Βραβεία Νόμπελ 2018

Ο Πέτερ Χάντκε παρέλαβε χθες το Νόμπελ Λογοτεχνίας στη Στοκχόλμη, όπου διαδηλωτές και προσωπικότητες αποδοκίμασαν τη στάση του Αυστριακού λογοτέχνη κατά τους πολέμους στην πρώην Γιουγκοσλαβία τη δεκαετία του 1990.   

Με την απόφαση της, τον Οκτώβριο, να απονείμει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 2019 στον Αυστριακό συγγραφέα, η Σουηδική Ακαδημία προκάλεσε κύμα αγανάκτησης στα Βαλκάνια και παγκοσμίως εξαιτίας της στήριξης του Χάντκε στον πρώην πρόεδρο της Σερβίας Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.

Ο Αυστριακός λογοτέχνης είχε επισκεφθεί τον ηγέτη των Σέρβων στη φυλακή και προσπάθησε να καταθέσει υπέρ του στη δίκη του ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία, όπου κατηγορούνταν για εγκλήματα πολέμου.

Στην κηδεία του Μιλόσεβιτς το 2006 είχε εκφωνήσει και επικήδειο στον οποίο είχε δηλώσει: «Είμαι εδώ για τη Γιουγκοσλαβία, για τη Σερβία, για τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς».   Ο 77χρονος συγγραφέας παρέλαβε το βραβείο από τον βασιλιά της Σουηδίας Καρλ Γκούσταφ σε μια τελετή, όπου απονεμήθηκαν τα Νόμπελ Χημείας, Ιατρικής, Φυσικής και Οικονομικών.

Το Νόμπελ Ειρήνης απονεμήθηκε νωρίτερα στο Όσλο στον πρωθυπουργό της Αιθιοπίας Άμπι Άχμεντ. Η Σουηδική Ακαδημία χαρακτήρισε τον Χάντκε «έναν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην Ευρώπη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο». Ωστόσο, ένα μέλος της Επιτροπής Λογοτεχνίας Νόμπελ, ο Γκαν Μπριτ Σούντστρομ, ανακοίνωσε στις αρχές Δεκεμβρίου την παραίτησή του, δηλώνοντας τη διαφωνία του.  

No Nobel for Fake News

Χθες το μεσημέρι, διαδηλωτές αψήφησαν τις υπό το μηδέν θερμοκρασίες για να διαδηλώσουν ενάντια στη βράβευση του Χάντκε. Καθώς οι επίσημοι έφταναν με λιμουζίνες, μια μικρή ομάδα διαδηλωτών κουνούσαν πλακάτ που ανέγραφαν συνθήματα όπως «Όχι Νόμπελ για Ψευδείς Ειδήσεις» (No Nobel for Fake News), σε μια αναφορά σε σχόλια του Χάντκε που έθεσαν υπό αμφισβήτηση τη σφαγή τουλάχιστον 8.000 Βόσνιων μουσουλμάνων ανδρών και αγοριών στην Σρεμπρένιτσα το 1995.  

Στο τέλος της τελετής απονομής, γύρω στα 1.000 άτομα συγκεντρώθηκαν στη Στοκχόλμη σε μια διαδήλωση κατά του Χάντκε, κυματίζοντας σημαίες της Βοσνίας και φορώντας λευκά περιβραχιόνια που οι Σερβοβόσνιοι εξανάγκαζαν να φορούν όσοι δεν ήταν Σέρβοι το 1992. «Το πρόβλημα με τον Χάντκε είναι η άρνησή του να παραδεχθεί την γενοκτονία του βοσνιακού πληθυσμού τη δεκαετία του 1990», είπε ο Άνταν Μαχμουτοβιτς, ένας εκ των διοργανωτών των σημερινών διαδηλώσεων στη Στοκχόλμη, που διέφυγε το 1993 στη Σουηδία ως πρόσφυγες από τον πόλεμο στην Βοσνία.   

