Η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάνει τα φυτά να απελευθερώνουν αέρια που σχηματίζουν σύννεφα, τα οποία συμβάλλουν τελικά στη μείωση της θερμοκρασίας, καθώς αναχαιτίζουν την ηλιακή ακτινοβολία. Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτό το φαινόμενο θα μπορούσε να μετριάσει ελαφρώς την αύξηση της θερμοκρασίας σε κάποιες απομονωμένες περιοχές του πλανήτη, όπου η ατμόσφαιρα δεν έχει επιβαρυνθεί ιδιαίτερα από ανθρωπογενή αιωρούμενα σωματίδια.
Η μείωση «δεν είναι και τόσο μεγάλη», αναγνώρισε μιλώντας στο Discovery News ο Πάουλι Πάασονεν από το πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, ένας εκ των συντακτών της έκθεσης που δημοσιεύτηκε στο Nature Geoscience. Πρόσθεσε, όμως, ότι πρόκειται για ακόμη ένα βήμα προς την αποσαφήνιση του ρόλου των σωματιδίων στη μελλοντική κλιματική αλλαγή.
Ο Πάασονεν και η ομάδα του ανέλυσαν δεδομένα για τη θερμοκρασία και την απελευθέρωση σωματιδίων, τα οποία συνέλεξαν από αρκετές τοποθεσίες σε μεσαία και υψηλά γεωγραφικά πλάτη, από απομονωμένες περιοχές, περιοχές με καθαρό αέρα, αλλά και σημεία με υψηλότερα επίπεδα ρύπανσης. Μέτρησαν επίσης τις συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων, καθώς και των αερίων (των πτητικών οργανικών ουσιών - ΠΟΟ) που εκλύουν τα φυτά, κάνοντας παράλληλα τη συσχέτιση με τις κατά τόπους θερμοκρασίες.
Βρήκαν ότι η έκλυση ΠΟΟ αυξάνεται όσο ανεβαίνει η θερμοκρασία, πιθανώς επειδή τα ίδια τα φυτά αυξάνουν την παραγωγή και την απελευθέρωση κολλωδών συστατικών, τα οποία ενώνονται μεταξύ τους σχηματίζοντας σωματίδια αρκετά μεγάλα, ώστε να συμπυκνώνουν πάνω τους νερό. Σε ένα χαμηλό στρώμα της ατμόσφαιρας, τα σωματίδια και τα αέρια αναμιγνύονται αποτελεσματικά δρώντας ως «ασπίδα» κατά της κλιματικής αλλαγής.
Οι επιστήμονες γνώριζαν ήδη ότι ορισμένα αερολύματα προκαλούν πτώση της θερμοκρασίας, καθώς αντανακλούν στο διάστημα μέρος των ηλιακών ακτίνων, ενώ παράλληλα λειτουργούν ως πυρήνες για το σχηματισμό νεφών. Τα σωματίδια αυτά προέρχονται από διάφορες πηγές, μεταξύ των οποίων οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η νέα μελέτη, ωστόσο, αναδεικνύει για πρώτη φορά το ρόλο των βιογενών αερολυμάτων στο σχηματισμό των σταγονιδίων των νεφών.
«Όλοι γνωρίζουν τα αρώματα ενός δάσους. Αυτά τα αρώματα προέρχονται από αυτά τα αέρια» που απελευθερώνουν τα φυτά, λέει ο ερευνητής Άρι Άσμι. Όπως προσθέτει ο Πάασονεν όμως, η δράση τους στο κλίμα είναι μικρή, καθώς αντισταθμίζει περίπου το 1% της κλιματικής αλλαγής, με το ποσοστό να είναι αρκετά μεγαλύτερο σε συγκεκριμένες περιοχές με πυκνά δάση. Σε κάθε περίπτωση, το φαινόμενο «ασφαλώς δεν πρόκειται να μας σώσει από την άνοδο της θερμοκρασίας», λέει χαρακτηριστικά.
