Αστρονόμοι εντόπισαν με τη βοήθεια του διαστημικού τηλεσκοπίου WISE (Wide field Infrared Survey Explorer) της NASA δύο υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες να περιστρέφονται γύρω από το κοινό κέντρο βάρους τους, στην καρδιά ενός μακρινού γαλαξία. Η ανάλυση των εξαιρετικά σπάνιων παρατηρήσεων αναμένεται να δώσει μια πληρέστερη εικόνα στους αστρονόμους για την εξέλιξη και τη συγχώνευση αυτών των αντικειμένων.
Σχεδόν όλοι οι γαλαξίες θεωρείται πως έχουν στο κέντρο τους μία υπερμεγέθη μαύρη τρύπα, με μάζα εκατομμυρίων η και δισεκατομμυρίων φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου. Η διαδικασία με την οποία σχηματίζονται όμως αυτά τα τεράστια αντικείμενα δεν είναι επακριβώς γνωστή. Μία μέθοδος είναι η απορρόφηση υλικού από το περιβάλλον τους, ενώ επίσης με το κανιβαλισμό γαλαξιών, όταν δηλαδή δύο γαλαξίες συγκρούονται, οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στο κέντρο τους πιστεύεται πως συγχωνεύονται δημιουργώντας ακόμη μεγαλύτερες μαύρες τρύπες.
Η συγχώνευση ενός τέτοιου συστήματος δυαδικών μαύρων τρύπών, είναι πολύ δύσκολη στον εντοπισμό της. Μέχρι σήμερα, υπάρχουν ενδείξεις για λίγες μόνο υποψήφιες δυαδικές μαύρες τρύπες, όλες σχετικά κοντά μας. Η νέα παρατήρηση του συστήματος WISE J233237.05-505643.5 βρίσκεται αρκετά μακρύτερα, σε απόσταση 3,8 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τη Γη.
To τηλεσκόπιο WISE που πραγματοποίησε την ανακάλυψη, είχε σαρώσει τον ουρανό δύο φορές πριν τεθεί σε χειμερία νάρκη το 2011. Στις εκατομμύρια εικόνες υπερμεγεθών μαύρων τρυπών που είχε συλλέξει, οι ερευνητές εντόπισαν μία διαφορετική συμπεριφορά στη συγκεκριμένη μαύρη τρύπα.
«Στην αρχή νομίσαμε πως η ασυνήθιστη συμπεριφορά του γαλαξία σήμαινε πως στην περιοχή γεννιόνταν άστρα με πολύ γρήγορο ρυθμό», λέει ο Πήτερ Άιζενχαρτ, διευθυντής του προγράμματος WISE. «Κοιτώντας όμως καλύτερα φαίνεται πως είναι ένας σπειροειδής θάνατος δύο μαύρων τρυπών που συγχωνεύονται», καταλήγει.
Έπειτα από τον εντοπισμό της από το WISE, η δυαδική μαύρη τρύπα βρέθηκε στο στόχαστρο επίγειων τηλεσκοπίων στην Αυστραλία και τη Χιλή, στοιχεία από τα οποία φανέρωσαν μία ασυνήθιστη συμπεριφορά του γαλαξία, όπως έναν μεγάλο πίδακα ύλης που αναβλύζει από τα περίχωρα της μίας μαύρης τρύπας, και φαίνεται πως η ροή του ελέγχεται από τη δεύτερη.
«Πιστεύουμε πως ο πίδακας της μίας μαύρης τρύπας ρυθμίζεται από την άλλη, θυμίζει ένα χορό με κορδέλες», λέει ο Τσάο-Γουέι Τσάι του εργαστηρίου JPL της NASA.
Το τελικό στάδιο της συγχώνευσης δύο μαύρων τρυπών τόσο μεγάλου μεγέθους πιστεύεται πως θα προκαλέσει βαρυτικά κύματα αρκετά ισχυρά ώστε να εντοπιστούν, κάτι που βρίσκεται ψηλά στις προτεραιότητες των αστρονόμων, αφού τα κύματα αυτά έχουν προβλεφθεί θεωρητικά εδώ και έναν αιώνα, αλλά η χαμηλή τους ενέργεια δεν έχει επιτρέψει τον εντοπισμό τους.
Τα αποτελέσματα και τα ευρήματα από την έρευνα δημοσιεύονται στο περιοδικό Astrophysical Journal.