Οι πρέσβεις Τουρκίας, Αλβανίας, Βοσνίας, Κροατίας και Κοσόβου μποϊκόταραν την τελετή απονομής των βραβείων Νόμπελ, εξαιτίας της βράβευσης του Αυστριακού λογοτέχνη. «Το να απονέμεται το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας σε έναν ρατσιστή, ο οποίος αρνείται τη γενοκτονία στη Βοσνία και υπερασπίζεται εγκληματίες πολέμου, στις 10 Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ισοδυναμεί απλώς με ανταμοιβή των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε νωρίτερα χθες ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Ο Τούρκος πρόεδρος, μεταξύ άλλων, τόνισε πως αν απονεμόταν στον ίδιο το Νόμπελ Ειρήνης, εκείνος δεν θα το αποδεχόταν. «Σήμερα είναι μια ντροπιαστική μέρα... Δείχνει ότι η Ευρώπη έχει αμνησία του τι συνέβη σε μας στο Κόσοβο, στην Βοσνία και την Κροατία», ανέφερε σε tweet του ο υπουργός Εξωτερικών του Κοσόβου Μπεχτζέτ Πατσόλι. Στο μεταξύ η σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter κυκλοφόρησε χθες έχοντας στο πρωτοσέλιδό της μία φωτογραφία από τις μητέρες της Σρεμπρένιτσα πάνω από τους τάφους των γιων, των συζύγων ή των πατεράδων τους, ενώ έχει και ένα δισέλιδο ρεπορτάζ για τη μαρτυρική πόλη.  

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατηγόρησε την επιτροπή Νόμπελ ότι ανταμείβει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, απονέμοντας το Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Πέτερ Χάντκε.  

Ο Αυστριακός λογοτέχνης έχει επικριθεί διότι στη διάρκεια του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία είχε υποστηρίξει τον ηγέτη των Σέρβων Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Η Άγκυρα επεσήμανε ότι τάσσεται στο πλευρό της Αλβανίας και του Κοσόβου που μποϊκοτάρουν την τελετή απονομής του βραβείου για να διαμαρτυρηθούν για την επιλογή του Χάντκε.  

«Το να απονέμεται το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας σε έναν ρατσιστή, ο οποίος αρνείται τη γενοκτονία στη Βοσνία και υπερασπίζεται εγκληματίες πολέμου, στις 10 Δεκεμβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ισοδυναμεί απλώς με ανταμοιβή των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», υπογράμμισε ο Ερντογάν.  

Η απόφαση της επιτροπής Νόμπελ να τιμήσει τον 77χρονο Χάντκε έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις. Ο Αυστριακός λογοτέχνης είχε στηρίξει τον Μιλόσεβιτς, τον είχε επισκεφθεί στη φυλακή και προσπάθησε να καταθέσει υπέρ του στη δίκη του ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για την πρώην Γιουγκοσλαβία, όπου κατηγορούνταν για εγκλήματα πολέμου. Εξάλλου, στην κηδεία του Μιλόσεβιτς, το 2006, είχε εκφωνήσει και επικήδειο στον οποίο είχε δηλώσει: «Είμαι εδώ για τη Γιουγκοσλαβία, για τη Σερβία, για τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς». 

Διαδηλώσεις στη Στοκχόλμη  

Εξάλλου, εκατοντάδες άνθρωποι αναμένεται να συμμετάσχουν στις 18:00 τοπική ώρα (19:00 ώρα Ελλάδας), σε διαδήλωση κατά του Χάντκε στο κέντρο της Στοκχόλμης, ενώ θα προηγηθεί συγκέντρωση κοντά στο σημείο όπου θα πραγματοποιηθεί η τελετή απονομής του βραβείου Νόμπελ στον λογοτέχνη.   «Έχει δικαίωμα να γράφει ό,τι θέλει. Το πρόβλημα είναι ότι τον τιμούν για τα όσα έγραψε», αντέδρασε η διοργανώτρια μίας από τις διαδηλώσεις, Τεουφίκα Σαμπάνοβιτς.   Γεννημένη το 1990, έχασε τον πατέρα της και τους περισσότερους συγγενείς της στη σφαγή στη Σρεμπρένιτσα, στην οποία 8.000 άνδρες και έφηβοι μουσουλμάνοι δολοφονήθηκαν από τις σερβικές δυνάμεις στη Βοσνία, τον Ιούλιο του 1995.

