Οι επιπτώσεις της ψύχρανσης των σχέσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας στο πρόγραμμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού, το ενδεχόμενο επανδρωμένης αποστολής στον Άρη ή άλλους προορισμούς στο ηλιακό μας σύστημα, αλλά και το ενδιαφέρον που μπορεί να παρουσίαζε για την Ελλάδα η πιθανή άνοδος μιας «διαστημικής οικονομίας», βρέθηκαν στο επίκεντρο συνέντευξης που έδωσε ο Dr. Scott Parazynski, βετεράνος αστροναύτης της NASA, στο naftemporiki.gr .
O Dr. Parazynski είναι βετεράνος αστροναύτης της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας, έχοντας συμμετάσχει σε πέντε διαστημικές πτήσεις και επτά διαστημικούς περιπάτους. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα στελέχη της NASA, έχοντας διατελέσει προϊστάμενος της υπηρεσίας EVA (Extra Vehicular Activities) ενώ ηγήθηκε της πρώτης κοινής αποστολής μακράς διαρκείας ΗΠΑ-Ρωσίας, διαμένοντας στον ρωσικό διαστημικό σταθμό Mir.
Σε ό,τι αφορά τη συνεργασία μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας στο πρόγραμμα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), ο Dr. Parazynski εξέφρασε την ελπίδα ότι τα όποια προβλήματα θα ξεπεραστούν: «Οι Ρώσοι και οι Αμερικανοί είχαν μια εξαιρετική συνεργασία τη δεκαετία του 1990, στο πλαίσιο του ρωσικού προγράμματος Mir. Το αμερικανικό πρόγραμμα των διαστημικών λεωφορείων τους είχε βοηθήσει τότε…οι Ρώσοι έχουν αποτελέσει εξαιρετικούς συνεργάτες και μετά την καταστροφή του “Κολούμπια” δουλέψαμε μαζί πολύ στενά στο πρόγραμμα του ISS. Όταν πηγαίνουμε στη Ρωσία για εκπαιδευτικούς σκοπούς νιώθουμε εξαιρετικά ευπρόσδεκτοι και αντίστοιχα όταν οι Ρώσοι έρχονται στις ΗΠΑ για να εκπαιδευτούν μαζί μας τους υποδεχόμαστε με ανοιχτές αγκάλες. Οπότε δεν βλέπουμε κάποιο πολιτικό εμπόδιο μεταξύ μας, καθώς έχουμε να κάνουμε με επαγγελματίες. Προφανώς υπάρχουν κάποια πράγματα τα οποία λαμβάνουν χώρα σε ανώτερα πολιτικά και στρατιωτικά επίπεδα τα οποία αποτελούν λόγους προβληματισμού για τον κόσμο σήμερα. Ελπίζω ότι θα υπάρξει ειρηνική επίλυσή τους και θα συνεχίσουμε να δουλεύουμε μαζί ως στενοί συνεργάτες. Ο απώτερος στόχος θα είναι να πάμε στον Άρη ως πλανήτης, ως ανθρώπινο είδος, με τους Ρώσους, τους Ευρωπαίους, τους Ιάπωνες, τους Καναδούς και άλλα έθνη που θα επιλέξουν να συμμετέχουν».
Πόσο κοντά βρισκόμαστε όντως σε μια επανδρωμένη αποστολή στον «Κόκκινο Πλανήτη»; Σύμφωνα με τον Dr. Parazynski, πολύ. «Νομίζω ότι είμαστε πάρα πολύ κοντά σε κάτι τέτοιο. Η μεγάλη πρόκληση, για την ακρίβεια, είναι ιατρικού χαρακτήρα, λόγω της ακτινοβολίας στο Βαθύ Διάστημα. Υπάρχουν κάποιες τεχνικές που πιστεύουμε ότι θα μπορούσαν να βοηθήσουν, αλλά θα πρέπει και αυτές να δοκιμαστούν. Θα χρησιμοποιήσουμε τον ISS για κάποιες δοκιμές στα επόμενα χρόνια. Πιστεύω ότι έχουμε την τεχνολογία, και ότι είναι το πεπρωμένο της Ανθρωπότητας να επισκεφθεί και να αποικίσει τον Άρη. Θεωρώ ότι θα έπρεπε να σχεδιάσουμε την αποστολή πληρωμάτων τα οποία θα μείνουν για σημαντικά χρονικά διαστήματα εκεί- ίσως να ζήσουν και όλες τους τις ζωές (στον Άρη). Άλλωστε, νομίζω ότι ο ιδρυτής της SpaceX, Έλον Μασκ, σκοπεύει να πεθάνει στον Άρη».
