Η εξέλιξη του ελληνικού γυναικείου ενδύματος, από τον 18ο αιώνα έως τις αρχές του 20ού, αποτυπώνεται στην έκθεση, που παρουσιάζει το Πελοποννησιακό Λαογραφικό Ίδρυμα (ΠΛΙ), στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος».
Με τίτλο «Αχνάρια μεγαλοπρέπειας. Μια νέα ματιά στην παράδοση της ελληνικής γυναικείας φορεσιάς», η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στη μνήμη της Κούλας Λαιμού, τον περασμένο Φεβρουάριο, στο «Ελληνικό Κέντρο Λονδίνου», με αφορμή τα είκοσι χρόνια λειτουργίας του, αλλά και τα σαράντα χρόνια λειτουργίας του ΠΛΙ.
Γυναικείες φορεσιές. Σίφνος. Κυκλάδες Τέλη 18ου αιώνα.
Εντοπίζοντας κατάλοιπα ενδυματολογικών σχημάτων
Σε επιμέλεια της σκηνογράφου - ενδυματολόγου και προέδρου του ΠΛΙ, Ιωάννας Παπαντωνίου, και σκηνογραφική επιμέλεια του Σταμάτη Ζάννου, η έκθεση περιλαμβάνει πάνω από 40 αυθεντικά χαρακτηριστικά ελληνικά ενδύματα, από τον 18ο έως τις αρχές του 20ού αιώνα, και επικεντρώνεται στην εξέλιξη των τοπικών φορεσιών του ελλαδικού χώρου γύρω στον 18ο αιώνα, εντοπίζοντας κατάλοιπα ενδυματολογικών σχημάτων μιας περιόδου με ελάχιστες σχετικές πληροφορίες.
Τα σχήματα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για ό,τι επρόκειτο να ακολουθήσει στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν, με τα ρομαντικά κινήματα, αποκρυσταλλώθηκαν οι τοπικές φορεσιές στην Ελλάδα, την Ευρώπη και αλλού. Αφετηρία της έκθεσης αποτελούν δύο τύποι ενδυμάτων: το φόρεμα της Κάσου - Καρπάθου και το πολύπτυχο ριχτό φόρεμα της Κρήτης, που φαίνεται πως διαμορφώθηκε, κυρίως, στην Ιταλία, στους χρόνους της Αναγέννησης. Τα ενδύματα αυτά αποτέλεσαν τη βάση για τις φορεσιές του αιγαιοπελαγίτικου χώρου. Η βάση των υπόλοιπων ελληνικών ενδυμάτων
Επίσης, η έκθεση περιλαμβάνει μία σειρά από «πουκάμισα», που εισάγουν στη «δαλματική», ένδυμα που αποτέλεσε τη βάση των υπόλοιπων ελληνικών ενδυμάτων. Μεταξύ άλλων, παρουσιάζονται φορεσιές της Σκοπέλου, της Κύμης, του Τρίκερι, της Σκύρου, της Αστυπάλαιας, των Ψαρών και των Σπετσών και, παράλληλα, ενδυματολογικά σύνολα από το Καστελλόριζο, την Κάρπαθο, τον Γιδά, το Σουφλί και το Στεφανοβίκι.
Αστική γυναικεία φορεσιά, Πύργος Ηλείας, Πελοπόννησος. Μέσα-τέλη 19ου αιώνα.
Η «δαλματική», λόγω της απλής της γραμμής, συμπληρώθηκε σε όλα τα Βαλκάνια από μια σειρά από ενδύματα, το ένα επάνω στο άλλο, κατά τη μακρά διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας. Έτσι, πάνω από το βασικό αγροτικό βυζαντινό ένδυμα, όπως αυτό εξελίχθηκε μετά τη Ρωμαϊκή περίοδο, εντοπίζονται διάφορα αστικά πανωφόρια, αντερί καβάδια, καφτάνια, ντουλαμάδες, σαγιάδες, πιρπιρί και τζουμπέδες.
Στην ενότητα αυτή, εκτός από μεμονωμένα δείγματα, παρουσιάζονται και σπάνιες φορεσιές από τα Γιάννενα, τον Πύργο και την Αθήνα.
Ανάμεσα στα εκθέματα, ξεχωρίζουν το πλούσια κεντημένο κουστούμι από την Αστυπάλαια, το ένδυμα από το Στεφανοβίκι της Θεσσαλίας που χαρακτηρίζεται από τον εκπληκτικό συνδυασμό υφασμάτων, χρωμάτων και κοσμημάτων, το πολυτελές και χρυσοποίκιλτο φόρεμα από τα Γιάννενα και υπέροχα κοστούμια από την Κύμη Ευβοίας και τα Ψαρά, που εκτίθενται σπάνια.
Ενδυμασία κυρίας επί των τιμών της βασίλισσας Όλγας. Μέσα 19ου αιώνα.
Ενδυμασίες με βασιλική προέλευση
Τέλος, σε ξεχωριστή ενότητα της έκθεσης, παρουσιάζονται οι φορεσιές της Αυλής. Πρόκειται για τις ενδυμασίες, που εισήγαγαν η βασίλισσα Αμαλία (1837) και, στη συνέχεια, η βασίλισσα Όλγα (1867), οι οποίες επηρέασαν τις αστικές, αλλά και τις αγροτικές ενδυμασίες στον ελλαδικό χώρο. Τα ενδύματα αυτά αναδεικνύουν την αλληλεπίδραση της δυτικής αισθητικής με την ελληνική. Η συλλογή των ενδυμάτων που εκτίθενται στην έκθεση αποτελεί μέρος της συλλογής του ΠΛΙ, εκτός από το φόρεμα της Κάσου - Καρπάθου και το πολύπτυχο ριχτό φόρεμα της Κρήτης, που προέρχονται από τη συλλογή του Μουσείου Μπενάκη, και παρουσιάζονται για πρώτη φορά. Οι κούκλες είναι από τη συλλογή του Λυκείου των Ελληνίδων. Πληροφορίες
Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»: Πειραιώς 254 - Ταύρος, τηλ.: 212 2540000. Ημέρες και ώρες λειτουργίας έκθεσης: Δευτέρα - Πέμπτη: 9:00 - 13:30, Παρασκευή: 9:00 - 20:00, Σάββατο: 11:00 - 16:00, Κυριακή: 10:00 - 18:00. Τιμές εισιτηρίων: ενήλικες: 5 ευρώ, παιδιά: 2.5 ευρώ. Διατίθεται δωρεάν χώρος στάθμευσης.
naftemporiki.gr