«Υπερασπίζεται εγκληματίες πολέμου, δέχεται τη γενοκτονία, δέχεται τους αρνητές της γενοκτονίας. Πού είναι τα όρια του αποδεκτού;», διερωτήθηκε.   Στο μεταξύ, η σουηδική εφημερίδα Dagens Nyheter κυκλοφόρησε σήμερα έχοντας στο πρωτοσέλιδό της μία φωτογραφία από τις μητέρες της Σρεμπρένιτσα πάνω από τους τάφους των γιων, των συζύγων ή των πατεράδων τους, ενώ έχει και ένα δισέλιδο ρεπορτάζ για τη μαρτυρική πόλη.   Στις σελίδες του Πολιτισμού της εφημερίδας, ο λογοτέχνης Γιασένκο Σελίμοβιτς, που γεννήθηκε στο Σεράγεβο και μετανάστευσε στη Σουηδία το 1992, εκτιμά ότι η βράβευση του Χάντκε «θα στοιχειώνει τη Σουηδική Ακαδημία για πάντα».  

Δύο εξωτερικά μέλη της επιτροπής βραβείων Νόμπελ Λογοτεχνίας παραιτήθηκαν, ασκώντας κριτική στη Σουηδική Ακαδημία. 

To πρώτο μέλος της επιτροπής, η Gun-Britt Sundstrom, δήλωσε ότι η επιλογή του Peter Handke ως φετινού νικητή ερμηνεύεται σαν η λογοτεχνία να είναι πάνω από την πολιτική και δεν συμφώνησε. Η επιλογή του Handke επικρίθηκε λόγω της υποστήριξης προς τους Σέρβους κατά τη διάρκεια του Γιουγκοσλαβικού πολέμου της δεκαετίας του 1990.

To δεύτερο μέλος, ο Kristoffer Leandoer ενημέρωσε ότι παραιτήθηκε λόγω των μεταρρυθμίσεων της Ακαδημίας που πήραν πολύ καιρό να γίνουν μετά από το σκάνδαλο σεξουαλικής επίθεσης. Υπενθυμίζεται ότι η Σουηδική Ακαδημία, το 2018, δεν ανακοίνωσε Νόμπελ Λογοτεχνίας εξαιτίας του σκανδάλου που προκάλεσε αλυσίδα παραιτήσεων. Το γεγονός προκάλεσε αλλαγές, ενώ εξωτερικά μέλη προστέθηκαν για να βοηθήσουν την επιτροπή ώστε να επιλέξει τους υποψηφίους που η Ακαδημία θα ψηφίζει.  

Ο συγγραφέας Kristoffer Leandoer έγραψε στη σουηδική εφημερίδα Svenska Dagbladet ότι παραιτήθηκε καθώς δεν είχε ούτε την υπομονή, ούτε τον χρόνο να περιμένει από την επιτροπή να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις. «Η Ακαδημία και εγώ έχουμε μία διαφορετική αντίληψη για τον χρόνο, ένα έτος είναι υπερβολικά μεγάλο διάστημα για τη ζωή μου και υπερβολικά μικρό για την Ακαδημία», έγραψε.

Παράλληλα, πρόσθεσε ότι η απόφασή του δεν σχετίζεται με την απόφαση για βράβευση του Peter Handke, το 2019. Στον αντίποδα η απόφαση της Gun-Britt Sundstrom σχετίζεται με τη βράβευση του Peter Handke, σύμφωνα με άρθρο που δημοσίευσε η συγγραφέας στην Dagens Nyheter.  

Η Σουηδική Ακαδημία επιβεβαίωσε ότι οι Leandoer και Sundstrom παραιτήθηκαν από την επιτροπή η οποία αποτελούταν από τέσσερα μέλη της Ακαδημίας και πέντε εξωτερικά. «Είμαστε ευγνώμονες για τη σημαντική προσπάθεια που κατέβαλαν κατά τη διάρκεια της χρονιάς και τώρα εξετάζουμε πώς θα οργανωθεί η εργασία της επιτροπής για βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 2020», ανέφερε ο Mats Malm, μόνιμος γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας, σε δήλωσή του.

Στις 18 Οκτωβρίου 1979, πριν ακριβώς από σαράντα χρόνια, ο Οδυσσέας Ελύτης τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ της Σουηδικής Ακαδημίας για την ποίησή του.

Το σκεπτικό της βράβευσης ήταν πολύ εύγλωττο: «Η ποίηση του Ελύτη, με φόντο την ελληνική παράδοση, ζωντανεύει με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική καθαρότητα βλέμματος τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργικότητα». Στις 10 Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς, ο Ελύτης παρέστη στην καθιερωμένη τελετή απονομής του βραβείου, παραλαμβάνοντάς το από τα χέρια του βασιλιά Γουστάβου.

