πηγές, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έκανε έκκληση στους ηγέτες να διατηρήσουν την ενότητα εκφράζοντας τη βούληση να προχωρήσουν μαζί οι «27» στην επόμενη μέρα. Δεν πρέπει ούτε αύριο, ούτε στη συνάντηση της 25ης Μαρτίου στη Ρώμη να βγει προς το έξω μήνυμα αποκλεισμών και διενέξεων, ανέφεραν χθες κύκλοι προσκείμενοι στο περιβάλλον του κ. Τουσκ. Ωστόσο, οι ανεπίσημες συζητήσεις είναι πολύ πιο προχωρημένες, έχουν ξεφύγει πλέον από τις προτροπές Τουσκ περί ενότητας, με δεδομένο ότι οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης είναι απρόθυμες να ακολουθήσουν τις υπόλοιπες σε μια πιο ενισχυμένη συνεργασία στους τομείς της ασφάλειας, της άμυνας, των κοινωνικών δικαιωμάτων ή στη μεγαλύτερη αλληλεγγύη στο προσφυγικό.

Ανήσυχες εμφανίζονται και οι σκανδιναβικές χώρες (Σουηδία, Δανία), οι οποίες από τη μια δεν επιθυμούν να μπουν σε ενισχυμένες συνεργασίες, ενώ από την άλλη γνωρίζουν πως αν επικρατήσουν οι πολλές ταχύτητες, τότε κινδυνεύουν να μείνουν στο περιθώριο μαζί με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Οι πολλές ταχύτητες απασχολούν επίσης έντονα και τις μεγάλες πολιτικές «οικογένειες» της Ευρωβουλής, όπως το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), οι ηγέτες του οποίου θα συνεδριάσουν πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, σήμερα στις Βρυξέλλες.

Σε έγγραφο που προετοίμασαν για λογαριασμό του ΕΛΚ ο Βέλγος Χριστιανοδημοκράτης, πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ και ο Γερμανός ευρωβουλευτής Έλμαρ Μπροκ υπογραμμίζεται καταρχήν ότι οι χώρες της Ε.Ε. θα πρέπει να εξετάσουν αν μπορούν να αναλάβουν δράσεις στο πλαίσιο των «27», ωστόσο τονίζεται ότι εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, τότε τα κράτη-μέλη που αποφασίζουν να ενισχύσουν τη συνεργασία τους θα πρέπει να προχωρήσουν σε τομείς που επιθυμούν. Μάλιστα, ο κ. Μπροκ φέρνει ως παράδειγμα την ασφάλεια και την άμυνα, ενώ ο κ. Βαν Ρόμπεϊ επισήμανε ότι στόχος είναι η Ε.Ε. να εξυπηρετεί τους Ευρωπαίους.