Μια εναλλακτική οικονομική θεωρία δημοσίευσε Ολλανδός μαθηματικός, η οποία περιγράφει μία οικονομία που δε στηρίζεται στα χρήματα αλλά στα δώρα. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, μία τέτοια οικονομία ίσως να μη διαφέρει πολύ από τη δική μας.
Η μελέτη της σύγχρονης οικονομίας βασίζεται στην έννοια της ισορροπίας μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς, μια ιδέα που εισήγαγαν στα οικονομικά το 19ο αιώνα οι Leon Walras και Alfred Marshall.
To μεγάλο πλεονέκτημα στη χρήση της έννοιας της ισορροπίας είναι πως περιγράφεται μαθηματικά, επιτρέποντας στους οικονομολόγους να κατασκευάσουν μοντέλα που παράγουν προβλέψεις για τη συμπεριφορά της αγοράς, κάτι που καταφέρνουν πολλές φορές με μεγάλη επιτυχία.
H αδυναμία όμως των οικονομικών θεωριών να προβλέψουν ακραίες καταστάσεις, όπως η οικονομική κρίση του 2008 έχει φέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για την ανάπτυξη εναλλακτικών οικονομικών μοντέλων. Κάτι τέτοιο προσπάθησε να κάνει και ο Peter Weijland, ερευνητής του πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, o οποίος κατασκεύασε μία μαθηματική περιγραφή μίας υποθετικής οικονομίας που κινείται με την ανταλλαγή δώρων.
Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, όταν ένα άτομο προσφέρει ένα δώρο σε κάποιο άλλο, ταυτόχρονα δημιουργείται και μία «κοινωνική πίστωση», καθώς ο δωρητής θα περιμένει και μία ανταπόδοση στο μέλλον.
«Κατασκευάσαμε ένα μαθηματικό μοντέλο για τέτοιες οικονομίες, χρησιμοποιώντας ένα σύστημα κοινωνικών πιστώσεων, το οποίο συμπεριφέρεται ως μία εναλλακτική μορφή χρημάτων», εξήγησε ο Δρ. Weijland.
Προχωρώντας στην ιδέα της ισορροπίας σε μία τέτοια οικονομία, ο ερευνητής δείχνει πως μία οικονομία δίχως χρήματα καταλήγει σε μία παρόμοια κατάσταση με την πραγματική οικονομία.
Αυτό που προϋποθέτει όμως η ανάλυσή του, είναι η ορθολογική συμπεριφορά των ατόμων που μετέχουν στην οικονομία αυτή, κάτι που η καθημερινή εμπειρία πολλές φορές διαψεύδει.
Έχει προταθεί από πολλούς ερευνητές η ιδέα πως εάν καταστεί δυνατόν να συμπεριληφθεί η δυνητικά παράλογη ανθρώπινη συμπεριφορά στις οικονομικές θεωρίες, ίσως να είναι δυνατόν να προβλεφθούν οι οικονομικές κρίσεις ή και ανάλογα οι οικονομικές εξάρσεις.
Έτσι η χρησιμότητα νέων μοντέλων αν και είναι ασφαλώς χρήσιμη καθώς ανοίγει νέες προοπτικές μελέτης οικονομικών συμπεριφορών, θα μπορούσε να αποδώσει μέγιστους καρπούς εάν εξεταστεί και σε διαφορετικές συνθήκες, όπου ο κάθε ενδιαφερόμενος δεν κάνει πάντα τις πιο συμφέρουσες για τον ίδιο επιλογές.