Τον επόμενο χρόνο κατέθεσε το χρυσό μετάλλιο και τα διπλώματα του βραβείου στο Μουσείο Μπενάκη ενώ ακολούθησαν πλήθος ελληνικές και διεθνείς διακρίσεις: απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο «Έδρα Ελύτη» στο Πανεπιστήμιο Ρούτγκερς του Νιού Τζέρσεϊ, απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου. Μόλις δεκαέξι χρόνια νωρίτερα, το 1963, το Νόμπελ Λογοτεχνίας είχε αποσπάσει ο Γιώργος Σεφέρης, ενώ για το Νόμπελ του 1979 συνυποψήφιος του Ελύτη ήταν ο Γιάννης Ρίτσος. Όταν το βραβείο περιήλθε στον Ελύτη, ο Ρίτσος έσπευσε να δηλώσει: «Η απονομή του βραβείου Νόμπελ στον μεγάλο μας Έλληνα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη δεν είναι μια τιμή προς τον Ελύτη, αλλά μια τιμή προς το ίδιο το Νόμπελ».

Ο Ελύτης έκανε το ντεμπούτο του στην ποίηση με τους «Προσανατολισμούς» (1940), παραμένοντας εμφανώς αποστασιοποιημένος από τον σκληρό πυρήνα του υπερρεαλισμού: βασισμένος σε μια μυστικιστική μυθολογία του ελληνικού τοπίου, όπου οι λογικές υπερβάσεις, τα νοηματικά ασύνδετα και η διαταραχή της ποιητικής αφήγησης φυτρώνουν σε ένα ανθηρό λυρικό υπόστρωμα, ο Ελύτης συνέχισε τον μοναχικό του δρόμο και όλα τα επόμενα χρόνια, χωρίς, ωστόσο, να εγκαταλείψει ποτέ τον μοντερνισμό.

Αν στους «Προσανατολισμούς» και στον «Ήλιο τον Πρώτο» (1943) το πάνω χέρι κρατούν με εξαιρετική σταθερότητα η μαγεία της φύσης, οι ασυγκράτητες χαρές του έρωτα, το μεθύσι των αισθήσεων και η ορμή των αισθημάτων, στο «Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας» (1945), στην «Καλοσύνη στις Λυκοποριές» (1947) και, πάνω απ’ όλα, στο «Άξιον Εστί» (1960), που έπαιξε μεγάλο ρόλο για την κριτική επιτροπή του Νόμπελ, ο ιστορικός ορυμαγδός του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και του ελληνικού Εμφυλίου εισβάλλει στον ποιητικό του χρόνο και καταλαμβάνει, έστω και με τη μορφή γενικού περιγράμματος, ένα μεγάλο μέρος του λόγου του. Από τις «Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό» (1960) μέχρι το «Φωτόδεντρο και τη δέκατη τέταρτη ομορφιά» (1971) ή το «Μονόγραμμα» (1972), η Ιστορία μοιάζει να έχει εγκατασταθεί για τα καλά στην καλλιτεχνική συνείδηση του Ελύτη.

Έτσι, είναι μάλλον αναμενόμενο με τη «Μαρία Νεφέλη» (1978), ο ποιητής να συμπλέξει εκ των ένδον το λυρικό του εγώ με την Ιστορία. Ο Ελύτης θα γυρίσει στα πρωταρχικά νάματα της ποίησης, παραμερίζοντας πλέον την Ιστορία, με τις δύο ακροτελεύτιες συλλογές του: το «Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου» (1984) και τα «Ελεγεία της Οξώπετρας» (1991).

Τελειώνοντας την ομιλία του για τη βράβευσή του από τη Σουηδική Ακαδημία, ο Ελύτης είπε στη Στοκχόλμη τον Δεκέμβριο του 1979: «Παρά ένα κάτι ελάχιστο, συχνά, το εγκόσμιο φως γίνεται υπερκόσμιο και τανάπαλιν. Μια αίσθηση που μας δόθηκε από τους αρχαίους και μια άλλη από τους μεσαιωνικούς έρχονται να γεννήσουν μια τρίτη που τους μοιάζει όπως το παιδί στους γεννήτορές του.

Μπορεί η ποίηση ν’ ακολουθήσει έναν τέτοιο δρόμο; Οι αισθήσεις μες απ’ τον αδιάκοπο καθαρμό τους να φτάσουν στην αγιότητα; Τότε η αναλογία τους θα επαναστραφεί επάνω στον υλικό κόσμο και θα τον επηρεάσει. Δεν αρκεί να ονειροπολούμε με τους στίχους. Είναι λίγο. Δεν αρκεί να πολιτικολογούμε. Είναι πολύ. Κατά βάθος ο υλικός κόσμος είναι απλώς ένας σωρός από υλικά. Θα εξαρτηθεί από το αν είμαστε καλοί ή κακοί αρχιτέκτονες το τελικό αποτέλεσμα. Ο Παράδεισος ή η Κόλαση που θα χτίσουμε».

«Το καλύτερο όπλο είναι να καθίσεις και να κουβεντιάσεις». Αυτή είναι μια από τις πιο περίφημες φράσεις του Νέλσον Μαντέλα.

Για να αποκαλυφθεί μπροστά στα γραφεία του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, στις 18 Ιουλίου, ανήμερα της Ημέρας Νέλσον Μαντέλα, το στούντιο Snohetta δημιούργησε το «παγκάκι της ειρήνης». Επισήμως, φέρει την επωνυμία «Το καλύτερο όπλο» και στοχεύει να διαδώσει, με απτό τρόπο, τις ευεργετικές συνέπειες που μπορεί να προκύψουν από έναν ειρηνικό διάλογο.

Φόρος τιμής σε όλους τους κατόχους Νόμπελ Ειρήνης, το από αλουμίνιο εξάμετρο παγκάκι σχεδιάστηκε από το με έδρα το Όσλο στούντιο και υλοποιήθηκε σε συνεργασία με την εταιρεία Hydro, η οποία ειδικεύεται σε κατασκευές αλουμινίου και τη σκανδιναβική εταιρεία επίπλων (οικιακών και για δημόσιους χώρους) Vestre.

Το σχήμα του είναι τοξωτό και στην επιφάνειά του είναι χαραγμένη η φράση του Νέλσον Μαντέλα «το καλύτερο όπλο είναι να καθίσεις και να κουβεντιάσεις».

«Στη σημερινή ψηφιοποιημένη και πολωμένη κοινωνία μας, το να καθίσεις και να κουβεντιάσεις μαζί με άλλους ενδέχεται να είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας για να βρούμε λύσεις και κοινό τόπο. Πιστεύουμε στη χρήση του ντιζάιν ως εργαλείου για τη δημιουργία συμβόλων που αντέχουν στον χρόνο, τα οποία ενθαρρύνουν καρποφόρα επικοινωνία» τόνισε ο ιδρυτής του Snohetta, Κγέτιλ Τρένταλ Θόρστεν.

Η εγκατάσταση ήταν παραγγελία του Nobel Peace Center στο Όσλο της Νορβηγίας. «Ελπίζουμε ότι το παγκάκι θα ενθαρρύνει τον κόσμο να καθίσει και να κουβεντιάσει – με φίλους, με αγνώστους, με αντιπάλους. Οι ειλικρινείς συζητήσεις είναι προϋποθέσεις ειρήνης» υπογράμμισε η εκτελεστική διευθύντρια του Nobel Peace Center, Λιβ Τέρες.

Τα αποκαλυπτήρια θα γίνουν στα γραφεία του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και, στη συνέχεια, το «παγκάκι της ειρήνης» θα μετακομίσει, μόνιμα, στο Όσλο και θα τοποθετηθεί πλησίον του Nobel Peace Center και του Δημαρχείου της πρωτεύουσας της Νορβηγίας, όπου κάθε χρόνο απονέμεται το Νόμπελ Ειρήνης.

Η Netflix έδωσε στη δημοσιότητα το πρώτο τρέιλερ του «Rolling Thunder Revue: A Bob Dylan Story», του ντοκιμαντέρ του Μάρτιν Σκορτσέζε για το θρυλικό ταξίδι του Ντίλαν, το 1975. Η ταινία, η οποία θα μεταδοθεί από το κανάλι και θα προβληθεί σε επιλεγμένες κινηματογραφικές αίθουσες, έρχεται να συνοδεύσει την έκδοση σετ 14 cd «Rolling Thunder Revue: The 1975 Live Recordings».