Mars One: «Μια συναρπαστική ιδέα»
MARS ONE
Όσον αφορά στο μεγάλο κεφάλαιο που ακούει στο όνομα «Άρης», τα φώτα της δημοσιότητας έχει συγκεντρώσει εδώ και μήνες το φιλόδοξο πρόγραμμα Mars One, το οποίο αποτελεί μία μείξη εγχειρήματος με στόχο την δημιουργία αποικίας στον Άρη και τηλεοπτικού reality show. Ωστόσο, δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι δεν αποτελεί πραγματικά βιώσιμο εγχείρημα. Σύμφωνα με τον Dr. Parazynski, αν μη τι άλλο, είναι σίγουρα μια «συναρπαστική ιδέα»: «Παρακολουθώ εδώ και πολύ καιρό το Mars One, όπως και ένα άλλο project, το Inspiration Mars, το οποίο σκοπεύει το 2019 να αποστείλει ένα παντρεμένο ζευγάρι σε τροχιά γύρω από τον Άρη, που μετά θα επιστρέψει στη Γη. Η όλη ιδέα του Mars One, η αποστολή ανθρώπων στον Άρη για να ζήσουν το υπόλοιπο της ζωής τους εκεί είναι ιδιαίτερα ασυνήθιστη. Προσωπικά προβληματίζομαι κάπως για τη φύση του. Στο reality show θα ενδιαφέρονται περισσότερο για το δράμα της όλης υπόθεσης παρά για την ευρηματικότητα και την επιτυχία. Θα ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον να δούμε πώς θα πάει. Πιστεύω ότι πρόκειται για μια συναρπαστική ιδέα…και νομίζω ότι αποτελεί έναν μοναδικό τρόπο αλληλεπίδρασης με το κοινό. Θεωρώ ότι θα υπάρξουν και άλλοι συναρπαστικοί διαγωνισμοί στο μέλλον, με ανθρώπους που θα πετάξουν με τη Virgin Galactic ίσως, ή άλλα είδη παρόμοιων ευκαιριών. Το Διάστημα δεν είναι μόνο για λίγους αστροναύτες, αλλά για όλους μας».
Αυτή τη στιγμή ο Άρης θεωρείται ως ο «μεγάλος στόχος» της εξερεύνησης του Διαστήματος – ωστόσο, το Ηλιακό Σύστημα είναι μεγάλο, και υπάρχουν και άλλοι πιθανοί προορισμοί, οι οποίοι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. «Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα μέρη του Ηλιακού Συστήματος είναι η Ευρώπη, το φεγγάρι του Δία. Έχει μία παγωμένη θάλασσα και ηφαιστειακή δραστηριότητα, οπότε υπάρχει πολλή θερμική ενέργεια. Άρα το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν στο νερό κάτω από τον πάγο υπάρχει ζωή, εάν θα μπορούσε να υπάρξει εκεί ζωή. Θα ήταν απίστευτο ένα ταξίδι στην Ευρώπη με σκοπό την εξερεύνηση των νερών της και την αναζήτηση ζωής».
Προοπτικές διαστημοδρομίων στην Ελλάδα;
Στα τέλη του 2013, αίσθηση είχε προκαλέσει στην ελληνική κοινή γνώμη ερώτηση που είχε υποβληθεί στη Βουλή σχετικά με το ενδεχόμενο χρήσης του αεροδρομίου της Καλαμάτας ως βάσης εκτόξευσης πυραύλων στο Διάστημα για τουριστικούς λόγους. Το περιστατικό είχε προκαλέσει ειρωνικά, ως επί το πλείστον, σχόλια, λόγω του φαινομενικά ανέφικτου/ ουτοπικού χαρακτήρα μίας τέτοιας πρότασης. Ωστόσο, η είσοδος ιδιωτικών εταιρειών στον χώρο των διαστημικών αποστολών, καθώς και η εμφάνιση τομέων επιχειρηματικότητας όπως ο διαστημικός τουρισμός και η αναζήτηση πρώτων υλών πέρα από τα όρια του πλανήτη μας φαίνονται να σηματοδοτούν ενδεχομένως τα πρώτα δειλά βήματα της πιθανής αυγής μίας «διαστημικής οικονομίας». Όσον αφορά στο αν κάτι τέτοιο θα παρουσίαζε ενδιαφέρον για μια χώρα σαν την Ελλάδα, ο Dr. Parazynski θεωρεί ότι στην Ελλάδα θα μπορούσαν δυνητικά να υπάρξουν διαστημοδρόμια: «τα υποτροχιακά σκάφη που αναπτύσσονται μπορούν να εκτοξευθούν πρακτικά από οπουδήποτε – και θα προσγειώνονται πιθανώς στο ίδιο σημείο. Σίγουρα, θα προέκυπταν δυνατότητες από το να διαθέτει κανείς διαστημοδρόμιο. Υπάρχουν διάφορες χώρες στον κόσμο οι οποίες έχουν ήδη υποδείξει ότι σκοπεύουν να προβούν σε τέτοιες κινήσεις, και κάποιες εξ αυτών έχουν ήδη εγκαταστάσεις για κάτι τέτοιο» σημειώνει, εκτιμώντας ότι τα κόστη του διαστημικού τουρισμού αναμένεται να μειωθούν- κάτι που θα τον καθιστούσε προσβάσιμο σε πιο ευρύ κοινό. «Αυτή τη στιγμή νομίζω ότι η Virgin Galactic σχεδιάζει να χρεώνει 250.000 δολάρια ανά θέση, αλλά προβλέπω ότι μέσα σε πέντε με δέκα χρόνια το κόστος θα μειωθεί στα 15.000- πρόκειται πάλι για μεγάλο ποσό, αλλά είναι πολλοί αυτοί που θα έκαναν κάτι τέτοιο. Πρόκειται λίγο –πολύ για το κόστος ενός ωραίου αυτοκινήτου, οπότε εάν κάποιος ήθελε να περάσει λίγο χρόνο στο Διάστημα, νομίζω ότι θα ήταν αρκετοί αυτοί που θα έκαναν αυτή την επιλογή. Στην Ελλάδα υπάρχει μεγάλη ακαδημαϊκή ισχύς και γνώση στους τομείς της επιστήμης και της μηχανολογίας, οπότε, (όσον αφορά στη διαστημική βιομηχανία), πιστεύω ότι θα μπορούσε ίσως να αποτελέσει ένα δυνατό ‘παίκτη’».