Στο ντοκιμαντέρ του Σκορτσέζε -το δεύτερο του στο οποίο εστιάζει στον τραγουδιστή-τραγουδοποιό, μετά το «No Direction Home» του 2005- περιλαμβάνεται και η πρώτη σε διάστημα μεγαλύτερο της δεκαετίας συνέντευξη του Μπομπ Ντίλαν μπροστά στον φακό.

«Δεν ήταν επιτυχία, αν μετράς την επιτυχία με όρους κέρδους» λέει ο Ντίλαν, στο τρέιλερ, για την τουρνέ. «Η ζωή δεν έχει να κάνει με το να βρεις τον εαυτό σου. Η ζωή έχει να κάνει με το να δημιουργήσεις τον εαυτό σου» τονίζει.

«Ξεκινώντας να γυρίσει την Αμερική του 1975, μια Αμερική εξουθενωμένη πολιτικά, οικονομικά και κοινωνικά, ένα πούλμαν με μουσικούς που τους είχε συγκεντρώσει ο Ντίλαν βγαίνει στους δρόμους σε αναζήτηση νέων οριζόντων δημιουργίας. Η τουρνέ που προέκυψε, το Rolling Thunder Revue, θα αποκαλύψει έναν Ντίλαν που βλέπουμε σπάνια: παιχνιδιάρη, να φορά μάσκα, δυνατό συναισθηματικά, διαχυτικό, αναζωογονημένο» επισημαίνει η Netflix. Και προσθέτει: «Αιχμαλωτίζοντας με μαεστρία ένα έμβλημα και ένα έθνος, σε διαδικασία μετάβασης και τα δύο, ο σκηνοθέτης Μάρτι Σκορτσέζε αφηγείται την ιστορία χρησιμοποιώντας μπομπίνες φιλμ που για δεκαετίες είχαν εγκαταλειφθεί και τώρα έχουν αποκατασταθεί, οδηγώντας τους θεατές στην καρδιά ενός ελεύθερου, εντυπωσιακού μουσικού στοιχήματος».

Στο ντοκιμαντέρ εμφανίζονται, επίσης, και ορισμένοι από τους συμμετέχοντες στην τουρνέ, όπως οι Τζόαν Μπαέζ, Σαμ Σέπαρντ και Άλεν Γκίνσμπεργκ.

«Ονομάζομαι Greta Thunberg (Γκρέτα Τούνμπεργκ). Είμαι 16 ετών. Είμαι από τη Σουηδία. Και μιλώ εκ μέρους των μελλοντικών γενεών» δήλωσε απευθυνόμενη σε βουλευτές η ακτιβίστρια για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, υποκινήτρια αποχών από το σχολείο και προτεινόμενη για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 2019 .

«Εμείς τα παιδιά, δεν θυσιάζουμε την εκπαίδευσή μας και την παιδική μας ηλικία για να μας λέτε τι πιστεύετε ότι είναι πολιτικά δυνατό στην κοινωνία που έχετε δημιουργήσει… Εμείς τα παιδιά, το κάνουμε αυτό για να αφυπνίσουμε τους ενήλικες. Εμείς τα παιδιά, κάνουμε αυτό για να θέσετε τις διαφορές σας στην άκρη και να αρχίσετε να ενεργείτε όπως θα κάνατε σε μια κρίση. Εμείς τα παιδιά, κάνουμε αυτό γιατί θέλουμε τις ελπίδες και τα όνειρά μας πίσω», είχε αναφέρει, μεταξύ άλλων η Thunberg.

Η 16χρονη μαθήτρια ξεκίνησε μόνη της τον αγώνα για την κλιματική αλλαγή, διαδηλώνοντας κάθε Παρασκευή έξω από το σχολείο της. Μέσα σε λίγους μήνες, από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η μοναχική Σκανδιναβή ακτιβίστρια έγινε εκατοντάδες φωνές, ακολούθως χιλιάδες και πλέον η φωνή της ακούγεται σε όλον τον πλανήτη, καθώς το κύμα αντίδρασης για την κλιματική αλλαγή εξαπλώνεται σαν τσουνάμι στις μαθητικές κοινότητες, στη μία χώρα μετά την άλλη.

Η Greta Thunberg όχι μόνο πέτυχε μία παγκόσμια κινητοποίηση, ένα υπό εξέλιξη παγκόσμιο κίνημα, ένα alert στη συνείδηση των προηγούμενων γενεών και πολύ περισσότερο στους ηγέτες των μεγάλων χωρών, που έχουν τη δύναμη να ανατρέψουν την κατάσταση, αλλά θα είναι και υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης.

Οι Αμερικανοί οικονομολόγοι, Ουίλιαμ Νορντχάους και Πολ Ρόμερ, τιμήθηκαν με το φετινό βραβείο «Νόμπελ Οικονομίας», όπως ανακοίνωσε το μεσημέρι της Δευτέρας η σουηδική ακαδημία.

Οι δύο επιστήμονες διακρίθηκαν για το έργο της «ενσωμάτωσης της κλιματικής αλλαγής και της τεχνολογικής καινοτομίας στις μακροοικονομικές αναλύσεις».

«Τα ευρήματά τους διεύρυναν σημαντικά την οικονομική ανάλυση, χάρη στα δομικά μοντέλα, τα οποία εξηγούν πώς η οικονομία αλληλοεπιδρά με τη φύση και τη γνώση» αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση.

«Πλέον, είμαστε σημαντικά πιο κοντά στο να απαντήσουμε το πώς μπορούμε να επιτύχουμε μία βιώσιμη και διατηρήσιμη ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας» προστίθεται.

Ο Νορντχάους ήταν ο πρώτος, ο οποίος κατάφερε να δημιουργήσει ένα ποσοτικό μοντέλο για την περιγραφή της αμφίδρομης σχέσης μεταξύ οικονομίας και κλίματος.

Την ίδια ώρα, ο Ρόμερ κατάφερε να καταδείξει πώς οι οικονομικές δυνάμεις διαφεντεύουν την επιθυμία των επιχειρήσεων να παράξουν νέες ιδέες και νέα μοντέλα ανάπτυξης.

Σημειώνεται ότι οι νικητές του «Νόμπελ» θα λάβουν το ποσό του 1 εκατομμυρίου δολαρίων. Το βραβείο για την Οικονομία καθιερώθηκε το 1968.

Τα «Νόμπελ» Ιατρικής, Χημείας και Ειρήνης ανακοινώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα, με τρεις συνολικά γυναίκες -αριθμός ρεκόρ- να τιμώνται από τη σουηδική ακαδημία.

naftemporiki.gr

Την Γιαζίντι Νάντια Μουράντ και τον Ντένις Μουκουέγκε, που τιμήθηκαν με το εφετινό Νόμπελ Ειρήνης, συνεχάρησαν η ύπατη Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Μισέλ Μπατσελέτ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ. 

«Είναι δύσκολο να φανταστώ δύο περισσότερο άξιους νικητές του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης από τη Νάντια Μουράντ και τον Ντένις Μουκουέγκε. Πραγματικά αξίζει η αναγνώριση αυτών των δύο εξαιρετικά γενναίων, επίμονων και μάχιμων αγωνιστών ενάντια στη μάστιγα της σεξουαλικής βίας και τη χρήση του βιασμού ως όπλου πολέμου» τόνισε η Μπατσελέτ. 

«Νάντια και Ντένις, είμαι σίγουρη ότι μιλώ εξ ονόματος όλων των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όταν λέω ότι σας χαιρετίζουμε, σας θαυμάζουμε πέρα από λόγια. Έχετε παλέψει για να αναγνωριστεί και να αντιμετωπιστεί ο πόνος που έχουν βιώσει οι γυναίκες μέσω της σεξουαλικής κακοποίησης, και για να αποκατασταθεί η αξιοπρέπειά τους. Χρειαζόμαστε περισσότερους ανθρώπους να υπερασπίζονται με τον τρόπο που υπερασπίζεστε εσείς τα δικαιώματα των γυναικών, τη δικαιοσύνη, τα δικαιώματα των μειονοτήτων, τα δικαιώματα όλων. Σας ευχαριστούμε για όσα έχετε κάνει» συμπλήρωσε. 

Από την πλευρά του ο Ντόναλντ Τουσκ έγραψε: «Συγχαίρω και τους δύο νικητές του φετινού #NobelPeacePrize. Έχουν τον βαθύτατο σεβασμό μου για το κουράγιο, τη συμπόνια και την ανθρωπιά που επιδεικνύουν στον καθημερινό τους αγώνα».