Όσον αφορά στις χώρες που αναμένεται να παίξουν μεγάλο ρόλο στο Διάστημα στο κοντινό μέλλον, ο Dr. Parazynski επισημαίνει ότι η Κίνα «σημείωσε μεγάλες επιτυχίες μέσα στα τελευταία πέντε με έξι χρόνια…σίγουρα έχουν μεγάλες φιλοδοξίες και επενδύουν πολλά στο Διάστημα. Η Ινδία είναι άλλη μία χώρα που έχει μακρά διαστημική εμπειρία, και τη φιλοδοξία να εκτοξεύσει αστροναύτες. Άλλες χώρες θα κάνουν πιθανότατα το ίδιο. Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά αυτής της νέας βιομηχανίας διαστημικών πτήσεων είναι ότι δεν χρειάζεται να έχεις ο ίδιος δυνατότητες εκτόξευσης για να διαθέτεις διαστημικό πρόγραμμα».
Διαστημικοί περίπατοι
Έχοντας συμμετάσχει σε πέντε διαστημικές πτήσεις και επτά διαστημικούς περιπάτους, ο Dr. Parazynski είναι ένας από τους πλέον αρμόδιους να περιγράψουν τη συγκεκριμένη εμπειρία: «το να είσαι έξω, σε έναν διαστημικό περίπατο, το να είσαι τόσο συγκεντρωμένος στη δουλειά που έχεις μπροστά σου είναι πολύ δύσκολο. Ο δυσκολότερος περίπατος που έκανα είχε να κάνει με την επισκευή ηλιακού συλλέκτη. Ήταν πάρα πολύ μεγάλη πρόκληση, επειδή το πάνελ ήταν πλήρως ενεργοποιημένο, δεν μπορούσαμε να το απενεργοποιήσουμε, οπότε έπρεπε να είμαι εξαιρετικά προσεκτικός για να μην έρθουν σε επαφή μεταλλικά τμήματα της στολής μου μαζί του…οπότε με πάρα πολλή ηρεμία και πολλή προσοχή καταφέραμε να ολοκληρώσουμε την επισκευή. Ήταν μία τρομερή επιτυχία, χάρη στην ομαδική προσπάθεια και τον σχεδιασμό που υπήρξε για να μπορέσω να βγω εκεί έξω και να κάνω τις επισκευές».
Στο πλαίσιο της ομιλίας του την Πέμπτη, ο Dr Scott Parazynski θα αφηγηθεί, μαζί με ανέκδοτο υλικό, ιστορίες από την εξερεύνηση του διαστήματος και εμπειρίες του στη διαχείριση κρίσιμων στιγμών, προσαρμόζοντάς τες στις αρχές του management και του leadership. Το Linkage Network της Linkage Greece θα φιλοξενήσει τον αμερικανό αστροναύτη πλαισιωμένο από τους ηγέτες του ελληνικού επιχειρείν, με στόχο να πραγματοποιήσουν μία διαφορετική συζήτηση για την ηγεσία.
Η εκδήλωση «Διάστημα: Η κορυφαία εμπειρία ηγεσίας» διοργανώνεται την Πέμπτη, 10 Ιουλίου, υπό την αιγίδα του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, στο ΘΕΑΤΡΟΝ, Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» - Πειραιώς 254, Ταύρος. Ο Scott Parazynski είναι προσκεκλημένος της σχολής ηγεσίας για στελέχη επιχειρήσεων στην Ελλάδα, Linkage Network.
ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΑΓΑΝΗΣ
